Του Μητροπολίτου Σιδηροκάστρου κ. Μακαρίου
Πολύς λόγος γίνεται τον τελευταίο καιρό για την νομιμοποίηση του γάμου των ομόφυλων ζευγαριών και της καθ’ οιονδήποτε τρόπο υιοθεσίας ή αποκτήσεως τέκνων.
Αρχηγός κόμματος στην πατρίδα μας προχώρησε σ΄ αυτού του είδους γάμο με την επιθυμία να αποκτήσει και τέκνα. Tα κίνητρα είναι προσωπικά ή ακόμη μπορεί και να έχουν κομματικό όφελος.
Όλοι εμείς οι υπόλοιποι έχω την αίσθηση ότι μένουμε άφωνοι μπροστά στα νέα δεδομένα. Και διερωτώμεθα; Άραγε ματαιοπονούμε; Δέρομεν εις αέρα; Ο κύβος ερρίφθη ευρισκόμενοι προ νέων και πρωτοφανών καταστάσεων. Ο καθείς, βλέπετε, απολαμβάνει τα οψώνια των αποφάσεών του. Θετικά ή αρνητικά, ανάλογα με την στάση μας. Είτε υπέρ, είτε κατά.
Η Κυβέρνηση, και κάθε Κυβέρνηση σε μια τέτοια περίπτωση, νομίζουμε ότι βρίσκεται επί ξηρού ακμής προ ανυπέρβλητων διλημμάτων, αν θα φέρει άραγε και κάτω από ποιές συγκυρίες και πότε ένα τέτοιο νομοσχέδιο προς ψήφιση.
Ο φόβος διαρροών από μέρους των βουλευτών όλων των παρατάξεων είναι επί θύραις γιατί αρκετοί από αυτούς αντιτίθενται, όχι μόνον προσωπικά, αλλά και γιατί εκφράζουν τις θέσεις των ψηφοφόρων τους, που σε ποσοστά κυρίως στην επαρχία είναι αρκετά υψηλά, και ο κίνδυνος για την μετατόπισή τους σε κόμματα με παραδοσιακότερες αντιλήψεις είναι άμεσος.
Δεύτερον η Εκκλησία εξέφρασε τις αντίθετες θέσεις της με σχετική εγκύκλιό της, αλλά κα με την φιλάνθρωπη τοποθέτηση του Αρχιεπισκόπου απέναντι στα πρόσωπα ότι δεν διαφωνεί με την ελεύθερη συμβίωση. Από την Εκκλησία το θέμα θα συζητηθεί μετά την ψήφιση του νομοσχεδίου.
Οι πάντες όμως είμεθα προβληματισμένοι, όχι για το τι συμβαίνει σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, αλλά στην πατρίδα μας που δεν είναι ούτε Σουηδία, ούτε Γαλλία, ούτε Αγγλία. Εκεί τα ήθη και η συνοχή των οικογενειών και των κοινωνιών είναι πολύ χαλαρή. Πολύ ανεκτική ή μάλλον αδιάφορη για τέτοιου είδους θέματα.
Σ’ εμάς συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο και όλοι διερωτώμεθα: Πού πορευόμεθα και πού οδηγούμεθα ως κοινωνία και οικογένεια, αλλά και ως Εκκλησία;
Που άραγε θα καταλήξουμε;
Τι παιδιά μεγαλώνουμε και τι παρακαταθήκη αφήνουμε στις νεώτερες γενιές αλλά και πώς αυτά θα αντιδράσουν και τι συμπεριφορές θα αναπτύξουν όταν θα είναι τα πάντα ασύδοτα όπως και ήδη είναι χωρίς κανόνες και χωρίς περιορισμούς, χωρίς τον οποιονδήποτε έλεγχο τον οποίο ουδείς επιθυμεί ή θέλει, γιατί το ασύδοτο και το ανεξέλεγκτο μας συμφέρει όλους.
Τα φαινόμενα βίας στα γήπεδα, στα σχολεία και στις οικογένειες των τελευταίων μηνών και τα έκτροπα που άναυδοι παρακολουθούμε να διαδραματίζονται δεν είναι άραγε ο ήχος του κώδωνα κινδύνου που έρχεται να μας αφυπνίσει;
Ποιός έβαλε και με ποιό τρόπο τόσο θυμό σ’ αυτές τις αθώες ψυχές των παιδιών μας;
Πως διαπαιδαγωγήθηκαν και ποιά παραδείγματα είχαν;
Ποιός γονιός πίσω από την πόρτα του σπιτιού του και ποιός δάσκαλος σε μια αίθουσα διδασκαλίας θα επιβάλει την τάξη και θα διορθώσει τα κακώς κείμενα όταν έξω όλα σου φέρνουν ζάλη και αποδιοργανώνουν την σκέψη, την ζωή και τον ιστό της, αλλά και ισοπεδώνουν θεσμούς και αξίες και αιώνιες παραδόσεις;
Οι πάντες προσπαθούν να οχυρωθούν πίσω από νόμους και νομοθετήματα για να αποσείσουν τις ευθύνες από τους εαυτούς τους. Τους εαυτούς μας.
Χωρίς να είναι άσχετο με τα πιο πάνω, θέλω να θίξω, παρεπιπτόντως, και το πρόβλημα των σχέσεων Εκκλησίας και Πολιτείας. Από τότε που εισήλθα στον ιερό κλήρο πριν από 47 χρόνια, και μάλιστα πολύ νέος, άκουγα και διάβαζα τα περί χωρισμού Εκκλησίας-Κράτους και τώρα εδώ και χρόνια, ως εκ της θέσεως μου, επωμίζομαι και εγώ την ευθύνη να έχω τις δικές μου τοποθετήσεις στο μείζον αυτό πρόβλημα.
Από την ποιμαντική μου εμπειρία τόσα χρόνια μέσα στην Εκκλησία και από τις θέσεις ευθύνης που έχω, κατάλαβα ότι ο χωρισμός Εκκλησίας-Κράτους δεν εξυπηρετεί κανέναν. Διότι οι δύο θεσμοί είμαστε αλληλοσυμπληρούμενοι και υπηρετούμε τον ίδιο λαό.
Δεν επιθυμούμε να καταργηθεί η κοινή συμπόρευση.
Ο καθείς για τους λόγους του που εν πολλοίς δεν είναι αθέμιτοι. Και θεμιτοί είναι και νόμιμοι και κανονικοί. Η Εκκλησία για να υπηρετεί το λαό του Θεού μέσα από τις δυνατότητες που της παρέχονται, αξιοποιώντας σε κάθε περίσταση τις αγαθές σχέσεις της με την Πολιτεία. Και η Πολιτεία μέσα από τις σχέσεις της με τον θεσμό της Εκκλησίας να προεκτείνει το κοινωνικό έργο και την εθνική ενότητα και ομοψυχία και την συνοχή του Κράτους.
Όμως, ας επανέλθουμε στο θέμα μας το οποίο είναι ο γάμος των ομόφυλων ζευγαριών, που η ρίζα του όμως βρίσκεται στις σχέσεις Εκκλησίας και Κράτους. Το τι κάνει το Κράτος είναι δική του υπόθεση, και πόσο μας βρίσκει σύμφωνους ή όχι ή και «βραδεῖς τῇ καρδίᾳ» και μας αφοπλίζει προ εκλογών είναι υπόθεση δική του, αλλά και δικής μας ευθύνης για τις εκπτώσεις που διαρκώς κάνουμε και τους συμβιβασμούς και τις υποχωρήσεις μας.
Εμείς σαν Εκκλησία και ο καθένας μας χωριστά μάθαμε να αντιδρούμε και να αναθεματίζουμε και να ομνύουμε πάντοτε κατόπιν εορτής, όταν οι νόμοι και οι αποφάσεις αντίκεινται στα πιστεύω μας. Τρέχουμε να θεραπεύσουμε αν γίνεται ή να αναστήσουμε τον τεθνεώτα ή να αναστρέψουμε τα κακώς κείμενα χωρίς επιτυχία. Από καθέδρας και κινούντες τας κεφαλάς και το δάκτυλο στις εκάστοτε Κυβερνήσεις τι θα ψηφίσουν και τι όχι, δεν είναι τακτική συνετή και συνεπής, ούτε και φέρει θετικό αποτέλεσμα. Μάλλον το αντίθετο.
Αποφαινόμεθα δυστυχώς από καθέδρας και ο καθείς από μας λέει ό, τι θέλει και όπως θέλει. Ό, τι νομίζει. Απόδειξη ότι δεν έχουμε ομοψυχία. Δεν έχουμε ενότητα.
Δεν καταλάβαμε ότι δεν συγκυβερνούμε με τις εκάστοτε Κυβερνήσεις. Ας είχαμε μυαλό και πρόνοια την ημέρα των εκλογών να επιλέγουμε τους καλύτερους. Όσους θα ακολουθούσαν τις αξίες μας. Αν αυτό, βέβαια, μπορούσε να γίνει. Αν μπορούσαμε, ας εκλέγαμε δική μας κυβέρνηση, όπως κάποιοι ονειρεύονται στα πιο απατηλά τους όνειρα, και να τους βάλουμε όλους σε ένα καλοφτιαγμένο καλούπι.
Οσάκις αυτό επιχειρήθηκε από τα λεγόμενα χριαστιανοδημοκρατικά κόμματα, απέτυχε παταγωδώς λαμβάνοντας πολύ χαμηλά ποσοστά ψήφων από μέρους των πολιτών.
Αναρωτηθήκατε γιατί;
Οι Κυβερνήσεις και τα κόμματα -κακά τα ψέματα- έχουν και το πεπόνι έχουν και το μαχαίρι και δεν θα αφήσουν τις ψήφους κανενός και ιδιαίτερα των ομόφυλων να πάνε χαμένες, τώρα που είναι καλά οργανωμένοι σαν ομάδες και δεν επιτρέπουν σε κανέναν να θίξει τις επιλογές και τα κεκτημένα τους. Οταν μάλιστα για τους ψηφίζοντες Βουλευτές μας θα τεθεί και θέμα κομματικής πειθαρχίας, οι καλοί καγαθοί Βουλευτές μας, που οι περισσότεροι είναι και θρησκευόμενοι και πιστοί, ξεχνούν και πίστη, ξεχνούν τα πάντα και ακολουθούν την γραμμή του κόμματός τους. Έτσι έχουν τα πράγματα και έτσι λειτουργούν τα κόμματα. Αυτή είναι η αλήθεια. Άλλο Εκκλησία, άλλο Πολιτική. Πρέπει καλά να το καταλάβουμε. Αυτό είναι το κομματικό-πολιτικό παιχνίδι, που εμάς δε μας αφορά και δεν έχουμε λόγο να αναμιγνυόμεθα.
Εμείς σαν Εκκλησία, δυστυχώς, μάθαμε να επιμένουμε να περνά το δικό μας χωρίς να έχουμε να αντιτάξουμε θέσεις και προτάσεις. Θυμηθείτε το θέμα των ταυτοτήτων και του πολιτικού γάμου. Αυτούς που εμείς κατηγορούμε σήμερα και τους έχουμε στο επιτίμιο, είτε της ακοινωνησίας, ή της απαγόρευσης να κηδευτούν, είτε της απαγόρευσης συμμετοχής τους στα Ιερά μας Μυστήρια, είναι εν πολλοίς πολύ καλύτεροι χριστιανοί, και μάλιστα νέοι στην ηλικία και περισσότερον πιστοί και συνεπείς από μας, που δυστυχώς μας απευθύνεται από το Θεό το «οὐαί ὑμῖν Γραμματείς καί Φαρισαίοι ὑποκριταί». Θυμηθείτε τον διάλογο του Χριστού με την Σαμαρείτιδα και πως την αντιμετώπισε.
Με αγάπη και συγχωρητικότητα την αμαρτωλή ο δημιουργός της, ο αναμάρτητος, και την υποδοχή του άσωτου γιου και του τελώνη του ευαγγελίου, που δεν τους διαπόμπευσε αλλά τους σκέπασε και τους δέχθηκε με φιλάνθρωπη διάθεση, ενώ εμείς μάθαμε συνεχώς να επιτιμούμε τον άρρωστο, τον αδύναμο, τον ασθενή. Μας είναι πολύ εύκολο να βάζουμε τη ρετσινιά στον άλλον. Με τις τοποθετήσεις μας και την σκληρή αντιμετώπιση προσώπων και πραγμάτων τι επιτύχαμε; Αυξήσαμε στις τάξεις της Εκκλησίας τις ακραίες και απόλυτες φωνές, τον φανατισμό και την εκκλησιαστική ψυχοπαθογένεια.
Αυτό είναι η Εκκλησία; Αυτός είναι ο τόπος της καταλλαγής, της αγάπης, της συγγνώμης της μετριοπάθειας;
Μπήκαμε, άραγε, στη θέση και στις ψυχές των παιδιών μας που κρατούν μια ταυτότητα, ένα χαρτί χωρίς πολλά ανταλλάγματα, αν πιστεύουν ή όχι; Γίναμε κοινωνοί της ζωής όλων εκείνων που έκαναν πολιτικό γάμο, πόσο ποθούν να τελέσουν και τον θρησκευτικό; Στο εξωτερικό οι μετανάστες μας, που είναι πιο Έλληνες από μας τους Έλληνες και πιο Χριστιανοί από μας τους Χριστιανούς, πρώτα τελούν πολιτικό και μετά τον θρησκευτικό γάμο και δεν θεωρούνται ούτε πόρνοι, ούτε μοιχοί, όπως εμείς τους θεωρούμε. Διερωτηθήκαμε, άραγε, πόσοι από μας, τους καλούς και ευσεβείς, είμαστε πιο άξιοι να προσερχόμαστε στα ιερά μυστήριά μας σε σύγκριση με τέτοιες άγιες και καθαρές ψυχές; Ποιοι είναι, άραγε, οι πιο αμαρτωλοί και αποστάτες; Εκείνοι ή εμείς? Πήραμε ποτέ έλαιον και οίνον για να δέσουμε τις πληγές όλων αυτών που εμείς δυστυχώς λιθοβολούμε διαρκώς και με κάθε τρόπο;
Οι πνευματικοί μας Πατέρες δυστυχώς και οι μεγαλύτεροι από μας στην ηλικία, για τον λόγον ότι και μεγαλώσαμε και διαπαιδαγωγηθήκαμε με πολύ διαφορετικό τρόπο, αξίες και μεθόδους, και σε δύσκολους καιρούς, είμεθα σκληρόκαρδοι και σκληροτράχηλοι. Οι σύγχρονοι Άγιοί μας, που είναι και πολλοί σήμερα, ουδέποτε. Είναι γλυκείς και ελεήμονες και φιλεύσπλαχνοι-φιλάνθρωποι.
Η Εκκλησία δεν μπορεί να είναι ο τόπος της βασάνου και του διαρκούς ελέγχου και της τιμωρίας μόνον. Είναι ο τόπος της «ἐν τῷ Θεῷ καταπαύσεως». Οι Κυβερνήσεις και οι ομόφυλοι ας κάνουν ό, τι θέλουν.
Συνείδηση έχουν. Ας πορευθούν κατά πώς αυτή τους καθοδηγεί και θα κριθούν κατά τα έργα τους. Εμείς άραγε ποια θέση θα τηρήσουμε; Καταλάβαμε ότι δεν μπορούμε να θρηνούμε πάνω από τα ερείπια αλλά να εργαζόμεθα άοκνα, θυσιαστικά για την καλλιέργεια των ψυχών όλων και την ανάθεσή τους στα χέρια του Θεού, για τους οποίους ήλθε στον κόσμο και έδωσε τη ζωή του; Αυτό όμως δεν το κάνουμε με πάθος και με πίστη, αλλά χαλαρά και όπως μας συμφέρει.
Ξεχάσαμε οι κληρικοί όλων των βαθμών τα πετραχήλια μας, τα καθήκοντά μας και τις υποχρεώσεις μας έναντι του λαού του Θεού, πιστών και μη. Ξεχάσαμε το Μεσονυκτικό, τις Ώρες, τον Εσπερινό, τις συχνές Θείες Λειτουργίες. Είμεθα και δεν είναι κακό να το πούμε επαγγελματίες και μάλιστα κακοί. Επαναπαυόμεθα σ΄ ένα κρατικό μισθό και αφήσαμε και την πίστη και τη δικαιοσύνη και ασχολούμεθα με αλλότρια έργα. Πώς εμείς θα καλοπεράσουμε. Και τα παιδιά μας τα αφήνουμε ακατήχητα έρμαια και των νόμων και των οποιονδήποτε αποφάσεων, χωρίς μόνα τους να μπορούν να αντιδρούν;
Πατέρες και αδελφοί, αφήστε τις Κυβερνήσεις, αφήστε τους ομόφυλους και ας δούμε το έργο μας. Το διακόνημά μας. Ο Θεός μας έδωσε σπουδαία παρακαταθήκη να την φυλάξουμε και να την παραδώσουμε πίσω ακέραιη.
Δεν εργαζόμεθα όπως πρέπει και όσο πρέπει, γι’ αυτό και τα παιδιά μας και οι οικογένειές μας λοξοδρομούν. Χάνουν τον προσανατολισμό τους. Αν εμείς με συνέπεια θυσιαζόμεθα χάριν του ποιμνίου μας χωρίς αυθεντίες και υπερφίαλες τοποθετήσεις, τα παιδιά μας ούτε επιθετικά θα είναι, ούτε παραβατικά, ούτε ανήθικα και άγευστα της Εκκλησίας και της πίστεως. Δεν σας παρηγορεί το φαινόμενο της Μ. Πέμπτης και της Μ. Παρασκευής κάθε χρόνο και της Κυριακής του Πάσχα; Ο Δεκαπενταύγουστος και τα Χριστούγεννα; Το φαινόμενο Άγιο Όρος και οι σύγχρονοι απλοί και ανεπιτήδευτοι στην ψυχή και στην συμπεριφορά Άγιοί μας, δεν σας λένε τίποτε; Το κομποσχοίνι; Πόσα παιδιά γίνονται μαγιά που ζυμώνει την οικογένεια, το Σχολείο, την Κοινωνία, με την απλή προσευχή και την απλότητα στους τρόπους;
Επιτρέψατέ μου, όμως , να κλείσω με μια προσωπική εμπειρία από την περίοδο προ διετίας που ήμουν Συνοδικός Σύνεδρος στην Ι. Σύνοδό μας. Ερωτηθήκαμε όλοι να καταθέσουμε θέματα προς ανάπτυξη και διαπραγμάτευση στη Σύνοδο της Ιεραρχίας και συζήτηση επ’ αυτών. Προσωπικά στο έγγραφό μου έθεσα τα θέματα που σήμερα μας καίνε: Γάμος ομόφυλων ζευγαριών και υιοθεσία τέκνων και μερικά άλλα. Δυστυχώς δεν προτιμήθηκαν, ίσως για κάποια σπουδαιότερα θέματα. Δεν διεκδικώ το αλάθητο. Όμως βλέπετε τώρα μας κατατρέχουν αυτά κι εμείς ασθμαίνοντας τρέχουμε να σώσουμε τα μη σωζόμενα και κλαίμε πάνω στα ερείπια που εμείς δημιουργούμε. Η πρόληψη είναι η καλύτερη θεραπεία. Με προοδευτικότητα πρέπει να πορεύεται η Εκκλησία και να υποδεικνύει με τις σωστές θέσεις της τη ζωή και το παράδειγμα των παιδιών της και όχι συρόμενη από φωνές ανοήτων και ακραίων, και μάλιστα προ τετελεσμένων γεγονότων. Να βλέπουμε μπροστά μας πριν μας προλάβουν τα προβλήματα χωρίς φόβο και πάθος. Εμάς δυστυχώς μας φοβίζουν ακόμη και οι λέξεις.
Και κάτι τελευταίο: Οι Χριστιανοί δεν είμεθα οι κατιφείς και βλοσυροί, οι άχαροι. Είμεθα οι χαρούμενοι άνθρωποι που ξέρουμε να απολαμβάνουμε τις χαρές της δημιουργίας του Θεού μας, που μας είπε: «Χαίρετε ἐν Κυρίῳ πάντοτε. Εὐφραίνεσθε Δίκαιοι, οὐρανοί ἀγαλλιᾶσθε». Να μάθουμε να μεταδίδουμε χαρά και αγιότητα για να γίνουμε πιο ελκυστικοί στα παιδιά μας. Μέσα από μια απλή αληθινή προσέγγιση ξέρετε πόσα διορθώνονται, ομορφαίνουν και εξαγιάζονται; Το λέει ο Απ. Παύλος: «Γέγονα τά πάντα τοῖς πᾶσι».
Σήμερα, και πρέπει καλά να το καταλάβουμε, ο πραγματικός πόλεμος είναι ένας και μοναδικός. Πώς θα εξαλείψουν, όσοι έχουν συμφέροντα, από την σκέψη και τη ζωή των ανθρώπων την παρουσία του Υιού του Θεού. Οι πιστοί Ορθόδοξοι Χριστιανοί έχουν συναίσθηση αυτής της πραγματικότητας και χαίρουν και δοξολογούν διαρκώς τον Θεό τους. Δεν αποκάμνουν, δεν οπισθοχωρούν μπροστά σε οποιαδήποτε αλλότρια σχέδια.
Και κλείνουμε με τον λόγο του Αγ. Παϊσίου: «Μη φοβάστε», λέει ο Άγιος, «περάσαμε σαν έθνος τόσες μπόρες και δεν χαθήκαμε. Ούτε και τώρα θα χαθούμε». Ο Θεός μας αγαπά. Ο άνθρωπος έχει μέσα του κρυμμένες δυνάμεις για ώρα ανάγκης. Θα είναι λίγα τα δύσκολα χρόνια. Μια μπόρα θα είναι. Μη στεναχωριέστε. Η Ελλάδα δεν πρόκειται να χαθεί διότι είναι προπύργιο της Ορθοδοξίας. Αν ήταν σε χέρια άσχετων, θα είχε σβήσει.
Ευτυχώς, όμως, είναι στα χέρια του Θεού ο οποίος την προστατεύει σκανδαλωδώς. Κάθε φορά που κινδυνεύει να χαθεί, κάτι κάνει την τελευταία στιγμή και τη σώζει. Και τώρα θα υπάρξει αναμπουμπούλα γιατί ο διάβολος οργώνει. Αλλά μην ανησυχείτε. Τελικά θα σπείρει και θα θερίσει ο Χριστός. Ο καλός Θεός δεν επιτρέπει να γίνει κάτι κακό, αν μετά από αυτό δεν πρόκειται να βγει κάτι καλύτερο. Θα περάσουμε γερό τράνταγμα, αλλά θα ακολουθήσει η δόξα της Ελλάδας και η λάμψη της Ορθοδοξίας. Υπομονή λοιπόν, αγώνας, προσευχή. Ο Χριστός είναι κάθε στιγμή κοντά μας. «Ἐγώ μεθ’ ὑμῶν εἰμί πάσας τάς ἡμέρας τῆς ζωής ὑμῶν ἕως τῆς συντελείας τοῦ αἰῶνος».
