Ο τόπος (και ο λαός μας) αυτή τη στιγμή χρειάζεται πάνω απ’ όλα υπομονή

Του μητροπολίτη Σύρου κ. Δωρόθεου

(από το ένθετο της Δημοκρατίας για την Ορθοδοξία)

Οταν σε μια πρόσφατη επίσκεψή του στην Ελλάδα ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος συνέστησε στους Ελληνες υπομονή, δεν ήταν λίγοι εκείνοι που τον έκριναν και τον κατέκριναν, υποστηρίζοντας ότι με αυτόν τον λόγο αποδέχεται και, τρόπον τινά, υιοθετεί τη ζοφερή κατάσταση, που σαν μαύρο σύννεφο έχει επικαθίσει τα τελευταία χρόνια στη ζωή και την ψυχή μας, και συνιστά παθητική αποδοχή της…

Είναι και αυτή μια στάση… Νιώθεται… Ιδίως στη σημερινή εποχή, που όλα τρέχουν, όλα αλλάζουν, όλοι βιάζονται, όλοι τρέχουν κυνηγώντας τον ορίζοντα!
Κι όμως! Περισσότερο χριστιανοπρεπής, ελληνοπρεπής και αποτελεσματική σύσταση, συμβουλή και πρόταση ζωής απ’ αυτή δεν θα μπορούσε να υπάρξει.
«Σταγόνες ύδατος πέτρας κοιλαίνουσι» έλεγαν οι πρόγονοί μας, αναφερόμενοι στη μεγάλη δύναμη της καρτερίας και της υπομονής.

Γιατί στη ζωή, όπως και στη φύση, τίποτα δεν συμβαίνει απότομα και αστραπιαία. Οι μεγάλες αλλαγές και ανατροπές δεν γίνονται από τη μια μέρα στην άλλη. Κι αν γίνονται, φέρουν μέσα τους τα σπέρματα της αποτυχίας, όπως συνέβη στις μεγάλες επαναστάσεις, όπως στη Γαλλική, που ξέπεσε στην τρομοκρατία και κατέληξε στην ανασύσταση της μοναρχίας, και τη Ρωσική, που εκφυλίστηκε σε μια ακραία μορφή δικτατορίας.
Ο χριστιανισμός, από την άλλη, είναι σύμφυτος με την καρτερία και την υπομονή που χαρακτήριζαν πρώτιστα τον Θεάνθρωπο Ιδρυτή του.
Ο Χριστός ήρθε στον κόσμο για να αλλάξει τον κόσμο όχι σαν ορμητικός χείμαρρος, αλλά σαν ήρεμο και βαθύ ποτάμι, σαν απειροελάχιστος σπόρος σινάπεως, που σιγά-σιγά θα γίνει δέντρο να καλύψει τη γη…
Η υπομονή που έδειξε ο Χριστός στις διάφορες καταστάσεις, προκλήσεις, προσβολές, αδικίες, εξευτελισμούς, συκοφαντίες, ακόμη και πάνω στον Σταυρό, δείχνει το μέτρο και το μεγαλείο της.
Ολοι μας, άλλος λίγο, άλλος πολύ, άλλοτε λιγότερο, άλλοτε περισσότερο, και σήμερα πολύ περισσότερο, βιώνουμε περιστάσεις στην καθημερινότητά μας τόσο δύσκολες και οδυνηρές, που μας αποκαρδιώνουν, απειλούν να κάμψουν το θυμικό μας και να παραλύσουν τις δυνάμεις μας.

Αλλά, ακόμα και στη δικαιολογημένη οργή μας, τη διάχυτη παντού ένταση και την περιρρέουσα ατμόσφαιρα του φόβου επιβάλλεται να δείχνουμε την υπομονή του Χριστού· μια υπομονή που δεν ταυτίζεται με τη στωική αντιμετώπιση των δυσκολιών της ζωής, δεν έχει καμία σχέση με παθητική αντιμετώπιση των γεγονότων, με παραίτηση από ευθύνες και δίκαια αιτήματα, αδιαφορία για κοινωνική δράση, αντίθετα αποτελεί την κινητήρια δύναμη για δράση και αλλαγή.

Το μυστικό της είναι ότι μας δίνει τη δύναμη να μην υποταχθούμε στις βίαιες και ισοπεδωτικές της προσωπικότητάς μας καταστάσεις της ζωής, να μην παραδοθούμε στην απελπισία και την αδράνεια, αλλά να διατηρήσουμε την εσωτερική μας γαλήνη και την προσωπική μας αυτονομία.
Μπορεί ο Χριστός να έχασε την υπομονή Του και να έδιωξε με το μαστίγιο από τον ναό εκείνους οι οποίοι τον είχαν κάνει «οίκον εμπορίου», συγχρόνως όμως μας καλεί να μάθουμε από Αυτόν, ο οποίος είναι «πράος και ταπεινός τη καρδία», τη βαθιά εσωτερική υπομονή, ώστε να βρούμε την ειρήνη και την ισορροπία στις ψυχές μας, ακόμα και όταν άδικα μας καρφώνουν στον σταυρό.

Η χριστιανική υπομονή δεν αποτελεί αδυναμία χαρακτήρος, αλλά προϋποθέτει δύναμη ψυχής, που μεταμορφώνει ακόμη και τις μεγαλύτερες θλίψεις και δοκιμασίες σε πολύτιμη εμπειρία.

Για να ξεπεράσουμε τα προσωπικά και συλλογικά μας αδιέξοδα και τις εγωιστικές αγκυλώσεις και να πετύχουμε την αλληλεγγύη και την ομοψυχία που έχει ανάγκη ο τόπος χρειάζεται υπομονή.