ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ: Με συγκρατημένη αισιοδοξία και λόγους ικανοποίησης υποδέχθηκε η Εκκλησία της Ελλάδος την κατάθεση και την κατ’ αρχήν υπερψήφιση του νομοσχεδίου που αποδίδει νομική υπόσταση στην Ιερά Μονή Αγίας Αικατερίνης Σινά στην Ελλάδα.
Του Γιώργου Θεοχάρη
Ωστόσο, παρά τη θεσμική υποδοχή και τις διθυραμβικές δηλώσεις, τα ουσιαστικά αποτελέσματα της ρύθμισης ακόμη δεν έχουν φανεί, ενώ ορισμένες προβλέψεις προκαλούν εύλογες ανησυχίες για την επόμενη μέρα.
Το νομοσχέδιο – που συζητήθηκε στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής – φέρει τον πλήρη τίτλο: «Σύσταση νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου με την επωνυμία “Ελληνορθόδοξη Ιερά Βασιλική Αυτόνομη Μονή του Αγίου και Θεοβάδιστου Όρους Σινά στην Ελλάδα”» και περιλαμβάνει επιπλέον εκτενείς ρυθμίσεις για εκκλησιαστικά, εκπαιδευτικά και θεσμικά ζητήματα που αφορούν την Ορθόδοξη Εκκλησία εντός ελληνικής επικράτειας.
Ο Νομικός Σύμβουλος της Ιεράς Συνόδου κ. Θεόδωρος Παπαγεωργίου, εκπροσωπώντας την Εκκλησία της Ελλάδος, χαιρέτισε με θέρμη το νομοθέτημα, κάνοντας λόγο για «ιστορική πρωτοβουλία με διεθνή χαρακτήρα», ενώ εξέφρασε δημόσια ευχαριστίες προς το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων για την «κατανόηση της αποστολής της Εκκλησίας στην Ανατολική Μεσόγειο». Παρών και ο Αρχιεπίσκοπος Σινά κ. Δαμιανός, ο οποίος επεσήμανε ότι πρόκειται για «μια πράξη μεγάλης σημασίας που αναμένουμε να βρει ανταπόκριση και από την πλευρά της Αιγύπτου».
Ιδιωτικοί ναοί και θεσμική αβεβαιότητα
Ανάμεσα στα ζητήματα που θίγει το πολυνομοσχέδιο είναι και η ρύθμιση της αδειοδότησης των ιδιωτικών ναών, ένα πεδίο που για δεκαετίες προκαλούσε εντάσεις μεταξύ Εκκλησίας, Πολιτείας και τοπικών κοινοτήτων. Σύμφωνα με το άρθρο 31, διευρύνεται το πλαίσιο λειτουργίας αυτών των ναών, αλλά προβλέπεται σαφής έλεγχος της χρήσης τους και των προσώπων που τελούν τα μυστήρια.
«Υπάρχουν πολλές περιπτώσεις όπου μυστήρια τελούνται από άγνωστους λειτουργούς σε μη καθαγιασμένους χώρους, με σοβαρές συνέπειες για τους πιστούς και τα ληξιαρχεία», σημείωσε ο κ. Παπαγεωργίου. Με τις νέες προβλέψεις, σύμφωνα με το Υπουργείο Παιδείας, οι ιδιωτικοί ναοί θα οριοθετούνται αυστηρά ως προς τη χρήση και την εποπτεία τους, με ψηφιοποιημένο σύστημα παρακολούθησης.
Εκκλησιαστική εκπαίδευση και προσέλκυση αλλοδαπών φοιτητών
Σημαντικές θεωρούνται και οι ρυθμίσεις για την εκκλησιαστική εκπαίδευση, ειδικά σε ό,τι αφορά τις Ανώτατες Εκκλησιαστικές Ακαδημίες και τις Σχολές Μαθητείας Υποψηφίων Κληρικών. Το σχέδιο νόμου προβλέπει δυνατότητα φοίτησης αλλοδαπών φοιτητών, έκδοση αδειών παραμονής για μαθητές οικοτροφείων, καθώς και ένταξη μελών ΕΔΙΠ στη διδασκαλία των υποψηφίων κληρικών.
Όπως σημείωσε ο νομικός εκπρόσωπος της Εκκλησίας: «Οι νέες διατάξεις δίνουν τη δυνατότητα σε κληρικούς του εξωτερικού να αποκτήσουν θεολογική κατάρτιση στην Ελλάδα και να λειτουργούν ως πρεσβευτές του ελληνικού εκκλησιαστικού πολιτισμού». Παράλληλα, η Γενική Γραμματεία Θρησκευμάτων διατηρεί εποπτεία στα εκκλησιαστικά ιδρύματα, με έμφαση στην ενοποίηση, απορρόφηση και συγχώνευση μικρών ή προβληματικών μονάδων.
Ψηφιακή εποπτεία και ερωτήματα για την αποδοτικότητα
Το νομοσχέδιο εισάγει επίσης ψηφιακά εργαλεία στη διοίκηση της Εκκλησίας, όπως η δυνατότητα έκδοσης ψηφιακών αδειών γάμου, διαζυγίων και βαπτίσεων, κάτι που θεωρείται τεχνικά προωθημένο αλλά θεσμικά και ποιμαντικά ευαίσθητο. Η δημοσίευση των διορισμών κληρικών στο ΦΕΚ επίσης προκαλεί ερωτήματα για τον βαθμό ελέγχου και τη συμβατότητα με το αυτοδιοίκητο των Μητροπόλεων.
Πολλοί παρατηρητές, μεταξύ των οποίων και κάτοικοι της περιοχής που μίλησαν στο vimaorthodoxias.gr επισημαίνουν πως οι εξαγγελίες είναι θετικές αλλά δεν συνοδεύονται ακόμη από χειροπιαστά αποτελέσματα. «Ακούμε για ρυθμίσεις, αλλά σε πρακτικό επίπεδο δεν έχει αλλάξει τίποτα», τονίζουν. Ευελπιστούμε ότι η νέα ρύθμιση θα φέρει απτά αποτελέσματα..!
Επίλογος: Εύλογα ερωτηματικά και αναμονή στην Ολομέλεια
Η συζήτηση στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων ολοκληρώνεται εντός των ημερών, ενώ η ψήφιση του νομοσχεδίου στην Ολομέλεια της Βουλής αναμένεται την πρώτη εβδομάδα του Αυγούστου. Παρά τις θετικές δηλώσεις, ο δρόμος για την πλήρη εφαρμογή των μέτρων είναι ακόμη μακρύς.
Το γεγονός ότι τα αποτελέσματα της ρύθμισης δεν έχουν γίνει ακόμη ορατά εντείνει την ανησυχία τόσο στους κόλπους της Εκκλησίας όσο και σε όσους παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις. Η προσπάθεια θεσμικής αναβάθμισης της Μονής Σινά και η ψηφιοποίηση του εκκλησιαστικού έργου είναι πράγματι ιστορική – ωστόσο το κρίσιμο είναι η απόδοσή της στην πράξη.
Αν η εφαρμογή μείνει στα λόγια, τότε εύλογα γεννάται το ερώτημα: πρόκειται για πραγματική τομή ή για έναν ακόμα νομοθετικό ευφημισμό με περιορισμένο αντίκτυπο; Οι επόμενοι μήνες θα δείξουν.