1. Η περίοδος αυτή, αδελφοί χριστιανοί, την οποία τώρα διερχόμαστε, κλείνεται από δύο μεγάλες εορτές. Την εορτή του Πάσχα, που εορτάσαμε, και την άλλη μεγάλη εορτή της Πεντηκοστής, προς την οποία πηγαίνουμε. Γι᾽ αυτό και τα Ευαγγέλια, τα οποία θα ακούουμε τις Κυριακές συνδέονται με τις εορτές αυτές.
Έτσι, λοιπόν, και το σημερινό Ευαγγέλιο της Κυριακής του Παραλύτου που ακούσαμε, μίλησε για «εορτή των Ιουδαίων», κατά την οποία ο Ιησούς ανέβηκε στα Ιεροσόλυμα. Ακόμη και οι άγιοι Πατέρες δεν συμφωνούν στο ποια είναι η εορτή αυτή. Είναι του Πάσχα ή της Πεντηκοστής; Κατά τον άγιο Χρυσόστομο είναι της Πεντηκοστής. Και έτσι πρέπει να είναι. Γιατί κατά την Πεντηκοστή εορτάζουμε την κάθοδο του Αγίου Πνεύματος, το δε Άγιο Πνεύμα, όπως εικονίζεται με φωτιά, έτσι εικονίζεται και με νερό. Και το Ευαγγέλιο σήμερα μιλούσε για νερό που θεράπευε. Το ίδιο και την άλλη Κυριακή, την Κυριακή της Σαμαρείτιδος. Εορτή της Πεντηκοστής, λοιπόν, ήταν η εορτή, για την οποία μιλά το σημερινό Ευαγγέλιο και κατά την οποία πήγε ο Ιησούς στα Ιεροσόλυμα.
Αλλά, ας προσέξουμε και ας διδαχθούμε, αδελφοί, που πήγε ο Ιησούς Χριστός. Δεν πήγε σε ανάκτορο ή άλλο επίσημο κέντρο, αλλά πήγε σε νοσοκομείο! Ακούστε: Στα Ιεροσόλυμα, προς τα βορειο-ανατολικά του Ναού, υπήρχε μία πύλη από την οποία περνούσαν τα πρόβατα ερχόμενα από την ύπαιθρο για να μπούν στην πόλη. Κοντά στην πύλη αυτή ήταν μία σαν δεξαμενή, «κολυμβήθρα», την λέει το Ευαγγέλιο, που λεγόταν «προβατική», για τα πολλά πρόβατα που περνούσαν από εκεί. Της έδωσαν και άλλο όνομα: Την έλεγαν και «Βηθεσδά», ίσως για τα θαύματα και τις δωρεές, που γίνονταν εκεί. Σ᾽ αυτήν, λοιπόν, την «κολυμβήθρα», που είχε τριγύρω της πέντε θολωτά υπόστεγα, βρίσκονταν ξαπλωμένοι πολλοί άρρωστοι: Τυφλοί, κουτσοί, και άλλοι άρρωστοι με διάφορα είδη ασθενειών. Αυτοί περίμεναν εκεί την κίνηση του νερού, γιατί, από καιρό σε καιρό, κατέβαινε από τον ουρανό ένας άγγελος και τάρασσε το νερό. Και ο πρώτος που θα έμπαινε μετά την ταραχή του νερού, θα γινόταν καλά από οποιοδήποτε νόσημα και αν υπέφερε. Θαυμαστό πραγματικά φαινόμενο. Ας προσέξουμε όμως ότι δεν θεράπευε το νερό, αλλά θεράπευε η δύναμη που έδιδε στο νερό ο άγγελος από τον ουρανό με την ταραχή που του έκανε.
Γι᾽ αυτό και δεν θαυματουργούσε οποιαδήποτε ώρα μόνο του το νερό, χωρίς πρώτα την κίνησή του από τον άγγελο. Για να το νοήσουμε αυτό, ας σκεφθούμε εμείς οι χριστιανοί το νερό της κολυμβήθρας στο άγιο Βάπτισμα. Το νερό αυτό κάνει θαύμα. Γεννάει παιδιά του Θεού! Τα πλένει – τα λούζει από τα αμαρτήματά τους και τους δίνει την Χάρη του Αγίου Πνεύματος, με το Μυστήριο του ιερού Χρίσματος, που συνδέεται με αυτό. Αλλά το ίδιο το νερό της κολυμβήθρας στο βάπτισμα είναι απλό νερό από την βρύση. Δεν μπορεί να κάνει τίποτε. Το θαυμαστό έργο που κάνει το νερό της κολυμβήθρας του βαπτίσματος, το κάνει μόνο μετά την «ταραχή» του αγγέλου. Ποιος είναι ο άγγελος; Άγγελος είναι ο ιερέας που – θα το έχετε δεί – με το χέρι του «ταράσσει» το νερό. Πραγματικά, έτσι γίνεται, χριστιανοί μου. Ο ιερεύς σκύβει στην κολυμβήθρα του βαπτίσματος και σταυρώνει το νερό της. Προσέχετε! Δεν το σταυρώνει από μακρυά, αλλά βάζει το χέρι του μέσα στο νερό και το διαταράσσει πραγματικά, για να παραστήσει τον εξ ουρανού άγγελο της σημερινής ευαγγελικής περικοπής. Και με την χειρονομία αυτή του ιερέα και με τις φοβερές ευχές, που διαβάζει, έρχεται πραγματικά θεία Χάρη στο νερό της κολυμβήθρας. Και ο βαπτιζόμενος, αρρωστημένος από την μεγάλη αρρώστια, που έφερε όλες τις άλλες, το προπατορικό αμάρτημα, δηλαδή, θεραπεύεται· γιατί σβήνεται αυτό το αμάρτημα με το βάπτισμά του, εξαλείφεται, και αυτός επανέρχεται στην πρώτη του καθαρή κατάσταση.
2. Σ᾽ αυτόν τον τόπο, λοιπόν, των πονεμένων ανθρώπων πήγε πρώτα ο Χριστός μας, αγαπητοί, όταν ήρθε στην Ιερουσαλήμ για την εορτή. Το δίδαγμα απ᾽ αυτό για ᾽μας είναι να κάνουμε επισκέψεις στα νοσοκομεία, στα σπίτια των ασθενών, γιατί αυτό δίνει κουράγιο σ᾽ αυτούς, αλλά αυτό ωφελεί και εμάς. Πέρα από τα άλλα, μία τέτοια επίσκεψη, μας ωφελεί στο ότι βλέπουμε πόσο υποφέρουν οι άνθρωποι, ενώ εμείς έχουμε υγεία και ας δοξάζουμε, λοιπόν, τον Θεό μας γι᾽ αυτό.
Ακόμη θέλω να πω ότι στις επισκέψεις σε ασθενείς στα νοσοκομεία ή αλλού, να προτιμάμε την περίπτωση που είναι η πιο σοβαρή και η πιο αξιολύπητη. Γιατί αυτό έκανε ο Χριστός μας, μας λέγει σήμερα το Ευαγγέλιο. Ο Χριστός στην Βηθεσδά, όπου ήταν πολλοί άρρωστοι, πήγε κατ᾽ ευθείαν στην πιο σοβαρή και στην πιο πονεμένη περίπτωση. Πλησίασε ένα παράλυτο, που ήταν εκεί 38 χρόνια, περιμένοντας την ταραχή του νερού της κολυμβήθρας από τον άγγελο, που θα κατέβαινε από τον ουρανό, μήπως προλάβει και αυτός κάποτε να κατεβεί πρώτος στο νερό. Ο Χριστός, για να του αποσπάσει την προσοχή, του έκανε το απλό ερώτημα, «αν θέλει να γίνει καλά»· και ο παράλυτος, απαντώντας, είπε στον άγνωστό του τον πόνο του. Του είπε ότι είναι 38 χρόνια στην θέση αυτή, χωρίς όμως να πετύχει ποτέ να μπεί πρώτος αυτός στην κολυμβήθρα μετά την ταραχή του νερού από τον άγγελο, γιατί πάντοτε προλαβαίνει κάποιος άλλος και κατεβαίνει αυτός σ᾽ αυτήν. Ασπλαγχνία, χριστιανοί μου, ασπλαγχνία στον κόσμο!… Ήταν γνωστός βέβαια ο παράλυτος, 38 χρόνια πιά εκεί στην Βηθεσδά, αλλά κανείς δεν τον λυπήθηκε, κανείς από τους εκεί αρρώστους δεν φιλοτιμήθηκε κάποια φορά να υποχωρήσει αυτός και να φροντίσει να ρίψουν αυτόν στην δεξαμενή. Όλοι τους συμφεροντολόγοι… Μόνο για τον εαυτό τους… Αλλά πρέπει να μας κάνει εντύπωση, χριστιανοί μου, με πόση ταπείνωση, με πόση λεπτότητα και ευγένεια, διατύπωσε το παράπονό του ο παράλυτος. Δεν κατηγόρησε κανένα. Απλά μόνο είπε – με πόνο βέβαια – τον πόθο του μεν να γίνει καλά, αλλά ότι δεν μπορεί να το πετύχει. Πόσο ραγίζει την καρδιά εκείνο το, «δεν έχω άνθρωπο», που είπε στον Χριστό. Αυτός ο λόγος είναι ο,τι πρέπει και για τον σημερινό άνθρωπο, που ζεί καταθλιπτικά στην μοναξιά του! Τότε, λοιπόν, μετά τα λόγια αυτά του παραλύτου, αμέσως ο Ιησούς τον θεράπευσε και του είπε: «Άρον τον κράββατόν σου και περιπάτει»! Και έγινε όπως το είπε ο Χριστός.
3. Ο παράλυτος θεραπεύτηκε. Έγινε τελείως καλά. Αλλά εκείνο που του είπε ο Χριστός, το «και περιπάτει», έχει μία βαθύτερη έννοια. Σημαίνει ότι δεν αξίζει μόνο το να είμαστε καλά στην υγεία μας, αλλά θέλουμε την υγεία μας για να εργαζόμαστε για την σωτηρία μας, για την δόξα του Θεού. «Περιπάτει»! Δηλαδή, βάδιζε την οδό, του Κυρίου την οδό. «Του Θεού την στράτα», που λέγει η γιαγιά. Και το πρώτο που πρέπει να κάνουμε, χριστιανοί, για να «περπατούμε» τον δρόμο του Θεού, σαν παιδιά του βαπτισμένα, είναι να πηγαίνουμε στον Ναό του Κυρίου, στην Εκκλησία για να λατρεύουμε τον Θεό. Έτσι μας δίδασκε να κάνουμε και ο θεραπευτής παράλυτος. Γιατί ακούσαμε στο Ευαγγέλιο ότι τον βρήκε ο Ιησούς στον Ναό (στιχ. 14)!
4. Τέλος, αδελφοί, σαν μία οικογένεια, οικογένεια του Θεού, που είμαστε και μπορούμε, λοιπόν, να εκφραζόμαστε ελεύθερα, έχω να σας πω και εγώ για τον εαυτό μου ότι η σημερινή ευαγγελική περικοπή με συγκινεί, γιατί μου θυμίζει την ημέρα της χειροτονίας μου σε διάκονο, το 1970 στην Αγία Μαρίνα Ηλιουπόλεως Αθηνών, από τον μακαριστό Αρχιερέα Χριστού, τον Μητροπολίτη Φλωρίνης πατέρα Αυγουστίνο, τον θρυλικό αγωνιστή των πατρώων παραδόσεων. Ας έχουμε την ευχή Του! Θυμάμαι, λοιπόν, ότι είπα τότε εγώ – νεαρός, σε ηλικία 28 ετών – ότι οι κληρικοί με τον λόγο τους και την όλη δράση τους πρέπει να «ταράσσουν» την κοινωνία της αμαρτίας, γιατί μόνο μετά την ταραχή των υδάτων από τον άγγελο γίνονταν καλά οι άρρωστοι της Βηθεσδά. Και δωσ᾽ του, λοιπόν, και εγώ ο νεαρός τότε, δωσ᾽ του φωνές και επιθέσεις κατά των κακοποιών· και μια ζωή δεν σκέφτηκα ο ταλαίπωρος, ότι ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός δεν θεράπευσε με αυτόν τον τρόπο τον παράλυτο.
Αυτό, που λέγω τώρα, χριστιανοί μου, είναι ένα άλλο μήνυμα, σωστικό μήνυμα, που μας έρχεται από το σημερινό Ευαγγέλιο: Ο Χριστός μας, λέγω, δεν θεράπευσε τον παράλυτο με τον θορυβώδη τρόπο, με την «ταραχή των υδάτων», όπως στην Παλαιά Διαθήκη, αλλά τον θεράπευσε με ταπεινό και μυστικό τρόπο, με προσωπική κοινωνία και γλυκό διάλογο μαζί του. Έτσι πρέπει να εργαζόμαστε. Αφού πρώτα στηλώσουμε τον καταπεσμένο άνθρωπο, τότε, θεραπευμένος πιά αυτός, τότε να του μιλήσουμε, απλά πάλι και διδακτικά, για τον κίνδυνο μην ξαναπάθει τα ίδια. Ο Χριστός, λοιπόν, όταν είδε τον θεραπευθέντα παράλυτο στον Ναό, τότε, στην καλή κατάσταση που ήταν, τότε του είπε τον λόγο, «να μην ξανα-αμαρτήσει για να μην του συμβούν χειρότερα». Αυτό σημαίνει ότι ο παράλυτος του σημερινού Ευαγγελίου ήταν πολύ αμαρτωλός και οι αμαρτίες του, αυτές ήταν η αιτία για την παραλυσία του. Και όμως απ᾽ όλους, που ήταν στην Βηθεσδά, αυτόν τον πολύ αμαρτωλό πλησίασε ο Χριστός, χωρίς να του πεί τίποτε για τις αμαρτίες του, αλλά μόνο για να τον θεραπεύσει. Και όταν τον θεράπευσε, τότε, αργότερα – «μετά ταύτα», είπε το Ευαγγέλιο (στιχ. 14) –, τότε του είπε, ο Χριστός, και μάλιστα όχι ελεγκτικά, αλλά διδακτικά, αυτόν τον απλό και σύντομο λόγο: Πρόσεχε μην ξανααμαρτήσεις· «μηκέτι αμάρτανε»!
Εύχεσθε, χριστιανοί μου, να φωτίζει και εμάς τους ιερείς σας η Χάρη του Θεού, πως πρέπει να σας καθοδηγούμε σωστά. Γιατί, είναι αλήθεια πάλι, ότι εμείς οι ιερείς και οι Αρχιερείς, πρέπει να διαμαρτυρόμαστε για τα παρατηρούμενα σκάνδαλα και να ελέγχουμε τους σκανδαλοποιούς, αλλά ας μας φωτίζει – ξαναλέγω – η Χάρη του Θεού πότε να κάνουμε αυτό το δύσκολο ποιμαντικό πάλι έργο, αλλά και πως να το κάνουμε. Και ακόμη, ποιοί θα κάνουν το «χειρουργικό» στην ουσία του ελεγκτικό αυτό έργο. Γιατί όλοι οι ιατροί δεν μπορεί να είναι χειρούργοι! Ας μας φωτίζει, ξαναλέγω, και ας μας δυναμώνει με την προσευχή σας η Χάρη του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, για να σας ποιμαίνουμε σωστά. ΑΜΗΝ.
Με πολές ευχές,
† Ο Μητροπολίτης Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως Ιερεμίας
