Του μοναχού Μωυσή, Αγιορείτη
Η κρίση των καιρών δημιουργεί μια αφύπνιση κι έναν προβληματισμό. Η Αμερική με την επίκληση του Θεού κάνει πολέμους. Η Ευρώπη συστηματικά αποχριστιανίζεται. Ο μουσουλμανισμός σταθερά επεκτείνεται. Η Ρωσία πλουτίζει. Θεοποιείται η οικονομία.
Ορισμένοι χρησιμοποιούν τη θρησκεία για να ικανοποιήσουν τις ανάγκες κάποιων. Παρουσιάζεται ένας αρκετά αλλοιωμένος χριστιανισμός. Η θρησκευτική δεξιά κυριαρχεί στην Αμερική. Η Ευρώπη γέμισε μιναρέδες. Ο αραβικός φονταμενταλισμός μεγαλύνεται. Μεταξύ χριστιανών συντελούνται ανίερες συμμαχίες.
Οι λεγόμενοι θρησκευτικοί πόλεμοι συνήθως είχαν πολιτικά αίτια. Στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο φονεύθηκαν χιλιάδες ομόπιστοι Γάλλοι, Άγγλοι και Γερμανοί. Για την επικράτηση του κομμουνισμού εκτελέστηκαν εκατομμύρια άνθρωποι. Η βία τον 20ό αιώνα ανήλθε στο ζενίθ. Στη θέση του κομμουνισμού ήλθε η θεοποιημένη αμερικανική οικονομία. Η τρομοκρατία στον 21ο αιώνα συνεχίστηκε έντονα. Πίσω από θρησκευτικές συγκρούσεις κρύβονται ιδιοτελή συμφέροντα. Εχθροπραξίες στους Ιερούς Τόπους, σε εκκλησίες και προσκυνήματα. Οι ρωμαιοκαθολικοί εργάστηκαν για την αποδόμηση κομμουνισμών, όπως τονίζει ο Ι. Α. Μήτσιος.
Η θρησκεία κάποτε επιδρά θετικά στην πολιτική.
Η ορθοδοξία έχει βαθύ νόημα, που μπορεί να συνδράμει στην ανόρθωση των ανθρώπων. Το θρησκευτικό αίσθημα βρίσκεται παντού σε άνθηση. Δεν υποχώρησε το θρησκευτικό συναίσθημα, βάσει ερευνών, παρότι αναμενόταν. Η θρησκευτική πίστη αυξάνεται σημαντικά στη Νότια Αμερική. Κανείς δεν αντιλέγει στην ειρηνική συνύπαρξη χριστιανών και μουσουλμάνων, αλλά υπάρχει σοβαρός αντίλογος για έναν ισοπεδωτικό συγκρητισμό. Φαίνεται η θρησκεία και ο πολιτισμός να έρχονται υγιώς στο προσκήνιο. Μόνο έτσι μπορεί να επιτευχθεί ειρηνική συνύπαρξη και οικουμενική γαλήνη.
Η παλαιά διαμάχη Δύσης και Ανατολής αποτελεί κεντρικό πρόβλημα. Η ιστορία, ο πολιτισμός και η θρησκεία στα χέρια προκατειλημμένων γίνεται βόμβα. Η Δύση πάσχει από έπαρση και πλουτισμό, παρά το ότι λέει πως πιστεύει στο Ευαγγέλιο, και αφήνει την Ανατολή να πεινά και να πεθαίνουν παιδάκια. Οι ισλαμιστές εξέθρεψαν την τρομοκρατία. Η είσοδος της Ρωσίας στο Αφγανιστάν και της Αμερικής στη Σερβία αποτελούν μελανά στίγματα.
Ο μιλιταρισμός πάντοτε είναι αντιχριστιανικός. Η σύγχρονη τρομοκρατία εκτρέφεται από τον μουσουλμανισμό. Η Ευρώπη έχει σήμερα 15 εκατομμύρια μουσουλμάνους, που λίγο πολύ είναι αφοσιωμένοι. Η οξεία πολεμική του Ισλάμ θα δημιουργήσει βίαιες αντιδράσεις. Στην Αμερική υπάρχει έξαρση θρησκευτικότητας στις πολλές χριστιανικές ομολογίες και θρησκείες. Ο θρησκευτικός φονταμενταλισμός έχει αγριέψει. Ο ισλαμικός, εβραϊκός, ινδουιστικός και λιγότερο χριστιανικός φανατισμός δημιουργούν αθώα θύματα.
Οι φανατισμοί υπήρχαν παντού και πάντοτε και δυστυχώς επικρατούν και σήμερα. Η εκκοσμίκευση της γηραιάς Ευρώπης, η αποχριστιανοποίησή της, η εγκατάλειψη των ηθικών αξιών την αδυνατούν και δεν την ενδυναμώνουν. Η θρησκεία είναι φάρμακο και όχι φαρμάκι. Οι θρησκείες δεν πρέπει να αντιμάχονται, αλλά ρεαλιστικά να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα. Η α-θρησκεία είναι άχαρος μηδενισμός. Ο ρόλος της καθαρής ορθοδοξίας μπορεί να είναι σημαντικός και να επηρεάσει την Ευρώπη. Η ορθοδοξία αποτελεί κορυφαία αλήθεια, επίκαιρη στον σύγχρονο κόσμο, ισχυρό βίωμα, αληθινή γνώση, ζωντανή εμπειρία, ουσιαστικό σύνδεσμο με τον Θεό.
