Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος: Ένα εμπνευσμένο και βαθυστόχαστο άρθρο του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ.κ. Ιερωνύμου δημοσιεύτηκε στο ένθετο της κυριακάτικης εφημερίδας Ελεύθερος Τύπος.
Επιμέλεια – ΒΗΜΑ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ
Με τον τίτλο “Καλούμαστε να επανεύρουμε τις αξίες μας”, ο Αρχιεπίσκοπος αναδεικνύει την ανάγκη ηθικής ανασύνταξης, η οποία αντλείται από την ενσάρκωση του Θεού στο πρόσωπο του Θείου Βρέφους της Βηθλεέμ.
Η αναζήτηση νοήματος σε έναν κόσμο γεμάτο αντιφάσεις
Ο Μακαριώτατος ξεκινά το κείμενό του με μια έντονη αναφορά στη ζοφερή παγκόσμια πραγματικότητα, σημειώνοντας τη διαρκή παρουσία του ανθρώπινου πόνου και των αντιφάσεων που χαρακτηρίζουν την Ιστορία. Ανατρέχοντας στα λόγια του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, γράφει: “Αμήχανοι και πάλι φέτος, στο άνοιγμα του Νέου Έτους, πλημμυρισμένοι από αντιφατικές σκέψεις, αντίστοιχες με την τραγικότητα της ανθρώπινης Ιστορίας, νιώθουμε κοινότοπη τη φράση του Σκιαθίτη της λογοτεχνίας μας ‘σαν νάχαν ποτέ τελειωμό τα πάθια κι οι καημοί του κόσμου’”.
Αυτή η φράση αποτελεί σημείο εκκίνησης για τη σκιαγράφηση της τραγικότητας του σύγχρονου κόσμου, όπου τα δεινά και οι κρίσεις -είτε κοινωνικές, είτε περιβαλλοντικές, είτε τεχνολογικές- φαίνεται να επαναλαμβάνονται αέναα.
Οι προκλήσεις του περιβάλλοντος και της τεχνητής νοημοσύνης
Ο Αρχιεπίσκοπος στρέφει στη συνέχεια την προσοχή του σε δύο βασικά προβλήματα που χαρακτηρίζουν την εποχή μας: την περιβαλλοντική κρίση και τις προκλήσεις που φέρνει η τεχνητή νοημοσύνη. Όπως επισημαίνει: “Μέσα σε αυτό το κλίμα ξεχωρίζουν τα προβλήματα του περιβάλλοντος και της τεχνητής νοημοσύνης”.
Οι δύο αυτές θεματικές δεν αναφέρονται τυχαία, καθώς αποτελούν σύγχρονες εκφάνσεις μιας βαθύτερης κρίσης, της αποξένωσης του ανθρώπου από τη φύση, την πνευματικότητα και τις ηθικές αξίες που τον καθόρισαν μέσα στον χρόνο.
Η ανάγκη για επιστροφή στις αξίες μας
Στο επίκεντρο του άρθρου του βρίσκεται το κάλεσμα για επιστροφή στις αξίες που διαμόρφωσαν τον πολιτισμό μας από την αρχαιότητα. Ο Αρχιεπίσκοπος τονίζει ότι αυτές οι αξίες βρίσκουν την πληρότητά τους στο πρόσωπο του ενανθρωπήσαντος Θεού, στο Θείο Βρέφος της Βηθλεέμ:
“Καλούμαστε στα αλήθεια να επανεύρουμε τις αξίες μας∙ αξίες που άρδευσαν τον πολιτισμό μας από την αρχαιότητα. Στο πρόσωπο του ενανθρωπήσαντος Θεού, του ταπεινού Βρέφους της Βηθλεέμ και νικητού της Ιστορίας, οι αξίες αυτές έλαβαν υπόσταση”.
Ο Αρχιεπίσκοπος υπογραμμίζει ότι αυτές οι αξίες, ριζωμένες στην πίστη και τη θεία αποκάλυψη, μπορούν να προσφέρουν στον άνθρωπο την ηθική πυξίδα που χρειάζεται για να διαχειριστεί τις σύγχρονες προκλήσεις, τόσο σε ατομικό όσο και σε συλλογικό επίπεδο.
Ευχή για πνευματική εγρήγορση
Ολοκληρώνοντας το άρθρο του, ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος απευθύνει μια ευχή γεμάτη νόημα: “Η νέα χρονιά να μας βρει σε πνευματική εγρήγορση, σε κατάσταση νήψης, όπως λέμε στην πνευματική μας παράδοση”.
Η νήψη, ως κατάσταση πνευματικής διαύγειας και εγρήγορσης, αποτελεί κεντρική έννοια στην ορθόδοξη πνευματικότητα. Πρόκειται για την εσωτερική πειθαρχία που οδηγεί τον άνθρωπο σε μια ζωή προσευχής, ταπεινότητας και σύνδεσης με τον Θεό, κάτι που ο Μακαριώτατος θεωρεί απαραίτητο για να ξεπεραστούν οι κρίσεις του παρόντος.
Ένα κάλεσμα για ενδοσκόπηση
Το άρθρο του Αρχιεπισκόπου Ιερωνύμου είναι ένα επίκαιρο κάλεσμα για ενδοσκόπηση και επιστροφή στις ηθικές μας ρίζες, ειδικά σε μια εποχή που χαρακτηρίζεται από κρίσεις και αβεβαιότητα. Με τη σοφία και την πνευματική του καθοδήγηση, μας προσκαλεί να αντλήσουμε δύναμη από την πίστη και τις αξίες μας, ώστε να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις του νέου έτους με ελπίδα και αισιοδοξία.
