Μητροπολίτης Νεαπόλεως: Συνέντευξη στον Θάνο Χερχελετζή έδωσε ο Μητροπολίτης Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως κ. Βαρνάβας, όπου μιλά, μεταξύ άλλων, για τα προβλήματα και τις προκλήσεις της περιοχής του, το κοινωνικό έργο της Εκκλησίας, το δημογραφικό ζήτημα της χώρας, τα σενάρια διαδοχής του Αρχιεπισκόπου Ιερωνύμου, καθώς και για το όραμα και το μέλλον της Θεσσαλονίκης.
Μεταξύ άλλων, ο Μητροπολίτης Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως κ. Βαρνάβας αναφέρθηκε με ιδιαίτερη έμφαση στο δημογραφικό ζήτημα, το οποίο χαρακτήρισε ως το μεγαλύτερο εθνικό πρόβλημα της χώρας, υπογραμμίζοντας ότι παραμένει βαθιά παρεξηγημένο από την κοινωνία. Όπως σημείωσε, ήδη από παλαιότερη συμμετοχή του σε διακομματική επιτροπή της Βουλής, το θέμα αυτό είχε αναγνωριστεί ως μείζον εθνικό ζήτημα, ωστόσο «οι άνθρωποι δεν το κατανοούν», καθώς ο σύγχρονος πολιτισμός «ενσταλάζει συνεχώς το δηλητήριο της αυτοεξύμνησής μας», αποθεώνοντας τον άνθρωπο και τη δύναμή του, αλλά οδηγώντας τον τελικά στη μοναξιά.
Ο Μητροπολίτης τόνισε ότι ο σύγχρονος άνθρωπος «αρνείται τη θυσία» και «αρνείται τη διακονία της αγάπης», με αποτέλεσμα οι νέοι να δυσκολεύονται να αγαπήσουν, να δεσμευτούν και να δημιουργήσουν οικογένεια. «Δεν ερωτεύεται, δεν αγαπά, δεν παντρεύονται τα παιδιά μας», ανέφερε χαρακτηριστικά, επισημαίνοντας ότι δεν έχουμε διδάξει στις νεότερες γενιές το βαθύ νόημα της ενότητας και της προσφοράς, «αυτή την ανατροπή των μαθηματικών ότι ένα και ένα να κάνει ένα».
Σύμφωνα με τον κ. Βαρνάβα, ο πολιτισμός που βιώνουμε «αρνείται τη συνύπαρξη», «αρνείται το θαύμα του έρωτα και της αγάπης», καθώς και «το μυστήριο του γάμου και της οικογένειας», στοιχεία απαραίτητα για τη συνέχεια της ζωής. Υπενθύμισε, μάλιστα, ότι «δεν είναι τυχαίο ότι ο Χριστός έκανε το πρώτο θαύμα σε ένα γάμο στην Κανά», μετατρέποντας το νερό σε κρασί, «για να μη σταματήσει το γιορτάσι της ζωής» και να συνεχίζεται η χαρά της ενότητας, της αγάπης και της δημιουργίας.
Ο Μητροπολίτης εξέφρασε την ανησυχία του ότι σήμερα «το γιορτάσι της ζωής σταματά επικίνδυνα», τονίζοντας πως το δημογραφικό πρόβλημα δεν πλήττει μόνο την επαρχία, όπου «τα σχολεία έχουν κλείσει», αλλά και τις πόλεις, όπου παρατηρούνται συγχωνεύσεις σχολικών μονάδων. Όπως επεσήμανε, «τα σχολεία υπάρχουν όταν υπάρχουν παιδιά», και η κοινωνία οφείλει να επανέλθει στη φυσική της πορεία: «παντρευόμαστε, γεννάμε παιδιά, χτίζουμε σχολεία και έχουμε εκπαιδευτικούς για να τα διδάξουμε την αλήθεια και την αγάπη».
Επίσης, υπογράμμισε ότι η Εκκλησία επιμένει στο ζήτημα αυτό, διότι «το δημογραφικό πρόβλημα είναι το μεγαλύτερο εθνικό πρόβλημα», προειδοποιώντας πως «η ιστορία και η φύση μισεί θανάσιμα το κενό και το κενό κάποιος το καλύπτει».
Διαβάστε παρακάτω τη συνέντευξη του Μητροπολίτη στον Θάνο Χερχελετζή:
Διακονείτε σε μια περιοχή της δυτικής Θεσσαλονίκης, η οποία οικιστικά διαρκώς επεκτείνεται και ο πληθυσμός της αυξάνεται. Ποιες είναι οι προκλήσεις, τα προβλήματα που ως τοπική Εκκλησία καλείστε να διαχειριστείτε και να αντιμετωπίσετε;
Η μητρόπολη Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως ιδρύθηκε το 1974. Επρόκειτο για μια προφητική, για μια ιστορική απόφαση της Εκκλησίας της Ελλάδος, που ελήφθη με τη σύμφωνη γνώμη του Οικουμενικού Πατριαρχείου λόγω των “Νέων Χώρων”.
Από την ιστορική Αποστολική μητρόπολη Θεσσαλονίκης “κόβεται” ένα κομμάτι στα ανατολικά, δημιουργείται η μητρόπολη Καλαμαριάς και στα δυτικά, εκτός των τειχών, στην «Εσπερία» Θεσσαλονίκη, δημιουργείται η μητρόπολη Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως, που στα ποιμαντικά γεωγραφικά της όρια ταυτίζεται με την δυτική Θεσσαλονίκη. Μια περιοχή δύσκολη, σκληρή. Έχει μόλις περίπου 100 χρόνια ζωής και παρουσίας, μιας και η ιστορία της ξεκινά με την τραγωδία του Μικρασιατικού Ελληνισμού, όταν οι πρόσφυγες αποδιωγμένοι, προδομένοι, πληγωμένοι και ανέστιοι καταφθάνουν στις σκηνές και στις παράγκες, για να στήσουν ένα καινούργιο σπιτικό και μια νέα πατρίδα. Οι σκηνές και οι παράγκες έγιναν νοικοκυριά και σπιτικά. Οι άνθρωποι εργάστηκαν σκληρά για να βλέπουμε αυτό που σήμερα φαίνεται ως εικόνα της περιοχής. Γι’ αυτό πάντοτε αποκαλώ την περιοχή σπουδαία, όπου κατοικούν ταπεινοί και γεμάτοι αρχοντιά άνθρωποι, αλλά και ταυτόχρονα “ολυμπιονίκες” της καθημερινότητας. Και τους ευχαριστώ που με κάνουν να αισθάνομαι και εγώ ο ελάχιστος υπερήφανος. Είναι οι άνθρωποι που έχτισαν εκκλησιές σπουδαίες, στέγασαν τα όνειρά τους, την προσευχή τους, γέννησαν πολιτισμό και αξιοπρέπεια. Ένας ολόκληρος κόσμος που κάνει τον τίμιο ιδρώτα του αγιασμό. Είναι απλοί εργαζόμενοι άνθρωποι, που στην περίοδο της κρίσης έχασαν τις δουλειές τους. Άνθρωποι που δυσκολεύτηκαν να βγάλουν τον “άρτο τον επιούσιο”, το καθημερινό τους ψωμί. Η Εκκλησία παρούσα στην αγωνία και στον αγώνα τους διατήρησε ζωντανό το θαύμα του “χορτασμού των πεντακισχιλίων”, οι φτωχοί να ταΐζουν τους φτωχότερους.
Χιλιάδες μερίδες φαγητό προσφέρονται ημερησίως από έναν στρατό διακονίας, τις γυναίκες διακόνισσες που καθημερινά ως τα σήμερα φορούν το πετραχήλι της διακονίας, ένα στρατό από ευεργέτες και δωρητές, έναν ολόκληρο κόσμο που γίνεται αγκαλιά και αγάπη για να διακονούν τους αναγκεμένους. Αυτό συνεχίζεται ως σήμερα. Είμαστε σε μια καινούργια χρονική περίοδο και οι άνθρωποι γεμάτοι αγωνία πορεύονται στην ιστορία του χρόνου για το αύριο, για τα παιδιά τους, για το ψωμί τους και για την εργασία τους σε έναν κόσμο που αλλάζει ραγδαία.
Η Εκκλησία είναι παρούσα με την προσευχή της και την αγάπη της για να δείχνει το δρόμο της ελευθερίας, της αγάπης και της αξιοπρέπειας. Να αποκαλύπτει έναν άλλον κόσμο, ο οποίος μπορεί ουσιαστικά να αλλάζει την ιστορία. Και την ιστορία την αλλάζει η πίστη και η αγάπη. Διακονούμε αυτόν τον κόσμο, υπηρετούμε αυτόν τον λαό. Στην περιοχή υπάρχουν η βιομηχανική περιοχή, υπάρχουν εργοστάσια και βιοτεχνίες. Υπάρχει ο κόσμος του επιχειρείν, υπάρχουμε όλοι εμείς και συνυπάρχουμε μέσα σε αυτήν την πόλη.
Είναι αλήθεια ότι το όραμα της πόλης είχε κλειστεί τα τελευταία χρόνια μέσα στο παλιό ιστορικό κέντρο της Θεσσαλονίκης, αγνοώντας ότι υπάρχει ένας ολόκληρος κόσμος στα δυτικά. Και δεν είναι τυχαίο να πούμε ότι είναι ο νεότερος πληθυσμός της χώρας, τα περισσότερα σχολεία, οι εκπαιδευτικοί είναι στα δυτικά. Ένας κόσμος που έπρεπε και πρέπει η πολιτεία να δείξει το πραγματικό της ενδιαφέρον για αυτόν τον υπέροχο λαό μιας και η ιστορία και το θαύμα της ζωής μπορεί να συνεχιστεί όπου υπάρχουν άνθρωποι, όπου υπάρχουν νέοι άνθρωποι. Λείπουν πράγματα από την περιοχή, αλλά είμαι βέβαιος ότι με συνεργασία με ενότητα, με αγάπη και περισσότερη δουλειά και με ένα όραμα για το μέλλον που πρέπει να προετοιμάζεται από τώρα, στα αλήθεια η περιοχή θα βρει το βηματισμό που της πρέπει.
Ποιες θεωρείτε ότι είναι οι πιο σημαντικές ελλείψεις; Ενδιαφέρεται διαχρονικά το κράτος για τη δυτική Θεσσαλονίκη;
Η πόλη της Θεσσαλονίκης δεν κατανόησε. Έγινε περίκλειστη, έπεσαν παντού τα τείχη και τα κάστρα. Στη Θεσσαλονίκη αργούν, το όραμα της πόλης περικλείεται στα παλιά όριά της, εντός των τειχών. Υπάρχει ένας ολόκληρος κόσμος εκτός αυτών. Και αν λέμε για ελλείψεις, λείπουν υποδομές. Λείπουν πράγματα από την καθημερινότητα και την αξιοπρέπεια που πρέπει να δίνουμε στον πολίτη, στον άνθρωπο ο οποίος εργάζεται, συνεισφέρει στην εθνική οικονομία και βοηθά στην ανάπτυξη του τόπου, γιατί χωρίς εργαζομένους ανάπτυξη δεν γίνεται, όπως και δεν γίνεται ανάπτυξη χωρίς υποδομές.
Έτσι λοιπόν λείπει μέχρι σήμερα η επέκταση του Μετρό Θεσσαλονίκης στα δυτικά σε όλον αυτόν τον κόσμο ο οποίος μετακινείται καθημερινά για να πάει στη δουλειά και στην εργασία του και στις υποχρεώσεις του, του στερούμε αυτή την δυνατότητα να μετακινείται με αξιοπρέπεια και πολιτισμό, γιατί πολιτισμός είναι η αξιοπρέπεια της καθημερινότητάς μας.
Ενα πρώτο βήμα έγινε με τη λειτουργία του προαστιακού. Θυμάμαι επί χρόνια πιέζατε για να γίνει αυτό το έργο, που δίνει μια ανάσα σε κατοίκους, φοιτητές και εργαζόμενους.
Το έργο αυτό ήταν αποτέλεσμα ενότητας και συνεργασίας με το Διεθνές Πανεπιστήμιο και τον πρύτανη, με την κυρία δήμαρχο του Δήμου Δέλτα στα γεωγραφικά όρια του οποίου ανήκω και εγώ, της πολιτείας και του υπουργού κ. Κυρανάκη. Οφείλω να ομολογήσω ότι με εντολή του πρωθυπουργού ξεκίνησε ο προαστιακός.
Είναι μια πρόκληση από τον Νέο Σιδηροδρομικό Σταθμό να ξεκινούν τα παιδιά μας, γιατί όχι και οι εργαζόμενοι στη βιομηχανική περιοχή για να μετακινούνται χωρίς προβλήματα, χωρίς κόπο, με αξιοπρέπεια στις καθημερινές τους υποχρεώσεις. Πρέπει να γίνουν και άλλα βήματα. Πρέπει αυτό να επεκταθεί για τους εργαζομένους, γιατί όχι για τη μεταφορά και αγαθών από τη βιομηχανική περιοχή και νομίζω πρέπει να κινηθούμε ενωτικά προς αυτή την κατεύθυνση και η πόλη της Θεσσαλονίκης να κατανοήσει ότι δεν μπορεί να ζήσει κλεισμένη στο δικό της όραμα εντός των τειχών, αλλά να ανοίξει την αγκαλιά της και με ενιαίο όραμα και ενότητα για την πόλη, η οποία ζει από αυτήν την περιοχή -γιατί από ‘δω βγαίνει και κινείται η οικονομία της πόλης από τα δυτικά, τα αγαθά της και η ευημερία της- θα πρέπει λοιπόν ενωτικά με ενιαίο όραμα να κινηθούμε προς αυτή την κατεύθυνση.
Μητροπολιτικό Πάρκο Παύλου Μελά. Πώς θα σχολιάζετε την εξέλιξη του έργου;
Ισως δεν έχουμε κατανοήσει πόσο σπουδαίο είναι αυτό το έργο. Αρχίζει και φαίνεται τώρα, γιατί περνώντας κανείς από την οδό Κωνσταντινουπόλεως, από τη λεωφόρο Μίκη Θεοδωράκη, βλέπει τα κτίρια που ζωντανεύουν και αρχίζει να καταλαβαίνει ότι κάτι πολύ μεγάλο και σπουδαίο γίνεται. Το Μητροπολιτικό Πάρκο είναι καρπός πάλι ενότητας, συνεργασίας μεταξύ πολιτείας, Εκκλησίας και τοπικής αυτοδιοίκησης και άρχισε να αποδίδει καρπούς. Πρόκειται για ένα σπουδαίο Μητροπολιτικό Πάρκο που ξεπερνάει τα όρια του Δήμου Παύλου Μελά, ξεπερνάει τα όρια της δυτικής Θεσσαλονίκης και αγκαλιάζει την πόλη ολόκληρη και γιατί όχι την Κεντρική Μακεδονία.
Είναι ένα πάρκο 350 στρεμμάτων με δύο μεγάλα μουσεία, το Μουσείο Ιστορίας Θεσσαλονίκης “Θεσσαλονικέων Μητρόπολις”, όπως η υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, το ονόμασε και το Μουσείο Προσφυγικού Ελληνισμού και άλλοι διάφοροι χώροι. Θα πρέπει με ευγνωμοσύνη να στραφούμε προς την κ. Μενδώνη, η οποία υιοθέτησε αυτό το όραμα, το έκανε δικό της και βημάτισε για να υλοποιηθεί.
Κατανόησε ότι ένα “νεκρό” και εγκαταλελειμμένο στρατόπεδο θα μπορούσε να γίνει κάτι μεγάλο και όμορφο και έτσι έχουμε “ζωή εκ τάφου”, ένα “νεκρό” στρατόπεδο ζωντανεύει γεμάτο πολιτισμό και ζωή έτοιμο να υποδεχθεί σε λίγο τους ανθρώπους, για να κατανοήσουν τον πολιτισμό, να εθιστούν στη φιλοκαλία και στην ομορφιά, να το προστατεύσουν και να το αγαπούν, να το συντηρούν και να το χαίρονται. Νομίζω ότι είμαστε σε ένα πολύ καλό δρόμο. Πρόσφατα ήμουν εκεί με τον δήμαρχο Παύλου Μελά, την έφορο Αρχαιοτήτων και τους τεχνικούς και είμαι βέβαιος ότι με τη χάρη του Θεού θα το χαρούμε και θα αποδοθεί στην πόλη μας σύντομα.
Θέλω επίσης να αναφέρω ότι και η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας συμμετείχε στο έργο και χρηματοδότησε ο κ. Τζιτζικώστας, τότε ως περιφερειάρχης το Μητροπολιτικό Πάρκο όσον αφορά τον περιβάλλοντα χώρο και αυτό επιμένω, θέλει ενότητα, δουλειά και αγάπη για τον τόπο, για να δώσουμε στους πολίτες, στους ανθρώπους, στους Χριστιανούς μας, στον κόσμο μας, την αξιοπρέπεια, στην καθημερινότητα της ζωής τους.
Η Μητρόπολη Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως λειτουργεί ένα από τα μεγαλύτερα συσσίτια. Τα βγάζετε πέρα οικονομικά;
Είναι ένα άθλημα αυτό καθημερινό. Είχαμε φτάσει την περίοδο της κρίσης να σιτίζονται πάνω από 8.000 συνάνθρωποί μας. Σήμερα, με τον απολογισμό του 2024 ξεπερνούμε τις 6.000 μερίδες ημερησίως. Ενα δίκτυο που απλώνεται στις ενορίες, στις κατακόμβες, στα δέματα. Ένας στρατός αγάπης που ξεπερνά τις 1.000 γυναίκες και είναι απλωμένες αγαπητικά. Μαγειρεύουν σπιτικό φαγητό που το νοστιμεύει το αλάτι της προσφοράς και της αγάπης.
Γι’ αυτό μνημόνευσα και τους ευεργέτες, τους δωρητές όλον αυτόν τον κόσμο, ο οποίος φροντίζει να μη λείψει στα μέτρα των δυνατοτήτων μας -γιατί δεν μπορούμε να καλύψουμε όλες τις ανάγκες-, να μη λείψει, ένα πιάτο ζεστό φαγητό από αυτόν που το έχει ανάγκη. Αυτό με τη χάρη του Θεού, με τον προϋπολογισμό της αγάπης κρατιέται ζωντανό και επαναλαμβάνω το θαύμα των “πεντακισχιλίων”, οι φτωχοί να ταΐζουν τους φτωχότερους. Η απάντηση στο ερώτημά μας είναι ακριβώς ότι το θαύμα αυτό το κρατούν ζωντανό οι άνθρωποι που προσφέρουν και οι άνθρωποι που διακονούν σε αυτό.
Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που έχουν ανάγκη στην περιοχή;
Υπάρχουν. Και για αυτό στα συσσίτια θα προστεθεί το Κοινωνικό Παντοπωλείο “Η αγάπη” που διένειμε την περασμένη χρονιά εννέα τόνους τρόφιμα, θα προστεθεί το πρόγευμα στους μαθητές. Καθημερινά 335 μαθητές και μαθήτριες παίρνουν το πρόγευμά τους για το σχολείο με έναν διακριτικό, ήρεμο και ήσυχο τρόπο. Είναι το Κοινωνικό Ιατρείο “Υγεία” και το Κοινωνικό Φαρμακείο που προσφέρουν υπηρεσίες εθελοντικά και ιατροί και μοιράζονται φάρμακα.
Είναι οι ξενώνες, δύο για τους συγγενείς καρκινοπαθών στον Εύοσμο, στην αυλή του ιερού ναού Αγίου Αθανασίου, αλλά και απέναντι από το νοσοκομείο Παπανικολάου στην Εξοχή που έχουν πάνω από 2.000 διανυκτερεύσεις ο κάθε ένας ετησίως. Είναι η Εστία Παπαγεωργίου στην αυλή του ιερού ναού του αγίου Αθανασίου που φιλοξενεί 41 τροφίμους. Είναι το Κοινωνικό Φροντιστήριο “Σπουδή” με 240 μαθητές, είναι ο “Χιτώνας” που μοιράζει ρούχα, είναι οι τράπεζες αίματος που ξεπερνούν τις 1.000 φιάλες αίματος το χρόνο για τα νοσοκομεία της πόλης μας, είναι οι κατασκηνώσεις στη Μακρυνίτσα του Σιδηροκάστρου και στο Ποσείδι της Χαλκιδικής, που φιλοξενούν περίπου 2.000 μαθητές, είναι το πρόγραμμα “Ελληνομάθεια”, είναι η φιλοξενία μαθητών σε συνεργασία με το Οικουμενικό Πατριαρχείο και τα σχολεία της πόλης μας, είναι η ανταλλαγή νέων με την μητρόπολη της Βοστώνης στις ΗΠΑ. Ενας ολόκληρος κόσμος προσφοράς και διακονίας. Είναι ακόμη οι παιδικοί μας σταθμοί “Αναπνοή”.
Στα πλαίσια των δυνατοτήτων μας πορευόμαστε μαζί με το Χριστό και την αλήθεια, την προσευχή μας για την ειρήνη του κόσμου. Η Εκκλησία δεν αποποιείται την ευθύνη της να εργαστεί για έναν καλύτερο κόσμο που να βασιλεύει η αγάπη του Θεού, γιατί χωρίς Θεό ο κόσμος γίνεται κόλαση και την κόλαση κανείς δεν μπορεί να την αντέξει. Παράδεισος είναι να αγαπάς και να σε αγαπούν. Κόλαση είναι να μην αγαπάς και να μην αγαπιέσαι. Πρέπει όλοι μαζί να εργαστούμε ώστε να μην επιτρέπουμε ποτέ ο τόπος μας, οι άνθρωποί μας, η περιοχή μας, η πατρίδα μας, η πόλη μας να γίνεται κόλαση και να φανερώνουμε της αγάπης και της διακονίας το πρόσωπο.
Το δημογραφικό είναι τεράστιο πρόβλημα που έχουμε μπροστά μας. Μπορεί να επιλυθεί;
Ευχαριστώ που θίγετε ένα πολύ σπουδαίο πρόβλημα. Μετείχα πριν από πολλά χρόνια σε μια επιτροπή διακομματική της Βουλής ως εκπρόσωπος της μητρόπολής μας και τότε είχε χαρακτηριστεί ως το μεγαλύτερο εθνικό πρόβλημα. Οι άνθρωποι δεν το κατανοούν. Ο πολιτισμός στον οποίον ζούμε ενσταλάζει συνεχώς το δηλητήριο της αυτοεξύμνησής μας. Ο πολιτισμός τον οποίο βιώνουμε ως τρόπο ζωής αποθεώνει τον άνθρωπο και τη δύναμή του, κρατώντας τον στη μοναξιά.
Ο σύγχρονος άνθρωπος αρνείται τη θυσία. Αρνείται τη διακονία της αγάπης με πείσμα, δεν ερωτεύεται, δεν αγαπά, δεν παντρεύονται τα παιδιά μας, δεν είναι έτοιμα να παραδοθούν σε αυτό το άθλημα, να υποδεχθούν έναν άλλον άνθρωπο στην καρδιά τους, να τον αγαπήσουν και να γίνουν ένα. Είναι μια ανατροπή αν θέλετε των μαθηματικών ότι ένα και ένα να κάνει ένα! Αυτό, λοιπόν, ως τρόπο δεν το έχουμε διδάξει στα παιδιά μας.
Ο πολιτισμός μας αυτοθεώνει και δικαιώνει τον άνθρωπο και τη δύναμή του, αρνείται τη συνύπαρξη. Αρνείται το θαύμα του έρωτα και της αγάπης, αρνείται το μυστήριο του γάμου, την οικογένεια. Και χωρίς αυτό δεν μπορεί να υπάρξει συνέχεια του μυστηρίου της ζωής. Δεν είναι τυχαίο ότι ο Χριστός έκανε το πρώτο θαύμα σε ένα γάμο στην Κανά και εκεί έκανε το νερό κρασί, για να μη σταματήσει το γιορτάσι της ζωής, για να συνεχίζεται η χαρά της ενότητας, για να συνεχίζεται το μυστήριο οι άνθρωποι, ο άντρας και η γυναίκα να αγαπηθούν και να γεννήσουν παιδιά και μέσα από αυτά να μετέχουν στο μυστήριο της ζωής. Για να αυγατίζει ο κόσμος, να γίνονται κι αυτοί δημιουργοί με την αγάπη τους, να μεγαλώνουν η αγάπη και ο κόσμος, η ενότητα και η προσφορά.
Έτσι λοιπόν, θαρρείς, το γιορτάσι της ζωής σταματά επικίνδυνα. Κι αν σήμερα μιλάμε για δημογραφικό πρόβλημα δεν έχουμε κατανοήσει ότι αυτό δεν χτυπάει μόνο την επαρχία που έχει πεθάνει, έχει νεκρωθεί, τα σχολεία έχουν κλείσει, αλλά και στις πόλεις τα σχολεία συγχωνεύονται. Φωνάζουμε μεν και δίκαια για να κρατηθούν τα σχολεία, αλλά τα σχολεία υπάρχουν όταν υπάρχουν παιδιά. Παντρευόμαστε, γεννάμε παιδιά, χτίζουμε σχολεία και έχουμε εκπαιδευτικούς για να τα διδάξουμε την αλήθεια και την αγάπη. Αυτό δεν συμβαίνει σήμερα, έχουμε ανατρέψει την ίδια μας τη φύση. Γι’ αυτό η Εκκλησία επιμένει. Δεν κατανοούμε οι περισσότεροι ότι στα αλήθεια το δημογραφικό πρόβλημα είναι το μεγαλύτερο εθνικό πρόβλημα, γιατί η ιστορία και η φύση μισεί θανάσιμα το κενό και το κενό κάποιος το καλύπτει.
Πιστεύετε η εκκλησία πρέπει να έχει λόγο στο δημόσιο χώρο;
Υπάρχει η άποψη ότι η Εκκλησία ή αν θέλετε η πίστη, είναι ιδιωτική υπόθεση. Αλλά όταν η αγάπη δεν φανερώνεται, όταν η αγάπη δεν αποκαλύπτει το πρόσωπό της ο κόσμος γίνεται κόλαση. Η Εκκλησία δεν είναι “εκ του κόσμου τούτου”, αλλά πορεύεται “εν τω κόσμω τούτω”.
Μέσα στην ιστορία αφήνει το δικό της αποτύπωμα. Η Εκκλησία υπηρετεί και διακονεί τον κόσμο, εκ της φύσεώς της πορεύεται μέσα στο δημόσιο χώρο. Αγγίζει την πόλη και τον πολίτη στη βάση του. Και δεν είναι τυχαίο ότι για να φανερώσει το πρόσωπό της επιλέγει τον αρχαιοελληνικό όρο “εκκλησία”, Εκκλησία του Δήμου, δίδοντάς του έναν καινούργιο χαρακτηρισμό: λαός του Θεού. Άρα η εκκλησία πορεύεται και φανερώνει το πρόσωπό της στο λαό του Θεού.
Γιατί η Εκκλησία χωρίς τον λαό του Θεού δεν είναι τίποτα και δεν είναι τυχαίο ότι στην ευχαριστιακή της σύναξη που είναι ο πυρήνας και η κορυφαία έκφραση της Εκκλησίας, η θεία λειτουργία, η μετοχή στο θαύμα, να κοινωνήσουν οι πιστοί το αναστημένο σώμα και αίμα του Χριστού μας, αυτό δεν μπορεί να τελεστεί αν δεν υπάρχει έστω και ένας πιστός. Άρα, λοιπόν, η Εκκλησία φανερώνει το πρόσωπό της εν τω κόσμω, με κύριο στόχο να υπηρετεί το λαού του Θεού να είναι “λέντιο” ζωσμένη, δηλαδή να γονατίσει και να υπηρετήσει το λαό του Θεού. Δεν είναι πολιτική, άλλη είναι η δουλειά των πολιτικών, αλλά η Εκκλησία υπηρετεί το λαό του Θεού με την αγάπη της.
Πιστεύετε ότι υπάρχουν κίνδυνοι από την χρήση της ψηφιακής τεχνολογίας και της τεχνητής νοημοσύνης;
Σε έναν κόσμο που εξελίσσεται ραγδαία η τεχνολογία και η ανάπτυξή της είναι παρούσα αυτό δεν μπορεί να σταματήσει. Ολοι μας χρησιμοποιούμε την τεχνολογία για να διευκολύνουμε την καθημερινότητά μας. Σήμερα, όπως αυτή εξελίσσεται με την τεχνητή νοημοσύνη, της οποίας τα αποτελέσματα και την πρόοδο ίσως δεν μπορούμε να κατανοήσουμε ακόμη αυτό που έρχεται, νομίζω ότι θα πρέπει να κατανοήσουμε τα γεγονότα και μέσα σε αυτά να τοποθετηθεί ο άνθρωπος, γιατί η τεχνολογία έγινε για να υπηρετήσει τον άνθρωπο και όχι ο άνθρωπος την τεχνολογία.
Οι μηχανές είναι πια στη ζωή μας και αυτό δεν μπορούμε να το αρνηθούμε. Οι μηχανές κάνουν σήμερα γρηγορότερα υπολογισμούς, προσθέσεις, αφαιρέσεις μπορούν να προβλέπουν πράγματα με έναν συγκεκριμένο τύπο και τρόπο, αλλά καμιά μηχανή δεν μπορεί να σε αγκαλιάσει, καμιά μηχανή δεν μπορεί να ερωτευτεί, να δακρύσει. Καμιά μηχανή δεν μπορεί να αντικαταστήσει την ανθρώπινη καρδιά που πάλλεται, που αγαπά, που προσεύχεται, που υπηρετεί, που διακονεί.
Καμιά μηχανή δεν μπορεί να αντικαταστήσει το ανθρώπινο πρόσωπο που είναι κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσιν Θεού. Ανοίγεται μπροστά μας ένας καινούργιος κόσμος. Πρέπει να τον κατανοήσουμε και να τοποθετήσουμε σε αυτόν τον άνθρωπο. Γιατί πάντοτε, στα αινίγματα που θα τοποθετούν μπροστά μας οι λύσεις που θα διαλύουν τα τέρατα, η απάντηση στα αινίγματα της ιστορίας θα είναι ο άνθρωπος.
Πώς σχολιάζετε την επίσκεψη του Πάπα στην Κωνσταντινούπολη;
Δεν είναι η πρώτη φορά που Πάπας από τη Δύση επισκέπτεται την έδρα του Οικουμενικού μας Πατριαρχείου, την πόλη των ονείρων μας και την πρωτεύουσα της Ρωμηοσύνης. Ο Οικουμενικός Πατριάρχης, κ. Βαρθολομαίος, με 35 χρόνια πατριαρχίας έχει υποδεχθεί πολλές φορές πάπα στο μαρτυρικό Φανάρι, στο ναό του Αγίου Γεωργίου. Υπάρχουν πληγές, υπάρχουν προβλήματα, αλλά το να διαλεγόμαστε αυτό είναι πάρα πολύ σπουδαίο.
Και δεν ήταν τυχαίο ότι στη Νίκαια της Βιθυνίας μετά από 1700 χρόνια από την Α΄ Οικουμενική Σύνοδο, εκεί όπου συντάσσονται τα επτά πρώτα άρθρα του συμβόλου της Πίστεως αντάμωσαν ο Οικουμενικός Πατριάρχης και ο Πάπας, για να θυμηθούν την ενότητά μας εν Χριστώ. Νομίζω έχουμε πολύ δρόμο ακόμη, αλλά πιστεύω ότι αυτά που είναι αδύνατα για τους ανθρώπους, είναι δυνατά για το Θεό.
Πρέπει να σημειώσουμε ότι από τότε, από την Α΄ Οικουμενική Σύνοδο, ως σήμερα το Οικουμενικό μας Πατριαρχείο στην ίδια έδρα στην Κωνσταντινούπολη, δίνει εκεί τη δική του μαρτυρία πίστεως, ορθοδοξίας και ζωής, γινόμενο φως σε όλους τους ορθοδόξους και σε όλο το χριστιανικό κόσμο. Έχουμε μια ιστορική μοναδική συνέχεια.
Ποιά είναι η άποψή σας για τα σενάρια διαδοχής του αρχιεπισκόπου;
Ο Αρχιεπίσκοπος είναι πάρα πολύ καλά. Είναι στα καθήκοντά του και χαιρόμαστε την διακονία του και το πρόσωπό του και τον μοναδικό του τρόπο με τον οποίο διοικεί, προσεύχεται και διακονεί την Εκκλησία της Ελλάδος.
Ποιό είναι το μήνυμά σας προς τους κατοίκους της Δυτικής Θεσσαλονίκης, όπου είστε ποιμένας;
Θέλω από τα βάθη της καρδιάς μου να ευχαριστήσω τους αδελφούς μου συμπρεσβυτέρους, τους λαϊκούς μας συνεργάτες, τον υπέροχο λαό της δυτικής Θεσσαλονίκης που με κάνει περήφανο, την Τοπική Αυτοδιοίκηση και όλους τους ανθρώπους οι οποίοι στέκονται δίπλα μας συνέκδημοι και συνοδοιπόροι στο δρόμο της διακονίας και της αγάπης. Περισσότερη δουλειά, δυνατότερη προσευχή, ενότητα και αγάπη.
Αναδημοσίευση από την εφημερίδα “Ορθόδοξη Αλήθεια”
