Η φιλανθρωπία στη σύγχρονη εποχή της φτώχειας και η αληθινή αγάπη

Του μητροπολίτη Παροναξίας κ. Καλλινίκου–(από το ένθετο της Δημοκρατίας για την ορθοδοξία)

 Οι αρχαίοι πρόγονοί μας, διακρινόμενοι για τη σοφία των λόγων τους, έλεγαν: «Ουδέν κακόν αμιγές καλού». Πράγματι, με ελάχιστες ίσως εξαιρέσεις που επιβεβαιώνουν τον κανόνα, η φράση αυτή βλέπουμε να γίνεται πραγματικότητα, όταν τα δεινά έρχονται να ταράξουν τα νερά της καθημερινότητάς μας.
Η σύγχρονη πραγματικότητα της λεγομένης οικονομικής κρίσης έρχεται και αυτή να επιβεβαιώσει την αρχαία ρήση, καθώς καθημερινά διαπιστώνουμε ότι στη δύσκολη αυτή για τον τόπο μας συγκυρία έχουν ξυπνήσει έννοιες και αρετές οι οποίες το προηγούμενο διάστημα της ευημερίας ήταν εν υπνώσει.

 Μία από αυτές είναι και η έννοια της φιλανθρωπίας. Το φαινόμενο της φτώχειας, το οποίο ολοένα και αυξάνεται, έχει ξυπνήσει στη συνείδηση των ανθρώπων την ανάγκη ηθικής αλλά και υλικής συμπαραστάσεως προς εκείνους οι οποίοι αντιμετωπίζουν πρακτικές δυσκολίες στην καθημερινότητά τους, στερούμενοι ακόμα και τα στοιχειώδη προς το ζην αγαθά. Σωματεία, σύλλογοι, φορείς αλλά και ιδιώτες, απλοί πολίτες δραστηριοποιούνται σε αυτό το επίπεδο κυρίως συλλέγοντας και διανέμοντας σε όσους το χρειάζονται είδη πρώτης ανάγκης και σε πολλές περιπτώσεις και χρήματα, προσφέροντας έτσι μια ανάσα σε όσους ασφυκτιούν από το γεγονός της φτώχειας.

Η Ορθόδοξη Εκκλησία μας, ως ο κατεξοχήν χώρος της φιλανθρωπίας, δεν θα μπορούσε να είναι απούσα από αυτό το γεγονός. Εξάλλου η Εκκλησία μας δεν περίμενε την περίοδο της κρίσης για να προσφέρει την αγάπη της. Ολα τα προηγούμενα χρόνια, όταν ακόμα ο λαός μας ευημερούσε, η Ορθόδοξη Εκκλησία της Ελλάδος δραστηριοποιούνταν στον τομέα της φιλανθρωπίας, καθώς άνθρωποι με ανάγκες υπήρχαν και τότε. Αναπόσπαστο μέρος της ποιμαντικής δραστηριότητάς της ήταν πάντα η φιλανθρωπία. Τα φιλόπτωχα ταμεία αλλά και ένας μεγάλος αριθμός συσσιτίων αγάπης εδώ και χρόνια προσφέρουν έμπρακτα στήριξή στους πάσχοντες ή εμπερίστατους συνανθρώπους μας. Η Εκκλησία μας ήταν εκείνη η οποία, ακόμα και τις εποχές όπου η κοινωνία δεν αισθανόταν την ανάγκη να εκφράσει τα φιλάνθρωπα αισθήματά της, ήταν εκεί για να προσφέρει τη βοήθειά της στους πάσχοντες και τους αδυνάτους.

Βέβαια στις μέρες μας βλέπουμε παράλληλα η φιλανθρωπία να είναι και μια λέξη παρεξηγημένη, διότι πολλοί, ηθελημένα ή αθέλητα, την εκλαμβάνουν ως έκφραση και εκδήλωση μείωσης και υποτίμησης της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Κι όμως! Είναι μία από τις ωραιότερες και ιερότερες λέξεις και έννοιες. Απλά και μόνο αν την ετυμολογήσουμε (φίλος + άνθρωπος), μπορούμε να κατανοήσουμε το μεγαλείο της. Τη συνθέτουν δύο από τις πιο σημαντικές λέξεις της ελληνικής γλώσσας, που συγχρόνως είναι και δύο από τις πιο ουσιαστικές έννοιες του Ευαγγελίου. Ισως να οφείλεται αυτή η παρεξήγηση στο γεγονός ότι σε ορισμένες περιπτώσεις η φιλανθρωπία δεν πραγματοποιείται με ανιδιοτελή κίνητρα, αλλά «προς το θεαθήναι τοις ανθρώποις» και όχι όπως προστάζει ο ευαγγελικός λόγος «μη γνώτω η αριστερά σου τι ποιεί η δεξιά σου…».

Σε κάθε περίπτωση, πάντως, γεγονός παραμένει ότι η φιλανθρωπία, είτε σε καιρούς κρίσης είτε σε καιρούς ευημερίας, παραμένει έμπρακτη έκφραση και γλυκό καρπό πραγματικής αγάπης, παντελώς ανιδιοτελούς, χωρίς όρους και όρια. Τουλάχιστον έτσι βιώνεται μέσα στη ζωή της Εκκλησίας. 

Ουδέν κακόν λοιπόν αμιγές καλού! Κι αν αυτή η κρίση κατάφερε έστω και λίγο να μας κάνει καλύτερους ανθρώπους, όταν με το καλό περάσει, ας μην πάρει μαζί της όσα καλά κατάφερε και δημιούργησε. Γιατί μπορεί το κακό κάποτε να γίνεται αφορμή του καλού, αλλά και το καλό, όταν λείπει, μόνο κακό αφήνει στη θέση του. Και ο έχων ώτα ακούειν… ακουέτω!