ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟ ΕΓΚΥΚΛΙΟ ΚΗΡΥΓΜΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΓΟΡΤΥΝΟΣ ΙΕΡΕΜΙΑ
O IΕΡΟΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΥΠΟΚΡΙΣΙΑΣ
1. Σήμερα, αδελφοί μου χριστιανοί, 13 Νοεμβρίου εορτάζουμε την μνήμη του αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου. Τον είπαν «χρυσόστομο» για το «χρυσό» του στόμα, που έλεγε λόγια γεμάτα χάρη Θεού, λόγια που έβγαιναν από καρδιά καθαρή και νού φωτισμένο από το Άγιο Πνεύμα. Φανταστείτε ότι οι χριστιανοί της εποχής του έλεγαν: «Προτιμώτερο να σβήσει ο ήλιος, παρά να κλείσει το στόμα του Χρυσοστόμου»!
2. Με την ευκαιρία της μνήμης αυτού του ιερού πατρός θέλω, αδελφοί χριστιανοί, να σας παρουσιάσω με λίγα και απλά λόγια μια μικρή, αλλά πολύ ωραία και ωφέλιμη ομιλία του.
Στην ομιλία του αυτή ο άγιος Χρυσόστομος αρπάζεται από τον λόγο του Κυρίου, που είπε στους μαθητές Του να «προσέχουν από τους ψευδοπροφήτες, που έρχονται σ᾽ αυτούς με ένδυμα προβάτων, αλλά από μέσα τους είναι λύκοι άρπαγες» (Ματθ. 7,15). Δηλαδή, είναι υποκριτές. Και με αφορμή, λοιπόν, τον λόγο αυτό ο ιερός πατέρας ομιλεί για τους υποκριτές, γι᾽ αυτούς που προσπαθούν με το επίπλαστο καλό σχήμα τους να παραπλανήσουν τους άλλους ότι είναι καλοί. Αλλά είναι «ματαιόπονοι» αυτοί που κάνουν αυτό, λέγει ο Χρυσόστομος. Άδικα, δηλαδή, κουράζονται, γιατί το αν είναι στην πραγματικότητα καλοί θα το αποδείξουν με τα έργα τους. Γι᾽ αυτό και είπε ο Χριστός περί των ψευδοπροφητών ότι «από των καρπών επιγνώσεσθε αυτούς» (Ματθ. 7,16). Από τα έργα τους, από την ζωή τους γνωρίζονται οι άνθρωποι ποιοί είναι. Έτσι λέει και ο Χρυσόστομος στον υποκριτή, που προσποιείται τον καλό: «Δεν θα ξεφύγεις ότι είσαι πικρός, έστω και αν προσποιείσαι πολύ ότι είσαι γλυκός»! Ο Θεός θέλει να «αληθεύουμε», να παρουσιαζόμαστε, δηλαδή, αυτοί που είμαστε και όχι να προσποιούμαστε. Το να «αληθεύουμε» είναι «αρεστό στον Θεό παραπάνω από τα αίματα των θυσιών» (Παρ. 21,3)!
3. Ας πάρουμε ένα παράδειγμα: Η ταπείνωση, αδελφοί, είναι μεγάλη αρετή, αλλά για να είναι ειλικρινής πρέπει να λέγεται με καθαρότητα, να λέγεται ως κατ᾽ ενώπιον Κυρίου.
«Εις ακοάς του Θεού λάλει περί σεαυτού ταπεινά», λέγει ο Χρυσόστομος. Και αναφέρει παραδείγματα ο ιερός πατέρας από την Αγία Γραφή: Αναφέρει τον Αβραάμ από την Παλαιά Διαθήκη, που ενώπιον του Θεού, και άρα με ειλικρίνεια, είπε τον ταπεινό λόγο: «Εγώ δε ειμι γη και σποδός» (Γεν. 18,27). Και από την Καινή Διαθήκη ο Χρυσόστομος αναφέρει τον Απόστολο Παύλο, ο οποίος είπε αυτά τα λίαν ταπεινά λόγια: «Εγώ δε ειμι ο ελάχιστος των Αποστόλων, ος ουκ ειμί ικανός καλείσθαι απόστολος» (Α´ Κορ. 15,9.10). Και ομολόγησε με ειλικρίνεια τον ταπεινό του αυτό λόγο, γιατί αμέσως, στην συνέχεια, επικαλέστηκε την Χάρη του Θεού λέγοντας, «χάριτι Θεού ειμι, ο ειμι». Προσοχή, λοιπόν, χριστιανοί μου, και όταν μιλάμε με ταπεινά λόγια, τα λόγια μας αυτά να τα λέμε με ειλικρίνεια, ως κατ᾽ ενώπιον του Κυρίου, και να μην είναι ταπεινολογία. Γιατί η ταπεινολογία είναι μεγάλη υπερηφάνεια. Στην περικοπή αυτή της ομιλίας του ο άγιος Χρυσόστομος λέγει ένα λόγο, που μου έκανε ιδιαίτερη εντύπωση, αν βέβαια ερμηνεύω σωστά τον λόγο αυτό του ιερού πατέρα. Είναι μερικοί, λέγει, που πέτυχαν κάτι καλό. Αυτοί, λοιπόν, αν και έπραξαν ένα καλό πράγμα, όμως θέλοντες να «σμικρύνουν» τον εαυτό τους, αρνούνται ότι το πέτυχαν – από ταπείνωση βέβαια το λένε – , πράγμα όμως που είναι ψέμα. Ενώ, κατά τον Χρυσόστομο – εάν το ερμηνεύω καλώς – κατά τον Χρυσόστομο, λέγω, αυτοί θα έπρεπε να πούν την αλήθεια, ότι, ναί, το πέτυχαν αυτό το καλό, αλλά σαν τον Απόστολο Παύλο να πούν, «χάριτι Θεού ειμι, ο ειμι». Με την Χάρη του Θεού κάναμε αυτό το καλό. Να το πούν ως κατ᾽ ενώπιον Θεού και αυτό δεν θα είναι υπερηφάνεια, αλλά ταπείνωση. Ταπείνωση λέγοντας την αλήθεια και δοξάζοντας τον Θεό και όχι λέγοντας ψέματα από ταπείνωση τάχα. Αναφέρω την περικοπή του ιερού πατέρα: «Πολλοί μεν ούν κατορθώσαντές τι αγαθόν, εαυτούς σμικρύνειν βούλονται παρά την αλήθειαν, ψεύδεσθαι δε καθ᾽ εαυτών βουλόμενοι μάλλον. Εγώ δε σοι λέγω, προς την αλήθειαν ταπεινοφρόνησον, άνθρωπε· εις ακοάς Θεού λάλει περί σεαυτού ταπεινά».
4. «Φύγωμεν το επίπλαστον σχήμα», λέγει καθαρά και επίμονα ο Χρυσόστομος. Είναι μερικοί οι οποίοι από το πλαστό τους σχήμα, είτε της σεμνής ενδυμασίας τους είτε του τρόπου τους, υποκρίνονται και φαίνονται ως καλοί και επαινούνται από τους άλλους. Όμως ο Θεός βλέπει την καρδιά και κατά την ημέρα της κρίσεως, τότε, λέγει ο Χρυσόστομος, «ουκ έτι σχήμα ζητείται, αλλά έργα. Εκεί τα έργα ζητείται, ουκ έτι το σεμνόν σχήμα». Και λέγει στην συνέχεια και το εξής φοβερό, αλλά αληθινό λόγο ο άγιος πατέρας: «Μάλλον δε μείζονα την κόλασιν και το κατάκριμα έξομεν, το μεν σχήμα το σεμνόν φορέσαντες, τα δε έργα του σχήματος μη πονήσαντες»!… Αν, λέγει παρακάτω ο άγιος, επιθυμείς το σεμνό σχήμα και το όνομα του Χριστιανού, μη σταματάς σ᾽ αυτό, αλλά αγωνίσου να τηρήσεις τις ομολογίες, τις επαγγελίες που έδωσες, όταν έγινες Χριστιανός. Η επαγγελία πρέπει να βεβαιώνεται με έργα»! Ας φοβηθούμε, χριστιανοί μου, από την περίπτωση του Ανανία και της Σαπφείρας, που θανατώθηκαν, γιατί δεν τήρησαν την επαγγελία τους, την υπόσχεσή τους στον Θεό. Ας μην απατάμε, λοιπόν, αδελφοί, ούτε τον εαυτό μας ούτε τους άλλους με τον εξωτερικό υποκριτικό μας τρόπο, με ένα επίπλαστο σχήμα ευσεβείας ότι είμαστε καλοί, χωρίς να τηρούμε τις υποσχέσεις μας και υποχρεώσεις μας ως χριστιανοί.
5. Οι υποσχέσεις που δώσαμε στον Θεό είναι «κειμήλια», που ανήκουν σ᾽ Αυτόν και όταν δεν τις τηρούμε είναι σαν να τις κλέπτουμε από τον Θεό και λοιπόν είμαστε «ιερόσυλοι». Έτσι λέγει ο Χρυσόστομος στην ομιλία που σας αναλύω, αδελφοί μου χριστιανοί. Μη τηρούντες ο καθένας μας τις υποσχέσεις μας στον Θεό γινόμαστε«ιερόσυλοι». Και η αλήθεια είναι ότι «πάντες επηγγειλάμεθα και πάντες επαγγελίας εσμέν χρεώσται». Όλοι είμαστε ένοχοι απέναντι Θεού. Γι᾽ αυτό ας αγωνιστούμε όλοι να εκπληρώσουμε τις υποσχέσεις μας.«Είναι ανάγκη – λέγει ο Χρυσόστομος –όσοι υποσχέθηκαν την παρθενία, να εξασκήσουν παρθενία· οι έγγαμοι να έχουν την μεταξύ τους αγάπη που υποσχέθηκαν και την σωφροσύνη. Γιατί όποιος υποσχέθηκε την παρθενία και όμως αρνήθηκε την υπόσχεσή του αυτή, την επαγγελία του αυτή, είναι ένοχος για το ότι αθέτησε την πρώτη πίστη. Το ίδιο και εμείς οι ιερείς, – μας λέγει ο άγιος πατέρας – πρέπει να αγωνιζόμαστε να έχουμε ευάρεστο στον Θεό την ιερωσύνη μας». Και μάλιστα για μας τους ιερείς, χριστιανοί μου, επιμένει περισσότερο ο άγιος Χρυσόστομος, γιατί αλλοίμονό μας. Εμάς τους ιερείς μας τίμησε πολύ ο Θεός· μας έδωσε «παρακαταθήκην» και γι᾽ αυτό πρέπει να αγωνιζόμαστε πολύ «μη εν τινι πταίσαι, μηδέ υφείλασθαι (= να μην υποκλέψουμε) της επαγγελίας, αλλά μετά ακριβείας αποδούναι την επαγγελίαν σπουδάσωμεν». Και καταλήγει στο συμπέρασμά του ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος λέγοντας: «Μη νομίσουμε ότι το να είμαστε χριστιανοί σημαίνει να σταματάμε στο σεμνό σχήμα· όχι να αναπαυόμαστε απ᾽ αυτό και να μένουμε σ᾽ αυτό, αλλά να πιστοποιούμε το χριστιανικό μας όνομα με έργα καλά, έργα αληθείας και δικαιοσύνης. Έτσι θα δεχθούμε την αμοιβή από τον Χριστό, του Οποίου η δόξα είναι στους αιώνες».
Με πολλές ευχές
† Ο Μητροπολίτης Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως Ιερεμίας
-120x86.jpg)
