Αρχιμ. Κυρίλλου Κωστοπούλου Ιεροκήρυκος Ι. Μ. Πατρών Δρος Θεολογίας
ΑΡΧΙΜ. ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ – Την Αγία και Μεγάλη Τρίτη η Αγία μας Εκκλησία φέρει ενώπιόν μας την πρώην πόρνη και αμαρτωλό γυναίκα, η οποία, αφού συνειδητοποίησε την αμαρτία της, μετενόησε οντολογικά και προσήλθε μετά δακρύων στον Χριστό, για να λάβει την άφεση.
Ο άνθρωπος διαχρονικά και μέχρι σήμερα πιστεύει ότι, απομακρυνόμενος από τον Θεό, ο Οποίος του υπαγορεύει το «μη» στα πάθη του, θα εύρει την ελευθερία, ζώντας όπως αυτός επιθυμεί, δηλαδή ανεξέλεγκτα.
Διαπιστώνει, όμως, στην πορεία ότι τελικά, αντί για έναν ιδανικό απελευθερωμένο κόσμο, εισέρχεται στον χώρο των παθών του, υποδουλώνεται σε αυτά και παύει να είναι ελεύθερος. Ο Θεός μας έχει προειδοποιήσει: «Ο ποιών την αμαρτίαν δούλος εστίν της αμαρτίας» (Ιωάν. 8, 34).
Αλλά τι είναι αμαρτία; Κάθε παρακοή στο θέλημα του Θεού συνιστά αμαρτία. Καθώς, λοιπόν, γίνεται δούλος της αμαρτίας ο άνθρωπος, την μεταβάλλει κατόπιν σε πάθος δικό του και έτσι ξεκινά ο ψυχοσωματικός βασανισμός του.
Έχει γίνει πεποίθηση ότι στον χώρο των σαρκικών επιθυμιών, της πορνείας, της μοιχείας, της ομοφυλοφιλίας, ελευθερώνεται ο άνθρωπος και μπορεί να κινείται πλέον χωρίς φραγμούς. Το αποτέλεσμα, ωστόσο, είναι να υποδουλώνεται στην σάρκα και να καθυποτάσσει την ψυχή στο σώμα. Και ενώ το σώμα είναι εκείνο που πρέπει να οδηγείται από την ψυχή, τώρα πλέον το πρώτο οδηγεί την δεύτερη.
Έτσι καταλήγει ο άνθρωπος σε μία τραγική κατάσταση. Όλα σε αυτόν αρχίζουν να πορεύονται αφύσικα. Η λογική του, οι σκέψεις του, οι επιθυμίες του, οι λόγοι του, τα συναισθήματά του, τα πάντα αλλάζουν και παίρνουν λανθασμένη κατεύθυνση. Όλες οι δυνάμεις της ψυχής του διαστρέφονται και διαταράσσονται. Κι αυτό γιατί δεν οδηγούνται πλέον από τον καθαρό υγιή νου, που είναι ο οφθαλμός της ψυχής, αλλά από την ύλη, το σώμα.
Και πρέπει να σημειώσουμε την βαρύτητα του πράγματος, τονίζοντας ότι ο άνθρωπος παραδίδει στην αμαρτία το σώμα, αν και είναι «ναός του εν υμίν Αγίου Πνεύματος» (Α´ Κορ. 6, 19).
Να γιατί συνταράσσεται εσωτερικώς και υποφέρει, χωρίς να γνωρίζει τι τον βασανίζει. Καταφεύγει σε ψυχιάτρους, ψυχαναλυτές κ.λπ., για να εύρη την αιτία της διαταραχής του. Το αποτέλεσμα πενιχρό έως ανύπαρκτο.
Κι αυτό γιατί οφείλει να ομολογήσει και να παραδεχθεί ως αιτία την απομάκρυνσή του από τον Δημιουργό του Θεό, ο Οποίος είναι η πηγή της ελευθερίας και της ειρήνης. Να δεχθεί επίσης ότι άλλη βασική αιτία της εσωτερικής ταραχής του είναι η είσοδός του στον χώρο των σαρκικών αμαρτημάτων και των άλλων παθών που τον έχουν κυκλώσει και δεν μπορεί να αποδεσμευθεί από αυτά.
Τον δρόμο της λυτρώσεως μας τον δείχνει η πρώην πόρνη του Ευαγγελίου. Και αυτός είναι ο δρόμος της μετανοίας. Μετάνοια δεν είναι μία απλή διαπίστωση της καταστάσεως που βρισκόμαστε, αλλά η υπαρξιακή μεταβολή, η ριζική αλλαγή πορείας ζωής και νοοτροπίας.
Είναι η βαθιά συναίσθηση ότι, μέσω της αμαρτίας, αποκοπήκαμε από τον Δημιουργό μας Θεό, εγκλωβιστήκαμε στον εγωκεντρισμό μας, λατρεύσαμε την ύλη, το χώμα, την σάρκα και έτσι αμαυρωθήκαμε –
αλλοιωθήκαμε ως «εικόνες» του Θεού.
Άρα η επιστροφή και η επασύνδεσή μας με τον Πλάστη μας κρίνεται περισσότερο από αναγκαία. Κι αυτές επιτυγχάνονται μέσω του ιερού μυστηρίου της μετανοίας και εξομολογήσεως. Η πόρνη, αφού μετενόησε, προσήλθε στον Θεάνθρωπο και έλαβε την συγχώρηση.
Έτσι και ο καθένας από εμάς, αφού μετανοήσει ειλικρινά, οφείλει να κλίνη γόνυ ενώπιον του πνευματικού του Πατέρα –ο οποίος έχει την εντολή και εξουσία από τον Ίδιο τον Θεό «του δεσμείν και λύειν» τα αμαρτήματα (Πρβλ. Ματθ. 18, 18)– να ταπεινωθεί ενώπιον του Θεού –εφ᾽ όσον ο πνευματικός Πατέρας είναι εις «τύπον και τόπον Χριστού»– και έτσι θα λάβει την λυτρωτική άφεση από τον Θεό.
Μόνο μέσω της ακτίστου Χάριτος του Παναγίου Πνεύματος καθαρίζεται από την αμαρτία και τις ενοχές που αυτή συσσωρεύει και ενώνεται πάλι με τον Θεό, ενοποιούμενος ο ίδιος εσωτερικώς.
Είναι απαραίτητο να κατανοήσουμε ότι ο άνθρωπος ως πρόσωπο διασώζεται μόνον «εν κοινωνία» μετά του Θεού Δημιουργού και Πατρός Του.
Όταν δηλαδή κοινωνεί μαζί Του, τότε τα πάντα υπάρχουν σε ισορροπία. Τότε η ψυχή κυβερνά την όλη ύπαρξη του ανθρώπου, αφού οι ενέργειές της, δεχόμενες την άκτιστη Χάρη του Παναγίου Πνεύματος, οδηγούν τον άνθρωπο σε μία φυσιολογική ειρηνική ζωή και σε μία αρμονική συνύπαρξη με τον συνάνθρωπο και την κτίση.
Τον οδηγούν εν τέλει στην εν Χριστώ και διά του Χριστού πορεία, στην πορεία της λυτρώσεως και σωτηρίας.
*Δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα «Πελοπόννησος» των Πατρών στις 30/4/2024.
