Γόρτυνος Ιερεμίας: Ο Άγιος Ιγνάτιος περί Εκκλησίας

1. Μελετούμε, αδελφοί χριστιανοί, την διδασκαλία του αγίου Ιγνατίου του Θεοφόρου. Είδαμε τα πόσα ωραία λέγει για το μαρτύριο και για τις αρετές της ταπείνωσης και της αγνότητας. Τον ακούσαμε όμως έπειτα να εκφράζεται με δριμύτητα για τους Δοκήτες, τους αιρετικούς της εποχής του, οι οποίοι δεν δέχονταν την πραγματική σάρκωση του Υιού του Θεού και άρα δεν δέχονταν τον Ιησού Χριστό ως Σωτήρα μας. Σήμερα θα πούμε τί λέει ο άγιος για την Εκκλησία.

Τί είναι Εκκλησία, αδελφοί χριστιανοί; Δεν μπορούμε να πούμε με λόγια τί είναι Εκκλησία, γιατί η Εκκλησία είναι Μυστήριο. Όμως ο άγιος Ιγνάτιος δίνει ένα σπουδαίο και μοναδικό ορισμό περί Εκκλησίας. Μάς λέγει ότι Εκκλησία είναι το «Θυσιαστήριο» (Εφεσ. 5,2. Τραλ. 7,2. Φιλ. 4.) , η αγία Τράπεζα δηλαδή, που έχουμε στις Εκκλησίες μας. Πραγματικά, αυτό είναι Εκκλησία. Αυτό που γίνεται πάνω στην Αγία Τράπεζα. Και πάνω στην αγία Τράπεζα τελείται η θεία Λειτουργία. Εκκλησία λοιπόν είναι η σύναξη του λαού γύρω από το ιερό Θυσιαστήριο, για να τελέσει την θεία Λειτουργία. Εκκλησία είναι το Θυσιαστήριο! Γι? αυτό και εδώ στα χωριά μας, όταν ένας ξένος, επισκέπτης των χωριών μας, ρωτήσει έναν χωρικό «πού είναι η Εκκλησία;», αυτός σηκώνει το χέρι του και δείχνει τον Ναό, όπου πηγαίνει με τους συγχωριανούς του να λατρεύσει τον Θεό. Αυτό είναι Εκκλησία!

2. Όμως, αδελφοί, την θεία Λειτουργία, στην οποία γευόμαστε το Μυστήριο της Εκκλησίας, την τελούν οι Ιερείς. Και αυτοί οι Ιερείς χειροτονήθηκαν από κάποιον Επίσκοπο. Αν δεν υπήρχαν οι Επίσκοποι για να χειροτονήσουν Ιερείς, τότε ποιός θα έκανε την θεία Λειτουργία; Γι? αυτό λέγει ο άγιος Ιγνάτιος ότι «χωρίς τούτων (των Επισκόπων δηλαδή) Εκκλησία ου καλείται» (Τραλ. 3,1). Πραγματικά, αν δεν υπήρχαν οι Επίσκοποι, δεν θα υπήρχαν και οι Ιερείς και τότε οι άνθρωποι θα ήταν αβάπτιστοι, θα ήταν αλειτούργητοι και ακοινώνητοι, «θα βρυκολάκιαζε ο κόσμος», όπως μού το είπε κάποτε μια γιαγιά στην Άμφισσα.

3. Ο άγιος Ιγνάτιος είναι αυτός που για πρώτη φορά την Εκκλησία την ονόμασε «καθολική» (Σμυρν. 8,2). Αυτήν την ονομασία της Εκκλησίας μας την λέμε στο «Πιστεύω» μας. Και λέγεται η Εκκλησία «καθολική» γιατί σκοπό έχει να φέρει στην οικογένειά της όλο τον κόσμο. Εμείς οι Ορθόδοξοι λοιπόν είμαστε «Καθολικοί», γιατί ανήκουμε στην Ορθόδοξη Εκκλησία, την Μία Καθολική Εκκλησία, όπως την είπε ο άγιος Ιγνάτιος και όπως την λέμε στο «Πιστεύω» μας. Αυτούς που λέμε «Καθολικούς» είναι καλύτερα και ακριβέστερα να τους λέμε «Παπικούς» και «Φραγκολατίνους».

4. Μέσα στην Εκκλησία, αδελφοί, πνέει ευωδία από το μύρο του Χριστού. Πραγματικά, η διδασκαλία του Χριστού, την οποία κηρύττει η Εκκλησία, η Ορθόδοξη διδασκαλία, αυτή είναι «μύρον». Ενώ η πλάνη και η αίρεση είναι «δυσωδία». «Ο Χριστός, μάς λέγει ο άγιος Ιγνάτιος, έλαβε στην κεφαλή Του μύρο, για να πνέει στην Εκκλησία αφθαρσία. Μην αλείφεστε, μάς λέγει ο άγιος, με την δυσωδία της διδασκαλίας του άρχοντος του αιώνος τούτου» (Εφεσ. 17,1).

5. Η προσευχή της Εκκλησίας, αγαπητοί αδελφοί, έχει μεγάλη δύναμη και πάντοτε εισακούεται. Δυνατόν η προσευχή ενός χριστιανού, έστω και αγίου, να μην εισακουστεί (βλ. Β/ Κορ. 12,7.9). Η προσευχή της Εκκλησίας όμως με τον Επίσκοπο και τους πιστούς, η προσευχή που γίνεται στο ιερό Μυστήριο, για την κάθοδο του Αγίου Πνεύματος στο Μυστήριο, πάντοτε ακούεται, έστω και αν είναι αμαρτωλοί αυτοί που προσεύχονται και τελούν το ιερό Μυστήριο. Έτσι ερμηνεύεται και ο λόγος του αγίου Ιακώβου του αδελφοθέου «η ευχή της πίστεως σώσει τον κάμνοντα» (Ιακ. 5,15). Η έκφραση «ευχή της πίστεως» σημαίνει την «ευχή», δηλαδή την προσευχή που κάνει η Εκκλησία και δεν σημαίνει εδώ την προσευχή που γίνεται με πίστη. «Πίστις» είναι ένα άλλο όνομα της Εκκλησίας. Έχει λοιπόν μεγάλη δύναμη η προσευχή της Εκκλησίας, των κληρικών και των λαϊκών όλων μαζί, γι? αυτό και πρέπει να «εκκλησιαζόμαστε», για να κράζουμε όλοι μαζί προς τον Θεό μας. Ο άγιος Ιγνάτιος μάς λέγει: «Ει γαρ ενός και δευτέρου προσευχή τοσαύτην ισχύν έχει, πόσω μάλλον η τε του Επισκόπου και πάσης της Εκκλησίας» (Εφεσ. 5,2).

Αλλά θα συνεχίσουμε, αδελφοί χριστιανοί, το σημερινό μας κήρυγμα την επόμενη Κυριακή, όπου θα ασχοληθούμε με το τί λέγει ο άγιος Ιγνάτιος για την θεία Ευχαριστία.