• Διαφήμιση
  • Επικοινωνία
  • Όροι Χρήσης – Πνευματικά Δικαιώματα
TV
Radio
Σάββατο, 26 Ιουλίου, 2025
6 °c
Athens
12 ° Fri
12 ° Sat
12 ° Sun
11 ° Mon
ΒΗΜΑ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ News
  • ΑΓΙΟ ΟΡΟΣ
  • ΜΟΝΕΣ ΑΓ. ΟΡΟΥΣ
    • Μονη Μεγιστης Λαυρας
    • Μονη Ξηροποταμου
    • Μονη Χιλανδαριου
    • Μονη Κουτλουμουσιου
    • Μονη Ζωγραφου
    • Μονη Καρακαλου
    • Μονη Σιμωνος Πετρας
    • Μονη Αγιου Παυλου
    • Μονη Ξενοφωντος
    • Μονη Εσφιγμενου
    • Μεγιστη Μονη Βατοπαιδιου
    • Μονη Ιβηρων
    • Μονη Διονυσιου
    • Μονη Παντοκρατορος
    • Μονη Δοχειαριου
    • Μονη Φιλοθεου
    • Μονη Αγιου Παντελεημονος
    • Μονη Σταυρονικητα
    • Μονη Γρηγοριου
    • Μονη Κοσταμονιτου
  • ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΑ
  • ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΕΛΛΑΔΟΣ
  • ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΙΣ
  • ΠΡΟΣΕΥΧΗ
    • ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΣΤΗ ΠΑΝΑΓΙΑ
    • ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΟΡΟΥΣ
    • ΕΥΧΗ ΓΙΑ ΒΑΣΚΑΝΙΑ
    • Προσευχη στον Χριστο
    • ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΑΓΙΟ ΘΕΟ
    • ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΕΥΧΕΣ
  • ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΑ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ
  • ΟΛΕΣ ΟΙ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ
    • ΒΗΜΑ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ PLUS
    • ORTHODOX NEWS – FAITH
    • Ασκητές Αγίου όρους
      • Η ΕΡΗΜΟΣ
      • ΚΑΤΟΥΝΑΚΙΑ
      • Σκητες
    • ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΗ ΖΩΗ
    • Καρυες Αγιου ορους
    • ΑΘΩΝΙΑΔΑ ΑΚΑΔΗΜΙΑ
    • ΣΠΗΛΑΙΑ ΑΘΩΝΑ
    • ΔΙΔΑΧΕΣ
      • ΑΓΙΟΣ ΠΑΙΣΙΟΣ – ΔΙΔΑΧΕΣ
      • ΔΙΔΑΧΕΣ ΓΕΡΟΝΤΑ ΠΟΡΦΥΡΙΟΥ
      • ΔΙΔΑΧΕΣ ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΙΩΣΗΦ
      • Συγχρονοι Γεροντες
        • Γεροντας Παϊσιος
        • Η ζωη του Γεροντα
        • Γεροντας Πορφυριος
        • Γερων Σωφρονιος
        • Πατηρ Ιακωβος Τσαλικης
      • Άγ. Εφραίμ του Συρου
      • Άγ. Σιλουανου του Αθωνιτη
      • Προφητείες Αγ. Κοσμα του Αιτωλου
      • Διδαχες Αγία Μαρτωνα
      • Οσιου Σεραφειμ του Σαρωφ
    • Χάρτης Αγίου Όρους
    • ΕΙΔΗΣΕΙΣ-ΕΛΛΑΔΑ
    • ΕΙΠΑΝ
    • ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ
    • ΠΟΛΙΤΙΚΑ
    • ΕΘΝΙΚΑ
    • ΔΙΕΘΝΗ-ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ
    • ΔΙΑΤΡΟΦΗ
    • ΟΙ ΕΙΔΙΚΟΙ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ
    • ΥΓΕΙΑ
    • ΒΑΤΙΚΑΝΟ
    • ΟΜΟΓΕΝΕΙΑ
    • ΘΡ.ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ
    • ΘΕΟΛΟΓΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ
    • ΠΟΝΤΙΑΚΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ
  • ΑΓΙΟ ΟΡΟΣ
  • ΜΟΝΕΣ ΑΓ. ΟΡΟΥΣ
    • Μονη Μεγιστης Λαυρας
    • Μονη Ξηροποταμου
    • Μονη Χιλανδαριου
    • Μονη Κουτλουμουσιου
    • Μονη Ζωγραφου
    • Μονη Καρακαλου
    • Μονη Σιμωνος Πετρας
    • Μονη Αγιου Παυλου
    • Μονη Ξενοφωντος
    • Μονη Εσφιγμενου
    • Μεγιστη Μονη Βατοπαιδιου
    • Μονη Ιβηρων
    • Μονη Διονυσιου
    • Μονη Παντοκρατορος
    • Μονη Δοχειαριου
    • Μονη Φιλοθεου
    • Μονη Αγιου Παντελεημονος
    • Μονη Σταυρονικητα
    • Μονη Γρηγοριου
    • Μονη Κοσταμονιτου
  • ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΑ
  • ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΕΛΛΑΔΟΣ
  • ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΙΣ
  • ΠΡΟΣΕΥΧΗ
    • ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΣΤΗ ΠΑΝΑΓΙΑ
    • ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΟΡΟΥΣ
    • ΕΥΧΗ ΓΙΑ ΒΑΣΚΑΝΙΑ
    • Προσευχη στον Χριστο
    • ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΑΓΙΟ ΘΕΟ
    • ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΕΥΧΕΣ
  • ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΑ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ
  • ΟΛΕΣ ΟΙ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ
    • ΒΗΜΑ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ PLUS
    • ORTHODOX NEWS – FAITH
    • Ασκητές Αγίου όρους
      • Η ΕΡΗΜΟΣ
      • ΚΑΤΟΥΝΑΚΙΑ
      • Σκητες
    • ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΗ ΖΩΗ
    • Καρυες Αγιου ορους
    • ΑΘΩΝΙΑΔΑ ΑΚΑΔΗΜΙΑ
    • ΣΠΗΛΑΙΑ ΑΘΩΝΑ
    • ΔΙΔΑΧΕΣ
      • ΑΓΙΟΣ ΠΑΙΣΙΟΣ – ΔΙΔΑΧΕΣ
      • ΔΙΔΑΧΕΣ ΓΕΡΟΝΤΑ ΠΟΡΦΥΡΙΟΥ
      • ΔΙΔΑΧΕΣ ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΙΩΣΗΦ
      • Συγχρονοι Γεροντες
        • Γεροντας Παϊσιος
        • Η ζωη του Γεροντα
        • Γεροντας Πορφυριος
        • Γερων Σωφρονιος
        • Πατηρ Ιακωβος Τσαλικης
      • Άγ. Εφραίμ του Συρου
      • Άγ. Σιλουανου του Αθωνιτη
      • Προφητείες Αγ. Κοσμα του Αιτωλου
      • Διδαχες Αγία Μαρτωνα
      • Οσιου Σεραφειμ του Σαρωφ
    • Χάρτης Αγίου Όρους
    • ΕΙΔΗΣΕΙΣ-ΕΛΛΑΔΑ
    • ΕΙΠΑΝ
    • ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ
    • ΠΟΛΙΤΙΚΑ
    • ΕΘΝΙΚΑ
    • ΔΙΕΘΝΗ-ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ
    • ΔΙΑΤΡΟΦΗ
    • ΟΙ ΕΙΔΙΚΟΙ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ
    • ΥΓΕΙΑ
    • ΒΑΤΙΚΑΝΟ
    • ΟΜΟΓΕΝΕΙΑ
    • ΘΡ.ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ
    • ΘΕΟΛΟΓΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ
    • ΠΟΝΤΙΑΚΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ
ΒΗΜΑ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ News

Ναυπάκτου Ιερόθεος: Υπάρχει «Τρίτη Ρώμη»;

Newsroom από Newsroom
02/10/2018 | 14:35
σε ΕΙΠΑΝ
141
SHARES
524
VIEWS
Share on FacebookShare on Twitter

του Μητροπολίτου Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου Ιεροθέου
Στην ιστορία εμφανίσθηκε από πολλούς η θεωρία ότι η Μόσχα είναι η Τρίτη Ρώμη, αφού η Πρώτη Ρώμη είναι η αρχαία Ρώμη, που ήταν πρωτεύουσα του Ρωμαικού Κράτους, η Δεύτερη Ρώμη είναι η Κωνσταντινούπολη, την οποία ίδρυσε ο Μέγας Κωνσταντίνος, και η Τρίτη Ρώμη είναι η Μόσχα της Ρωσίας.

Η ιδέα περί της Τρίτης Ρώμης γεννήθηκε μετά την Σύνοδο Φερράρας-Φλωρεντίας (1438-39) και επισημοποιήθηκε με την πτώση της Κωνσταντινουπόλεως το 1453, όταν η Βασιλεύουσα κυριεύθηκε από τους Οθωμανούς, οπότε αρχίζει, κατά την θεωρία αυτή, η Τρίτη Ρώμη με την Χριστιανική Αυτοκρατορία των Ρώσων, αφού ο νέος Ρώσος Αυτο­κρα­τορας προστατεύει τους Ορθοδόξους Χριστιανούς που βρίσκον­ται κάτω από την Οθωμανική Αυτοκτρατορία.


Έτσι, κατά την θεωρία αυτή η Πρώτη, Δεύτερη και Τρίτη Ρώμη είναι συνδεδε­μένες με την πολιτική και την δημιουργία της Πρω­τεύουσας των Αυτοκρατοριών, η οποία επηρεάζει και τους εκκλησιαστικούς θρόνους που βρίσκονται στις Πρωτεύου­σες αυτές.

Για το θέμα της θεωρίας περί της Τρίτης Ρώμης θα παρου­σιάσω μερικά στοιχεία τα οποία παραθέτει ο διάσημος βυζαντι­νολόγος Στήβεν Ράνσιμαν.

Κατά τον μεγάλο αυτόν βυζαντινολόγο «το πιο περήφανο κατόρθωμα της Βυζαντινής Εκκλησίας υπήρξε ο εκχριστια­νισμός των Ρώσων». Παρά το ότι διάφοροι ιστορικοί λόγοι συνετέλεσαν στο να αλλάξουν οι σχέσεις μεταξύ Βυζαντίου και Ρωσίας στην πορεία του χρόνου, εν τούτοις «το Βυζάντιο εξακολουθούσε να διατηρεί άμεσο έλεγχο επί της Ρωσικής Εκκλησίας», αφού ο Μητρο­πολίτης Ρωσίας εκλεγόταν από το Πατριαρχείο Κων­σταν­τι­νουπόλεως.

Αυτό έγινε και με τον Μητροπολίτη Κιέβου Ισί­δωρο, ο οποίος συμπεριελήφθηκε στην συνοδεία του Αυτο­κρα­τορα της Ρωμαικής Αυτοκρατορίας και του Πατριάρχου Κωνσταν­τι­νουπόλεως στις συνομιλίες που γίνονταν με τους Λατίνους στην Φερράρα-Φλωρεντία (1438-39). Ο Ισίδωρος υπέγραψε την ψευδένωση και αυτό είχε ως αποτέλεσμα να αποδοκιμασθή από τον Ρωσικό λαό, να καθαιρεθή από Σύνοδο στην Μόσχα το 1441, να φύγη από την Ρωσία, και στην συνέχεια να γίνη Καρδινάλιος του Πάπα.

Ο Ρώσος Πρίγκιπας Βασίλειος Β΄ απέστειλε επιστολή στον Οικου­μενικό Πατριάρχη και παρακαλούσε να επικυρώση τον διορισμό του Μητρο­πολίτου Ιωνά σε διαδοχή του Ισιδώρου. Στην επιστολή αυτή καυχάται «για την μακρά παράδοση ορθοδοξίας στη Ρωσία από τον καιρό του νέου Μεγάλου Κωνσταντίνου, του ευσεβούς τσάρου της ρωσικής χώρας, Βλαδιμήρου». Η επιστολή αυτή είναι σημαντική, γιατί ο Βλαδίμηρος που έγινε Χριστιανός, χαρακτη­ρίζεται ως νέος Κωνσταντίνος και σαφώς δείχνει ότι ο Πριγ­κιπας Βασίλειος Β΄ «ήταν έτοιμος να διεκδι­κη­ση την κληρονομία και την διαδοχή του Κωνσταντίνου».

Σε άλλη επιστολή ο Πρίγκιπας Βασίλειος δικαιολογεί την πρότασή του να διορίση τον Ιωνά όχι από υπερηφάνεια ή αυθάδεια, αλλά γιατί «ως τον αιώνα τον άπαντα θα παρα­μείνουμε πιστοί στην ορθοδοξία που μας δόθηκε». Σαφώς υπενίσσεται την έκπτωση των Ρωμαίων Ορθοδόξων από την αλήθεια με την υπογραφή τους στην Σύνοδο Φερράρας-Φλω­ρεντίας, που σημαίνει ότι η Σύνοδος αυτή έπαιξε αρνητικό ρόλο στην ενότητα μεταξύ των Ορθοδόξων Εκκλησιών.

Είναι αξιοπρόσεκτο ότι ο Μητροπολίτης Ιωνάς σε επι­στολή του που έγραψε το έτος 1451, μετά την Σύνοδο Φερ­ράρας-Φλωρεντίας, και δύο χρόνια πριν την πτώση της Νέας Ρώμης-Κωνσταντινουπόλεως στους Οθωμανούς, «προείπε την πτώση της Κωνσταντινουπόλεως της Δεύτερης Ρώμης. Κινού­μαστε τώρα προς την αντίληψη της Μόσχας ως της Τρίτης Ρώμης και του Μεγάλου Πρίγκιπα της Μοσχοβίας ως Αγίου Αυτοκράτορα».

Επομένως, η θεωρία περί της Τρίτης Ρώμης συνελήφθη με­τα την ψευδένωση μεταξύ των Εκκλησιών στην Φερράρα-Φλωρεντία (1438-1439) και άρχισε να κυοφορείται πριν την πτώση της Κωνσταντινουπόλεως το 1453, και το έτος αυτό θεωρείται ως η γενέθλια ημέρα της Τρίτης Ρώμης.

Μετά λίγα χρόνια, και συγκεκριμένα το 1470, ενώ ο Ιβάν Γ΄ «διεκήρυξε ότι το πατριαρχείο (Κωνσταντινουπόλεως) είχε στερηθεί παντός δικαιώ­ματος επί της Ρωσικής Εκκλησίας» εν τούτοις «ο εκλεγόμενος μητροπολίτης εξακολουθούσε να ζητάει επικύρωση από τον Πατριάρχη, τον οποίον ανεγνώριζε ως ανώτερό του». Όμως, επειδή έπαυσε να υπάρχη ένας χριστιανός αυτοκράτορας που θα στηρίζη τους Ορθοδόξους Χριστιανούς, αυτό το κενό θέλησε να καλύψη ο Ρώσος ηγεμόνας. Αυτό προσδιορίσθηκε στο πρόσωπο του Ιβάν Γ΄, ο οποίος νυμφεύθηκε το 1472 «την Ζωή Παλαιολογίνα, ανεψιά του τελευταίου Βυζαντινού αυτοκράτορα», και έτσι χαρακτηρίσθηκε «νέος Κωνσταντίνος». Ο Ρώσος Μητροπολίτης Ζώσιμος το έτος 1492 γράφει: «Ο αυτοκράτωρ Κωνσταντίνος έκτισε την Νέα Ρώμη, το Τσάριγκραδ, αλλά ο ηγεμών και κυρίαρχος πασών των Ρωσιών, Ιβάν Βασίλιεβιτς, ο νέος Κωνσταντίνος, έθεσε τα θεμέλια για μια νέα Κωνσταντι­νού­πολη, της Μόσχας».

Το 1498 ο Ιβάν Γ΄ στέφθηκε «Τσάρος, Μέγας Πρίγκιπας και Αυτοκράτορας Πασών των Ρωσιών» από τον Μητροπολίτη Συμεών. Η τελετή στέψεως ήταν αντιγραφή της στέψεως των Ρωμαίων Αυτοκρατόρων και ο Μητροπολίτης του ανέθεσε «να φροντίζει για όλες τις ψυχές και για την ορθόδοξη χριστια­νωσύνη». Από τότε χρησιμοποιείται ο τίτλος του Τσάρου.

Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Θεόληπτος ο Α’ το έτος 1516 έγραφε στον Ρώσο Ηγεμόνα Βασίλειο Γ΄και τον χαρακτήριζε ως «τον υψηλότατο και ευμενέστατο Τσάρο και μέγα Βασιλέα όλων των Ορθοδόξων χωρών της Μεγάλης Ρωσίας», και άφηνε να νοηθή ότι θα μπορούσε να δημιουργηθή ένα «ρωσο-βυζαν­τινό Κράτος».

Το 1511 ένας μοναχός από το Πσκώφ που ονομαζόταν Φιλόθεος, σε μία προσφώνησή του στον Τσάρο εξέ­φραζε αυτές τις διεκδικήσεις. Έλεγε:

«Χάρη εις την παντοδύναμη και τα πάντα στηρίζουσαν δεξιάν του Θεού χείρα, βασιλεύουν οι αυτοκράτορες …και αυτή σε ανύψωσε, Γαληνότατο και Υπέρτατο Ηγεμόνα, Μεγάλο Πρίγκιπα Ορθόδοξο Χριστιανό, Τσάρο και Κυρίαρχο όλων, εσένα που είσαι ο κάτοχος των κτήσεων των ιερών θρόνων του Θεού, των αγίων οικουμενικών και αποστολικών Εκκλησιών της αγιοτάτης Μητέρας του Θεού… αντί της Ρώμης και της Κωνσταντινουπόλεως … Τώρα λάμπει μέσα στην οικουμένη, όπως ο ήλιος στον ουρανό, η Τρίτη Ρώμη, της κυρίαρχης αυτοκρατορίας Σου και της αγίας συνοδικής αποστολικής Εκ­κλη­σίας, η οποία είναι στην ορθόδοξη Χριστιανική πίστη… Επίβλεψε και φρόντισε ευσεβέστατε Τσάρε, ώστε όλες οι χριστιανικές αυτοκρατορίες να ενωθούν με τη δική σου. Γιατί δύο Ρώμες έπεσαν, αλλά η τρίτη στέκεται όρθια και τέταρτη δεν θα υπάρξει. Γιατί η χριστιανική σου αυτοκρατορία δεν θα περιέλθει σε κανένα άλλον, σύμφωνα με το παντοδύναμο λόγο του Θεού».

Παρά τις διεργασίες αυτές στην Ρωσία, και παρά την δουλεία στους Οθωμανούς ο Οικουμενικός Πατριάρχης εξακο­λου­θούσε να έχη θέση ανώτερη στην Ορθόδοξη Εκκλησία. Γρα­­φει ο Ράνσιμαν:

«Ακόμα και ο πιο φανατικός υποστηρικτής της Τρίτης Ρώμης δεν ήξερε πως να τον υποβιβάσει. Ο ίδιος ο Τσάρος όχι μόνο επιθυμούσε αναγνώριση από τον Πατριάρχη, χάρη στο παραδοσιακό του γόητρο, αλλά και αντιλαμβανόταν ότι δεν μπορούσε να γίνει κληρονόμος των Βυζαντινών Καισάρων και να βρίσκεται επικεφαλής της ορθόδοξης οικουμένης χωρίς την καλή θέληση και την υποστήριξη του Πατριάρχη».

Στην συνέχεια ακολούθησαν διάφορα γεγονότα, αφού οι Ρώσοι στηρίζονταν στην Ορθοδοξία τους, και ζητούσαν να λάβουν την πατριαρχική τιμή και αξία.

Εν όψει αυτών των γεγονότων ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Ιερεμίας ο Β΄, που ήταν «ευέλικτος και ρεαλιστής διπλωμάτης», σε μια περιοδεία του στην Ρωσία έδωσε την Πατριαρχική τιμή και αξία το 1589, ως πέμπτο κατά σειράν μετά τον Πατριαρχείο των Ιεροσολύμων και όχι τρίτο μετά το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας όπως ήθελαν εξ αρχής οι Ρώσοι, και εξελέγη πρώτος Πατριάρχης ο Ιώβ.

Ο Τσάρος, κατά την ανταλλαγή προσφωνήσεων που ακολούθησαν της εκλογής, χαρακτήρισε τον Πατριάρχη Ιερεμία Β΄ ως «Πατριάρχη με την χάρη του αγίου και ζωο­ποιού Πνεύματος, προερχόμενον από τον υψηλότερο αποστο­λικό θρόνο, κληρονόμο και ποιμένα της Εκκλησίας της Κων­σταν­τινουπόλεως, Πατέρα των Πατέρων».

Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Ιερεμίας Β΄ προσεφώνησε τον Τσάρο ως «ορθόδοξο και φιλόχριστο θεοστεφάνωτον τσάρο, τιμώμενον από τον Θεό και στολισμένον από τον Θεό … γαληνότατο και ενδοξότατο από τους κυρίαρχους ηγεμόνες». Έπειτα πρόσθεσε:

«Εφ’ όσον η πρώτη Ρώμη έπεσε από την Απολλινάρια αίρεση και η δεύτερη Ρώμη, που είναι η Κωνσταντινούπολη, κατέχεται από τους άπιστους Τούρκους, τότε λοιπόν η μεγάλη σου ρωσική αυτοκρατορία, ευλαβέστατε τσάρε, η οποία είναι ευσεβέστερη από προηγούμενα βασίλεια, είναι η Τρίτη Ρώμη και συ μόνος κάτω από τον ουρανό ονομάζεσαι τώρα Χριστια­νος Αυτοκάτωρ για όλους τους Χριστιανούς σ’ ολόκληρο τον κόσμο∙ γι’ αυτό η πράξη μας της ιδρύσεως του Πατριαρχείου θα γίνει σύμφωνα με την θέληση του Θεού, τις προσευχές των Ρώσων αγίων, της δικής σου προσευχής προς τον Θεό και σύμφωνα προς τη γνώμη σου».

Ο Ράνσιμαν παρατηρεί:

«Κατ’ αυτόν τον τρόπο ο Ιερεμίας διασαφηνίζει ότι ανα­γνω­ρίζει τον ισχυρισμό της Ρωσίας ότι είναι η τρίτη Ρώμη πολιτικώς, αλλ’ όχι εκκλησιαστικώς. Τα δικαιώματα και τα καθήκοντα της κοσμικής κεφαλής της οικουμένης πέρασαν από τους αυτοκράτορες της Παλιάς Ρώμης και τους αυτοκράτορες της Νέας Ρώμης στους αυτοκράτορες της Μοσχοβίας. Αλλά η ανώτατη εκκλησιαστική αρχή εξακολουθεί να είναι η Πενταρχία των Πατριαρχών με την Κωνσταντινούπολη ως κεφαλή της και τη Μόσχα στην ουρά του καταλόγου, για να συμπληρώσει την πεντάδα τώρα που η Ρώμη είχε διαγραφεί για αίρεση.

Η λύση του Ιερεμία ήταν εύστοχη και έξυπνη. Έδωσε στους ορθοδόξους έναν ισχυρό κοσμικό προστάτη με αρκετά κολακευτικούς όρους για τον προστάτη ώστε να εγκαταλείψει μεγαλύτερες εκκλησιαστικές διεκδικήσεις. Οι Ρώσοι δεν εγκα­τέλειψαν τελείως την πίστη τους στην ανώτερη αγιότητά τους, αλλά οι σχέσεις τους με τους Έλληνες έκτοτε διορθώ­θηκαν. Οι υπό τουρκική κυριαρχία ορθόδοξοι ένιωθαν τώρα ότι δεν ήταν εντελώς χωρίς φίλους. Η εμπιστοσύνη τους αναζωογο­νήθηκε. Είναι αλήθεια ότι αυτή η φιλία δεν διευκόλυνε τις σχέσεις τους με τους Τούρκους κυριάρχους τους, οι οποίοι την έβλεπαν με υποψία, ούτε στο μέλλον τους βοήθησε στις σχέσεις τους με τις δυτικές δυνάμεις. Αλλά βοήθησε στην διάσωση της ορθοδο­ξίας».

Τα στοιχεία αυτά προέρχονται από τον Βυζαντινολόγο Στήβεν Ράνσιμαν, και στα οποία φαίνεται η σύλληψη της ιδέας της Ρωσίας ως Τρίτης Ρώμης, που άρχισε μετά τα τραγικά γεγονότα της Συνόδου Φερράρας-Φλωρεντίας (1438-39), κυοφορήθηκε το διάστημα μεταξύ 1439-1453, και τελικά γεννή­θηκε το 1453 με την πτώση της Κωνσταντινουπόλεως στους Οθω­­μα­νούς. Οι Ορθόδοξοι Ρώσοι έβλεπαν τον Τσάρο τους ως τον μόνον Ορθόδοξο Αυτοκράτορα, και οι υπόδουλοι Ρωμηοί τον θεωρούσαν προστάτη τους.

Κάπως έτσι αναπτύχθηκε η ιδέα της Τρίτης Ρώμης, από απόψεως πολιτικής, όχι όμως εκκλησιαστικής. Με την πάροδο του χρόνου την ιδέα της Τρίτης Ρώμης την εγκολπώθηκε και το Πατριαρχείο Ρωσίας.

Το ερώτημα είναι: Υπάρχει Τρίτη Ρώμη;

Φυσικά υποστηρίζω ότι δεν υπάρχει Τρίτη Ρώμη, για τρεις βασικούς λόγους.

Ο πρώτος λόγος, γιατί ποτέ δεν υπήρξε Δεύτερη Ρώμη. Η ιστορία γνωρίζει την Ρώμη της Ιταλίας, την πρωτεύουσα του αρχαίου Ρωμαικού Κράτους, που αργότερα ονομάστηκε Παλαιά Ρώμη, αλλά και την Νέα Ρώμη, που είναι η Κωνσταντινούπολη μετά την μεταφορά της Πρω­τεύουσας του Ρωμαικού Κράτους από τον Μέγα Κωνσταντίνο από την Ρώμη της Ιταλίας, στο Βυζάντιο της Ανατολικής Θράκης, που ονομάσθηκε Νέα Ρώμη. Επομένως εφ’ όσον δεν υπάρχει Δεύτερη Ρώμη (και κακώς λέγεται έτσι όπου λέγεται) δεν μπορεί να υπάρξη Τρίτη Ρώμη.

Πρέπει να σημειωθή ότι η ενωμένη Ρωμαική Αυτοκρατορία είχε κατ’ αρχάς Πρω­τεύουσα την Ρώμη της Ιταλίας και έπειτα την Νέα Ρώμη της Θράκης. Το δυτικό τμήμα της Ρωμαικής Αυτοκρατορίας κυριεύ­θηκε από τα Γερμανικά φύλα, με τελευταίο τους Φραγ­κους, και αργότερα και το ανατολικό τμήμα κυριεύθηκε από τους Οθω­μανούς. Εφ’ όσον καταλύθηκε η Ρωμαική Αυτοκρατορία ως Κράτος-Αυτοκρατορία, δεν μπορεί να υπάρξη κάποια άλλη Τρίτη Ρώμη. Αυτό ενδεχομένως θα προϋπέθετε υπάρχουσα Ρωμαική Αυτοκρατορία ως κρατικό μόρφωμα.

Ο δεύτερος λόγος που δεν ισχύει η θεωρία περί Τρίτης Ρώμης είναι ότι η Εκκλησία στηρίζεται στο Κανονικό της δίκαιο, έχει άλλους ρυθμούς, και μάλιστα στηρίζεται στους Κανόνες των Οικουμενικών Συνόδων. Κυρίως μνημονεύω τον 28ο Κανόνα της Δ΄ Οικουμενικής Συνόδου, ο οποίος έχει οικουμενικό κύρος. Έτσι, ο Πατριάρχης Νέας Ρώμης-Κωνσταν­τι­νουπόλεως, και μάλιστα μετά την απομά­κρυνση του Πα­τριάρχου της Παλαιάς Ρώμης-Πάπα, λόγω της αιρέσεως είναι η Πρωτόθρονη Εκκλησία με αποφάσεις Πατέρων που καθοδη­γούνταν από το Άγιον Πνεύμα, και κανείς δεν μπορεί να υπο­νομεύση αυτό τον θεσμό της Πενταρχίας.

Ο τρίτος λόγος για τον οποίον δεν ισχύει η θεωρία περί Τρίτης Ρώμης εκκλησιαστικώς είναι ότι η Ρωσική Εκκλησία, κατά τον 19ο αιώνα ανέπτυξε μια ιδιαίτερη θεολογία, σύμφωνα με την οποία η ρωσική θεολογία είναι ανώτερη της θεολογίας των Πατέρων της Εκκλησίας των οκτώ πρώτων αιώνων. Να θυμίσω την θεωρία του Αλέξη Χομιακώφ και άλλων ομοιδεατών του, ο οποίος δημιούργησε την θεωρία ότι ο πολι­τισμός διαιρείται σε δύο μεγάλες κατευθύνσεις, ήτοι τον Ιρανιανισμό, που εκδηλώθηκε στο Ιράν, είναι γεωργικός πολιτισμός και διακρίνεται από την αρχή της ελευθερίας της κοινότητος, και τον Κουσιτισμό, που αναπτύχθηκε στην Αίγυπτο, την Βαβυλώνα, την Νότια Ινδία, την Κίνα, και διακρίνεται για την ανάλυση, την λογική, τα μεγάλα οικοδομήματα.

Ο Χομιακώφ υποστήριζε ότι οι κουσιτικές αρχές επηρέασαν τον δυτικό Χριστιανισμό και εν μέρει τον ανατολικό Χριστιανισμό με τις ισχυρές επιδράσεις της Ρωμαικής πολιτικής οργάνωσης, του νόμου πάνω στον χαρακτήρα του ανθρώπου και την λογικοκρατία, ενώ η ρωσική ζωή και θεολογία διακρίνεται από τις ιρανιανικές αρχές, δηλαδή την ελευθερία και την αγάπη. Αυτές οι ιδέες γέννησαν την μεταπατερική θεολογία, την οποία θεωρούν ως ανώτερη από την πατερική θεολογία και τον σχολαστικισμό.

Κατά συνέπεια οι θεωρίες περί Τρίτης Ρώμης είναι απαράδεκτες από κάθε πλευράς. Αν αυτό κατανοηθή, τότε πιθανόν να λυθούν και άλλες κατά καιρούς αναφυόμενες διενέξεις. Όποιος υπονομεύει τον ιερό θεσμό του Οικουμενικού Πατριαρχείου, με οποιονδήποτε τρόπο, ο οποίος θεσμός καθιερώθηκε από το Άγιον Πνεύμα στις Οικουμενικές Συνόδους, αυτός θα αποτύχη σε όλους τους χρόνους και σε όλα τα επίπεδα. Γιατί δεν πρέπει να υπερ­βαίνουμε τα όρια «α έθεντο οι Πατέρες ημών».

Οκτώβριος 2018





Ετικέτες: Μητροπολίτης Ναυπάκτου Ιερόθεοςοικουμενικό πατριαρχείοΠατριαρχείο ΜόσχαςΤΡΙΤΗ ΡΩΜΗ
Share56Tweet35ΑποστολήΑποστολή
Προηγούμενο άρθρο

Το θαύμα του Αγίου Κυπριανού στο Μοναστήρι του

Επόμενο άρθρο

Συνεχίζεται η συνεργασία «Αποστολής» – «Μασούτη» (ΦΩΤΟ)

Σχετικά Άρθρα

Αμερικής Ελπιδοφόρος: Η Αγία Σοφία εκφράζει τον οίκο της ενανθρωπήσεως

από Newsroom
25/07/2025 | 18:00

ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΑΜΕΡΙΚΗΣ ΕΛΠΙΔΟΦΟΡΟΣ: Αρχιεπισκοπική Εγκύκλιο για την πέμπτη επέτειο της μετατροπής της Αγίας Σοφίας σε ισλαμικό τέμενος εξέδωσε ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής...

ΝΑΥΠΑΚΤΟΥ ΙΕΡΟΘΕΟΣ: Εντυπώσεις από την τηλεοπτική σειρά «Από τα Φάρασα στον Ουρανό»

από Newsroom
25/07/2025 | 17:30

ΝΑΥΠΑΚΤΟΥ ΙΕΡΟΘΕΟΣ: Σήμερα (12/06) εορτάζουμε τη μνήμη του Αγίου Παϊσίου του Αγιορείτου. Χθες εορτάσαμε τη μνήμη του Αγίου Σωφρονίου και...

Αιτωλίας Δαμασκηνός: Ο Απόστολος Παύλος δεν δίδαξε τον κόσμο ως ένας διδάσκαλος με κοσμικό κύρος

από Newsroom
25/07/2025 | 17:00

Ο Μητροπολίτης Αιτωλίας και Ακαρνανίας κ. Δαμασκηνός, στο μήνυμά του για την Κυριακή 27 Ιουλίου 2025, μας καλεί να αντλήσουμε...

 

Ορθοδοξία : Όλα τα ΝΕΑ για τις μητροπόλεις

Επικαιρότητα ΕΔΩ

Εορτολόγιο : Γιορτή σήμερα – Όλες οι γιορτές

Όλες οι προσευχές : Προσευχή

Ακολουθήστε τις ειδήσεις του ΒΗΜΑΤΟΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ  στο Google News

 

Διαβάστε όλες τις ειδήσεις και τα εκκλησιαστικά ΝΕΑ από το vimaorthodoxias.gr

Γίνε Μέλος της Ομάδας μας

  • 149.6k Fans
  • 7.4k Followers
  • 137k Subscribers
  • 2k Subscribers

ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΑΡΘΡΑ

1
ΟΜΟΓΕΝΕΙΑ

Αμπαρωμένο και στη γιορτή του το μοναστήρι του Μεσοποτάμου!

από Newsroom
22 Μαΐου, 2013

Έτσι «τιμήθηκε» ο Άγιος Νικόλας! Το μοναστήρι του Μεσοποτάμου (11ος αιώνας) είναι ίσως το σπουδαιότερα ορθόδοξο προσκύνημα και μνημείο της...

Περισσότερα

25 Ιουλίου – Γιορτή σήμερα: Κοίμηση της Αγίας Άννας

25 Ιουλίου, 2025

7 Ιεράρχες στα ονομαστήρια του μητροπολίτη Ιλίου Αθηναγόρα

25 Ιουλίου, 2025

Η θαυματουργή προσευχή της Αγίας Παρασκευής

24 Ιουλίου, 2024

Αγία Παρασκευή: Η Προστάτις των οφθαλμών, η Θεραπεύτρια των ψυχών – Θαύματα, Θαυμαστά γεγονότα και μαρτυρίες Αγίων

25 Ιουλίου, 2025

Πατριάρχης προς Ρωμαιοκαθολικούς: «Έχουμε πολλά να πράξουμε μαζί, Ανατολή και Δύση, Ρώμη και Κωνσταντινούπολη»

25 Ιουλίου, 2025

Έκτακτη ενημέρωση: Καύσωνας επικίνδυνος για όλους – Προσευχή και προσοχή το Σαββατοκύριακο της μεγάλης δοκιμασίας

25 Ιουλίου, 2025

ΚΑΤΟΥΝΑΚΙΑ

3 Μαΐου, 2010

Προσευχή στην Παναγία Γιάτρισσα εις πάσαν ασθένεια- ΘΑΥΜΑΤΟΥΡΓΗ!

2 Ιουλίου, 2020

ΣΠΗΛΑΙΑ ΑΘΩΝΑ

7 Μαΐου, 2010

Δημοφιλείς Κατηγορίες

  • ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟ
  • ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΙΣ
  • ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΑ
  • ΕΙΔΗΣΕΙΣ-ΕΛΛΑΔΑ
  • ΔΙΕΘΝΗ-ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ
  • ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ
  • ΑΓΙΟ ΟΡΟΣ-ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΑ ΝΕΑ
  • ΑΓΙΟ ΟΡΟΣ
  • ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΑ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ
  • Προσευχές
  • ΘΑΥΜΑΤΑ
  • θΕΟΛΟΓΙΚΑ ΚΑΙ ΔΙΔΑΚΤΙΚΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ

Δημοφιλείς Κατηγορίες

  • ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟ
  • ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΙΣ
  • ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΑ
  • ΕΙΔΗΣΕΙΣ-ΕΛΛΑΔΑ
  • ΔΙΕΘΝΗ-ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ
  • ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ
  • ΑΓΙΟ ΟΡΟΣ-ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΑ ΝΕΑ
  • ΑΓΙΟ ΟΡΟΣ
  • ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΑ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ
  • Προσευχές
  • ΘΑΥΜΑΤΑ
  • θΕΟΛΟΓΙΚΑ ΚΑΙ ΔΙΔΑΚΤΙΚΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ

Πρόσφατα άρθρα

  • 26 Ιουλίου – Γιορτή σήμερα: Αγία Παρασκευή η Οσιομάρτυς
  • Άγιος Παΐσιος: Σε έναν πόλεμο…
  • Ομιλία Μητροπολίτη Χαλκίδος στους εκπαιδευομένους Αξιωματικούς και Υπαξιωματικούς της Σχολής Πεζικού
  • Η Εορτή της Κοιμήσεως της Αγίας Άννης στον Γέροντα – Ερέτριας
  • Το Ευαγγέλιο του Σαββάτου 26 Ιουλίου 2025 – Αγία Παρασκευή η Οσιομάρτυς
  • Συνάντηση του Πατριάρχη Αντιοχειάς με τον Καθολικό Πατριάρχη του Μεγάλου Οίκου της Κιλικίας
  • Διαφήμιση
  • Επικοινωνία
  • Όροι Χρήσης – Πνευματικά Δικαιώματα

© 2020 vimaorthodoxias.gr - Αριθμός μέλους - Μητρώο online media: 12528
Υπουργείο Ψηφιακής πολιτικής, τηλεπικοινωνιών και ενημέρωσης - Γενική γραμματεία ενημέρωσης και επικοινωνίας .

  • ΑΓΙΟ ΟΡΟΣ
  • ΜΟΝΕΣ ΑΓ. ΟΡΟΥΣ
    • Μονη Μεγιστης Λαυρας
    • Μονη Ξηροποταμου
    • Μονη Χιλανδαριου
    • Μονη Κουτλουμουσιου
    • Μονη Ζωγραφου
    • Μονη Καρακαλου
    • Μονη Σιμωνος Πετρας
    • Μονη Αγιου Παυλου
    • Μονη Ξενοφωντος
    • Μονη Εσφιγμενου
    • Μεγιστη Μονη Βατοπαιδιου
    • Μονη Ιβηρων
    • Μονη Διονυσιου
    • Μονη Παντοκρατορος
    • Μονη Δοχειαριου
    • Μονη Φιλοθεου
    • Μονη Αγιου Παντελεημονος
    • Μονη Σταυρονικητα
    • Μονη Γρηγοριου
    • Μονη Κοσταμονιτου
  • ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΑ
  • ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΕΛΛΑΔΟΣ
  • ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΙΣ
  • ΠΡΟΣΕΥΧΗ
    • ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΣΤΗ ΠΑΝΑΓΙΑ
    • ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΟΡΟΥΣ
    • ΕΥΧΗ ΓΙΑ ΒΑΣΚΑΝΙΑ
    • Προσευχη στον Χριστο
    • ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΑΓΙΟ ΘΕΟ
    • ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΕΥΧΕΣ
  • ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΑ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ
  • ΟΛΕΣ ΟΙ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ
    • ΒΗΜΑ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ PLUS
    • ORTHODOX NEWS – FAITH
    • Ασκητές Αγίου όρους
      • Η ΕΡΗΜΟΣ
      • ΚΑΤΟΥΝΑΚΙΑ
      • Σκητες
    • ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΗ ΖΩΗ
    • Καρυες Αγιου ορους
    • ΑΘΩΝΙΑΔΑ ΑΚΑΔΗΜΙΑ
    • ΣΠΗΛΑΙΑ ΑΘΩΝΑ
    • ΔΙΔΑΧΕΣ
      • ΑΓΙΟΣ ΠΑΙΣΙΟΣ – ΔΙΔΑΧΕΣ
      • ΔΙΔΑΧΕΣ ΓΕΡΟΝΤΑ ΠΟΡΦΥΡΙΟΥ
      • ΔΙΔΑΧΕΣ ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΙΩΣΗΦ
      • Συγχρονοι Γεροντες
      • Άγ. Εφραίμ του Συρου
      • Άγ. Σιλουανου του Αθωνιτη
      • Προφητείες Αγ. Κοσμα του Αιτωλου
      • Διδαχες Αγία Μαρτωνα
      • Οσιου Σεραφειμ του Σαρωφ
    • Χάρτης Αγίου Όρους
    • ΕΙΔΗΣΕΙΣ-ΕΛΛΑΔΑ
    • ΕΙΠΑΝ
    • ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ
    • ΠΟΛΙΤΙΚΑ
    • ΕΘΝΙΚΑ
    • ΔΙΕΘΝΗ-ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ
    • ΔΙΑΤΡΟΦΗ
    • ΟΙ ΕΙΔΙΚΟΙ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ
    • ΥΓΕΙΑ
    • ΒΑΤΙΚΑΝΟ
    • ΟΜΟΓΕΝΕΙΑ
    • ΘΡ.ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ
    • ΘΕΟΛΟΓΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ
    • ΠΟΝΤΙΑΚΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ

© 2020 vimaorthodoxias.gr - Αριθμός μέλους - Μητρώο online media: 12528
Υπουργείο Ψηφιακής πολιτικής, τηλεπικοινωνιών και ενημέρωσης - Γενική γραμματεία ενημέρωσης και επικοινωνίας .

Login to your account below

Forgotten Password?

Fill the forms bellow to register

All fields are required. Log In

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In
Translate »

Add New Playlist