Toύ Βασίλειου Ευσταθίου, Δρ. Φυσικού, πτ. Θεολογίας (Τμ.Κοιν.Θ.ΕΚΠΑ)
Κιέβου Επιφάνιος: Στίς 13 Ιανουαρίου 2021 ο επικεφαλής τής Αυτοκέφαλης στήν Ουκρανία, Επιφάνιος Ντουμένκο υποστήριξε ότι πέντε ακόμη τοπικές Εκκλησίες είναι έτοιμες νά ακολουθήσουν τό παράδειγμα τού μακ. Προκαθημένου τής Κυπριακής Εκκλησίας…
καί νά αναγνωρίσουν τήν αυτοκεφαλία στήν Ουκρανία. Μάλιστα γιά τήν περίπτωση τής Κυπριακής Εκκλησίας δήλωσε: «βλέπουμε στό παράδειγμα τής Εκκλησίας Κύπρου: δύο ή τρεις διαφωνούν, αλλά η πλειοψηφία συμφωνεί». Αυτή βέβαια η άποψή του πόρρω απέχει από τήν πραγματικότητα, η οποία είναι ότι επτά έναντι εννέα δέν συμφωνήσαν μέ τήν μνημόνευση τού Επιφανίου, ενώ πρίν τήν μονομερή αντισυνοδική πρωτοβουλία τού μακ. Αρχιεπισκόπου Κύπρου νά τόν μνημονεύσει, όλοι είχαν λάβει ομόφωνη συνοδική απόφαση γιά ουδέτερη στάση καί επομένως γιά μή αναγνώριση τής ουκρανικής αυτοκεφαλίας μέχρι νά υπάρξει πανορθόδοξη διευθέτηση τού θέματος.
Όταν ο Επιφάνιος δηλώνει ότι «η Εκκλησία τής Κύπρου έχει δώσει τό παράδειγμα γιά άλλες Εκκλησίες στό πώς μπορούν νά κινηθούν πρός τήν αναγνώριση τής αυτοκεφαλίας», είναι σάν νά προτρέπει καί στίς άλλες Εκκλησίες οι Προκαθήμενοι τους νά μήν λογαριάσουν τίς Συνόδους τους καί νά αποφασίσουν από μόνοι τους, όπως ο μακ. Αρχιεπίσκοπος Κύπρου, νά αναγνωρίσουν τήν αυτοκεφαλία τής Ουκρανίας. Ισχυρίστηκε λοιπόν, ότι οι Εκκλησίες τών Ιεροσολύμων, τής Ρουμανίας, τής Αλβανίας, τής Γεωργίας καί τής Βουλγαρίας είναι έτοιμες νά αναγνωρίσουν τήν αυτοκεφαλία καί νά τόν μνημονεύσουν.
Ωστόσο οι περισσότερες Εκκλησίες, είτε περισσότερο επίσημα καί ξεκάθαρα, είτε λιγότερο, δέν συμφώνησαν, αλλά διέψευσαν αυτές τίς απόψεις τού Επιφανίου. Στό γραφείο τού μακ. Αρχιεπισκόπου Αλβανίας Αναστασίου δήλωσαν ότι η Αλβανική Ορθόδοξη Εκκλησία δέν έχει αλλάξει τήν θέση της σχετικά μέ τήν Αυτοκέφαλη καί τό εκκλησιαστικό σχίσμα στήν Ουκρανία: «Μέ εκπλήσσει αυτή η είδηση, δήλωσε εκπρόσωπος τού γραφείου τού μακ. Αρχιεπισκόπου Δέν ξέρω από πού προέρχεται. Η Ιερά Σύνοδος τής Αλβανικής Εκκλησίας δέν έλαβε απόφαση σχετικά μέ αυτόΌλα όσα σχετίζονται μέ αυτό τό ζήτημα έχουν ήδη ειπωθεί από τήν Ιερά Σύνοδο τής Εκκλησίας καί βρίσκονται στόν ιστότοπό μας. Δέν μπορούμε νά προσθέσουμε κάτι νέο. Τίποτα δέν έχει αλλάξει από τότε».
Ο προσωπικός σύμβουλος πάτερ Δανιήλ Μιχαήλ Τίτσα τού μακ. Πατριάρχη Ρουμανίας Δανιήλ είπε ότι δέν γνωρίζει «σέ ποιά γεγονότα ο Μητροπολίτης τής Αυτοκέφαλης Επιφάνιος βασίζει τόν ισχυρισμό του σχετικά μέ τίς μελλοντικές σχέσεις τής Αυτοκέφαλης μέ τήν Ορθόδοξη Εκκλησία τής Ρουμανίαςη θέση τής Εκκλησίας μας μέχρι στιγμής, από όσο γνωρίζω, εκφράζεται στήν προηγούμενη απόφασή της». Επίσης αναφέρθηκε στήν σύσταση τής Ιεράς Συνόδου τής Εκκλησίας τής Ρουμανίας πρός «τό Οικουμενικό Πατριαρχείο καί τό Πατριαρχείο τής Μόσχας νά έρθουν σέ κοινή απόφαση, διατηρώντας τήν ενότητα τής πίστης καί τήν διοικητική καί ποιμαντική ελευθερία».
Ο σεβ. Μητροπολίτης Λόβτσαν Γαβριήλ τής Βουλγαρικής Εκκλησίας σχετικά μέ τήν δήλωση τού Επιφανίου είπε ότι η Βουλγαρική Εκκλησία δέν έχει εξετάσει ακόμη τό θέμα πού αφορά τήν εκκλησιαστική κατάσταση στήν Ουκρανία: «Η Ιερά Σύνοδος τής Βουλγαρικής Εκκλησίας διόρισε επιτροπή επισκόπων γιά λεπτομερή μελέτη τού σχίσματος στήν Ουκρανία (επικεφαλής είναι ο σεβ. Μητροπολίτης Στάρο-Ζαγκόρσκι Κυπριανός) καί αναμένεται έκθεση σχετικά μέ αυτό στίς συνεδρίες τής Ιεράς Συνόδου τής Βουλγαρικής Εκκλησίας». Επομένως δέν είναι ακόμα δυνατόν νά βγούν συμπεράσματα σχετικά μέ τό τί θά αποφασίσουν συνοδικά οι Ιεράρχες στήν Βουλγαρία, δεδομένου μάλιστα ότι πολλοί έχουν αντιδράσει δημοσίως στήν χορήγηση τού Τόμου Αυτοκεφαλίας στήν Ουκρανία καί υποστηρίζουν τόν μακ. Μητροπολίτη Ονούφριο, ανάμεσα στούς οποίους είναι καί ο σεβ. Μητροπολίτης Γαβριήλ. Κάποια ανάλογη στάση τηρήθηκε καί από τήν Εκκλησία τής Γεωργίας.
Από τό Πατριαρχείο Ιεροσολύμων δέν δώθηκε κάποια άμεση απάντηση στίς δηλώσεις τού Επιφανίου, αλλά ωστόσο λίγες μέρες αργότερα ο μακ. Πατριάρχης Ιεροσολύμων, άν καί είπε ότι δέν θά ήθελε τά σχόλιά του νά επηρεάσουν τήν ενότητα τής Ορθόδοξης Εκκλησίας καί μόνο προσεύχεται γιά τήν ενότητα όλων τών Ορθόδοξων Χριστιανών, ωστόσο συμπλήρωσε μέ νόημα γιά όσους καταλαβαίνουν (καί δέν επιθυμούμε νά τό εξηγήσουμε δημοσίως, εφόσον δέν τό θέλησε ο ίδιος) ότι «είναι σημαντικό γιά όλους τούς Ορθόδοξους Χριστιανούς νά είναι μέρος τής Μίας, Αγίας, Καθολικής καί Αποστολικής Εκκλησίας. Εκείνοι πού καταλαβαίνουν τί σημαίνει Αγία, Καθολική καί, ως εκ τούτου, Αποστολική Εκκλησία, θά καταλάβουν πολύ καλά τήν απάντησή μου στήν ερώτησή σας».
-120x86.jpg)
