Χθες, Κυριακή 17/5 συνήλθε το ΚΘ΄ Συνέδριο της Χριστιανικής Ενώσεως Κυπρίων Επιστημόνων το οποίο είχε θέμα τη ζωή δύο συγχρόνων αγίων, του Αγίου Παϊσίου και του Αγίου Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου.
“Η Ορθοδοξία όμως, σε μια πολύ δύσκολη εποχή όχι μόνο για τον Ελληνισμό και για το εθνικό μας θέμα, αλλά και για όλη την ανθρωπότητα, στην οποία έχουμε την αίσθηση ότι τα πάντα σείονται εκ θεμελίων και οδεύουν προς την κατάρρευση, καρποφορεί και αναδεικνύει αγίους ” είπε μεταξύ άλλων ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου.
Ακολουθεί αναλυτικά η ομιλία του Αρχιεπίσκοπου Κύπρου:
Με αισθήματα συγκίνησης και εσωτερικής εκκλησιαστικής εγκαύχησης συνήλθαμε, σήμερα, στο ΚΘ΄ Συνέδριο τής Χριστιανικής Ενώσεως Κυπρίων Επιστημόνων για να εντρυφήσουμε γύρω από τη ζωή δύο συγχρόνων αγίων τής Εκκλησίας μας, τού Αγίου Παϊσίου και του Αγίου Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου, να αντλήσουμε διδάγματα από τη ζωή και τη διδασκαλία τους και εμπνεόμενοι από την αγία βιοτή τους να συνεχίσουμε και μεις την κατά Χριστό ζωή μας.
Έγραψε σε μια επιστολή του ο Άγιος Παΐσιος:« Πλήθυναν οι μηχανές, πλήθυνε ο περισπασμός, έκαναν και τον άνθρωπο μηχανή και τώρα οι μηχανές και τα σίδερα κάνουν κουμάντο και τον άνθρωπο. Γι’ αυτό έγιναν και οι καρδιές των ανθρώπων σιδερένιες. Με όλα αυτά τα μέσα που υπάρχουν, δεν καλλιεργείται η συνείδηση των ανθρώπων» . Και όντως έτσι έχουν τα πράγματα.
Η Ορθοδοξία όμως, σε μια πολύ δύσκολη εποχή όχι μόνο για τον Ελληνισμό και για το εθνικό μας θέμα, αλλά και για όλη την ανθρωπότητα, στην οποία έχουμε την αίσθηση ότι τα πάντα σείονται εκ θεμελίων και οδεύουν προς την κατάρρευση, καρποφορεί και αναδεικνύει αγίους. Το γεγονός αυτό έρχεται «ὡς δρόσος Ἀερμών» να δροσίσει και να αναζωογονήσει τις κουρασμένες από την ευτέλεια τής καθημερινότητας ψυχές μας και να εμπνεύσει σ’ αυτές την πίστη για την Πρόνοια και την Αγάπη τού Θεού για τον Άνθρωπο και για την Εκκλησία Του!
Γιατί κατά τον Άγιο Παΐσιο:« Η Εκκλησία είναι Εκκλησία του Χριστού, και Αυτός την κυβερνάει. Δεν είναι ναός, που κτίζεται με πέτρες, άμμο και ασβέστη από ευσεβείς {πιστούς} και καταστρέφεται με φωτιά βαρβάρων, αλλά είναι ο ίδιος ο Χριστός· “και ο πεσών επί τον λίθον τούτον συνθλασθήσεται· εφ’ ον δ’ αν πέση, λικμήσει αυτόν” (Ματθ. 21, 44).
Όσοι είχαν την ευτυχία να εντρυφήσουν γύρω από τη ζωή τού Αγίου Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου και τού Αγίου Παϊσίου, πιστεύω ότι εύκολα καταλήγουν στο συμπέρασμα πως οι σήμερον τιμώμενοι άγιοί μας είχαν τρεις κοινές χριστιανικές αρετές.
Και οι δύο τους είχαν μόρφωση δημοτικού σχολείου αλλά παιδιόθεν φλέγονταν από τον πόθο να γνωρίσουν τον Χριστό και να βιώσουν όλα τα θεοφόρα και λυτρωτικά διδάγματά του. Αμφότεροι έζησαν την αυστηρή ασκητική ζωή. Καλλιέργησαν την αδιάλειπτη προσευχή και αναδείκτηκαν στη συνείδηση τού Ελληνισμού οι Πατέρες τού ορθόδοξου βιώματος και της αγιοπνευματικής εμπειρίας. Όταν κανείς μελετά τις νουθεσίες τους θέλγεται από αυτές, γιατί αποπνέουν την ευωδία τής πατερικής Παραδόσεως και μας οδηγούν στις πηγές τής Ορθοδοξίας.
Η κλιμακωτή αυτή πνευματική βίωση έγινε βέβαια και με τους προσωπικούς τους αγώνες, κυρίως όμως με τη Χάρι τού Θεού.
«Ο Χριστός θέλει να ενωθούμε μαζί Του και περιμένει έξω από την πόρτα της ψυχής μας, μας λέγει χαρακτηριστικά ο Άγιος Πορφύριος. Από μας εξαρτάται να δεχθούμε τη Θεία Χάριν. Μόνο η Θεία Χάρις μπορεί να μας αλλάξει. Εμείς δεν μπορούμε μόνοι μας. Η Χάρις όλα θα μας τα δώσει. Εμείς να προσπαθούμε να μειώνουμε τον εγωισμό μας και τη φιλαυτία μας. Να είμαστε ταπεινοί. Να δοθούμε στον Χριστό κι όλα φεύγουν τα αντιδραστικά, σωματικά και ψυχικά… Με τη Θεία Χάρι τα πάντα είναι κατορθωτά. Με τη Θεία Χάρι οι μάρτυρες του Χριστού δεν καταλάβαιναν τους πόνους, που προξενούσν τα μαρτύρια. Με τη Θεία Χάρι όλα γίνονται ανώδυνα».
Και όντως∙ αμφότεροι με την ταπεινοφροσύνη τους, με τους ένθεους αγώνες τους, με την απλότητά τους και με τη ζεστή αγάπη Τους προς τον άνθρωπο, και ιδιαίτερα τον πονεμένο άνθρωπο, είλκυσαν τη Θεία Χάρι και έζησαν μία αξιοθαύμαστη χριστιανική ζωή, ώστε θα μπορούσαν και αυτοί να επαναλάβουν την υπέροχη εκείνη φράση τού Αποστόλου Παύλου «Χριστῷ συνεσταύρωμαι· ζῶ δὲ οὐκέτι ἐγώ, ζῇ δὲ ἐν ἐμοὶ Χριστός» ( Γαλ. Β΄ 20).
Το δεύτερο χαρακτηριστικό τής προσωπικότητὰς τους ήταν η πολύ μεγάλη πραότητα και ταπεινοφροσύνη τους. Τούτο φαίνεται κυρίως μέσα από τις πολλές συμβουλές που μάς άφησαν αλλά κυρίως μέσα από την αγωνιστική, πονεμένη και υπομονετική βιοτή τους. Εύκολα οδηγούμαστε στη σκέψη ότι τήρησαν κατά γράμμα την εντολή τού Κυρίου.
«Δεύτε προς με πάντες οι κοπιώντες και πεφορτισμένοι, καγώ αναπαύσω υμάς. άρατε τον ζυγόν μου εφ᾿ υμάς και μάθετε απ᾿ εμού, ότι πράός ειμι και ταπεινός τη καρδία, και ευρήσετε ανάπαυσιν ταίς ψυχαίς υμών· ο γαρ ζυγός μου χρηστός και το φορτίον μου ελαφρόν εστιν. ( Ματθ. 11, 28-30).
Το τρίτο χαρακτηριστικό τής ζωής τους ήταν ο βαθύτατός τους πόθος να βοηθήσουν τον συνάνθρωπό τους για να βρει τη λύτρωση και τη σωτηρία μέσω τού Ιησού Χριστού.
Ιδού οι σοφές υποθήκες τους. Μάς λέγει ο Άγιος Πορφύριος:
«Ο Χριστός είναι ο Νυμφίος της ψυχής μας. Η ψυχή μας, νύμφη Του, τον ακολουθεί σ’ όλα. Καί στο μαρτύριο και στον Γολγοθά και στη Σταύρωση και στην Ανάσταση. Όταν φτάσουμε σ’ αυτή την αγάπη, τότε ο Χριστός θα εγκύψει μέσα μας και θα γεμίσει την ψυχή μας.
Διαρκώς να ατενίζετε προς τα άνω, προς τον Χριστόν… να αναπνέεται με τον Χριστό να πονάτε με τον Χριστό, να χαίρεστε με τον Χριστό. Να είναι το παν για σας ο Χριστός. Η ψυχή σας να ζητάει, να φωνάζει τον Νυμφίο της:
«Σε, Νυμφίε μου ποθώ…». … «Καί ως η ωδίνουσα εγγίζει του τεκείν και επί τη ωδίνι αυτής εκέκραξεν, ούτως εγενήθημεν τω αγαπητώ σου διά τον φόβον σου, Κύριε. 18 εν γαστρί ελάβομεν και ωδινήσαμεν και ετέκομεν» λέει στον Ησαία. { Ησ. 26, 17-18}.
Επομένως: «Αν αγαπάμε τον Χριστό πραγματικά τότε ισχύει εκείνο του Απ. Παύλου: « Τις ημάς χωρίσει από της αγάπης του Χριστού; θλίψις ή στενοχωρία… πέπεισμαι γαρ ότι ούτε θάνατος, ούτε ζωή… ούτε ύψωμα, ούτε βάθος… δυνήσεται ημάς χωρίσαι από της αγάπης του Χριστού της εν Χριστώ Ιησού τω Κυρίω ημών».
Και συμπληρώνει ο Άγιος Παίσιος με μια πολύ εκφραστική και παραστατική εικόνα που αγκαλιάζει με χριστιανική αγάπη τον Άνθρωπο, τον κάθε Άνθρωπο όλου του κόσμου.
«Αυτό που λέει η καρδιά μου είναι, να πάρω το μαχαίρι, να την κόψω κομματάκια, να την μοιράσω στον κόσμο, και ύστερα να πεθάνω».
Βέβαια πέραν από τις διδασκαλίες τους η όλη βιοτή τους ήταν μία αδιάλειπτη προσευχή και μία διαρκής προσφορά προς τον αγωνιώντα και πονεμένο άνθρωπο. Ο Άγιος Πορφύριος με τις Θείες Λειτουργίες στον Άγιο Γεράσιμο της Πολυκλινικής Αθηνών, – στην έρημο της Ομόνοιας, όπως έλεγε χαρακτηριστικά, με τους ασθενείς του, που πολύ αγάπησε και με τις ολοήμερες εξομολογήσεις των πιστών. Ο Άγιος Παίσιος με την αυστηρά ασκητική του ζωή στην «Παναγούδα» της Ιεράς Μονής Κουτλουμουσίου και με τον αγαπητικό και παραμυθητικό του λόγο σε χιλιάδες πιστούς. Σαφέστατο επομένως είναι το μήνυμα που αφήνουν σ’ όλους μας οι δύο μεγάλες και εξαγιασμένες μορφές της Εκκλησίας μας. Και το μήνυμα δεν μπορεί να είναι άλλο από εκείνο που μας άφησε και η υψιπέτις μορφή του Αποστόλου Παύλου: «Μιμηταί μου γίνεσθε, καθώς καγώ Χριστού»
(Κορ. 11,1).
Με αυτή την υπέροχη και χρεωστική προτροπή χαιρετίζω και επευλογώ το ΚΘ΄ Συνέδριο της ΧΕΚΕ, συγχαίρω θερμά τους πρωταγωνιστές και τους εισηγητές και εύχομαι σ’ όλους, όπως η αγάπη του Χριστού, δια πρεσβειών των τιμωμένων Αγίων μας, Αγίου Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου και Αγίου Παισίου μας οδηγεί σε έργα ευάρεστα ενώπιόν Του.
Μετ’ ευχών εγκαρδίων
Ο Κύπρου Χρυσόστομος
