Ρεπορτάζ για το Ραδιόφωνο της Εκκλησίας: Μάκης Αδαμόπουλος
Φωτογραφίες: Χρήστος Μπόνης
“Παιδεία και Εκκλησία δε μπορούν να χωριστούν” τόνισε ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμος από τον ιερό ναό Αγίου Δημητρίου ομωνύμου Δήμου, όπου χοροστάτησε στον εσπερινό με αφορμή την ημέρα κατά την οποία η Εκκλησία τιμά τη μνήμη του Αγίου Δημητρίου.
Ο Αρχιεπίσκοπος στην ομιλία του αναφέρθηκε στη ζωή του Αγίου Δημητρίου λέγοντας πως “οδηγήσαμε απόψε τα βήματα μας ευλαβικά σε αυτόν εδώ τον ιστορικό και αγιασμένο χώρο, για να τιμήσουμε την εορτή του Αγίου Δημητρίου. Δύο είναι οι στόχοι και οι σκοποί αυτής της γιορτής. Από τη μία να τιμήσουμε τον Άγιο για αυτό που προσέφερε, για αυτό που είναι μέσα στην Εκκλησία και από την άλλη ο καθένας από μας να ψηλαφίσει τη ζωή του, να δει πώς έζησε και πώς μπορεί να ωφεληθεί. Ο Άγιος Δημήτριος από την οικογένειά του γνώρισε τον Χριστό και αυτό εκείνη την εποχή ήταν απαγορευτικό κι έγινε η αφορμή του μαρτυρίου του. Αιώνες πέρασαν από τότε και χιλιάδες άνθρωποι πέρασαν για να τον τιμήσουν. Θέλοντας να τιμήσει η Εκκλησία την προσφορά ενός νέου ανθρώπου, αλλά και να τον προβάλει ως παράδειγμα στους νέους όλων των εποχών καθιέρωσε να λέγεται ο Απόστολος αύριο με λόγια που προβληματίζουν όλους μας.
Ο Απόστολος Παύλος προς τον Τιμόθεο, λέει: “Παιδί μου, να δυναμώνεσαι συνέχεια από την χάρη του Ιησού Χριστού και τα λόγια του Ιησού Χριστού να τα μεταδίδεις, ώστε και αυτοί που τα λαμβάνουν με τη σειρά τους να μπορέσουν να τα διδάξουν. Κι όταν λέμε διδάσκω, εννοούμε συνέπεια, προσευχή, μελέτη. χιλιάδες βιβλία γράφτηκαν για τη διδασκαλία του Ιησού Χριστού. Χιλιάδες άνθρωποι δίδαξαν τον Ιησού Χριστό. Μέσα στην παράδοση πέρασε αυτή η διδασκαλία”.
Σε άλλο σημείο της ομιλίας του ο Αρχιεπίσκοπος μίλησε για την ανάγκη της παιδείας και της εκπαίδευσης αναφερόμενος στις διδαχές του Πατρο-Κοσμά υπογραμμίζοντας πως “κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας στην περιοχή της Μακεδονίας, σε έναν πληθυσμό 500.000 μόνο 50 γνώριζαν γράμματα. Τότε, ένας απλός καλόγερος από το Άγιο Όρος, ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός μέσα από το κελί του μοναστηριού, είπε θα φύγω και θα γυρίσω σε όλον τον κόσμο τον Ελληνικό, που ζει στο σκοτάδι, για να μάθουν γράμματα όλοι, διότι χωρίς γράμματα δεν ανοίγουν τα μάτια, δε μπορεί η ψυχή να μαλακώσει, δε μπορεί να μάθει τι είπε ο Χριστός. Σε κάθε χωριό που πήγαινε ο Άγιος Κοσμάς ρωτούσε: “Σχολείο έχετε;” και αν δεν είχαν έλεγε πως δεν θα φύγει από εκεί αν δεν κάνουν όλοι μαζί προσπάθεια να φέρουν δάσκαλο και να γίνει σχολείο. Μελετητές αναφέρουν πως ο Άγιος Κοσμάς συνέστησε 250 σχολεία σε όλη την Ελλάδα. Και από τότε αλλάζει το πνεύμα και το νόημα. Συνέβαλλαν, όμως κι άλλα κοσμικά γεγονότα, πολιτικά, που βοήθησαν, ώστε τα γράμματα αυτά να φέρουν καρπό” είπε ο Αρχιεπίσκοπος και συνέχισε κάνοντας λόγο για το μάθημα των θρησκευτικών και την εκκλησιαστική εκπαίδευση.
“Όταν απελευθερώθηκε αυτός ο τόπος και ήταν Κυβερνήτης ο Καποδίστριας, οι συνεργάτες του τον ρώτησαν, κατά την σύνθεση των Υπουργείων, πού θα εντάξουν την Παιδεία και την Εκκλησία και η απάντηση του Καποδίστρια ήταν ότι Παιδεία και Εκκλησία δεν μπορούν να χωριστούν” επεσήμανε ο Αρχιεπίσκοπος και συμπλήρωσε πως “όταν το κράτος συγκροτήθηκε, ένα από τα βασικά μαθήματα του σχολείου ήταν και τα θρησκευτικά. Εκεί μάθαμε και εμείς τι είναι ο Χριστός, τι είναι η πίστη του Χριστού, η διδασκαλία, πώς μπορούμε να ζήσουμε με αυτήν την διδασκαλία και να κάνουμε το Ευαγγέλιο πράξη. Χρειάζεται, όμως, να έχουμε πίστη”.
Μιλώντας για το ζήτημα που έχει προκύψει σχετικά με το μάθημα των θρησκευτικών ο Αρχιεπίσκοπος τόνισε πως “σήμερα παρουσιάζονται προβλήματα στη διδασκαλία, αλλά οφείλονται στο ανθρώπινο στοιχείο και όχι στο μάθημα”.
Έκανε λόγο, ακόμη, για τη σχέση που ανέκαθεν υπήρχε μεταξύ Εκκλησίας, Παιδείας και Πολιτείας λέγοντας χαρακτηριστικά πως “εμείς οι μεγαλύτεροι θυμόμαστε ότι η Εκκλησία ήταν στο κέντρο του χωριού και δίπλα ήταν το σχολείο και η κοινότητα. Πέρασαν τα χρόνια και οι συνθήκες πολλές φορές επιβάλλουν η Εκκλησία να είναι μακριά από το σχολείο, αλλά δεν είναι μόνο μακριά σαν κτήρια, αλλά και σαν σκέψη και νοοτροπία. Άρχισε ο πειρασμός από το πνεύμα το ξένο, που είναι διαφορετικό από το δικό μας και η θρησκεία δεν είναι επιθυμητή από όλους.
Και σήμερα φτάσαμε σε μια κατάσταση που υπάρχει το ερώτημα χρειάζονται τα θρησκευτικά στα σχολεία; Σε αυτό, όμως, ευθύνονται και οι γονείς. Αν κάποιος δεν είναι χριστιανός δεν θα τον υποχρεώσουμε να έρθει στην Εκκλησία. Είναι διαφορετικό όμως να πούμε στα παιδιά όποιο θέλει να παρακολουθήσει τα θρησκευτικά και όποιο δεν θέλει ας μην παρακολουθήσει. Μα αν αφήσουμε τέτοια ελευθερία κάποιοι μαθητές δε θα θέλουν να παρακολουθήσουν ούτε άλγεβρα ή ιστορία”.
Ο Αρχιεπίσκοπος προσπάθησε να διευκρινίσει πως το μάθημα των θρησκευτικών είναι συνταγματικά ισάξιο με όλα τα υπόλοιπα μαθήματα λέγοντας: “Αισθάνομαι την υποχρέωση να σας πως ότι το μάθημα των θρησκευτικών είναι όπως όλα τα άλλα μαθήματα. Στο Σύνταγμα αναφέρεται πως τα παιδιά στο σχολείο θα παίρνουν θρησκευτική και εθνική παιδαγωγική μόρφωση. Η Βουλή των Ελλήνων ψήφισε παμψηφεί τον Καταστατικό Χάρτη της Εκκλησίας, στον οποίο αναφέρεται πώς η Εκκλησία ορίζει τα δικά της πράγματα και πώς η Πολιτεία. Στο δεύτερο άρθρο λοιπόν λέει Εκκλησία και Πολιτεία είναι υποχρεωμένοι να συνεργαστούν στο θέμα των θρησκευτικών. Δε μπορεί, λοιπόν, ο καθένας να βγαίνει και να λέει ό,τι θέλει”.
Σχετικά με την συνεργασία που απαιτείται μεταξύ Εκκλησίας Πολιτείας ο Αρχιεπίσκοπος επεσήμανε πως “η θέση του Αρχιεπισκόπου δεν είναι πολιτική. Έχει όμως υποχρέωση με όλα τα πολιτικά πρόσωπα να συζητάει τα προβλήματα. Όχι να απαιτεί, αλλά να ενημερώνει και να ενημερώνεται. Όποιο πολιτικό πρόσωπο θέλει να με δει, το βλέπω, όχι για φιγούρα και τη φωτογραφία, αλλά για να κουβεντιάσουμε πράγματα ουσιαστικά. Μέσα σε αυτό το πνεύμα είδα και τον Πρωθυπουργό. Η συζήτηση ήταν εποικοδομητική και η συμφωνία μας ήταν και είναι ότι θα υπάρχει συνεργασία και για το μάθημα των θρησκευτικών, αλλά και σε άλλα θέματα. Στην εποχή μας χρειάζεται όλοι να συνεργαστούμε, για να ξεπεράσει αυτός ο τόπος τις δυσκολίες. Μαζί Εκκλησία και Πολιτεία θα αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα.
Σεβόμαστε τους πολιτικούς και τις θέσεις τους, αλλά δεν είμαστε υποχρεωμένοι να κάνουμε αυτό που μας λένε. Αν δεν συμφωνούμε, σε θέματα σαν αυτό των θρησκευτικών, που κόβουν τις ρίζες μας με το παρελθόν, δεν πρέπει ποτέ να τα δεχτούμε. Η θέση των γονέων, άλλωστε, πάνω σε αυτό το θέμα πρέπει να είναι σοβαρή και όχι επιπόλαιη όπως θέλουν να την περάσουν”.
Ο Αρχιεπίσκοπος θέλησε να ολοκληρώσει την ομιλία του με μία παρόρμηση του Αποστόλου Παύλου: “Αυτοί που μιλάνε για τον Χριστό, αυτοί που διδάσκουν, πρέπει να έχουν πίστη. Αν δεν έχουν πίστη, το έργο δεν θα είναι σωστό”.
Παρομοίασε, επίσης, τους νέους ανθρώπους με τα γάργαρα νερά των βουνών λέγοντας πως “αν βάλουμε κανάλια στο νερό θα έχουμε καρπούς. Αν το αφήσουμε να πάει χαμένο η ζημιά θα είναι μεγάλη. Τα παιδιά είναι ευγενικά, αλλά αντιμετωπίζουν πολλές δοκιμασίες. Δε μπορούμε να τα εμποδίσουμε, γιατί στην ορμή τους κρύβεται το αύριο. Επομένως, όλοι μαζί, Εκκλησία, γονείς, δάσκαλοι και πολιτικοί καλούμαστε να κάνουμε κανάλια, ώστε η ορμή των παιδιών να γίνει δημιουργική και ο λόγος του Θεού είναι ένα από τα πρώτα στοιχεία για τη στήριξη της ψυχής του καθενός από εμάς”.
Ο Αρχιεπίσκοπος ευχήθηκε σε όλους χρόνια πολλά στέλνοντας ένα ακόμη αισιόδοξο μήνυμα, λέγοντας πως με συνεργασία, αλλά και με τις αξίες μας θα ξεπεράσουμε τα προβλήματα. “Πολλές οι δυσκολίες και οι αδυναμίες μας και πρέπει ενωμένοι και χωρίς πανικό να τις ξεπεράσουμε. Όχι όμως προδομένοι, χωρίς γλώσσα, ιστορία, ρίζες. Αυτά είναι τα θεμέλια της ζωής μας” είπε χαρακτηριστικά.
){kind=link}