Η έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς σε μία από τις πιο δύσκολες συγκυρίες για τον τόπο

Του μητροπολίτη Δημητριάδος κ. Ιγνατίου

(Από το ένθετο της εφημερίδας «δημοκρατία» για την Ορθοδοξία)

Η φετινή έναρξη του σχολικού έτους είναι η πιο δύσκολη των τελευταίων δεκαετιών. Τα δεινά που επισώρευσαν στον λαό μας ανάλγητες πολιτικές και τραγικά λάθη του παρελθόντος πλήττουν πλέον καίρια έναν από τους πυλώνες, που πάνω του στηρίχτηκαν η εθνική και η πνευματική μας πορεία επί αιώνες: την παιδεία.
Από τη στιγμή που φτάσαμε στο σημείο όλα τα πεδία και οι θεσμοί του κοινωνικού μας βίου να αξιολογούνται αποκλειστικά και μόνον με αριθμούς και δείκτες παραγωγικότητας, είναι μοιραίο κάθε πνευματική δραστηριότητα να συρρικνώνεται και να στερείται ακόμη και τους στοιχειώδεις πόρους ως δήθεν αντιπαραγωγική.
Οι σημερινές οικονομικές συνθήκες αναγνωρίζουν μόνον τον πλούτο της αγοράς. Κι όμως! Ο πλούτος αυτού του τόπου υπήρξε πάντα πνευματικός και μπόρεσε να αναπληρώσει τη φτώχεια της γης με θησαυρούς που άντεξαν στον χρόνο και έθρεψαν ολόκληρη την ανθρωπότητα.

Η ελληνική παιδεία δεν υπήρξε ποτέ εργαλείο ενός οικονομικού συστήματος, γι’ αυτό και κατάφερε να θεμελιώσει κοινωνίες πάνω σε αξίες και οράματα που ούτε κοστολογούνται ούτε χρεοκοπούν.
Η διάσταση αυτή, ανεξάρτητα από τις τρέχουσες εκρηκτικές ανάγκες, πρέπει να διαφυλαχτεί ως κόρη οφθαλμού. Ο αγώνας για ένα εκπαιδευτικό σύστημα αξιοκρατίας για τους μαθητές και αξιοπρέπειας για τους εκπαιδευτικούς πρέπει να συνοδευθεί από αγώνα για μια παιδεία με στόχο τον ολοκληρωμένο άνθρωπο, τον ισορροπημένο ανάμεσα στη γνώση, στην κριτική σκέψη, στον πλατύ οραματισμό και στο αγωνιστικό φρόνημα• άνθρωπο που θα είναι ικανός να αντεπεξέλθει στις σημερινές δυσκολίες, αλλά και να οραματιστεί μια νέα, καλύτερη και δικαιότερη πατρίδα.

Στον τόπο αυτόν η συμπόρευση της παιδείας με την ορθόδοξη πνευματικότητα δεν άφησε τον άνθρωπο να βυθιστεί σε μια απλή συσσώρευση γνώσεων, αλλά τον εξόπλισε με νόημα ζωής και όραμα μεταμόρφωσης της κοινωνίας. Δεν τον άφησε ακόμη να γιγαντώσει τον ατομισμό του, μέσω της γνώσης, αλλά τον παρότρυνε διαρκώς να ανοίγεται προς την κοινότητα και να καθιστά την προσωπική μόρφωση εργαλείο αγάπης και κοινής προόδου.
Δεν είναι πολλές οι μέρες που πέρασαν από τον εορτασμό της μνήμης του αγίου Κοσμά του Αιτωλού, ο οποίος το πρώτο που ζητούσε από τα μέρη στα οποία περνούσε ήταν το χτίσιμο σχολειού και εκκλησιάς.

Πάνω στα δύο αυτά θεμέλια χτίσθηκε η ελληνική πατρίδα και διαμόρφωσε, επί σειράν γενεών, πνευματική συνείδηση και εθνική ταυτότητα. Η υποτίμηση, που αυτά τα δύο υπέστησαν κατά τις τελευταίες δεκαετίες, αναδεικνύουν ακόμη περισσότερο την αξία, την προσφορά και την αναγκαιότητά τους για την ψυχή της νέας γενιάς.

Είναι καιρός πλέον να συνειδητοποιήσουμε ότι η σωτηρία των νέων γενεών απαιτεί συστράτευση όλων των πνευματικών δυνάμεων αυτού του τόπου, χωρίς τους αλληλοαποκλεισμούς και τη μισαλλοδοξία που μας κληροδότησε το παρελθόν. Ολοι υπερασπιζόμαστε τις ίδιες επάλξεις. Ολοι έχουμε στα χέρια μας τις ίδιες νεανικές ψυχές, που δικαιούνται να εξοπλιστούν με γνώση, ήθος και φρόνημα.

Η Ελλάδα τού αύριο βρίσκεται σήμερα ενώπιόν μας και περιμένει να αντλήσει από εμάς δύναμη και ζωντανό παράδειγμα ακεραιότητας, πνευματικής ευαισθησίας και κοινωνικής συνείδησης.