ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟ ΕΓΚΥΚΛΙΟ ΚΗΡΥΓΜΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ
ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΓΙΕΣ ΕΙΚΟΝΕΣ
1.Η σημερινή Κυριακή, αδελφοί χριστιανοί, λέγεται « Δ´ Κυριακή του Λουκά».
Την Κυριακή αυτή τιμούμε την Ζ´ Οικουμενική Σύνοδο, που συγκροτήθηκε στην Νίκαια της Βιθυνίας, το έτος 787 μ.Χ., έλαβαν δε μέρος σ᾽ αυτήν 367 ορθόδοξοι Πατέρες. Στην Σύνοδο αυτή είχαν πολλή δύναμη οι Μοναχοί, γιατί ήταν παρόντες σ᾽ αυτήν 136 Αρχιμανδρίτες Μοναστηρίων. Οι άγιοι Πατέρες της Συνόδου αυτής κατεδίκασαν την εικονομαχία και κήρυξαν την τιμή των αγίων εικόνων. Έτσι, λοιπόν, εμείς οι ορθόδοξοι χριστιανοί στους ιερούς μας ναούς και στα σπίτια μας έχουμε ιερά εικονίσματα· και πιστεύουμε και σεβόμαστε και επικαλούμαστε την πρεσβεία των αγίων που εικονίζονται σ᾽ αυτά.
2. Να έχετε εικονίσματα στα σπίτια σας, αδελφοί μου χριστιανοί, και προ παντός να έχετε εικόνα του Κυρίου μας Ιησού Χριστού και της Παναγίας μας. ᾽Αφού ο Υιός του Θεού σαρκώθηκε και έγινε άνθρωπος, ασφαλώς πρέπει να εικονίζεται και να αγιογραφείται. Καί ακόμη, χριστιανοί μου, στα σπίτια σας να έχετε εικόνες των αγίων που έχουν τα μέλη της οικογενείας σας. Έτσι, τα παιδάκια σας και τα εγγονάκια σας θα σκέπτονται συχνά τον άγιό τους βλέποντας την εικόνα του και θα τον αγαπούν περισσότερο.
3. Οι παλαιοί εικονομάχοι, αλλά και τα σημερινά τους εγγόνια, οι χιλιαστές και οι προτεστάντες, κατηγορούν εμάς τους ορθόδοξους ότι γινόμαστε ειδωλολάτρες με το να προσκυνούμε τα εικονίσματα. Όχι, χριστιανοί μου, όχι! Γιατί όταν προσκυνούμε και ασπαζόμαστε μία εικόνα, δεν προσκυνάμε το ξύλο και τα χρώματα της εικόνας, αλλά τιμάμε το πρόσωπο, που εικονίζει η εικόνα· τιμάμε το πρόσωπο εκείνο, που με τους ασκητικούς του αγώνες καθάρισε την ψυχή του από τις κακίες και τα πάθη και έλαβε πλούσια την Χάρη του Θεού και έγινε άγιος.
Οι εικόνες μας δεν είναι οι ανδριάντες και τα αγάλματα των παλαιών ειδωλολατρών και σημερινών παπικών, με τα οποία φαίνεται ότι αυτά είναι σαν τα πρωτότυπα πρόσωπα, αλλά είναι «εικόνες», όπως το λέει η λέξη. Λέγεται «εικόνα» από το «εικάζω», για την ομοιότητα που έχει με το πρωτότυπο, αλλά δεν είναι αυτή η εικόνα το ίδιο το πρωτότυπο. Η τιμή μας, λοιπόν, και η προσκύνηση σε μία εικόνα μεταβαίνει στο πρόσωπο που εικονίζει η εικόνα και δεν είναι προσκύνηση στο ξύλο και στα χρώματα της εικόνας. Γι᾽ αυτό και δεν δεχόμαστε την κατηγορία και την ύβρη των χιλιαστών, ότι γινόμαστε ειδωλολάτρες, με το να προσκυνούμε τα εικονίσματά μας.
4.Όχι δε μόνον η Παναγία μας και οι άγιοί μας, που ήταν κανονικοί άνθρωποι, πρέπει να αγιογραφούνται και να γίνονται εικόνες, αλλά εικονίζεται και Αυτός ο Θεός, η Αγία Τριάς, ο Πατήρ, ο Υιός και το Άγιο Πνεύμα. Ο Υιός εικονίζεται, γιατί σαρκώθηκε και έγινε άνθρωπος, όπως είπαμε. Ο Πατέρας ζωγραφίζεται όπως φάνηκε στον προφήτη Δανιήλ, ως παλαιός των ημερών. Καί το Άγιο Πνεύμα εικονίζεται ως περιστερά, όπως φάνηκε στον Ιορδάνη ποταμό κατά την βάπτιση του Κυρίου μας Ιησού Χριστού. Αλλά και τα τρία πρόσωπα της Αγίας Τριάδας εικονιζονται μαζί ως τρεις Άγγελοι, όπως φάνηκαν στον Αβραάμ. Καί οι άγγελοι πάλι ζωγραφίζονται και γίνονται εικόνες, όπως το απέδειξε η Ζ´ Οικουμενική Σύνοδος, που εορτάζουμε σήμερα· γιατί οι άγγελοι είναι περιγραπτοί και φάνηκαν και ως άνθρωποι σε πολλούς.Έπειτα οι άγγελοι εικονίζονται, γιατί δεν είναι παντελώς ασώματοι, όπως ο Θεός, αλλά είναι κάπως «λεπτοσώματοι» όπως λέγονται.
5. Χριστιανοί μου, όχι μόνο στα σπίτια μας, και επάνω μας ακόμη πρέπει να έχουμε εικονίσματα. Σας έχω τυπώσει και πλαστικοποιήσει μία εικόνα της Παναγίας, για να την έχετε πάνω σας Όσοι δεν την πήρατε, να μου την ζητάτε, όταν με συναντάτε. Καί να διαβάζετε αυτά που σας γράφω πίσω από την εικόνα. Προσέχετε όμως να μην έχετε στα σπίτια σας εικόνες που έχουν την δυτική-παπική έκφραση, τις «φραγκο-παναγιές», όπως τις λέει περιφρονητικά ο ορθόδοξος λαός μας.
Εύχομαι την ευλογία της Παναγίας μας στην οικογένειά Σας.
Με πολλές ευχές
† Ο Μητροπολίτης Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως Ιερεμίας