ΑΓΙΟ ΟΡΟΣ- Βαρύ και φορτισμένο είναι το κλίμα που επικρατεί τις τελευταίες ημέρες στην Αθωνική Πολιτεία ενόψει της επικείμενης επίσκεψης του Μητροπολίτη Κιέβου Επιφανίου, επικεφαλής της Ουκρανικής Αυτοκέφαλης Εκκλησίας που δεν έχει αναγνωριστεί από τις περισσότερες Τοπικές Ορθόδοξες Εκκλησίες αλλά ούτε από το Αγιον Ορος.
Ρεπορτάζ: ΒΗΜΑ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ
Σύμφωνα με πληροφορίες του vimaorthodoxias.gr, ο Επιφάνιος αναμένεται να βρεθεί στο Άγιον Όρος στα μέσα της επόμενης εβδομάδας, πραγματοποιώντας επισκέψεις σε φιλοπατριαρχικές μονές και στη Σκήτη του Προφήτη Ηλία.
Ωστόσο, η επίσκεψη αυτή δεν αντιμετωπίζεται θετικά από το σύνολο της αγιορειτικής κοινότητας. Αντιθέτως, έχει προκαλέσει αναταράξεις και δυσαρέσκεια στις περισσότερες μονές, καθώς η συντριπτική πλειονότητα των Αγιορειτών μοναχών δεν έχει αποδεχθεί την Αυτοκεφαλία που παραχωρήθηκε στην Ουκρανική Εκκλησία από το Οικουμενικό Πατριαρχείο το 2019.
Πλειονότητα των μονών απέναντι στην Ουκρανική Αυτοκεφαλία
Από την πρώτη στιγμή της ανακήρυξης της νέας Αυτοκέφαλης Εκκλησίας της Ουκρανίας, η αγιορειτική κοινότητα έχει τηρήσει σαφώς αποστασιοποιημένη στάση, επιλέγοντας να μην προβεί σε επίσημη αναγνώριση. Το γεγονός αυτό, όπως σημειώνουν μοναστικοί κύκλοι, απορρέει τόσο από κανονικούς προβληματισμούς όσο και από τη θέση ότι το ζήτημα έχει προκαλέσει βαθύ σχίσμα στους κόλπους της Ορθοδοξίας.
Οι περισσότερες μονές εξακολουθούν να διατηρούν εκκλησιαστική κοινωνία με το Πατριαρχείο Μόσχας, γεγονός που ενισχύει την επιφυλακτικότητα απέναντι σε οποιαδήποτε επαφή με τον Επιφάνιο. «Η επίσκεψή του θα είναι τυπική και περιορισμένη, δεν θα εκφράζει τη στάση της πλειοψηφίας των μοναχών», επισημαίνει ανώτερος εκπρόσωπος μονής στο Άγιον Όρος, μιλώντας υπό καθεστώς ανωνυμίας.
Χωρίς επίσημη υποδοχή από την Ιερά Επιστασία
Ενδεικτικό του βαρύ κλίματος είναι και το γεγονός ότι δεν θα υπάρξει επίσημη υποδοχή από την Ιερά Επιστασία, το ανώτατο εκτελεστικό όργανο της Ιεράς Κοινότητας. Η απόφαση αυτή αποτελεί ισχυρό μήνυμα δυσαρέσκειας και διαφοροποίησης απέναντι στις επιλογές του Φαναρίου και στον τρόπο με τον οποίο χειρίστηκε το ουκρανικό εκκλησιαστικό ζήτημα.
Η Ιερά Επιστασία, όπως και στο παρελθόν, προτιμά να κρατήσει αποστάσεις από μια κίνηση που θεωρείται αμφιλεγόμενη και διχαστική για την Ορθόδοξη Εκκλησία. Στελέχη της αγιορειτικής κοινότητας τονίζουν ότι η επίσκεψη του Επιφανίου δεν μπορεί να εκληφθεί ως ένδειξη αναγνώρισης, ούτε σημαίνει αλλαγή στάσης από την πλευρά του Άθω.
Επισκέψεις σε φιλοπατριαρχικές μονές
Στο πρόγραμμα της επίσκεψης περιλαμβάνεται, σύμφωνα με τις διαθέσιμες πληροφορίες, προσκύνημα στη Σκήτη του Προφήτη Ηλία, καθώς και επισκέψεις σε μονές που διατηρούν στενότερους δεσμούς με το Οικουμενικό Πατριαρχείο και έχουν υποστηρίξει την απόφαση περί Αυτοκεφαλίας.
Οι κινήσεις αυτές έχουν ερμηνευθεί από μοναστικούς κύκλους ως προσπάθεια του Επιφανίου να αποκτήσει “νομιμοποίηση” μέσω παρουσίας στο Άγιον Όρος, ακόμη και χωρίς την αποδοχή της πλειοψηφίας. Παράλληλα, δεν αποκλείεται να υπάρξουν δηλώσεις ή λειτουργικές πράξεις που θα επιδιώκουν να δείξουν ότι η Ουκρανική Εκκλησία διαθέτει «πανορθόδοξη αναγνώριση» – γεγονός που προκαλεί ανησυχία και αντίδραση.
Αγιορείτες: «Η ενότητα της Ορθοδοξίας πάνω από όλα»
Μοναχοί που μίλησαν στο vimaorthodoxias.gr τονίζουν ότι το Άγιον Όρος παραμένει πιστό στον ρόλο του ως πνευματικού κέντρου της Ορθοδοξίας και δεν επιθυμεί να εμπλακεί σε εκκλησιαστικούς ανταγωνισμούς που διαρρηγνύουν την ενότητα. «Οφείλουμε να κρατήσουμε τον Άθω μακριά από κάθε σύγκρουση. Η ενότητα της Ορθοδοξίας είναι υπεράνω όλων», σημειώνουν χαρακτηριστικά.
Παρά την προσπάθεια του Επιφανίου να δώσει διεθνές και πανορθόδοξο κύρος στην παρουσία του, το μήνυμα από την πλειονότητα των μονών είναι σαφές: η Ουκρανική Αυτοκεφαλία παραμένει ένα θέμα που διχάζει και δεν έχει κλείσει. Και όσο αυτή η πληγή δεν επουλώνεται, κάθε επίσκεψη θα συνοδεύεται από σκιάσεις και προβληματισμούς.
