Ξαναχτύπησε η Ρεπούση με ειρωνείες και “κατήχηση” για το τι είναι η Ιστορία

Με άρθρο της η ιστορικός και βουλευτής της ΔΗΜΑΡ επανέρχεται στο θέμα της γενοκτονίας των Ποντίων και του χορού του Ζαλόγγου και με ειρωνικό τρόπο προτείνει στα κόμματα να δημιουργήσουν τμήματα επιστημών.

«Μ’ αυτόν τον τρόπο, πολιτικοί και στελέχη των κομμάτων θα μπορούσαν, με μικρές αποχρώσεις, να δίνουν πανομοιότυπες απαντήσεις, πράγμα που θα ήταν σωτήριο για το κόμμα. Και θα ήταν ενδεχομένως λιγότερο αμήχανοι στις απαντήσεις τους, όταν οι ερωτήσεις που τους απευθύνονται είναι δύσκολες και χρειάζονται μια τεκμηρίωση, λίγα λόγια τέλος πάντων.  Να απαντούν, για παράδειγμα, όχι μονολεκτικά, έγινε δεν έγινε, αλλά δίνοντας και περιγραφές και εξηγήσεις που θα ικανοποιούν το ακροατήριο. Γιατί, καλά κάποιοι που τα άκουσαν από τις γιαγιάδες και τους παππούδες τους, αλλά αν δεν τα έχουν ακούσει, πώς θα τα καταφέρουν;»

Ολόκληρο το άρθρο της Μ. Ρεπούση στο metarithimisi.gr: 

Παρακολουθώντας τις πρόσφατες τοποθετήσεις πολιτικών που έγιναν αναφορικά με τη γενοκτονία των Ποντίων ή το χορό του Ζαλόγγου, σκέφθηκα μήπως στα κόμματα χρειαζόμαστε στο εξής τμήματα επιστημών, που θα αποφαίνονται σε ερωτήματα που απασχολούν τις επιστήμες, με έμφαση σε όσα αναστατώνουν ή και διχάζουν την κοινή γνώμη. Δεν θέλω να εξαιρέσω τον εαυτό μου. Η παρατήρηση αυτή αφορά και τις δικές μου τοποθετήσεις.

Μ’ αυτόν τον τρόπο, πολιτικοί και στελέχη των κομμάτων θα μπορούσαν, με μικρές αποχρώσεις, να δίνουν πανομοιότυπες απαντήσεις, πράγμα που θα ήταν σωτήριο για το κόμμα. Και θα ήταν ενδεχομένως λιγότερο αμήχανοι στις απαντήσεις τους, όταν οι ερωτήσεις που τους απευθύνονται είναι δύσκολες και χρειάζονται μια τεκμηρίωση, λίγα λόγια τέλος πάντων.

Να απαντούν, για παράδειγμα, όχι μονολεκτικά, έγινε δεν έγινε, αλλά δίνοντας και περιγραφές και εξηγήσεις που θα ικανοποιούν το ακροατήριο. Γιατί, καλά κάποιοι που τα άκουσαν από τις γιαγιάδες και τους παππούδες τους, αλλά αν δεν τα έχουν ακούσει, πώς θα τα καταφέρουν;

Παραπέμποντας σε ξένους παππούδες; Λέγοντας απλώς ότι διαφωνούν με τις απόψεις του τάδε ή της τάδε; Χωρίς μάλιστα να λένε με ποιες απόψεις διαφωνούν και πού τις διάβασαν; Ε, όχι, αυτό δεν παίζει, είναι αδύναμη η απάντηση. Γιατί καλά, σήμερα υπάρχει η τάδε, αύριο μπορεί να μην υπάρχει και να χρειαστούν περισσότερες εξηγήσεις. Τι θα απαντούν τότε τα στελέχη;

Εντάξει κι εσύ. Υπερβολική είσαι. Δεν χρειάζεται τμήμα επιστημών, ένα κόμμα, για να αποφανθεί για τα γεγονότα του παρελθόντος. Μπορεί και να το λύσει με ψηφοφορία. Το γεγονός, είναι έτσι κι αλλιώς γεγονός. Και τέλος πάντων ιστορία είναι, δεν είναι επιστήμη.

Ανήκει σε όλους. Δεν είναι, για παράδειγμα, βιολογία, όπου εκεί τα πράγματα είναι επιστημονικά τεκμηριωμένα για την εξέλιξη του ανθρώπινου είδους, με τρόπο που δεν μπορεί κανείς να διαφωνήσει, ή μαθηματικά και φυσική όπου υπήρξε ανέκαθεν σαφές αν γυρίζει ο ήλιος ή η γη.

Η ιστορία είναι και οι γνώμες και οι μνήμες που κουβαλά ένας λαός. Ακόμα κι αν αυτές αφορούν το πολύ μακρινό παρελθόν του και έχει χρειαστεί ν’ αλλάξουν μέσα στα χρόνια. Ακόμα κι αν είναι αντίθετες με τα συμπεράσματα της ιστορικής έρευνας.

Σωστό κι αυτό.

Γι’ αυτό είναι συναρπαστική επιστήμη η ιστορία. Γιατί εκτός από τα realia, έχει να κάνει και με την ερμηνεία τους, τη διαχείρισή τους, τις πολιτικές που την αφορούν και την επηρεάζουν. Τη μνήμη και τη λήθη, τις μνήμες που μας πνίγουν κι αυτές που μας λυτρώνουν.

Αρκεί να μην ποινικοποιούν οι μνήμες, να μην εκδίδουν νόμους για το τι πρέπει να θυμόμαστε και τι να ξεχνάμε, τι πρέπει να ερευνούμε και τι να γράφουμε.

Αρκεί να είναι ανεκτικές οι μνήμες με άλλες αντίθετές τους και με την ιστορία που τις περιποιείται, τις προβληματίζει, τους θέτει ερωτήματα και ενδεχομένως επιθυμεί να τις διορθώσει. Και με τους ιστορικούς που τις σέβονται, αλλά δεν τις συμμερίζονται αναγκαστικά.

Η Μαρία Ρεπούση είναι Καθηγήτρια Ιστορίας στο Αριστοτέλειο Παν. Θεσσαλονίκης, Βουλευτής Αʼ Πειραιά της Δημοκρατικής Αριστεράς