Του Πρωτοπρεσβυτέρου π. Βασιλείου Ε. Βολουδάκη
Εφθάσαμεν εις το κατάντημα να ζητούμεν και δεύτερον γάμον των κληρικών!
Η σχεδιαζομένη από ετών Πανορθόδοξος Σύνοδος προετοιμάζεται πυρετωδώς τα τελευταία δύο χρόνια, παρά τις θεοπαράδοτες προειδοποιήσεις του αγίου Ιουστίνου Πόποβιτς περί των τραυμάτων που θα επιφέρη στο Σώμα της Εκκλησίας μία Σύνοδος Επισκόπων, οι οποίοι, στην συντριπτική τους πλειοψηφία είτε υπηρετούν πολιτικές σκοπιμότητες, γενόμενοι υποχείρια πολιτικών σχεδιασμών, είτε στερούνται και στοιχειώδους ποιμαντικής διακρίσεως, θεολογικού καταρτισμού και εκκλησιαστικού φρονήματος.
Ήδη, μάλιστα, η Σύνοδος αυτή προσδιορίσθηκε, για να διεξαχθή κατά το προσεχές έτος 2016! Φαίνεται πως οι προειδοποιήσεις του Θεού διά των αγίων Του δεν είναι επαρκείς για τα νεκρωθέντα από τον κοσμικό θόρυβο ώτα μας και γι’ αυτό περισσότερο βέβαιο είναι να περιμένουμε Παγκόσμιο Πόλεμο, παρά Πανορθόδοξο Σύνοδο!
Αυτό επιβεβαιώνεται «ημέρα τη ημέρα», με τα προτεινόμενα προς συζήτησιν θέματα της μελλούσης αυτής συνόδου, τα οποία, όχι μόνο δεν συμβάλλουν στην καλλιέργεια του ήθους των χριστιανών «προς ευσέβειαν» αλλά και παροτρύνουν τους πιστούς να αρνηθούν, εκτός των Αγίων και αυτήν την Αγία Γραφή!
Η νέα αντιεκκλησιαστική πρόταση προς την ετοιμαζομένη Σύνοδο μας γνωστοποιήθηκε πριν λίγες ημέρες, στις 9 Μαρτίου 2015, με άρθρο του Σεβ. Μητροπολίτου Ζιμπάμπουε Σεραφείμ(Κυκκώτη) στο «Αγιορείτικο Βήμα». Αι προειδοποιήσεις του αγ. Ιουστίνου Πόποβιτς ότι, εάν συγκληθή Σύνοδος χωρίς Αγιοπνευματικάς προϋποθέσεις, θα επιφέρη μεγάλας πληγάς εις το Σώμα της Εκκλησίας φαίνεται, πως δεν εισακούονται. Η νέα Σύνοδος θα ακυρώση και την Αγίαν Γραφήν; Μη γένοιτο! Με το άρθρο του αυτό ο Σεβασμιώτατος, έντεχνα, ως εκφραστής μιάς τάχα πολυχρονίου ανάγκης του Εκκλησιαστικού Σώματος, ανασύρει άρθρο του 1920(!) του Καθηγητού του Παγκυπρίου Ιεροδιδασκαλίου, Αρχιμ. Μακαρίου Μαχαιριώτη, στο οποίο ευθέως ζητείται η …καθιέρωση(!) δευτέρου Γάμου των Κληρικών και η τέλεση Γάμου από τους ήδη χειροτονηθέντας Κληρικούς!
Τι να πρωτοειπή κανείς με τέτοιον καταιγισμό αντιχριστιανικών απόψεων Ορθοδόξων Ιερέων και Ιεραρχών; Μέχρι πρότινος γνωρίζαμε ότι ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως έχει γράψει ότι μία Πανορθόδοξος Σύνοδος μπορεί να ακυρώση αποφάσεις ακόμη και Οικουμενικών Συνόδων(!), παρά την απαγορευτική ομοφωνία των Αγίων Πατέρων μας και την επί των ημερών μας ανανέωση της απαγορεύσεως αυτής από τον Άγιο Ιουστίνον Πόποβιτς, ο οποίος μας προειδοποίησε ότι: «Πάσα νέα Οικουμενική Σύνοδος δεν θα είναι ούτε Αγία ούτε Οικουμενική ούτε ογδόη, εάν πρωτίστως δεν δεχθή τας προγενεστέρας Οικουμενικάς και ασαλεύτους αποφάσεις των»!
Τώρα, με την εισήγηση του Σεβ. Μητροπολίτου Ζιμπάμπουε περί δευτέρου γάμου των Κληρικών, παρά την κατηγορηματική προσταγή του αγίου Αποστόλου Παύλου, πληροφορούμεθα ότι η μέλλουσα Σύνοδος θα ακυρώση και την Αγία Γραφή! Έχουμε επίγνωση ότι η φωνή μας είναι ισχνοτάτη και δεν έχει ελπίδα να ακουσθή από τους Ιεράρχες που σχεδιάζουν την μελλοντική Σύνοδο και, πολύ περισσότερο να εισακουσθή. Ωστόσο, έχουμε χρέος να υπενθυμίσουμε στο ευσεβές Ορθόδοξο Πλήρωμα την Αλήθεια της Εκκλησίας μας ως προς τον Γάμο και την Ιερωσύνη, προς καταρτισμόν των νεωτέρων, αλλά και διότι το ενσυνείδητο Ορθόδοξο Πλήρωμα (Κλήρος και Λαός) είναι εκείνο που θα φανερώση την Κρίση του Θεού ως προς το εάν η Σύνοδος είναι Αγία η Ληστρική. Με αυτή, λοιπόν, την προοπτική αναπτύσσουμε το θέμα, «προς τον καταρτισμόν των αγίων, προς οικοδομήν του Σώματος του Χριστού».
* * *
Η Εκκλησία του Χριστού μας θεωρεί το μυστήριο του Γάμου ως την σπουδαιότερη υπόθεση του ανθρώπου, που επέλεξε την έγγαμη οδό, την σπουδαιότερη μετά το Άγιο Βάπτισμα. Καί αυτό, γιατί αν η μοναδική και αποκλειστική σχέση δύο ετεροφύλων ανθρώπων καλλιεργηθή με τις οδηγίες του Χριστού και της Εκκλησίας Του, πραγματοποιείται ο σκοπός του εγγάμου ανθρώπου, δηλαδή να ολοκληρώση την προσωπικότητά του και να νοιώση, πραγματικά και όχι μόνο συναισθηματικά, ριζωμένος στον Θεό. Γι᾽ αυτό, το θέμα δευτέρου γάμου των κληρικών είναι λελυμένο για την Εκκλησία μας και δεν συζητείται. Είναι ιεροσυλία και μόνη η απόπειρα συζητήσεως, όταν αυτή αποσκοπεί στην εξεύρεση μιάς νέας λύσεως. Το συζητούμε -όπως προείπαμε- για την ενημέρωση των αγνοούντων αλλά και για να διατρανωθή για μια ακόμη φορά, ηχηρά και επίσημα, ότι απαγορεύεται ρητώς και κατηγορηματικώς ο δεύτερος γάμος των κληρικών ως αντιχριστιανική και βέβηλη πράξη, ως αιτία βαρυτάτου σκανδαλισμού των πιστών, ως «έργω» διαφθορά της συνειδήσεως των πιστών και χειραγώγησή τους προς αθέτηση του Ευαγγελίου του Χριστού, δεδομένου ότι στο προκείμενο θέμα δεν έχουμε μόνο τη δέσμευση των Ιερών Κανόνων αλλά και την κατηγορηματική δέσμευση της Αγίας Γραφής.
Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε όλοι πως υπάρχουν όρια αιώνια, τα οποία, αν τα ξεπεράσουμε, βρισκόμαστε «έξω του Νυμφώνος Χριστού». Καί κάτι ακόμη πολύ σημαντικό: Όσοι ξεπέρασαν η επιθυμούν διακαώς να ξεπεράσουν τα αιώνια και απαρασάλευτα όρια, που έθεσε ο Θεός, και δεν εγκαταλείπουν την ιερωσύνη αλλά θέλουν να μένουν γαντζωμένοι σ’ αυτήν και να τη συρρικνώνουν στα όριά τους, αυτοί έχουν χάσει πριν από ο,τιδήποτε άλλο τη λογική και την αιδώ τους.
Ο μοναδικός γάμος είναι επιταγή της Αγ. Γραφής Ο ένας και μοναδικός γάμος των κληρικών είναι επιταγή της Αγίας Γραφής: «Μιάς γυναικός ανήρ» πρέπει να είναι ο κληρικός –γράφει ο Θεός διά χειρός του αγίου Αποστόλου Παύλου– και μάλιστα ο κληρικός και των τριών βαθμών της Ιερωσύνης, εφ’ όσον προτρέπονται και οι Διάκονοι να συμμορφωθούν προς την επιταγή αυτή: «Διάκονοι έστωσαν μιάς γυναικός άνδρες, τέκνων καλώς προιστάμενοι και των ιδίων οίκων» (1 Τιμ., 3, 2-12).
Αυτή η επιταγή, λοιπόν, δεν είναι διαπραγματεύσιμη. Δεν συζητείται. Όποιος μπορεί, την αντέχει, η μάλλον όχι μόνο την αντέχει αλλά ο τίμιος και αληθινός άνθρωπος και αν ακόμη δεν υπήρχε αυτή η επιταγή θα την εθέσπιζε, θα την όριζε στον εαυτό του, γιατί η καρδιά του ανθρώπου είναι μονοθέσια, ζητάει την αποκλειστικότητα και τη μοναδικότητα στη σχέση του γάμου, γιατί μέσα απ’ αυτή την μοναδική και αποκλειστική σχέση θα ασκήση ο άνθρωπος το ερωτικό στοιχείο της ψυχής του, ώστε αυτό να μπορέση να στραφή σωστά και ολοκληρωτικά στον Θεό.
Ο ένας και μοναδικός γάμος των κληρικών είναι μονόδρομος, γιατί μόνο ο πρώτος γάμος είναι μυστήριο. Μόνο ο πρώτος γάμος τελείται μέσα στη Θεία Λειτουργία και μόνο με τον πρώτο γάμο ο άνθρωπος μπορεί να μεταλαμβάνη ανεμπόδιστα.
Ο δεύτερος γάμος ανήκει στην Παλαιά Διαθήκη, είναι έκπτωση, είναι παραχώρηση της Εκκλησίας, για να βοηθηθούν οι άνθρωποι που βρίσκονται στο πνευματικό επίπεδο της Παλαιάς Διαθήκης. Εξ άλλου, γι’ αυτό οι άνθρωποι αυτοί, λόγω της ανωριμότητος που δείχνουν, τελούντες δεύτερο γάμο, σύμφωνα με τους Ι. Κανόνες, έχουν επιτίμιο.
Αν, λοιπόν, ισχύση η παραχώρηση του δευτέρου γάμου όχι μόνο για τους λαικούς, που δεν έχουν πνευματική ωριμότητα, αλλά ισχύση και για τους κληρικούς, τότε που και πότε θα ισχύση η “ακρίβεια” της Εκκλησίας μας; «Εάν το φως το εν ημίν (δηλαδή η ιερωσύνη) σκότος εστί (δηλαδή κατάπτωση) το σκότος πόσον»; Θα πρέπει, τελικά, να αναζητήσουμε τα Χερουβείμ και τα Σεραφείμ, για να εφαρμόσουν την “ακρίβεια”; Καί ύστερα, με «τι μούτρα» θα διδάσκουμε τους ανθρώπους να μένουν πιστοί στον πρώτο γάμο τους, όταν οι ίδιοι οι Ποιμένες της Εκκλησίας δεν τον σέβονται;
Εκκλησιαστική “οικονομία” αλλά όχι… παραοικονομία! Με βαρειά καρδιά αναφέρομαι στους Ιερούς Κανόνες της Εκκλησίας μας για το υπό συζήτηση θέμα και αυτό γιατί, όπως προείπαμε, η συζήτηση είναι τόσο εξωφρενική, τόσο εξόφθαλμα αντιχριστιανική, που μοιάζει με ιεροσυλία οποιαδήποτε απόπειρα προσκομίσεως θεολογικών και πνευματικών επιχειρημάτων, για να καταδειχθή η αλήθεια.
Όμως, τολμώ να αναφερθώ στην ΣΤ´ Οικουμενική Σύνοδο και ιδιαιτέρως στα διακηρυχθέντα στον Γ´ Ιερό Κανόνα της, γιατί αποδίδουν συνοπτικά το πνεύμα του Θεού και της Εκκλησίας Του, θέτουν τα όρια της Εκκλησιαστικής οικονομίας και φράσσουν κάθε ανόητο και βέβηλο στόμα.
Καταθέτω την ερμηνεία του Γ´ Κανόνος στην απλούστερη γλώσσα, όπως την συνέταξε ο άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης: «Οι Πατέρες της παρούσης Συνόδου και το γινόμενον τότε κακόν διορθούμενοι και προς το μέλλον ασφαλιζόμενοι, τον παρόντα οικονομικόν Κανόνα εξέδωσαν, επειδή γαρ ο Βασιλεύς παρεκάλεσεν αυτούς να καθαρίσουν τους τότε ιερωμένους από τας ακαθαρσίας των αθέσμων γάμων και παρανόμων, εις τους οποίους περιέπεσαν. Καί από το ένα μέρος οι του Ρώμης τοποτηρηταί επρότειναν να φυλαχθή η ακρίβεια των Κανόνων εις αυτούς, από δε το άλλο, οι υπό τον Κωνσταντινουπόλεως Επίσκοποι έλεγαν να γένη συγκατάβασις και φιλανθρωπία εις αυτούς, αυτοί συγκεράσαντες ομού και τα δύο, την ακρίβειαν, λέγω, με την συγκατάβασιν (και μάλιστα διατί πολύ πλήθος των τότε Ιερωμένων εις τοιούτους περιέπεσαν γάμους εξ αγνοίας), διά την παρακάλεσιν του βασιλέως, ώρισαν, ότι, όσοι μεν ιερωμένοι δευτεροϋπανδρευθέντες, έμειναν αμετανόητοι έως του καιρού της Συνόδου ταύτης, και δεν εχωρίσθησαν από τους παρανόμους γάμους, ούτοι να καθαιρούνται παντελώς, και λαικοί να γίνονται.
Όσοι δε εκ του εναντίου δίγαμοι Ιερωμένοι, Πρεσβύτεροι δηλαδή, η Διάκονοι, προ του να γένη η Σύνοδος μετενόησαν και εχώρισαν από λόγου των τον παράνομον γάμον αυτόν, η και με το να απέθαναν αι δεύτεραι γυναίκες των, επεστράφησαν εις σωφροσύνην και μετάνοιαν, ούτοι, λέγω, εκρίθη εύλογον να παύουσι μεν από του να ιερουργώσι τα της ιερωσύνης έως εις ένα διωρισμένον καιρού διάστημα, να μετέχουσι δε την έξω του βήματος τιμήν της μετά των ιερωμένων καθέδρας και στάσεως, προσκλαίοντες εις τον Θεόν, διά να συγχωρηθή το εξ αγνοίας αυτών ανόμημα, και μηδένα ευλογούντες. Διότι δεν είναι πρέπον να δίδη ευλογίαν εις άλλους εκείνος που χρεωστεί να ιατρεύη διά μετανοίας τας πληγάς της ψυχής του…
Πλην τούτο να γένη αφ’ ου χωρίσουν τα παράνομα συνοικέσια». (Πηδάλιον, Αθήναι 1970, σελ. 222) Το πνεύμα της Εκκλησίας μας είναι σαφές: Οικονομεί τους κληρικούς οι οποίοι από άγνοια προχώρησαν σε δεύτερο γάμο, να διατηρήσουν την Ιερωσύνη τους μετά από επιτίμιο και μετάνοια, υπό την απαραίτητη, όμως, προϋπόθεση να χωρίσουν από τον άθεσμο δεύτερο γάμο τους. Καί αυτά, βεβαίως, ίσχυσαν κατά το παρελθόν, για να οικονομήσουν τους προ της ΣΤ΄ Οικουμενικής Συνόδου εξ αγνοίας παρεκτραπέντας κληρικούς. Σε καμμιά περίπτωση δεν ισχύουν σήμερα και μάλιστα σε κληρικούς, οι οποίοι όχι μόνο άγνοια του πράγματος δεν έχουν, αλλά ανερυθρίαστα, χωρίς τσίπα και στοιχειώδη φιλοτιμία για τον σκανδαλισμό που προκαλούν στους πιστούς, διεκδικούν σαν αναφαίρετο και απόλυτα δίκαιο αίτημά τους τον άθεσμο δεύτερο γάμο!
Οι κληρικοί αυτοί έχουν το… κουράγιο(!) να υψώνουν σαν σημαία ένα επιχείρημα–κουρέλι: «Εμείς δεν επιλέξαμε να γίνουμε άγαμοι κληρικοί. Βρεθήκαμε στη θέση του αγάμου είτε λόγω χηρείας, είτε γιατί μας εγκατέλειψε η γυναίκα μας». Καί, λοιπόν; Τι πρέπει να γίνη; Να συρρικνωθή η Ιερωσύνη στα μέτρα ενός ανθρώπου που δεν έχει την πνευματική λεβεντιά ούτε ενός απλού ευσεβούς λαικού για να ξεκαθαρίση στον εαυτό του –προτού ακόμη γίνη κληρικός– ότι γι’ αυτόν ο γάμος θα κλείση οριστικά και αμετάκλητα με την πρώτη του γυναίκα;
Τι είδους αγάπη είναι αυτή που είχε στην πρώτη του γυναίκα ώστε με το θάνατό της νομίζει ότι όλα τέλειωσαν μεταξύ τους; Ισχύει τελικά και εδώ το «ο γάιδαρος εψόφησε τέρμα η κολυγιά μας»; Ο γάμος δεν είναι Μυστήριο; Το Μυστήριο τελειώνει με το θάνατο; Αυτά διδάσκει η Εκκλησία μας η εμείς καταντήσαμε την Εκκλησία μας συντεχνία του χειρίστου είδους με κανόνες και ρυθμίσεις ανθρώπων πολύ χαμηλής πνευματικής υποστάθμης;
Όσο για κείνους που χώρισαν τι να ειπούμε; Ζητούν και τα ρέστα άνθρωποι που προχώρησαν στο γάμο τους χωρίς να εξετάσουν ποιόν άνθρωπο νυμφεύονται η χωρίς διάθεση εκ μέρους τους να προσεγγίσουν ψυχικά την γυναίκα με την οποία συνέδεσαν την ζωή τους η χωρίς διάθεση εκ μέρους τους να αλλάξουν κάτι από τον κακό εαυτό τους. Ζητούν τα ρέστα (δηλαδή δεύτερο γάμο) άνθρωποι που δεν διάβασαν ποτέ ότι ένα από τα βασικά κριτήρια για να επιλεγή κάποιος ως ποιμήν της Εκκλησίας είναι το να «προίσταται καλώς του ιδίου οίκου»!
Η λύση υπάρχει. Όποιος από μας –δεν εξαιρώ τον εαυτό μου γιατί και εγώ αύριο μπορεί να παραφρονήσω– δεν έχει τα κότσια να ανταποκριθή στοιχειωδώς στις υποχρεώσεις της Ιερωσύνης (γιατί το θέμα που συζητούμε υπάγεται στα στοιχειώδη), τότε πρέπει να ξέρη ότι η Εκκλησία και το ποίμνιο δεν τον χρειάζονται.
Ο κόσμος δεν χρειάζεται ρασοφορούντες ανθρώπους αλλά ποιμένες, διδασκάλους, παραδείγματα. Αν δεν μπορούμε, ας αφήσουμε την Ιερωσύνη, γιατί ο ένας και μοναδικός γάμος και το αν μπορούμε να τον βαστάσουμε σωστά είναι πολύ μικρό κριτήριο για το αν θα έπρεπε να χειροτονηθούμε Ιερείς. Ως προς το βιοποριστικό πρόβλημα των ανθρώπων που συζητούμε, εφ’ όσον προτιμήσουν να αφήσουν την Ιερωσύνη αντί τον δεύτερο γάμο, αυτό, και μόνο αυτό, ας γίνη αντικείμενο μελέτης της Ι. Συνόδου και πιστεύουμε πως έχει τον τρόπο αλλά και τα μέσα για να το λύση.
* * *
Αν, τελικά, η μέλλουσα Σύνοδος υιοθετήση εισηγήσεις, όπως αυτές του Σεβ. Μητροπολίτου Ζιμπάμπουε Σεραφείμ και θεσμοθετήση άθεσμα, ατιμάζοντας τον Γάμο και αθετώντας την Οικουμενικότητα της Ορθοδοξίας και την Αγία Γραφή, τότε θα έχη τα τραγικά αποτελέσματα που προέβλεψε ο άγιος Ιουστίνος Πόποβιτς: «Σχίσματα και αιρέσεις και διαφόρους άλλας συμφοράς. Αυτό είναι η βαθεία μου αίσθησις και πλήρης οδύνης επίγνωσις»!
«ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΤΥΠΟΣ» φ.2062 (20-3-2015)