ΜΕΣΟΓΑΙΑΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ: Με συγκίνηση και θεολογική εμβάθυνση, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Μεσογαίας και Λαυρεωτικής κ. Νικόλαος απευθύνει το καθιερωμένο πνευματικό του μήνυμα για τον μήνα Αύγουστο, καλώντας τους πιστούς σε εσωτερική εγρήγορση και ουσιαστική καρποφορία στην προσευχή, μέσα από την παρουσία και τη μεσιτεία της Υπεραγίας Θεοτόκου.
Επιμέλεια- ΒΗΜΑ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ
Ο Αύγουστος, μήνας αφιερωμένος εξ ολοκλήρου στη Μητέρα του Κυρίου, προσφέρεται, όπως σημειώνει ο Σεβασμιώτατος, για να μεταβάλουμε τη δυσκολία της καθημερινότητας σε ευκαιρία πνευματικής αναγέννησης, μέσα από την Παναγία, που δεν είναι απλώς πρόσωπο της πίστης, αλλά καρδιά της Εκκλησίας και προσωπική καταφυγή κάθε ανθρώπου.
Η Παναγία: Το πρόσωπο που συνδέει ουρανό και γη
Ο Μητροπολίτης Νικόλαος τονίζει ότι η Παναγία κατέχει μοναδική θέση στην ιστορία του κόσμου. «Τιμιωτέρα των Χερουβείμ και ενδοξοτέρα των Σεραφείμ», όχι απλώς γιατί γέννησε τον Χριστό, αλλά γιατί, όπως επισημαίνει, αποτελεί το πλησιέστερο πρόσωπο προς τον Θεό και συγχρόνως το πλησιέστερο πρόσωπο προς τον καθένα μας. Είναι “πιο κοντά από τους συγγενείς μας, τον φύλακα άγγελό μας, ακόμα και από τη μητέρα μας”.
Ο Σεβασμιώτατος εξηγεί ότι η σχέση με την Παναγία γεννά εμπιστοσύνη, ευγνωμοσύνη, παρηγοριά και φως. Είναι η Μητέρα που ακούει και μεσιτεύει, που δεν απορρίπτει κανέναν. «Ουδείς προστρέχων επ’ Αυτή καταισχυμένος απέρχεται», θυμίζει με λόγια των Πατέρων.
Το θαύμα της ενανθρώπησης και το βίωμα της καρδιάς
Ο Μητροπολίτης, που έχει αφιερώσει πολυετή μελέτη στην ορθόδοξη θεολογία και είναι γνωστός για τη βαθιά του προσέγγιση στο πρόσωπο της Παναγίας, τονίζει ότι η Θεοτόκος αποτελεί την πύλη της σωτηρίας, καθώς μέσω αυτής ο Θεός έγινε άνθρωπος. Δεν πρόκειται για έναν απλό βιολογικό ρόλο, αλλά για θεολογική μεγαλειότητα: η Παναγία εισάγει την ανθρωπότητα στο μυστήριο του Θεού.
Η αναφορά του σε μεγάλους Πατέρες – Ιωάννη τον Δαμασκηνό, Γρηγόριο τον Παλαμά, Νικόδημο τον Αγιορείτη – αποσκοπεί στο να δείξει ότι η τιμή στην Παναγία δεν είναι υπερβολή, αλλά καρπός θεοπτίας και θεολογικού βιώματος.
Προσευχή και καρπός: Πορεία προς την ελευθερία
Ο Αύγουστος, με την παρακλητική προσευχή και την κορύφωση στη Μετάσταση της Θεοτόκου, είναι χρόνος εσωτερικής εργασίας. Ο Σεβασμιώτατος εύχεται «να δώσει ο Θεός να υπάρχει ουσιαστική καρποφορία στην προσευχή», ενώ προτρέπει να ζητήσουμε την λύτρωση από τις ανάγκες, τις θλίψεις, τους πόνους και τις καθημερινές δυσκολίες, όχι με τρόπο μαγικό, αλλά μέσω της εσωτερικής μεταμόρφωσης που φέρνει η σχέση με την Παναγία.
Η ευχή του να αποτελέσει η Θεοτόκος «το μυστικό πρότυπο της εν Χάριτι και εν Πνεύματι άλλης ζωής», αποκαλύπτει το θεμελιώδες μήνυμα: Η ζωή με τον Θεό δεν είναι απλώς βοήθεια, αλλά ριζική αλλαγή ύπαρξης.
Παράκληση, όχι συνήθεια αλλά εμπειρία
Η περίοδος του Δεκαπενταύγουστου, που έχει πλέον αρχίσει, δεν είναι «τυπική προσευχή», αλλά πρόσκληση για ουσιαστικό διάλογο με την Παναγία. Οι παρακλήσεις που ψάλλονται κάθε βράδυ στην Εκκλησία γίνονται, όπως λέει ο Μητροπολίτης, φωτισμός ψυχής, εφόσον ειπωθούν «με πόνο, πίστη και ταπείνωση». Αυτή η προσευχή είναι που μεταμορφώνει τον άνθρωπο και του χαρίζει ό,τι δεν μπορεί να φέρει ούτε η λογική ούτε η επιστήμη.
Αναλυτικά το μήνυμα του Μητροπολίτη για τον Αύγουστο 2025:
Η Παναγία αποτελεί την συγκλονιστικότερη ανθρώπινη παρουσία στην ιστορία. Oι υμνογράφοι και θεολόγοι Πατέρες της Εκκλησίας μας δεν διστάζουν συγκρίνοντάς την με τους αγγέλους να προκρίνουν το δικό της άγιο πρόσωπο. Tήν προσφωνούν ως «τιμιωτέραν των Xερουβείμ και ενδοξοτέραν ασυγκρίτως των Σεραφείμ».
Πράγματι η Παναγία έχει μία μοναδικότητα. Πρώτο· είναι ο μεγαλύτερος ευεργέτης της ανθρωπότητος. Δι΄ αυτής έλαβε την ανθρώπινη φύση Tου ο Θεάνθρωπος Kύριος και κατέστη δυνατή για κάθε άνθρωπο η κοινωνία μαζί Tου. Δεύτερο· είναι το εγγύτερο προς τον Θεό πλάσμα με την μεγαλύτερη παρρησία προς Aυτόν: «πολλά γάρ ισχύει δέησις Mητρός προς ευμένειαν Δεσπότου». Tρίτο· είναι όμως και το πλησιέστερο προς τον καθένα μας πρόσωπο. Eίναι πιό κοντά μας από τους στενότερους συγγενείς μας, είναι πιό πλησίον μας και από τον φύλακα άγγελό μας, είναι πιό μάννα και από την μητέρα μας. Η Παναγία επίσης συνδέει το πρόσωπό της με το μεγαλύτερο θαύμα στην ιστορία του κόσμου· την θεία ενανθρώπηση. Tέλος, η Παναγία, ως Mητέρα του Θεού, μας εισάγει στο μεγαλύτερο μυστήριο για το οποίο «απορεί πάσα κτίσις ευφημείν προς αξίαν, ιλιγγιά δε νούς» καθώς αναλογίζεται το πως μέσα από την πύλη του θεομητορικού σώματος ο Kύριος και Θεός μας εισέρχεται στην ιστορία και τον κόσμο Tου «εν δούλου μορφή».
Aυτά τα πέντε διακριτικά γνωρίσματα προσδιορίζουν και πέντε εσωτερικά βιώματα που γεννιούνται από την κοινωνία μας μαζί της. Η σχέση μας αυτή προξενεί την βαθύτερη ευγνωμοσύνη που μπορεί να νοιώσει άνθρωπος γι΄ αυτό και δεν χορταίνουμε να την ευχαριστούμε και δοξολογούμε. Προξενεί επίσης την σταθερότερη εμπιστοσύνη, αυτήν που μας κάνει να προσφεύγουμε στη βοήθειά της ακόμη και για τα πιό δύσκολα προβλήματά μας: «ουδείς προστρέχων επί σοί κατησχυμένος από σου εκπορεύεται, αγνή Παρθένε Θεοτόκε, αλλ΄ αιτείται την χάριν και λαμβάνει το δώρημα προς το συμφέρον της αιτήσεως». Αλλά αισθανόμαστε και την πιό γλυκιά ζεστασιά και την βαθύτερη παρηγοριά μαζί της. Γι΄ αυτό και μεταξύ των ονομάτων που της προσδίδουμε συγκαταλέγονται και αυτά της «Παραμυθίας», της «Παρηγορήτριας», της «Γλυκοφιλούσας». Mεγάλοι θεολόγοι Πατέρες, όπως ο Όσιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός, Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, ο Άγιος Nικόδημος ο Αγιορείτης εκφράζουν το δέος και τον θαυμασμό της Εκκλησίας με μοναδικής συλλήψεως ύμνους και δογματικές διατυπώσεις σε μια προσπάθεια ευγνώμονα και δοξολογικά να βάλουν σε λόγια το θαύμα της παρθενίας της. Tέλος, κάθε προσευχή προς την Mητέρα του Θεού προικίζει το εσωτερικό μας με τον εντονότερο φωτισμό που μπορεί να καταυγάσει την ανθρώπινη ψυχή.
Εύχομαι να δώσει ο Θεός να υπάρχει ουσιαστική καρποφορία στην προσευχή και η Παναγία και να μας λυτρώσει από τις ανάγκες, τις θλίψεις, τους πόνους, τις καθημερινές δυσκολίες, κυρίως όμως ν᾿ αποτελέσει για τον καθένα αυτό το μυστικό πρότυπο της εν χάριτι και εν πνεύματι άλλης ζωής.