Γράφει o Βάσος Βασιλείου
Την τοποθέτηση γρανιτών στο δάπεδο της Μονής του Αποστόλου Ανδρέα, κάτι το οποίο θα αλλοίωνε τον χαρακτήρα του μνημείου, προωθεί η Εκκλησία, προκαλώντας την αντίδραση όλων των εμπλεκομένων στη διαδικασία αναστήλωσης.
Ζήτησαν δε παρέμβαση του Τμήματος Αρχαιοτήτων για να αποτραπεί η επανάληψη του φαινομένου των μοναστηριού του Κύκκου και της Τροοδίτισσας, όπου τοποθετήθηκαν γρανίτες. Αντίθεση στην τοποθέτηση γρανιτών στο δάπεδο του μοναστηριού εξέφρασε ο πρόεδρος τη Τεχνικής Επιτροπής για τη Διατήρηση της Πολιτιστικής Κληρονομιάς κ. Τάκης Χατζηδημητρίου, η πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Προσφύγων Σκεύη Κουκουμά, καθώς και μέλη της Επιτροπής, το Τμήμα Αρχαιοτήτων κ.ά., κατά τη διάρκεια χθεσινής συζήτησης στη Βουλή για το θέμα του Αποστόλου Ανδρέα. Πάντως, οι εργασίες προχωρούν, αν και με μικρή καθυστέρηση, αλλά δόθηκαν διαβεβαιώσεις πως η φάση αναστήλωσης του μοναστηριού και των κελιών θα ολοκληρωθεί, το αργότερο, μέχρι τον Ιούλιο. Οι παριστάμενοι ευχαρίστησαν την Τεχνική Επιτροπή για το έργο που επιτελεί. Σημειώνεται πως προέκυψαν και αντιδράσεις από τη Διαχειριστική Επιτροπή της Μονής του Αποστόλου Ανδρέα, καθώς και από τρεις ενορίες του Ριζοκαρπάσου, κυρίως όσον αφορά τη συγκέντρωση χρημάτων που προορίζονταν για την αναστήλωση αλλά και τη διαχείρισή τους. Μιλώντας εκ μέρους των πιο πάνω, ο κ. Νίκος Φαλάς ανέφερε και τα εξής:
-Το έργο προχωρεί αλλά με αργούς ρυθμούς και υπάρχει εξάμηνη καθυστέρηση.
-Ζητούμε να μας εξηγηθούν οι λόγοι και τα προσκόμματα που παρεμβάλλονται, και από ποιους.
-Ποιος διόρισε και επέβαλε στη Διαχειριστική Επιτροπή της Μονής τον αρχιτέκτονα Διομήδη Μυριανθέα ως επιβλέποντα αρχιτέκτονα; Ευσταθεί ότι αμείβεται για κάθε επίσκεψη με €375, γιατί να τον πληρώνει η Διαχειριστική Επιτροπή;
-Ποιο είναι το ποσό που εισπράχθηκε από τους πιστούς κατά τη μεταφορά της Τίμιας Κάρας του Αποστόλου Ανδρέα από την Πάτρα στην Αγία Σοφία Στροβόλου και στον Απόστολο Ανδρέα Έμπας Πάφου (εισφορές, πώληση εικόνων, βιβλίων και άλλων ενθυμημάτων); Κάποιος από την Αρχιεπισκοπή οφείλει να ενημερώσει τη Διαχειριστική Επιτροπή.
-Τι απέγιναν οι 400 χιλιάδες ευρώ που εισέφερε ο κ. Άντης Λούτσιος για την αναστήλωση της Μονής;
-Η εκστρατεία του Αρχιεπισκόπου, του Επισκόπου Καρπασίας και της συνοδείας των στη Βρετανία (Λονδίνο, Μάντσεστερ) πόσα απέφερε; Η παροικιακή εφημερίδα του Λονδίνου «Ελευθερία» έκανε αναφορά για 160.000 στερλίνες, τη στιγμή που κάποιοι διατυμπάνιζαν για €500.000.
-Καλούμε το Τμήμα Αρχαιοτήτων να αναλάβει τις ευθύνες του και να επιβάλει στον Επίσκοπο Καρπασίας και τη Διαχειριστική Επιτροπεία της Ι.Μ.Α.Α. να ακολουθήσουν και εφαρμόσουν ορθές μεθόδους συντήρησης και αναπαλαίωσης στα δάπεδα, ακόμη και στον τύπο των πολυελαίων. Ούτε τα ευτελή μάρμαρα του αρχιτέκτονα, ούτε γρανίτες και πολυτέλειες. Το Μοναστήρι έχει ανακηρυχθεί σε μνημείο Καταλόγου Β’. Οι αρμόδιοι του Τμήματος Αρχαιοτήτων οφείλουν να το προστατεύσουν. Να μην επαναληφθούν τα λάθη που έγιναν στα μοναστήρια του Κύκκου και της Τροοδίτισσας.
-Εκτιμούμε και προβάλλουμε δημοσίως και γραπτώς το έργο της Τεχνικής Επιτροπής Πολιτιστικής Κληρονομιάς, ελληνοκυπριακής και τουρκοκυπριακής, για αποκατάσταση των μνημείων μας στα κατεχόμενα.
Τι αλλαγές έγιναν
Ο πρόεδρος της Τεχνικής Επιτροπής ανέφερε ότι μέχρι τον Μάιο ολοκληρώνονται οι εργασίες που αφορούν την αντικατάσταση του πατώματος, τα σοβατίσματα, τη βαφή, την αναπαλαίωση των κελιών και την αντικατάσταση των σιδηροδοκών με ανοξείδωτες. Με την υπό εξέλιξη διαδικασία καλύπτεται το κυριότερο μέρος διάσωσης του μνημείου και το έργο θα παραδοθεί σε καλύτερη κατάσταση όχι μόνο σε σχέση με το τι γνωρίζαμε προ του 1974, αλλά σε καλύτερη κατάσταση από αυτήν που επικρατούσε όταν το ξεκινούσαν οι ιδρυτές του, είπε ο κ. Χατζηδημητρίου, ο οποίος πρόσθεσε ότι στο πλαίσιο των εργασιών αποκαλύφθηκε η είσοδος της μονής την οποία χαρακτήρισε ως αριστουργηματική. Είπε, επίσης, πως το συμβόλαιο της πρώτ η ς φ ά σ η ς ε ί ν α ι €2.119.928.
Ανησυχεί το Τμήμα Αρχαιοτήτων
Ο διευθυντής του Τμήματος Αρχαιοτήτων κ. Φιλοθέου εξέφρασε την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι από το 1974 και εντεύθεν στηρίχθηκαν πολλά μνημεία. Ως αρχαίο μνημείο αντιμετωπίζουμε και τον Απόστολο Ανδρέα, είπε. Αυτό που μας ανησυχεί, πρόσθεσε, δεν είναι οι μεγάλης κλίμακας εργασίες, αλλά οι παρεμβάσεις από εκπροσώπους της Εκκλησίας όταν θέλουν να αλλάξουν τα υλικά. Έχουμε πολύ σοβαρά προβλήματα, είπε. Με διαβεβαιώνουν ότι δεν θα είναι γρανίτης το δάπεδο αλλά το παρακολουθούμε, συμπλήρωσε. Ο βουλευτής Ζαχαρίας Κουλίας επίσης μίλησε για παρεμβάσεις της Εκκλησίας και υπέδειξε ότι πρέπει να ακολουθηθούν οι διαδικασίες του Τμήματος που ακολουθούνται και για μνημεία στις ελεύθερες περιοχές. Την ίδια θέση εξέφρασαν η πρόεδρος της Επιτροπής κ. Σκεύη Κουκουμά και άλλα μέλη της Επιτροπής. Εξάλλου, οι βουλευτές Κυριάκος Χατζηγιάννης και Ζαχαρίας Κουλίας ανέφεραν ότι κάποια από τα υλικά που χρησιμοποιούνται για την αναστήλωση της μονής περνούν από το λεγόμενο «Τελωνείο» των κατεχομένων και, πέραν των άλλων, δημιουργούνται και καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση του έργου. Τέλος, ο Σύνδεσμος Εργολάβων ζήτησε να ακολουθούνται διαφανείς διαδικασίες στην προκήρυξη και κατακύρωση των προσφορών που αφορούν μνημεία και προκηρύσσονται από το UNDP.
