Κήρυγμα 4ον: O EYAΓΓΕΛΙΣΜΟΣ ΣΤΑ ΕΘΝΗ ΤΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΠΕΤΡΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ
Του Μητροπολίτου Γόρτυνος & Μεγαλοπόλεως Ιερεμία
1. Στα κηρύγματά μας για την ιερή ιστορία της Εκκλησίας μας, αδελφοί μου χριστιανοί, μιλάμε για την διάδοση του χριστιανισμού στα έθνη, στους ειδωλολάτρες δηλαδή. Και είπαμε ότι την αποστολή αυτή την ανέλαβε κυρίως ο απόστολος Παύλος. Όμως και άλλοι Απόστολοι κήρυξαν στα έθνη. Σήμερα θα μιλήσουμε για τον απόστολο Πέτρο και τον απόστολο Ιωάννη.
2. Για τον απόστολο Πέτρο, αγαπητοί μου, γνωρίζουμε ότι έδρασε στην Παλαιστίνη. Αλλά στο βιβλίο Πράξεις των Αποστόλων διαβάζουμε ότι ευρισκόμενος ο Πέτρος στα Ιεροσόλυμα «επορεύθη εις έτερον τόπον» (12,17). Ποιός ήταν αυτός ο «έτερος τόπος», στον οποίο πορεύθηκε, δεν γνωρίζουμε. Ήταν έξω από την Ιερουσαλήμ ή έξω από την Παλαιστίνη; Πάντως αφού ο Απόστολος την πρώτη του επιστολή την στέλνει στους χριστιανούς του Πόντου, της Γαλατίας, της Καππαδοκίας, της Ασίας και της Βιθυνίας (1,1) μπορούμε να συμπεράνουμε ότι κήρυξε στις επαρχίες αυτές. Επίσης, αφού στην Κόρινθο υπήρχαν χριστιανοί, που ήταν προσκολλημένοι στον απόστολο Πέτρο (η μερίδα του Κηφά), όπως το μαθαίνουμε από την Α´ προς Κορινθίους επιστολή του αποστόλου Παύλου (1,12), μπορούμε πάλι να συμπεράνουμε ότι πήγε και στην Κόρινθο ο απόστολος Πέτρος. Ως βέβαιο πρέπει να θεωρούμε ότι ο Απόστολος αυτός πήγε και στην Ρώμη για να κηρύξει το Ευαγγέλιο του Χριστού. Έχουμε πολλές μαρτυρίες γι᾽ αυτό, αλλά η αρχαιότερη μαρτυρία είναι ο άγιος Κλήμης επίσκοπος Ρώμης. Το πρόβλημα όμως είναι το πότε ο απόστολος Πέτρος μετέβη στην Ρώμη. Γιατί το τελευταίο κεφάλαιο των Πράξεων των Αποστόλων, που μιλάει για τα χριστιανικά πράγματα της Ρώμης, δεν αναφέρει τον απόστολο Πέτρο. Το ίδιο και ο απόστολος Παύλος στις επιστολές του που έγραφε όταν ήταν δέσμιος στην Ρώμη (τις προς Κολοσσαείς, προς Εφεσίους, προς Φιλιππησίους και προς Φιλήμονα), δεν αναφέρει και αυτός τον απόστολο Πέτρο. Άρα αυτός πρέπει να έφθασε στην Ρώμη στο τέλος της παραμονής του αποστόλου Παύλου σ᾽ αυτήν ή και αργότερα ακόμη.
2. Τα είπα αυτά, αγαπητοί μου, και ζητώ συγγνώμη που σας κούρασα, γιατί είχα τον λόγο μου που τα είπα. Ακούστε: Οι παπικοί στηρίζουν το πρωτείο του Πάπα στο ότι η Εκκλησία τους ιδρύθηκε – λέγουν – από τον απόστολο Πέτρο, ο οποίος ήταν ο κορυφαίος των αποστόλων. Αλλά από την παραπάνω έρευνα φαίνεται καθαρά ότι η Εκκλησία της Ρώμης δεν ιδρύθηκε από τον απόστολο Πέτρο. Προτού ακόμη ο απόστολος Παύλος να επισκεφθεί την Ρώμη ήδη είχε γράψει επιστολή στην Εκκλησία της Ρώμης. Άρα είχε ήδη ιδρυθεί Εκκλησία εκεί. Δεν ιδρύθηκε λοιπόν η Εκκλησία της Ρώμης από τον απόστολο Πέτρο, γιατί αυτός πήγε στην Ρώμη πολύ μετά τον απόστολο Παύλο. Μαζί με τα άλλα τους λοιπόν οι παπικοί και το «πρωτείο» τους το στηρίζουν σε λανθασμένο επιχείρημα, σε σφαλερή βάση. Η γνώμη των παπικών ότι ο απόστολος Πέτρος ήταν ο πρώτος Επίσκοπος στην Ρώμη για 25 χρόνια είναι και αυτή λανθασμένη, γιατί αντιτίθεται στον αρχαιότερο κατάλογο των Ρωμαίων Επισκόπων, τον οποίο διέσωσε ο Ειρηναίος (στο έργο του Κατά αιρέσεων 3,3,3). Κατά τoν κατάλογο αυτόν πρώτος Επίσκοπος Ρώμης είναι ο Λίνος. – Σ᾽ αυτά τα μέρη λοιπόν του εθνικού κόσμου, που αναφέραμε παραπάνω, πήγε ο απόστολος Πέτρος για να κηρύξει το Ευαγγέλιο.
3. Και τώρα, αδελφοί μου χριστιανοί, θα πούμε ολίγα και για τον Απόστολο και Ευαγγελιστή Ιωάννη τον θεολόγο, ποιά εθνικά μέρη επισκέφθηκε αυτός για τον ευαγγελισμό των ανθρώπων. Κατά παλαιά παράδοση, η οποία μαρτυρείται στα κείμενα, ο απόστολος Ιωάννης, μετά τον μαρτυρικό θάνατο του Παύλου και την άλωση της Ιερουσαλήμ (το 70 μ.Χ.) ήλθε από τα Ιεροσόλυμα και εγκαταστάθηκε στην Έφεσο της Μικράς Ασίας. Σ᾽ αυτό, ξαναλέγω, έχουμε πολλές μαρτυρίες από τα κείμενα. Το λέγει και ο άγιος Πολύκαρπος, Επίσκοπος Ρώμης, κ.ά. Στην Μικρά Ασία ο άγιος Απόστολος εργάστηκε για την διοργάνωση των χριστιανικών κοινοτήτων και την διάδοση του χριστιανισμού. Μετέβη και στην νήσο Πάτμο ο ευαγγελιστής Ιωάννης, όπου έγραψε την Αποκάλυψη. Ως σκοπόν για την μετάβασή του στην Πάτμο ο Ευαγγελιστής στην Αποκάλυψή του αναφέρει «δια τον λόγον του Θεού και την μαρτυρίαν του Ιησού» (1,9), δηλαδή για το κήρυγμα. Αυτό σημαίνει η φράση «μαρτυρία του Ιησού». Ακόμη για τον ευαγγελιστή Ιωάννη λέγεται ότι μετέβη και αυτός στην Ρώμη για το κήρυγμα του Ευαγγελίου. Για τον Ιωάννη ο Ιησούς Χριστός είπε στον Πέτρο, «εάν αυτόν θέλω μένειν έως έρχομαι, τί προς σέ;» (Ιωάν. 21,22). Από τα λόγια αυτά πίστευσαν μερικοί ότι ο Ιωάννης δεν θα πεθάνει. Όμως ο Ιωάννης πέθανε. Το ίδιο το Ευαγγέλιο μάλιστα δίνει εξηγήσεις σ᾽ αυτό· λέγει: «Ουκ είπεν ο Ιησούς ότι ουκ αποθνήσκει, αλλ᾽ εάν αυτόν θέλω μένειν έως έρχομαι, τί προς σέ;». Η ευσεβής παράδοση δέχθηκε ότι ο Ιωάννης πέθανε μεν, αλλά η ψυχή του δεν χωρίστηκε από το σώμα του. Έτσι, είπαν ότι ο Ιωάννης κοιμάται στον τάφο, αλλά η αναπνοή του γινόταν αισθητή μέχρι την επιφάνεια του εδάφους. Αυτό το είπε ο ιερός Αυγουστίνος. Άλλοι όμως είπαν ότι οι μαθητές του Ιωάννου ήλθαν την άλλη ημέρα της ταφής του στον τάφο και δεν βρήκαν το σώμα του, γιατί μετατέθηκε στην άλλη ζωή. Αυτό το λέγει ένα απόκρυφο κείμενο «Πράξεις του αποστόλου Ιωάννου», που γράφτηκε αρχές του 300 μ.Χ.
4. Τέλος, για τον λόγο μας περί του ευαγγελιστού και θεολόγου Ιωάννου, ας πούμε και αυτό: Από το 300 μ.Χ. και έπειτα εμφανίζεται μιά γνώμη ότι στην Μικρά Ασία, εκτός από τον ευαγγελιστή Ιωάννη, υπήρχε και άλλος Ιωάννης. Η γνώμη αυτή προήλθε από την αμφιβολία αν την Αποκάλυψη την έγραψε ο Ιωάννης. Είπαν, δηλαδή, ότι την Αποκάλυψη την έγραψε άλλος Ιωάννης, ο Ιωάννης ο λεγόμενος «πρεσβύτερος», ο οποίος σε κάποιο κατάλογο του Παπία Ιεραπόλεως αναφέρεται ως μαθητής του Χριστού και αυτός. Ακόμη αυτήν την ιδέα θέλησαν να την στηρίξουν και στο ότι στην Έφεσο υπήρχαν δύο τάφοι με το όνομα του Ιωάννου. Το θέμα αυτό, αγαπητοί μου, περί των δύο «Ιωαννών», του «Ευαγγελιστού» και του «Πρεσβυτέρου» το ανακίνησαν στα νεώτερα χρόνια, αλλά δόθηκε η εξής απάντηση, την οποία δεχόμαστε και εμείς: Ο ευαγγελιστής Ιωάννης και ο πρεσβύτερος Ιωάννης είναι το ίδιο πρόσωπο. Αν ο Παπίας Ιεραπόλεως αναφέρει τον Ιωάννη δύο φορές είναι γιατί ο ευαγγελιστής Ιωάννης είχε δύο στάδια δράσεως: Το ένα στην Παλαιστίνη και το άλλο στην Μικρά Ασία. Τον λέγει «Πρεσβύτερο» ο Παπίας, διότι πραγματικά, όπως φαίνεται και από την Καινή Διαθήκη ακόμη, τον Επίσκοπο τον ονόμαζαν και «Πρεσβύτερο». Οι δύο τάφοι με το όνομα Ιωάννης ανήκαν και οι δύο στον ευαγγελιστή Ιωάννη. Από τον πρώτο τάφο το σώμα του Ευαγγελιστού μετακομίστηκε σε άλλο νεώτερο τάφο. Έτσι καταρρίπτεται η γνώμη περί άλλου πρεσβυτέρου Ιωάννου και άρα την Αποκάλυψη την έγραψε ο ευαγγελιστής Ιωάννης και όχι άλλος Ιωάννης, καλούμενος «Πρεσβύτερος».
Σας εκούρασα, αδελφοί, αλλά ήταν ἀνάγκη να σας τα πω αυτά, για να μην υπάρχει κενό στα μαθήματά μας στην Εκκλησιαστική Ιστορία που μελετούμε.
Με πολλές ευχές
† Ο Μητροπολίτης Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως Ιερεμίας
-120x86.jpg)
