Σε εξέλιξη είναι στην Κύπρο το 23ο Διεθνές και Διαχριστιανικό Συνέδριο για την Ορθόδοξη Πνευματικότητα παρουσία εκπροσώπων πολλών Εκκλησιών και δογμάτων.
Στον χαιρετισμό του προς του συνέδρους, ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου κ.Χρυσόστομος ανέφερε:
Με ιδιαίτερη ικανοποίηση χαιρετίζουμε το 23ο Διεθνές και Διαχριστιανικό Συνέδριο για την Ορθόδοξη Πνευματικότητα, το οποίο πραγματοποιείται στη Μονή του Bose με Θέμα: «ΕΛΕΟΣ ΚΑΙ ΣΥΓΧΩΡΗΣΙΣ». Εκφράζουμε, επ’ ευκαιρία, τον εγκάρδιο χαιρετισμό αγάπης και τιμής μας προς τον καθηγούμενο της Μονής του Bose και Πρόεδρο της επιστημονικής Επιτροπής του Συνεδρίου π. Enzo Bianchi, καθώς και προς όλους τους εκλεκτούς ομιλητές του.
Το θέμα του Συνεδρίου σας είναι κατ᾽εξοχήν επίκαιρο. Σε μια εποχή που πρυτανεύει το μίσος, η εκδικητικότητα, ο διχασμός και η διαίρεση. Σε ημέρες που τις διαπροσωπικές σχέσεις των ανθρώπων τις διέπει η σκληρότητα. Σε ώρες που η συγχωρητικότητα και ως λέξη απουσιάζει από το λεξιλόγιο των ανθρώπων• έρχεται το συνέδριο αυτό να αναρριπίσει την ελπίδα για μια καλύτερη ανθρώπινη επικοινωνία, απόρροια της έμπρακτης συγγνώμης, της επίδειξης ελέους και οικτιρμών.
Η επίδειξη αυτή ελέους, συμπαθείας και συγγνώμης προϋποθέτει σύνδεσμο με την πηγή του ελεόυς που είναι ο Τριαδικός Θεός των χριστιανών. Διότι πρώτος Εκείνος έδειξε και δείχνει το έλεός του στον αποστάτη άνθρωπο. Γι᾽αυτό και ο ψαλμωδός ονομάζει τα «ελέη του Θεού αρχαία» (Ψαλμ. 88, 50). Ο ιερός Χρυσόστομος αναφερόμενος στο έλεος του Θεού διακηρύττει ότι τούτο το έλεος «πάντα εποίησε, τούτο τον κόσμον ειργάσατο, τούτο αγγέλους εποίησε, δι᾽αγαθότητα μόνον»(Εις Φιλιπ. Ομιλία IV).
Το κύριο χαρακτηριστικό του θείου ελέους είναι το αιώνιο. Σχολιάζοντας πάλιν ο ιερός Χρυσόστομος τον στίχο του 135ου ψαλμού «ότι εις τον αιώνα το έλεος αυτού» παρατηρεί: «Ου ποτέ μεν ευεργετεί, ποτέ δε αφίσταται, ου ποτέ μεν εκλεεί ποτέ δε παύεται, όπερ επ᾽ανθρώπων συμβαίνει… αλλά διηνεκώς ελεεί και ουδέποτε παύεται τούτο ποιών» (ΕΠΕ 7, 170). Δεν ελεεί και δεν ευσπλαγχνίζεται ο θεός σήμερα μόνο και αύριο παύει να εκδηλώνει τη φιλανθρωπία του, όπως είναι δυνατό να κάνουν οι άνθρωποι, αλλ᾽επειδή είναι Θεός αναλλοίωτος, αγαπά και ελεεί διαρκώς. Δεν σταματά και δεν εξαντλείται ποτέ η αγαθωσύνη του, η οποία εκδηλώνεται με πολλούς και διάφορους τρόπους.
Ο δε Ιωάννης ο Καρπάθιος στα «Παραμυθητικά» του στο κεφ. ρ´ (Φιλοκαλία τ.1ος κεφ. γ´, έκδοσις «Αστέρος») σημειώνει τα εξής: «Τα μεν της σαρκός και της ψυχής παθήματα , καθώς όψη τω χρόνω και τω θείω νεύματι εξαφανισθήσεται καίτοι επαυξηθέντα• το δε του Χριστού έλεος ουδαμώς φθαρήσεται• τω γαρ Κυρίω έλεος από του αιώνος τούτου και έως του αιώνος του μέλλοντος επί τους φοβουμένους αυτόν».
Το έλεος αυτό το έδειξεν ο Κύριος και τότε που έζησε στη γη. Το εξεδήλωσε προς τον ληστή και προς την αμαρτωλή γυναίκα. Έδειξε την ευσπλαγχνία του προς τον αρχιτελώνη Ζακχαίο και προς τον αμαρτωλό Παράλυτο. Εκάλεσε κοντά του τους «κοπιώντας και πεφορτισμένους» και υποσχέθηκε να τους απαλλάξει από τα φορτία της ψυχής (Ματθ. ια´28). Διακήρυξεν έπίσημα ότι «τον ερχόμενον προς με ου μη εκβάλω έξω» (Ιω. στ´37). Δεν θα στερήσω από κανένα το έλεός μου.
Αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχει αμάρτημα που να μη το συγχωρεί το πλούσιο έλεος του Κυρίου. Δεν υπάρχει αμαρτία μετανοημένου ανθρώπου, που να μη την καθαρίζει το «αίμα Ιησού Χριστού», που χύθηκε επί του Σταυρού. (Α´Ιω. α´7). Από τον Τίμιο Σταυρό αναπηδούν τα νάματα του θείου ελέους και πλύνουν και λούζουν και καθαρίζουν διαρκώς κάθε ψυχή που μετανοεί και προσπίπτει στο έλεος του Θεού.
Εφ᾽όσον λοιπόν ο Θεός προσφέρει το έλεός του στον άνθρωπο, απαιτεί από αυτόν την επίδειξη ελέους και την ανάπτυξη «σπλάγχνων οικτιρμών» προς τους συνανθρώπους του. Ο ιερός Χρυσόστομος επιμένει ότι «ουδέν ούτω παροξύνει τον Θεόν, ως το ανελεήμονα είναι» (Επιστ.προς Φιλιπ. ΟΜιλία IV, Migne P.G. 62,205). Επικαλείται δε μάρτυρα της γνώμης του την ευαγγελική περικοπή όπου ο μεν Κύριος του δούλου που χρεωστούσε τεράστιο χρηματικό ποσό και έτυχε χάριτος από τον κύριό του, ενώ ο ίδιος απέπνιγε τον σύνδουλό του που του χρεωστούσε εκατό δηνάρια, ασήμαντο δηλαδή ποσό. Καί συνεχίζει: «ταύτα ακούντες, ελεήμονες ώμεν περί τους οφείλοντας εν χρήμασι, εν αμαρτήμασι• μηδείς μνησίκακος έστω, ει γε μη βούλοιτο εαυτόν αδικείν» (ο.π.). «Ουκούν ελεήσωμεν τους πλησίον, ίνα ελεηθώμεν αυτοί» (ο.π.).
Μ’ αυτές τις σύντομες σκέψεις ευχόμαστε όπως ο Κύριος του ελέους επιστέφει με κάθε επιτυχία στις εργασίες και του φετινού Συνεδρίου και ευόδωση των υψηλών στόχων, που αυτό έχει θέσει: να στηρίξει την ελπίδα των ολιγοψύχων, να εμπνεύσει στις καρδιές τη διάθεση για αγώνα υπέρβασης του εγωιστικού φρονήματος καθιστώντας τις ψυχές μας επιδεκτικές του θείου ελέους και ταυτόχρονα να τις ενισχύσει στο δύσκολο κεφάλαιο της συγχωρήσεως.
Ευχέτης προς Κύριον
† Ο ΚΥΠΡΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ