του Γιώργου Νταλιάρη
Στην Ελλάδα της οικονομικής κρίσης πολλές είναι οι προσπάθειες που έχουν γίνει από φορείς, μικρές ομάδες και απλούς ανθρώπους ώστε να δώσουν στήριξη στους συνανθρώπους μας που έχουν «χτυπηθεί» και υποφέρουν.
Το σωματείο «Κοινωνία αγάπης και προσφοράς “Γέροντας Παΐσιος”» «γεννήθηκε» στην αυλή ενός σχολείου από νεαρούς μαθητές και από έναν καθηγητή Ιερέα. Στα τρία και πλέον χρόνια της λειτουργίας του έχει κατορθώσει να αποτελεί σημείο αναφοράς για την ανατολική πλευρά του νομού Θεσσαλονίκης.
Δεν υπάρχει εύκολος δρόμος για να διανύσει κάποιος που θέλει να αποτελέσει φωτεινό παράδειγμα στην κοινωνία μας. Αυτό δεν πτόησε τους ανθρώπους που ίδρυσαν το σωματείο και από το 2013 κάνουν ό,τι περνά από το χέρι τους για να προσφέρουν λίγη ανακούφιση, λίγη βοήθεια, μα πολύ αγάπη.
Στυλοβάτης της προσπάθειας αυτής είναι ο πατέρας Χρήστος Μήτσιος. Ορισμένοι μπορεί να τον ξέρουν και από την αγάπη του για το ποδόσφαιρο και τον ΠΑΟΚ. Αλλά η αγάπη του για τους ανθρώπους είναι αυτό που «θρέφει» την ψυχή του. Ο π.Χρήστος άνοιξε τις πόρτες του Σωματείο στο ΒΗΜΑ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ, αλλά μίλησε και για τις σχέσεις του με τη νεολαία, τους φανατικούς οπαδούς του ΠΑΟΚ και απαντά και σε όσους μπορεί να του ασκούν κριτική για την παρουσία του σε ποδοσφαιρικούς αγώνες και μάλιστα βρισκόμενος στη Θύρα των οργανωμένων οπαδών.
Η… γέννηση του Σωματείου και η ονομασία
Γέννημα-θρέμμα από την Κόνιτσα, ο π.Χρήστος δε συνδέεται μόνο λόγω της γενέτειράς του με τον γέροντα Παΐσιο, αλλά υπάρχουν και ισχυροί οικογενειακοί δεσμοί. Στην Θεσσαλονίκη βρίσκεται από το 1999 και είναι εφημέριος στον Ι.Ν. Αγίου Αθανασίου στον Τρίλοφο, που βρίσκεται πολύ κοντά στο Ησυχαστήριο του Αγίου Ιωάννου Θεολόγου όπου βρίσκεται ο τάφος του Γέροντα. Αναρίθμητες είναι οι φορές που βρέθηκε στο πλάι του Αγίου της Εκκλησίας μας, τον άκουσε με προσοχή, του μετέφερε τους προβληματισμούς του και ο γέροντας είχε την απάντηση σε κάθε ερώτημα. Ηταν ουσιαστικά όμως αυτό που έδειξε στον π.Χρήστο την κατεύθυνση της ζωής του, ανοίγοντας τα μάτια της ψυχής του και δείχνοντάς τους την αλήθεια που δεν μπορούσε να αντιληφθεί.
Πως όμως ξεκίνησε τη λειτουργία του το Σωματείο; Γιατί ονομάστηκε έτσι. Ο π.Χρήστος απαντά:
«Ημουν καθηγητής σε σχολείο της περιοχής Μίκρας και με τα παιδιά συζητούσαμε για την κρίση. Ασχοληθήκαμε με το κομμάτι της στήριξης των συνανθρώπων μας και τότε έπεσε η ιδέα από τα παιδιά ώστε να κάνουμε κι εμείς κάτι ώστε να βοηθήσουμε κάποιους που έχουν ανάγκη. Ετσι, τα παιδιά έφτιαξαν μαζί με τους γονείς τους φαγητό στο σπίτι και μια Κυριακή μοιράσαμε σε οικογένειες που είχαν ανάγκη. Την επόμενη Κυριακή το επαναλάβαμε και βοηθήσαμε ακόμη περισσότερα άτομα. Αυτό έγινε για πέντε εβδομάδες κι επειδή πλησίαζαν τα Χριστούγεννα του 2013 θελήσαμε να κάνουμε κάτι πιο οργανωμένο. Είδαμε πως η ανάγκη για βοήθεια όλο και μεγάλωνε. Θέλαμε να το συνεχίσουμε, αλλά έπρεπε να είμαστε νόμιμοι και να μπορούμε να βοηθάμε περισσότερο κόσμο. Ετσι προχωρήσαμε στη σύσταση του σωματείου, αρχικά για το κοινωνικό συσσίτιο».
– Και πως προέκυψε το όνομα;
Εκεί ήταν που συγκλονίστηκα. Πηγαίνοντας στην τάξη, τούς πρότεινα το όνομα, αν θυμάμαι καλά, ήταν το Κοινωνικό Συσσίτιο Αγάπης. Αμέσως τα παιδιά μου απάντησαν πως δε συμφωνούν και μου πρότειναν το «Γέροντας Παΐσιος». Μάλιστα το είχαν ήδη ερευνήσει και η ονομασία δεν ήταν κατοχυρωμένη. Ετσι, κάναμε και μια σχετική ψηφοφορία και το 95% συμφωνούσε με το όνομα αυτό.
Ενας κύριος μάς παραχώρησε τον χώρο που βρίσκεται το Συσσίτιο στον Τρίλοφο και από εκεί αρχίσαμε το έργο μας. Εχουμε φτάσει πλέον, μετά από τρία και πλέον χρόνια, να δίνουμε περίπου 8-10.000 μερίδες φαγητό το μήνα. Οι εθελοντές μας έχουν φτάσει τους 1.000 κι εκτός από το Συσσίτιο έχουμε Κοινωνικό Ιατρείο, Φαρμακείο, Παντοπωλείο, Ιματιοθήκη, Βιβλιοθήκη, ομάδα Συμβουλευτικής. Βοηθάμε ακόμη και εγκύους τουλάχιστον για τον πρώτο χρόνο με τα είδη που χρειάζεται, όπως το γάλα.
– Το Σωματείο χρειάζεται προφανώς δωρεές και υλικά αγαθά.
Δεν ζητούμε χρήματα. Ποτέ δεν το κάναμε ούτε θα το κάνουμε αυτό. Ακόμη και ο καλός μου φίλος ο Ιβάν Σαββίδης που θέλησε να βοηθήσει δίνοντάς μας μια επιταγή, που φαντάζομαι -γιατί δεν την είδα καν- θα ήταν ένα πολύ καλό πόσο, δεν την έκανα δεκτή. Αυτό που θέλουμε είναι όσοι επιθυμούν να μας στηρίξουν να προσφέρουν αγαθά, πρώτες ύλες για το Συσσίτιο, ιατροφαρμακευτικό υλικό. Μου τηλεφωνούν από το εξωτερικό και μου ζητούν τον τραπεζικό λογαριασμό μας και τους απαντώ πως αν θέλουν να βοηθήσουν να απευθυνθούν σε μια εταιρεία και να μας προμηθεύσουν με αγαθά. Το λέμε και το φωνάζουμε, πως δεν μαζεύουμε λεφτά. Αν υπάρχει έστω κι ένας που να πει πως ήρθε ο παπα-Χρήστος ή κάποιο μέλος από το σωματείο και ζήτησε λεφτά, να βγει και να το πει. Δεν έχουμε μπει στα ΕΣΠΑ ή σε άλλες επιχορηγήσεις, ούτε στη βοήθεια από την Εκκλησία, δεν κάνουμε εράνους, δεν πουλάμε τίποτα.
– Τα έξοδα πρέπει να είναι υπέρογκα. Πως κατορθώνετε να παραμένετε ενεργοί χωρίς οικονομική στήριξη;
Οι πρώτες ύλες και όλα τα αγαθά είναι ευγενική προσφορά απλών ανθρώπων ή εταιρειών. Τα λειτουργικά έξοδα καλύπτονται από εμάς τους ίδιους. Εμείς, οι εθελοντές, πληρώνουμε τους λογαριασμούς και ό,τι έξοδα προκύπτουν. Και το ωραίο είναι πως γίνεται αυτό. Γιατί μας επισκέπτονται και πολιτικοί και τους λέμε πως πράγματι γίνονται πράγματα χωρίς λεφτά. Γι’αυτό λοιπόν ποτέ δε ζητάμε χρήματα, αλλά τους λέμε να έρθουν να μας γνωρίσουν κι αν αξίζουμε μια σακούλα τρόφιμα ας μας τα δώσουν. Σίγουρα θέλουμε την αγάπη τους. Θέλουμε να γίνουμε μια τεράστια αγκαλιά. Ετσι θα πάει μπροστά και η κοινωνία μας. Όταν αγκαλιαστούμε, τότε θέλουμε τη βοήθειά τους. Και τις γιορτές αυτές έτσι θέλουμε να τις περάσουμε, μια αγκαλιά μεγάλη. Ελεγε ο γέροντας Παΐσιος όταν τον ρώταγα για το τι είναι ο πνευματικός: «παιδάκι μου ο πνευματικός πρέπει να θυμάται την αγκαλά του Θεού πάντα». «Και πως γίνεται αυτό γέροντα;», ρωτούσα και μου έλεγε: «θα θυμάσαι εκείνο τον πατέρα στην Παραβολή του Ασώτου». Αυτό τον Θεό της αγάπης και της συγχώρεσης να ψάξουμε αυτές τις εορτές των Χριστουγέννων.
– Μετά από τόσα χρόνια κρίσης η τάση για βοήθεια στους συνανθρώπους μας έχει μειωθεί;
Το αντίθετο. Ολο και αυξάνεται ο αριθμός των ανθρώπων που έρχονται σε εμάς. Καλύπτουμε σχεδόν όλο τον ανατολικό νομό Θεσσαλονίκης. Οταν ξεκινήσαμε υπολογίζαμε πως θα κρατούσε ένα ή δύο χρόνια. Τώρα, πιστεύω πως υπάρχει ακόμη πολύς δρόμος να διανύσουμε, λόγω της αδυναμίας της πολιτικής και της κοινωνίας. Δεν μας κάνει χαρούμενους που και τη νέα χρονιά θα πρέπει να συνεχίσουμε να βοηθάμε με αυτό τον τρόπο. Θα θέλαμε να είχε βρεθεί λύση για τα προβλήματα των ανθρώπων. Προσπαθούμε να στηρίξουμε όλο τον κόσμο που μας έχει ανάγκη, δείχνοντας τον απαιτούμενο σεβασμό. Γι’αυτό και δεν έρχονται στις εγκαταστάσεις μας για να πάρουν το φαγητό της ημέρας, αλλά τους το πάμε εμείς στο σπίτι, γιατί αναγνωρίζουμε πως αρκετοί δε θα ήθελαν να φανεί το σημαντικό οικονομικό πρόβλημα που αντιμετωπίζουν. Ταυτόχρονα, στηρίζουμε φορείς και άλλα σωματεία, όπως με τα φάρμακα που μοιράζουμε. Πριν από ενάμιση χρόνο στείλαμε στο Πατριαρχείο Ιεροσολύμων κοντέινερ με περίπου 20 τόνους πράγματα. Αλλά και στην Αφρική σε Ιεραποστολές της Ορθόδοξης Εκκλησίας.
– Φως στο τούνελ για τη χώρα και του Ελληνες υπάρχει;
Είμαι από αυτούς που πιστεύουν πως αν δεν ψαχτούμε πολύ, από την κρίση δε θα βγούμε. Αν συνεχίσουμε να ήμαστε όλοι κλέφτες και να θέλουμε να κλέψουμε από το κοινό ταμείο, το κράτος, τον συνάνθρωπο, την εταιρεία, δε θα βγούμε ποτέ από την κρίση. Υπάρχει μια διήγηση που μου τη μετέφερε φίλος μου με τον Γέροντα Παΐσιο και είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα της καθαρότητας της καρδιάς και της ψυχής του ανθρώπου αυτού που δεν διανοούνταν να κλέψει από το κοινό ταμείο. Είχε πάει μια παρέα στο κελλί του να τον επισκεφθεί και βγήκε με ένα πακέτο στα χέρια. Τους ρώτησε από πού έρχονται και του απάντησαν από την Θεσσαλονίκη. «Αυτό το δεματάκι μπορείτε να το πάτε να το δώσετε σε αυτή την οικογένεια στην περιοχή αυτή;» ρώτησε κι ένα από τα παιδιά της παρέας απάντησε πως είναι στη γειτονιά του. Ο γέροντας επέστρεψε με μια πλάκα με γραμματόσημα κι άρχισε να τα κολλά. Εκπληκτος του λέει πως θα το πάνε στο σπίτι της οικογένειας και δε χρειάζεται γραμματόσημα. Και τότε εκείνος απαντά: «τα γραμματόσημα είναι της πατρίδας μας, της Ελλάδας. Βεβαίως και πρέπει να τα βάλω».
Από την κρίση αυτή ο άνθρωπος πρέπει να πάρει κι ένα μάθημα ακόμη, πως δεν είναι τα υλικά αγαθά αυτά που φέρνουν την ευτυχία. Η κρίση θα ενεργοποιήσει την αγάπη μεταξύ τους και θα μας δώσει τη σωστή διάσταση των λόγων του Χριστού. Η κρίση γεννήθηκε στον πλούτο, τότε που αγοράζαμε αλόγιστα, που δανειζόμασταν απερίσκεπτα. Και η Εκκλησία πρέπει να δώσει τη σωστή διάσταση. Πόσο τραγικό είναι να απαντάει η Εκκλησία με την ίδια επιθυμία και το ίδιο πάθος και να μαζεύει πλούτο. Πως γίνεται να συμβιβάζεται η Εκκλησία και να ξεχνά τα λόγια του Χριστού και να πάει δίπλα στον χρυσό και όχι στον Χριστό για να κάνει τα έργα της. Πρέπει να μαζεύουμε αγάπη και όχι χρήματα για να κάνουμε ένα εκκλησιαστικό έργο.
Πριν κάποια χρόνια είχα βρει έναν Αγιορείτης στην Αγία Αννα και του είπα «γέροντα θες να αλλάξουμε τα παράθυρα της καλύβης;». Μου απάντησε τότε: «σε παρακαλώ, όταν θα έρχεσαι εδώ δε θέλω να μου λες τέτοια γιατί είναι πειρασμός. Μια χαρά είναι τα παράθυρα. Μύρισέ τα… Ευωδιάζουν αγιοσύνη, ευωδιάζουν παλαιότητα. Ετσι θέλω να είναι». Ο ίδιος γέροντας μου λέει τώρα πως «έχουμε ακόμη μπροστά μας αρκετά χρόνια για να βγούμε από την κρίση γιατί βλέπω τι γίνεται κι εδώ μεταξύ μας οι Αγιορείτες. Αν δεν έλθει ο καιρός να μας λείψει το φαΐ και σε μας τους Αγιορείτες, σωτηρία δε θα μας φέρει ο Χριστός». Είναι δυνατό, μου λέει, ο κόσμος να πεινά και να πεθαίνει αλλά τα δικά μας αμπάρια να είναι γεμάτα με όλα τα καλούδια, να φτιάχνουμε νόστιμα και πλούσια φαγητά. «Ποιο τραπέζι από αγιορείτικο μοναστήρι είναι φτωχό αυτή τη στιγμή;» μου λέει. «Κανένα», μου απάντησε ο ίδιος.
Η σχέση με τον γέροντα Παΐσιο και η συμβουλή του
Η Κόνιτσα τους έφερνε πιο κοντά αλλά η πνευματική σύνδεση ήταν ακόμη μεγαλύτερη. Η αγάπη για τον Θεό οδηγούσε τον πΧρήστο που μόλις ολοκλήρωσε τις σπουδές του στη Θεολογική Σχολή του ΑΠΘ ήθελε να γίνει μοναχός στο Αγιο Ορος. Ο γέροντας Παΐσιος όμως του έδειξε το δρόμο που έπρεπε να ακολουθήσει.
– Είχατε συχνότατες επαφές με τον γέροντα.
Με τον γέροντα Παΐσιο έχουμε οικογενειακές σχέσεις. Εζησα και μεγάλωσα μαζί με την οικογένειά του, τα αδέλφια, τον γέρο-Ραφαήλ τον αδελφό του τον χάσαμε πριν από δύο χρόνια. Πριν έρθω στον Τρίλοφο ήμουν στην Κόνιτσα περίπου μια δεκαετία κι εκεί καλλιεργούσα μαζί με την οικογένεια τα πατρικά χωράφια του γέροντα Παϊσίου. Είχα την ευλογία πάρα πολλές φορές να βρεθώ μαζί του, να περάσω μέρα ολόκληρη στο κελλί, τον έβλεπα, τον απολάμβανα, τον χαιρόμουνα και πάντα με ρωτούσε για την κοινή μας πατρίδα. Και τον συμβουλεύτηκα και πριν γίνω Ιερέας. Κάναμε πολλές συζητήσεις και όταν μπήκα στην Θεολογική Σχολή και πήγαινα στο κελλί του και με άκουγε πολύ προσεκτικά. Λίγο πριν πάρω το πτυχίο μου είχα αποφασίσει να γίνω μοναχός στο Αγιο Ορος και πήγαινα πιο συχνά.
Ηταν Ιανουάριος και θα πήγαινα να τον δω και να του ανακοινώσω την απόφασή μου. Φτάνω εκεί, όπου επειδή η φήμη του είχε εξαπλωθεί είχε πολύ κόσμο. Όταν ήρθε η σειρά μου να πάρω την ευλογία του μου είπε πως δεν είναι αυτός ο δρόμους που πρέπει να ακολουθήσω. Ταράχτηκα και συγκλονίστηκα. Και με πήρε μια αγκαλιά και μου είπε πως «θα έρθει η στιγμή που θα το φορέσεις το ράσο, αλλά θα έχει άλλη αξία και θα είναι όμορφο για σένα». Πήγα μία εβδομάδα αργότερα και ζήτησα να μάθω το γιατί. Και μου λέει πως αυτό που με οδηγούσε δεν ήταν ο Θεός αλλά ο εγωισμός μου. Τον ευχαριστώ πολύ που με έσωσε, γιατί αυτό που ζω τώρα με αυτό το ράσο το απολαμβάνω και μπορώ να το σηκώσω. Δεν ξέρω αν κάνω ένα σπυρί έργο, αλλά κι αν ξαναγινόμουν ακόμη χίλιες φορές, πάλι αυτός ο παπάς θα ήθελα να είμαι, ο λίγο τρελός που είμαι σήμερα, με την καλή μου την παρέα κι εκείνα τα παιδιά τα λίγο φευγάτα από την κερκίδα του ΠΑΟΚ με τα οποία έχουμε γίνει οι καλύτεροι φίλοι.
Ο ΠΑΟΚ, η εξομολόγηση στο γήπεδο και οι… αλήτες
Ο π.Χρήστος Μήτσιος ακολουθεί πιστά τον ΠΑΟΚ, πηγαίνοντας πολύ συχνά στο γήπεδο. Εχει γίνει μάλιστα και σύνθημα από τους φανατικούς οπαδούς της ομάδας, τα παιδιά του όπως τα λέει που τα εξομολογεί πολύ συχνά. Μάλιστα ακόμη και μέσα στην κερκίδα των οπαδών τους ακούει, τους μιλά κάνοντας μια άτυπη εξομολόγηση.
– Δε θα το αλλάζατε το γήπεδο…
Όχι. Το γήπεδο είναι το κομμάτι που μου ταιριάζει. Οταν έρχονται εκείνα τα παιδιά και με αγκαλιάζουν, μου φιλούν το χέρι, όταν έρχονται για εξομολόγηση είναι ένα υπέροχο συναίσθημα. Και είναι γνήσιοι, και η αγάπη μας είναι γνήσια. Εγώ προτιμώ αυτούς τους φευγάτους και για επαφή και για εξομολόγηση, παρά αυτό που λέμε θρησκευόμενος. Ο θρησκευόμενος δυστυχώς γίνεται πολύ προβληματικός όσο περισσότερο μπαίνει μέσα στη θρησκεία και το βλέπει ως θρησκεία, ως εξουσία γιατί, λέει, πως κάνει σύμμαχό του τον Θεό. Τα πρωτεία δεν είναι για τον άνθρωπο.
– Εχετε νιώσει πως ενοχλούνται ορισμένοι από την Εκκλησία εξαιτίας της σχέσης με το ποδόσφαιρο.
Ξέρω ότι μπορεί να σκανδαλίζω, ξέρω ότι κάποιοι μπορεί να… ζορίζονται. Ας με αφήσουν όμως. Δεν έχει δικαίωμα κι αυτός ο παραπεταμένος νέος, ο τρελαμένος νέος; Βρήκαμε μια χημεία ώστε να μπορέσουμε να επικοινωνήσουμε. Ας την αφήσουμε να υπάρχει… Θα είναι καλό και για τα παιδιά, και για την κοινωνία και, ταπεινά το λέω, και για την Εκκλησία μας. Ο Χριστός μας όταν ήρθε στον κόσμο δεν έκανε παρέα με την ελίτ της εποχής, τους θρησκευόμενους και τους θεολόγους. Αλλά ήταν με τους παραπεταμένους. Δεν ντρεπόταν ο Κύριός μας, τους αγκάλιαζε, τους είχε φίλους του. Κι αυτό θα πρέπει να είναι παράδειγμα και για τη σχέση Εκκλησίας με τους πολιτικούς. Οσο πιο κοντά είναι με την πολιτική τόσο πιο προβληματική γίνεται και στα μάτια των ανθρώπων πιο αποκρουστική.
– Είστε αισιόδοξος ότι η νεολαία θα μπορέσει να επαναφέρει την Ελλάδα στην ηρεμία και τη γαλήνη που όλοι θέλουμε;
«Πάρα πολύ, αν τους δώσουμε χώρο. Οχι όμως τη νεολαία των πολιτικών και ζυμώνεται στα πλούσια σαλόνια. Να δώσουμε χώρο στη νεολαία εκείνη που παλεύει για ένα μεροκάματο για να συντηρήσει τη μητέρα του, από αυτή είμαι αισιόδοξος. Μου λένε, «γιατί παπά δεν πας στη Θύρα 1 του γηπέδου της Τούμπας που δεν είναι αλήτες;». Εκεί είναι οι αλήτες, οι απατεώνες και οι εκμεταλλευτές της κοινωνίας μας. Στη Θύρα 4 λένε και κάνα σύνθημα παραπάνω, αλλά σ’εκείνη τη Θύρα η καρδιά και ψυχή είναι πολύ πιο καθαρή. Πριν από τέσσερα-πέντε χρόνια, δεν υπήρχε τότε το σωματείο, ήρθαν στα χέρια μου ορισμένα χρήματα και θέλησα να τα δώσω σε ανθρώπους που τα είχαν ανάγκη. Πήγα στα παιδιά των συνδέσμων του ΠΑΟΚ και τους ζήτησα να μου υποδείξουν ποιες γνωστές τους οικογένειες υποφέρουν. Μου έδωσαν μια λίστα, πήγα σε καμιά 20αριά σπίτια, αλλά πάλι περίσσεψαν. Τους είπα αν ήθελαν να τους αφήσω κάτι ως βοήθεια και με αυστηρό τρόπο ο υπεύθυνος μου είπε «όχι, αυτά είναι ιερά λεφτά». Κανένα παιδί από αυτά δε με έχει ζορίσει ποτέ.
Στο ημίχρονο των αγώνων έρχονται στο αυτί μου και μου λένε μέσα σε πέντε λεπτά τις πράξεις τους χωρίς να αναζητήσουν δικαιολογία. Αυτό είναι το νόημα της εξομολόγησης. Δέχομαι τα λάθη μου, τα λέω καθαρά, μετανιώνω και στο τέλος να ζητάμε την αποκατάσταση των σχέσεων με τον Θεό. Τι μεγαλείο είναι αυτό. Υπάρχουν φορές που έρχονται 50 άτομα μαζί και λένε τα πάντα ο ένας δίπλα στον άλλον, χωρίς να σχολιάζει κανένας. Τέσσερις ώρες μυσταγωγία. Και ντρέπομαι και σκέφτομαι «θα το έκανα εγώ με τους φίλους μου;». Στην πρώτη Εκκλησία δεν είχαμε ατομική εξομολόγηση. Αυτά τα παιδιά το κάνουν πολλές φορές. Λένε κάποιοι, είναι αλήτες. Ε, και; Είχαν βγάλει μια φανέλα που έγραφε «πάπα Χρήστο, οι αλήτες είμαστε μαζί σου». Αυτά τα παιδιά δεν μπορούμε να τα πετάξουμε.
