Η ταυτότητα της Ορθοδόξου Εκκλησίας και τα πνευματικά της χαρακτηριστικά

του μητροπολίτου Καισαριανής, Βύρωνος και Υμηττού Δανιήλ

(από το ένθετο της Δημοκρατίας για την Ορθοδοξία)

     
Στις μέρες μας είναι απαραίτητη η αυτογνωσία για να διατηρήσουμε τα πνευματικά χαρακτηριστικά της εκκλησιαστικής ταυτότητός μας.

Στη συγκρότηση της εκκλησιαστικής αυτοσυνειδησίας μας συντελεί το γεγονός ότι η Ορθόδοξη Εκκλησία διαθέτει τα εξής χαρακτηριστικά:

α. Αποτελεί αδιάκοπη συνέχεια της αρχαίας Εκκλησίας, όπως συστήθηκε και οργανώθηκε από τους αγίους Αποστόλους κατά τις εντολές του Κυρίου μας. Δικαιούται να αποκαλείται Αποστολική κατά το Σύμβολο της Πίστεως.

β. Οι Ελληνες Ορθόδοξοι Χριστιανοί διαθέτουμε πνευματική κληρονομιά. Το βάθος και ο πλούτος της ελληνικής θεολογίας και ποιήσεως, που αποτέλεσαν τη βάση και την αφετηρία πάσης περαιτέρω θεολογικής αναπτύξεως και της εκκλησιαστικής ανελίξεως, προκαλούν απεριόριστο θαυμασμό και συνθέτουν το μεγαλείο της Εκκλησίας μας.
Η Εκκλησία, με τον πλούτο και το βαθύ περιεχόμενο της θεολογίας, της λατρείας και της πνευματικότητός Της, διατήρησε σε εποχές και περιόδους ταραγμένες και καταπτώσεως, ιδιαιτέρως σε καιρούς χαλεπούς, την πνευματική ικμάδα και τη ζωτικότητα με τις οποίες διέθρεψε θρησκευτικώς και πνευματικώς τα τέκνα Της.

γ. Παραμένει σταθερή στις θείες εντολές. Στην αποστολή Της δεν άγεται και φέρεται εξ ενστίκτου ή εξ απλοϊκής παραδόσεως ή κατά τη φορά των καιρών. Δεν παρασύρεται από ιδεολογίες και κοσμοαντιλήψεις, από το ρεύμα του κόσμου, που συνεχώς μεταλλάσσεται, αλλά οδηγείται σταθερά στη φθορά και εξαφανίζεται. Με τη θεολογία Της και τη ζωή Της μεταδίδει φως και ζωή σ’ όσους έχουν ενταχθεί σ’ Αυτήν.
Ο Κύριος Ιησούς Χριστός διεκήρυξε ότι δίδαξε στους ανθρώπους όσα ήκουσε από τον Θεό (Ιωάννου η 26) και εβεβαίωσε τους μαθητές Του ότι και το άγιο Πνεύμα που θα επέμπετο στους ανθρώπους και θα παρέμεινε στην Εκκλησία θα εκήρυττε τα ίδια με Αυτόν (Ιωάννου ιστ 14). Στέλνοντας τους Αποστόλους να κηρύξουν τους συνέστησε να διδάξουν τις δικές Του εντολές (Ματθαίου κη 20).
Γι’ αυτό ουδείς δύναται να περεκκλίνει από τη διδασκαλία του Κυρίου, ούτε να την παρερμηνεύσει ούτε να την αλλοιώσει.

δ . Διαμόρφωσε κανόνες κοινωνικής ζωής σύμφωνα με τις αλήθειες περί Θεού, ανθρώπου και κόσμου, που διδάσκονται από την Αγία Γραφή.

ε . Δεν αντιλαμβάνεται ως αποστολή Της την επιδίωξη και την πιτυχία πολιτικής και κοινωνικής μεταρρύθμισης. Επιδιώκει να εμπνεύσει και να αποτυπώσει βαθύτατα στις καρδιές των τέκνων Της τις ηθικές και τις οινωνικές αρχές και αξίες της ευαγγελικής διδασκαλίας, θεωρούσα αυτό ως την πρώτη και σπουδαιότατη αποστολή Της και να επιτύχει δι’ αυτού του τρόπου τη μεταβολή – τροπή της κοινωνικής τάξεως σύμφωνα με τις κοινωνικές ηθικές αρχές Της.

στ. Αναγνωρίζει την απόλυτη ισότητα πάντων ανεξαιρέτως των ανθρώπων, οι οποίοι δικαιούνται τη σωτηρία τους εντασσόμενοι στην Εκκλησία και συμμετέχοντας στα άγια μυστήρια. Ακόμη και όταν αμαρτάνουν, έχουν ίσα δικαιώματα και καθήκοντα, πρώτα απέναντι στη θεία και έπειτα στην ανθρώπινη αγάπη.

ζ. Ζητεί από κάθε άνθρωπο να αποκτήσει νέα συνείδηση κατά τις ευαγγελικές αρχές και προτροπές, να αναγεννηθεί και να ανακαινισθεί με την Χάρη του αγίου Πνεύματος.

η. Επιδιώκει με τη διακονία Της να εκπληρώνεται το θείο θέλημα στη γη κατά το «γεννηθήτω το θέλημά σου» (Ματθαίου στ 10).

θ. Ουδέν κοσμικό επιζητεί και οδηγεί τους πιστούς σε μυστική ένωση με τον Θεό της αγάπης, εισάγοντάς τους στη Βασιλεία του Θεού.

ι. Δεν αρνείται να συνεργασθεί με την Πολιτεία για να επιτύχει την αποστολή Της. Απορρίπτει κάθε καθαρώς κοσμική ανάμειξη, που ενδεχομένως θα απειλούσε να μειώσει την πνευματική ζωή Της και τις ύψιστες ηθικές αρχές Της.