Αναζητούνται επειγόντως μοντέλα ειρηνικής συνύπαρξης των θρησκευτικών κοινοτήτων

Άρθρο του Σεβ. Μητροπολίτη Δημητριάδος κ.Ιγνατίου στην Εφημερίδα ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

Η θεαματική, όσο και κτηνώδης επιστροφή του θρησκευτικού φανατισμού, και μάλιστα σε διαδικτυακή αναμετάδοση, διαχέει στις δυτικές κοινωνίες μια πρωτόγνωρη και σοκαριστική φρίκη. Αποκεφαλισμοί και ανείπωτες φρικαλεότητες, που ο μέσος άνθρωπος του πολιτισμένου δυτικού κόσμου έβρισκε σε σκοτεινές γωνιές της ιστορίας, έγιναν θέαμα καθημερινό και αποτρόπαιο, ικανό να πλημμυρίσει ακόμη και τις μέχρι πρότινος ασφαλείς Δυτικές χώρες, με αγωνία και ανασφάλεια. 

 Τίποτε πλέον δε μοιάζει απολύτως ασφαλές. Τα στεγανά ανάμεσα σε κράτη και πολιτισμικά περιβάλλοντα έχουν διαρραγεί. Κανείς δεν μπορεί να προσδιορίσει πλέον με βεβαιότητα τις εξελίξεις.

Η κατάσταση αυτή επιβεβαιώνει με τον πιο δραματικό τρόπο την χρεωκοπία των αναλύσεων, που λαμβάνουν υπόψη μόνον οικονομικά και γεωπολιτικά στοιχεία. Επιβεβαιώνει, επίσης, την κατάρρευση του σεναρίου εκείνου, που ήθελε τον παγκοσμιοποιημένο άνθρωπο να μεταβάλλεται σε μια ύπαρξη παραγωγής και κατανάλωσης, απελευθερωμένης δήθεν από θρησκευτικές μισαλλοδοξίες.

Αργά, αλλά σταθερά, έρχονται πάλι στο προσκήνιο πολιτικές, αναλύσεις και δράσεις, που λαμβάνουν υπόψη τον συνολικό άνθρωπο, με τις ποικίλες και περίπλοκες ανάγκες του, τα αγωνιώδη υπαρξιακά του ερωτήματα, τις συναισθηματικές του αντιδράσεις και την επιθυμία του να συγκροτεί κοινότητες, όπου θα έχει ρόλο, αξία και σκοπό. Πρόκειται για παραμέτρους, που η Χριστιανική Δύση εξοβέλισε από την καθημερινότητα και τους σχεδιασμούς της και τώρα τα βλέπει, βίαια και ανεξέλεγκτα, να αναφύονται εντός των τειχών των μεγαλουπόλεών της.

Αναζητούνται επειγόντως μοντέλα ειρηνικής συνύπαρξης, διαλόγου, ανοχής και καταλλαγής μεταξύ θρησκευτικών κοινοτήτων. Τρόποι επικοινωνίας, αλληλογνωριμίας και αποδοχής. Μέθοδοι υπέρβασης του φανατισμού, της μισαλλοδοξίας και της εμπλοκής σε φαύλους κύκλους βίας και αντιποίνων. Αποδεικνύεται πως μόνον μέσα από αυτόν τον δρόμο θα μπορέσουμε να ξαναμιλήσουμε για ένα παγκόσμιο πολιτισμό με ποιότητα και σεβασμό στη διαφορετικότητα.

Ο ευρύτερος γεωγραφικός χώρος, στον οποίον ανήκουμε, αποτελεί αληθινό σχολείο τέτοιων υπερβάσεων. Η περιοχή των Βαλκανίων, μέσα από πολύ αίμα και πόνο, κέρδισε διδάγματα ειρηνικής συνύπαρξης και καταλλαγής μεταξύ θρησκευτικών κοινοτήτων, που η Δύση θα μπορούσε -και επιβάλλεται- να τα αξιοποιήσει, αντί να υποδαυλίζει εθνοφυλετισμούς και ανταγωνισμούς, όπως συμβαίνει τις τελευταίες δεκαετίες. Η Δυτική πολιτική, αξιοποιώντας τη σοφία αυτού του χώρου, θα μπορούσε να εμπλουτίσει το οπλοστάσιό της απέναντι στον φανατισμό, τον φονταμενταλισμό και τη φρίκη, όχι με όπλα ολέθρου, αλλά ειρήνης, συνεννόησης και ανθρωπιάς.

Αυτές τις λυτρωτικές δυνατότητες ανέδειξε με τον πλέον σαφή τρόπο η Κληρικολαϊκή Συνέλευση της Ορθοδόξου Αυτοκεφάλου Εκκλησίας της Αλβανίας που, μέσα σε κλίμα αδελφοσύνης, συνήλθε υπό την προεδρία του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Τιράνων, Δυρραχίου και πάσης Αλβανίας κ. Αναστασίου, στις εγκαταστάσεις της Νέας Μονής του Αγίου Βλασίου στις 26 και 27 Σεπτεμβρίου 2014. Η μεγάλη συμμετοχή, η θεματική των επιτροπών και η εκκλησιαστική ενότητα, πέρα από κάθε διάκριση και καταγωγή, απέδειξαν για μια ακόμη φορά την δυνατότητα λυτρωτικής παρέμβασης της Ορθόδοξης Εκκλησίας στον κόσμο, όταν αυτή παραμένει πιστή στις βιβλικές της καταβολές, την Πατερική της παράδοση και την συγκρότησή της γύρω από το πρόσωπο του τοπικού Επισκόπου. Και όλα αυτά σε μια περιοχή ταλαιπωρημένη από συγκρούσεις, ανατροπές και οξυμένα κοινωνικά προβλήματα.

Βασικό άξονα της Συνέλευσης απετέλεσε η κεντρική εισήγηση του Αρχιεπισκόπου κ. Αναστασίου, με θέμα: «Παράδοση και όραμα της ειρηνικής συνυπάρξεως των θρησκευτικών κοινοτήτων στην Αλβανία», ο οποίος τόνισε: «Το ζητούμενο δεν είναι απλώς ανεξιθρησκία, απλή ανοχή, αποφυγή της θρησκείας σε ποικίλους παροξυσμούς, αλλά κάτι πολύ πιο θετικό: Αμοιβαίος σεβασμός και κατανόηση, αλληλεγγύη, δημιουργική συνεργασία σε κοινές ανθρωπιστικές επιδιώξεις και στην επαγρύπνηση για το οικοσύστημα της περιοχής, σταθερή προσπάθεια για κοινωνική αρμονία, ανθεκτική έμπρακτη αγάπη». Και κατέληξε με τη ρήση του Αγίου Μαξίμου, που εμπερικλείει όλη την ουσία της προσφοράς της Ορθόδοξης Εκκλησίας σ΄ ένα διασπασμένο κόσμο:

«Ο αγαπών τον Θεόν ου δύναται μη και πάντα άνθρωπον ως εαυτόν αγαπήσαι».

Επί σειράν ετών, η Εκκλησία της Αλβανίας, έχοντας ως ποιμένα και ηγέτη της έναν άνθρωπο, που μετέβαλε τη θεολογική του κατάρτιση σε εκκλησιαστική πράξη και το ήθος του σε πηγή έμπνευσης και παράγοντα ενότητας του λαού του, αποδεικνύει περίτρανα πως μια ενωμένη Ορθοδοξία αποτελεί ανυπέρβλητη δύναμη συμφιλίωσης και γαλήνης, ικανής να ανατρέψει με ειρηνικό τρόπο σχέδια αναταραχής και να επουλώσει πληγές μιας ανθρωπότητας, που δείχνει να έχει φτάσει στα όριά της.