Άρθρο του Μητροπολίτη Σύρου κ. Δωροθέου Β
Ένα πνευματικό Νοσοκομείο είναι η Αγία και Μεγάλη Τεσσαρακοστή! Ένα Νοσοκομείο, στο οποίο καλούμαστε όλοι να εισαχθούμε, για να θεραπεύσουμε τα ηθικά και πνευματικά μας τραύματα, από τον αγώνα της καθημερινότητας, να ελέγξουμε τις πνευματικές μας δυνάμεις, να εντοπίσουμε τις πιθανές αδυναμίες μας, να γρανιτώσουμε την πίστη μας και, πνευματικά υγιείς και ανανεωμένοι, να εορτάσουμε το ύψιστο γεγονός της Ιστορίας, την Ανάσταση του Κυρίου μας!
Χρειάζονται, λοιπόν, φάρμακα, εξετάσεις, ειδική δίαιτα, αποφυγή βλαβερών συνηθειών, ψυχολογική στήριξη, αποτελεσματική διάγνωση και προτάσεις ειδικευμένων ιατρών..
Όλα αυτά μας τα προσφέρει η Εκκλησία, που γνωρίζει ότι στον πόλεμο κατά του κακού και την προσπάθεια για ηθική και πνευματική βελτίωση του κάθε πιστού είναι αναπόφευκτο νά υπάρχουν πτώσεις, αστοχίες, τραύματα, σφάλματα, αποτυχίες…
Την περίοδο αυτή ο κάθε πιστός καλείται να ζήσει βιωματικά τη Μυστηριακή Ζωή της Εκκλησίας, να παρακολουθήσει τις Κατανυκτικές Της Ακολουθίες, να νηστεύσει από τροφές, συνήθειες και αμαρτίες, να εξομολογηθεί και να καταθέσει όσα βαραίνουν την ψυχή του, να τραφεί με τον Άρτο της Ζωής, να επανακτήσει την πνευματική του υγεία και ευρωστία, να συναναστηθεί με το Χριστό το βράδυ της Λαμπρής Κυριακής και να συνεχίσει το μαρτύριο και τη μαρτυρία της καθημερινής ζωής, με όλες τις δυσκολίες, τις θλίψεις και τις παγίδες της…
Ανάμεσα σ’ όλες τις προσευχές και τους ύμνους τις Μεγάλης Τεσσαρακοστής, υπάρχει μία ευχή-προσευχή, καθαρά προσωπική, μικρή και περιεκτική, που λέγεται μόνο αυτή την περίοδο και συμπεριλαμβάνεται σε όλες σχεδόν τις Ακολουθίες. Είναι η γνωστή προσευχή του Αγίου Εφραίμ, από την πολύπαθη Συρία, με την οποία, πράγμα σπάνιο, δεν ζητάμε από το Θεό μόνο τι να μας δώσει, αλλά και τι να μη μας δώσει!
Και ένα απ` αυτά, που Τον παρακαλούμε να μη μας δώσει είναι το “πνεύμα της αργολογίας”.
Αργολογία είναι αυτό ακριβώς που σημαίνουν τα δύο συνθετικά της λέξης, αργός λόγος, λόγια, δηλαδή, πολλά, ανώφελα, ανούσια, απερίσκεπτα, άκαιρα, ασύνετα και περιττά, για τα οποία θα κληθούμε να απολογηθούμε τη μέρα της κρίσεως, κατά την αψευδή διαβεβαίωση του Κυρίου, «ὅτι πᾶν ρῆμα ἀργόν ὅ ἐάν λαλήσωσιν οἱ ἄνθρωποι, ἀποδώσουσι περί αὐτοῦ λόγον ἐν ἡμέρα κρίσεως» (Ματθ. ΙΒ΄ 36).
Όσο και να φαντάζει παράξενο ή υπερβολικό, η πολυλογία και η περιττολογία, συχνά οδηγούν τον άνθρωπο, όχι μόνο τον πιστό, σε καταστάσεις οδυνηρές και συνέπειες συνέπειες σοβαρές, καθώς όσα λέγονται είναι δύσκολο, αν όχι ακατόρθωτο, να περισταλούν, κάτι που είχαν διαπιστώσει και οι αρχαίοι Έλληνες, τιμώντας τη λακωνικότητα των Σπαρτιατών και διαπιστώνοντας μαζί με το Μένανδρο ότι «η γλώσσα πολλούς εις όλεθρον ήγαγεν».
Όταν και στην περίπτωση των λόγων εξαφανίζεται η Αριστοτελική και Πατερική έννοια της μεσότητας, έτσι όπως την προσδιορίζει Κλήμης ο Αλεξανδρείας με τη φράση «Οὔτε γάρ μακρολογητέον ποτέ, οὔτε πολυλογητέον, οὔτε ἀδολεσχητέον», ούτε μακρολογία, δηλαδή, ούτε πολυλογία, ούτε ακατάσχετη φλυαρία, τότε ισχύει η διαπίστωση του αγίου Ιωάννη της Κλίμακος «Πολυλογία εστί κενοδοξίας καθέδρα, αγνωσίας τεκμήριον, καταλαλιάς θύρα, ευτραπελίας χειραγωγός, ψεύδους υπουργός, κατανύξεως διάλυσις»…
Γι” αυτό και ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος συνιστά «μη εις φλυαρίαν και ανοήτους ομιλίας τον καιρόν καταδαπανώμεν»., στο βιβλίο των Παροιμιών τονίζεται «Ἐκ πολυλογίας οὐκ ἐκφεύξη ἁμαρτίαν», από τήν πολυλογία εἶναι ἀδύνατο νά ξεφύγεις τήν ἁμαρτία, ο Σοφός Σειράχ προτείνει «κεφαλαίωσον λόγον ἐν ὀλίγοις» και ο Ιάκωβος ο Αδελφόθεος διαπιστώνει «Ει τις εν λόγω ου πταίει, ούτος τέλειος ανήρ δυνατός χαλιναγωγήσαι και όλον το σώμα»!
Αναφέρεται ότι ο μέγιστος Θεολόγος, ο Άγιος Γρηγόριος ο Ναζιανζηνός. κατά τη μεγάλη νηστεία της Σαρακοστής, προ του Πάσχα του 382, ένα χρόνο μετά την αποχώρησή του από τον πατριαρχικό θρόνο της Κωνσταντινουπόλεως, κατά τη διάρκεια των εργασιών της Β” Οικουμενικής Συνόδου τήρησε απόλυτη σιωπή. Μαζί με τη νηστεία των τροφών δοκίμασε και τη νηστεία των λόγων.
Γνώριζε ο διαπρεπής ρήτορας και ποιητής Ιεράρχης ότι είχε εκφέρει περίσσεια λόγων και μερικές φορές είχε οδηγηθεί σε εκρήξεις οργής, έστω μέσα στον αγώνα και την αγωνία του να κρατήσει ζωντανή την Ορθοδοξία… Σίγησε λοιπόν ο Γρηγόριος για μια ολόκληρη Σαρακοστή, και αναγκάστηκε να δικαιολογήσει αυτὴ την επιλογή και τη στάση του σε 12 επιστολές του, σε μια από τις οποίες σημειώνει «Νέκρωσα τη γλώσσα μου με τη νέκρωση του Χριστού, όταν νήστευα· την ζωοποίησα με την ανάστασή του»!
Τούτη η Σαρακοστή, που ήδη διανύει την τρίτη εβδομάδα της μέσα στην ομιχλώδη ατμόσφαιρα που συνθέτει ο συνδυασμός των υπαρχόντων και ακόμη αλύτων προβλημάτων με το νεοφανέν, απροσδιορίστων εισέτι διαστάσεων και συνεπειών προσφυγικό πρόβλημα, ας γίνει για όλους μας, πιστούς, πολίτες και πολιτικούς, αφορμή νηστεύσουμε στα λόγια μας, στις υποσχέσεις, τις κρίσεις, τις επικρίσεις και τις κατακρίσεις μας, διότι, κατά τον Ζήνωνα «είναι καλύτερα τα ολισθήματα των ποδιών παρά της γλώσσας!»
† Ο ΣΥΡΟΥ ΔΩΡΟΘΕΟΣ Β΄
(Εφημερίδα “ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ”, Σάββατο, 3 Απριλίου 2016)
-120x86.jpg)
