«Δεν είμαστε συνομοσπονδία Εκκλησιών, αλλά η μία Καθολική Εκκλησία», μας είπε χαμογελαστός και ήρεμος ο Αρχιεπίσκοπος της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Αλβανίας Αναστάσιος και συνέχισε: «Υπάρχουν κύκλοι που θέλουν να δείξουν την Εκκλησία ως ΜΚΟ και ότι βρίσκομαι κάτω από επιρροή ενός κράτους-χώρας.
Δεν έχουμε τίποτε να φοβηθούμε. Ούτε ακόμη και από τον αδύναμο εαυτό μας. Η Ορθόδοξη Εκκλησία της Αλβανίας αποτελείται από πολλές Εθνοτικές Ομάδες. Ολοι οι ορθόδοξοι της Αλβανίας είμαστε περίπου 30% του πληθυσμού. Επικοινωνούμε με όλους μέσω του Ευαγγελίου της αγάπης. Δεν είμαστε παράρτημα κάποιας Εκκλησίας. Φτιάξαμε την Ορθόδοξη Εκκλησία της Αλβανίας με αλβανικής υπηκοότητας κληρικούς».
Του θύμισα το 1993 όταν τον είχα επισκεφθεί, τότε σε μια άλλη δημοσιογραφική μου αποστολή, μόλις είχε αναλάβει. Οταν είχε παύσει ο διωγμός έναντι της Εκκλησίας, «διωγμός» που δεν είχε κατανοήσει ποτέ η Ελλαδική Εκκλησία και οι «υπερπατριώτες» κληρικοί και λαϊκοί και είχε αρχίσει «η Ανάσταση της Ορθόδοξης Εκκλησίας στην Αλβανία» από το μηδέν.
* Από το 1992 άρχισε και λειτουργεί η Ορθόδοξη Θεολογική Ακαδημία τεσσάρων ετών, στην οποία παρακολουθούν απόφοιτοι Λυκείου. Χειροτονήθηκαν πάνω από 190 κληρικοί, ενώ από το 1998 λειτουργεί στο Αργυρόκαστρο το Εκκλησιαστικό Λύκειο (αλβανοελληνικό) με την ονομασία «Τίμιος Σταυρός». Λειτουργεί επίσης οικοτροφείο με δικά του ιδιόκτητα κτήρια.
* Με την Τεχνική Υπηρεσία που έχει οργανωθεί κτίσθηκαν περίπου 460 εκκλησιαστικά κτήρια. Από αυτά άλλα είναι ναοί που κτίσθηκαν από την αρχή ( περίπου 170), άλλα είναι πολιτιστικά μνημεία (περίπου 65) που αναστηλώθηκαν, άλλοι 160 ναοί που επισκευάσθηκαν και άλλα 75 διάφορα κτήρια. Διορθώθηκε επίσης το μοναστήρι του Αγίου Βλασίου με διάφορα εργαστήρια και αγοράσθηκαν τα κτήρια ή επισκευάσθηκαν για να στεγαστούν η Αρχιεπισκοπή Τιράνων, η Μητρόπολη Αργυροκάστρου, το Εκκλησιαστικό Λύκειο Αργυροκάστρου, το πνευματικό κέντρο Λούσνιας, το Φοιτητικό κέντρο «Θαβώρ», μοναστηράκι στα Τίρανα, Νηπιαγωγείο στην Κορυτσά και Καβάγια. Διορθώθηκαν τα κτήρια των Μητροπόλεων Κορυτσάς και Βερατίου, των Μοναστηριών της Παναγίας στην Αρδενίτσα, και σε διάφορες άλλες περιοχές όπως Σβερνέτς, Αυλώνα, Χιμάρα, Ελμπασάν, Αργυρόκαστρο.
* Στη γενική δραστηριότητα της Εκκλησίας συγκαταλέγεται το τυπογραφείο που εκδίδει τη μηνιαία αλβανική εφημερίδα « Ανάστασις», το περιοδικό «Χαίρε», το φοιτητικό δελτίο «Λόγος», παιδικά και νεανικά περιοδικά, τα τετραμηνιαία επιστημονικά περιοδικά «Αναζήτηση» και «Ναός» και θρησκευτικά βιβλία. Υπάρχει και Εκκλησιαστικός Ραδιοφωνικός Σταθμός.
* Επίσης, η Εκκλησία οργανώθηκε και σε θέματα υγείας, εκπαίδευσης, κοινωνικής πρόνοιας, αγροτικής ανάπτυξης, πολιτισμού και οικολογίας. Στο πλαίσιο της αλβανικής νομοθεσίας ίδρυσε δύο Ιδρύματα: Το Ιδρυμα «Ορθόδοξοι Κλινικαί Ευαγγελισμού» και το Ιδρυμα «Πνοή αγάπης». Επίσης στα Τίρανα από το 1999 ίδρυσε και λειτούργησε Διαγνωστικό Ιατρικό Κέντρο με 24 ειδικότητες. Πολυιατρεία της Εκκλησίας λειτουργούν επίσης στην Καβάγια, τη Λούσνια, το Γεωργουτσάτι Αργυροκάστρου και την Κορυτσά.
Το «Ιατρικό Διαγνωστικό Κέντρο Ευαγγελισμός» έχει όλες τις ειδικότητες. Εργάζονται 45 μόνιμοι ιατροί, νοσηλευτικό και παραϊατρικό προσωπικό και 75 με μειωμένο ωράριο. Από την ημερομηνία ίδρυσής του μέχρι σήμερα νοσηλεύτηκαν πάνω από 1.500.000 ασθενείς. Οι εργαζόμενοι προσλαμβάνονται με δήλωση της διευθύντριας αδελφής Αθανασίας, με αξιοκρατικό τρόπο και όχι με βάση τη θρησκευτική και εθνοτική τους καταγωγή. Καθημερινά εξετάζει 250 ασθενείς. «Δεν κρατάμε στεγανά», δηλώνει η αδελφή Αθανασία και προσθέτει ότι παρέχεται περίθαλψη Α’βαθμού και στα υπόλοιπα πολυϊατρεία.
Εκπαίδευση
* Η Εκκλησία παρέχει και εκπαιδευτικές υπηρεσίες. Λειτουργεί σε διάφορες πόλεις κατασκηνώσεις, οικοτροφεία, κέντρα επαγγελματικής κατάρτισης, 22 νηπιαγωγεία στις πόλεις και κωμοπόλεις της Αλβανίας με 850 παιδιά και 93 νηπιαγωγούς. Στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση 3 δημοτικά σχολεία ( Τίρανα, Δυρράχιο, Αργυρόκαστρο) γυμνάσια και λύκεια με σύνολο 900 περίπου μαθητές και 95 εκπαιδευτικούς όλων των βαθμίδων, ορφανοτροφείο «Το Ορθόδοξο Σπίτι της Αγάπης», ενώ η αλβανική κυβέρνηση το 2010 έδωσε την άδεια στην Ορθόδοξη Αλβανική Εκκλησία να ιδρύσει ιδιωτικό Πανεπιστήμιο με την ονομασία «Λόγος».
Εχει δύο σχολές και κατευθύνσεις. Η πρώτη Σχολή έχει κατεύθυνση Οικονομική με σχολές Τουρισμού, Λογιστικής και Διοίκησης Επιχειρήσεων. Η δεύτερη Σχολή έχει κατεύθυνση στις εφαρμοσμένες επιστήμες με σχολές ιατρικών και μικροβιολογικών εργαστηρίων, πληροφορικής και ερευνητικού κέντρου. Στη Σχολή Ιατρικών και Μικροβιολογικών Εργαστηρίων λειτουργεί τμήμα μεταπτυχιακό, ενώ σε όλο το Πανεπιστήμιο φοιτούν περίπου 200 φοιτητές. Γίνονται αποδεκτοί όλοι, ενώ το προσωπικό ξεπερνά τους 30 καθηγητές.
Αξιο προσοχής, τέλος, είναι το «Ιδρυμα Ναζαρέτ» το οποίο εκπαιδεύει σπουδαστές στις ειδικότητες κηροπλαστικής, αγιογραφίας, ξυλουργικής, εκδόσεις και τυπογραφείο. Εργάζονται περίπου 25 άτομα, ενώ σπουδάζουν αρκετοί οι οποίοι μαθαίνουν τέχνη. Σπουδαία θεωρείται η κατεύθυνση της ζωγραφικής-αγιογραφίας την οποία διδάσκει ο γνωστός Λαρισαίος Χρήστος Παπανικολάου, δημιουργός μιας ειδικής τεχνοτροπίας της «γραμμικής» – την οποία τεχνική του παρουσίασε σε πολλά μέρη όπου έχει εκθέσει έργα του. Το σημαντικότερο όμως όλων θα είναι το παρεκκλήσι της «Γέννησης», δίπλα στον Καθεδρικό Ναό της Αναστάσεως, το οποίο κοσμούν παραστάσεις από την Παλαιά και Καινή Διαθήκη, καθώς και από αγιογραφίες και σύγχρονες μορφές.
Υπό την εποπτεία της Αλβανικής Ορθοδόξου Εκκλησίας λειτουργεί επίσης στον Μεσοπόταμο Τεχνικό Λύκειο και 2 Εκκλησιαστικά Λύκεια: στο Σουκ με 30 υποτρόφους μαθητές και στο Αργυρόκαστρο με 35 υποτρόφους μαθητές. Τέλος, στο Μοναστήρι του Αγίου Βλασίου, περίπου 30 χιλιόμετρα από τα Τίρανα, λειτουργεί Θεολογική Ακαδημία με 38 φοιτητές και φοιτήτριες, οι οποίοι διαμένουν εκεί και στον περίβολο του μοναστηριού υπάρχει και ορφανοτροφείο με 35 παιδιά.
Επιπλέον η Εκκλησία σχεδίασε και εφάρμοσε προγράμματα αγροτικά, ύδρευσης, υγείας προσφέροντας υπηρεσίες στον ανθρώπινο παράγοντα, ενώ από το 2001 υλοποιεί πρόγραμμα Προστασίας Περιβάλλοντος και κατάρτισης στελεχών και επιστήμονες για την προστασία του οικοσυστήματος.
Στο τέλος της συνομιλίας μας με τον Αρχιεπίσκοπο και αφού του υπενθύμισα ότι η Ορθόδοξη Εκκλησία της Αλβανίας υπηρετεί τον άνθρωπο υλικά και πνευματικά, δημιουργεί με σκοπό να δικαιολογηθεί πλήρως το ρηθέν «και τα έργα των χειρών σου εισίν οι ουρανοί», τον ρώτησα πώς αισθάνεται με όλες τις επιθέσεις που δέχεται από το εσωτερικό της χώρας και μερίδας της Ελλαδικής Εκκλησίας, κλήρου και λαού, ο σοφός Ιεράρχης μού απάντησε: «Αγάπα σιωπώντας και σιώπα αγαπώντας», βάζοντας τα πράγματα στη θέση τους.
