Άνθιμος: “Απορριπτέα η πρόταση Νίμιτς”

Σε μια εκ βαθέων και ουσιαστική συνέντευξη, που παραχωρεί στο «Π», ο Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης Ανθιμος παίρνει ξεκάθαρη θέση για όλα.

Χαρακτηρίζει το κράτος «κακό διαχειριστή της περιουσίας του», απορρίπτει τη νέα πρόταση Νίμιτς για το όνομα των Σκοπίων και τονίζει πως «η Ελλάδα πάσχει από έλλειψη ηγετών»…

Συνέντευξη στον Γιάννη Βασιλακόπουλο

Τώρα που η κοινωνία περνάει τη μεγαλύτερη κρίση της μεταπολιτευτικής ιστορίας, η Εκκλησία μπαίνει σε μια διαδικασία να συζητήσει τον τρόπο με τον οποίο μπορεί να παρέμβει. Εσείς, αυτόν τον τρόπο πώς μπορείτε να τον προσδιορίσετε, δεδομένου ότι δεν συζητάτε για περαιτέρω αξιοποίηση της εκκλησιαστικής περιουσίας;

Είναι αλήθεια ότι η κοινωνία περνάει μια επικίνδυνη κρίση, που δεν είναι μόνο οικονομική, αλλά και βαθύτατα ηθική.

Η άποψη αυτή επιβεβαιώνεται από το γεγονός ότι η κρίση επεκτάθηκε και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, με αποτέλεσμα να αγωνιά ο κόσμος, πού και πότε πρόκειται να σταματήσει.

Από τους παράγοντες που δύνανται να βοηθήσουν στην αποτροπή της κρίσεως και ειδικότερα στην πατρίδα μας είναι η Εκκλησία, επειδή είναι συνδεδεμένη με τον λαό μας. Και νομίζω ότι το πράττει, υπό την έννοια μιας ελπιδοφόρου προσπάθειας.

Η αξιοποίηση της εκκλησιαστικής περιουσίας δεν συζητείται πλέον σοβαρά, πρώτον, διότι το κράτος μας έχει πάρει το μέγιστο μέρος αυτής της περιουσίας και, δεύτερον, διότι το ελληνικό Δημόσιο δεν φάνηκε ικανό να αξιοποιήσει τη δική του περιουσία.

Και να σημειώσω ότι μερικοί που ζητούν και την εναπομείνασα εκκλησιαστική περιουσία, ουσιαστικά, υπονοούν την αρπαγή της από τους έξυπνους Νεοέλληνες.

Μπορεί η Εκκλησία να διαδραματίσει ή όχι κεντρικό ρόλο, όχι μόνο στην επίλυση της κρίσης, αλλά και στην ανασύσταση της κοινωνίας, που δείχνει να ωθείται σε ακραίες επιλογές τύπου Χρυσή Αυγή;

Ο ρόλος της Ορθοδόξου Εκκλησίας μας είναι πρωτίστως χριστοκεντρικός και προπάντων ανθρωποκεντρικός.

Γίνονται και στην εποχή μας εκκλησιαστικές προσπάθειες για να εκπληρώσει ο θεσμός της Εκκλησίας την αποστολή του, αλλά πάσχουμε ως λαός από την εγγενή ασθένεια του κομματισμού, ο οποίος δυσχεραίνει την αποκρυστάλλωση των υπερβατικών κοσμοθεωριακών αντιλήψεων, που από πλευράς Εκκλησίας οδηγούν στον φωτισμό και στη λύτρωση της ανθρώπινης υπάρξεως.

Ενας επιπλέον σοβαρότερος λόγος που δεν επιτρέπει την «ανασύσταση της κοινωνίας» στην Ελλάδα είναι η απουσία ισχυρών, φωτισμένων και φιλοπάτριδων προσωπικοτήτων.

Εξαιτίας αυτού καταλήγουμε στη συγκρότηση και στην παρουσία ακραίων και ολοκληρωτικών κινημάτων.

Θεωρείτε ότι, αυτήν τη στιγμή, με πρόσφατο το παράδειγμα της Κύπρου και τη στάση του Αρχιεπισκόπου Χρυσόστομου, δεν μπορεί η Εκκλησία της Ελλάδος να αναλάβει πιο ουσιαστικό ρόλο;

Ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου, κ. Χρυσόστομος, ενήργησε ορθά για να συμπαρασταθεί στον πονεμένο λαό της νήσου, θέτοντας την εκκλησιαστική περιουσία «σε υποθήκη», συντελώντας έτσι στην αντιμετώπιση της κυπριακής οικονομικής κρίσεως.

Η κίνηση αυτή δεν μπορεί να γίνει στην Ελλάδα, διότι τα μεγέθη είναι διαφορετικά και οι συσχετισμοί επιβάλλουν άλλες λύσεις.

Οι αντιφρονούντες προς την Εκκλησία, αλλά επιχειρούντες να αρπάξουν την εναπομείνασα ελάχιστη πλέον περιουσία της, θέλουν να αγνοούν ότι η εκκλησιαστική περιουσία δεν υπάρχει, επειδή άλλοτε δημευτικά και άλλοτε με αναγκαστικούς νόμους την έχει πάρει το κράτος.

Δεν μπορούμε, επομένως, χωρίς να έχουμε οικονομικές προϋποθέσεις εξ ιδιοκτησίας να συντελέσουμε στην αντιμετώπιση του φαινομένου της οικονομικής κρίσεως.

Δεν πρέπει να αγνοούμε, όμως, το στήριγμα του λαού μας διά των κηρυγμάτων και των προσωπικών επικοινωνιών και επιπλέον το μέγα έργο των εκκλησιαστικών συσσιτίων σε όλη την επικράτεια, στα οποία οι προσερχόμενοι διαρκώς αυξάνονται.

Υπάρχει μια κόντρα μεταξύ των Πατριαρχείων Αντιοχείας και Ιεροσολύμων, με επίκεντρο την Αρχιεπισκοπή του Κατάρ. Είναι πρόβλημα το γεγονός ότι με μικρές ή μεγάλες κόντρες μπαίνει σε δοκιμασία η συμπόνια των ορθοδόξων;

Η ορθοδοξία, με το ειρηνόφιλο περιεχόμενό της, έχει ανακτήσει εδάφη πνευματικής επιρροής, γεγονός το οποίο οφείλεται στους εξής λόγους: Ο πρώτος είναι η οικουμενική διάσταση της ορθοδόξου Εκκλησίας, την οποία καλλιέργησε μεθοδικά το σεπτό Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως σε συνεργασία με τα άλλα ορθόδοξα Πατριαρχεία και τις αυτοκέφαλες Εκκλησίες.

Ο δεύτερος λόγος είναι η απελευθέρωση του Πατριαρχείου Μόσχας και των άλλων Πατριαρχείων των βαλκανικών χωρών, οι λαοί των οποίων με πολλή δίψα γεύθηκαν τα ιερά νάματα της ελεύθερης Εκκλησιαστικής Ορθοδοξίας.

Ο τρίτος λόγος είναι η εξάπλωση της Εκκλησίας των ορθοδόξων στις χώρες της Ευρώπης, της Αμερικής, της Αφρικής, της Αυστραλίας και του Καναδά.

Οσον αφορά στη διένεξη των Πατριαρχείων Ιεροσολύμων και Αντιοχείας, για τα κανονικά δικαιώματα επί της αρχιεπισκοπής του Εμιράτου του Κατάρ, είναι ένα δυσάρεστο εκκλησιαστικό ζήτημα, αλλά δεν επιθυμώ να λάβω θέση, διότι δεν γνωρίζω κάποιες λεπτομέρειες. Ας ελπίσουμε να λυθεί ειρηνικά.

Θα επιθυμούσα την τοποθέτησή σας σε σχέση με την κατάσταση που επικρατεί στο ραδιόφωνο της Εκκλησίας, που, συγχωρέστε με, χαρακτηρίζεται χαώδης, σε συνδυασμό με την πρόθεση της Εκκλησίας για τηλεοπτικό σταθμό.

Η υπόθεση του ραδιοφωνικού σταθμού της Εκκλησίας της Ελλάδος είναι μια θλιβερή ιστορία, για την οποία φταίνε οι κατά καιρούς διευθύνσεις, αλλά και οι εργαζόμενοι.

Οι υπερβολικές απαιτήσεις για μισθολογικά δικαιώματα και οι διοικητικές αδυναμίες της Ιεράς Συνόδου οδήγησαν στο σημερινό ναυάγιο.

Λυπούμαι, διότι και η προσπάθεια του Μακαριότατου κ. Ιερώνυμου για συνεργασία με την TV 4E θα οδηγηθεί σε ναυάγιο, καθώς λείπουν οι εκκλησιολογικές και ο νομικές προϋποθέσεις, όπως επίσης και η εμπειρία της τηλεοπτικής διαδικασίας που θα προσκρούσει στη λαϊκού χαρακτήρα νοοτροπία της ιδιωτικής ιδιοκτησίας. Το πρόβλημα είναι πολύπλοκο και απαιτεί μέγιστη προσοχή.

Πώς κρίνετε τη νέα πρόταση Νίμιτς για το Σκοπιανό;

Για το Σκοπιανό ζήτημα αγωνίζομαι χρόνια. Και ο λαός της Μακεδονίας μας έχει κάνει φρόνημά του σταθερό και αμετακίνητο ότι «η Μακεδονία είναι μία και είναι ελληνική».

Εχουμε προτείνει πέντε διαφορετικές ονομασίες για το κράτος των Σκοπίων και δεν δέχονται καμία, επειδή ακολουθούν τον φανατισμό Γκρούεφσκι.

Η πρόταση του κ. Νίμιτς για «Βόρεια» ή «Ανω Μακεδονία» είναι απολύτως απορριπτέα. Ας δουν οι ειδικοί τι γίνεται στην Κορέα, πού οδήγησαν το «Βόρεια» και «Νότια».

Το δε όνομα «Ανω» και «Κάτω» θα κάνει μελλοντικώς άνω-κάτω τις σχέσεις των δύο κρατών.