Ο Μητροπολίτης Νεαπόλεως στο “Αγιορείτικο βήμα”: Εύλογες οι επιφυλάξεις και οι ενστά­σεις για το τμήμα Ισλαμικών Σπουδών, αλλά…

Συνέντευξη στον Μάνο Χατζηγιάννη-Μέρος Α΄

«Οι πτωχοί φροντίζουν τους φτωχότερους» τόνισε μιλώντας για την κρίση αποκλειστικά στο “Αγιορείτικο βήμα” ο Μητροπολίτης Νεαπόλεως & Σταυρουπόλεως κ. Βαρνάβας. Ο Μητροπολίτης στο πρώτο μέρος της εφ΄όλης της ύλης συνέντευξής του μιλάει ακόμη για το μέλλον των εκκλησιαστικών σχολείων, ξεκαθαρίζει την άποψή του για πολύκροτο ζήτημα των τελευταίων ημερών με το τμήμα Ισλαμικών Σπουδών στη Θεολογική Σχολή του ΑΠΘ,  κάνει λόγο για “μια ομάδα πολιτών με ιδεολογικές αγκυλώσεις που πράγματι βλέπει ως ύποπτο καθετί που έχει σχέση με την εκκλησιαστική μας παράδοση και ζωή”, ενώ δεν παραλείπει να στείλει μήνυμα και για την αργία της Κυριακής. 

Ακολουθεί το πρώτο μέρος στη συνέντευξης:  

-Σεβασμιώτατε, άπαντες αναγνωρίζουν το τεράστιο κοινωνικό έργο της Εκκλησίας. Μέχρι και ο πρωθυπουργός πρόσφατα εξήρε τη στήριξη που προσφέρει η Εκκλησία στην κοινωνία. Πόσο δύσκολο είναι όμως σε αυτούς τους χαλεπούς καιρούς να ανταποκριθεί η Εκκλησία στο έργο της φιλανθρωπίας με την παροχή συσσιτίων, αλλά και με τη στήριξη ευπαθών ομάδων μέσω των ιδρυμάτων της; 

 Η Εκκλησία υπάρχει για τον άνθρωπο, αφού συνεχίζει το έργο του Χρι­στού στη γη. Όπως Εκείνος έγινε άνθρωπος για τη σωτηρία του κόσμου, έτσι και η Εκκλησία «κενώνει» τον εαυτό της για να διακονήσει τους αδελφούς τους ελαχί­στους. Και η διακονία αυτή δεν αφορά μόνο την κοινωνική προσφορά και το κοινω­νικό έργο, που στην παρούσα συγκυρία είναι δύσκολο, αλλά αφορά πρωτίστως τη μυστηριακή ζωή, την ασκητική νοηματοδότηση της ζωής των ανθρώπων, την έμπνευ­ση της αγάπης και της αλληλεγγύης. Αν οι άνθρωποι είναι δίκαιοι και καλλιεργούν την αγάπη, τότε τα κοινωνικά προβλήματα ελαχιστοποιούνται. Ωστόσο, επειδή τα τελευταία χρόνια υπάρχουν πολλά προβλήματα, η Εκκλησία συμβάλλει επικουρικά στην πρόσκαιρη επίλυσή τους.

-Ποιμαίνοντας στις δυτικές συνοικίες της Θεσσαλονίκης γνωρίζετε καλά τις αγωνίες του κόσμου, αγωνίες που πηγάζουν από αυτό που μάθαμε να αποκαλούμε “κρίση”. Τι αφουγκράζεστε εσείς και ποια πρέπει να είναι τα εφόδια που πρέπει να διαθέτει καθείς από εμάς προκειμένου να αντιμετωπίσει τις δυσκολίες της εποχής; 

Στη Δυτική Θεσσαλονίκη πράγματι η κρίση γίνεται εμφανέστερη, αφού εδώ κατοικούν στην πλειονότητα άνθρωποι του καθημερινού μόχθου και του μερο­κά­ματου. Δίπλα όμως στην κρίση βλέπουμε και τις ευαισθησίες και την ανθρωπιά της τοπικής κοινωνίας, αφού «οι πτωχοί φροντίζουν τους φτωχότερους», όπως λέω συχνά. Η Ιερά Μητρόπολη Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως μέσα από ένα δίκτυο 31 ενοριακών συσσιτίων και προνοιακών πρω­το­βουλιών, που στηρίζονται κυρίως στη χριστιανική πίστη 1.500 περίπου εθελοντών, και προσπαθεί να αναπαύσει τους συμπολίτες μας που έχουν περισ­σότερη ανάγκη. Δεν έχουμε την εντύπωση ότι λύνουμε όλα τα κοινωνικά προ­βλή­ματα της περιοχής, αλλά προ­σφέ­ρουμε ένα πιάτο φαγητό κι ένα ποτήρι αναψυχής σε 7.259 ανθρώπους ημερησίως. Οι άνθρωποι δουλειά μας ζητάνε, κι εμείς επειδή αδυνατούμε να ανταποκριθούμε στο αίτημά τους, τους προσφέρουμε ένα πιάτο φαγητό. Δεν καυχόμαστε γι’ αυτό, το κάνουμε με συστολή. Θα προτιμούσαμε να μην υπάρχουν ανάγκες, αλλά βλέπετε τις δυσκολίες. Απαραί­τη­τα εφόδια στο έργο αυτό είναι η έξοδος από τον ατομισμό και η καλλιέργεια κοινω­νι­κής και συλλογικής ευθύνης.

-Πέραν από τα συσσίτια, το κοινωνικό παντοπωλείο, την τράπεζα ρουχισμού, το κοινωνικό ιατρείο, τους ξενώνες και τα άλλα ιδρύματα, στη Μητρόπολη Νεαπόλεως λειτουργεί και Εκκλησιαστικό Σχολείο. Το τελευταίο διάστημα έχει διαπιστωθεί μια προσπάθεια συστηματικής απαξίωσης των Εκκλησιαστικών Σχολείων με σκοπό την πλήρη εξαφάνισή τους. Χαρακτηριστική είναι η κραυγή αγωνίας των γονέων των μαθητών του Εκκλησιαστικού Σχολείου της Λαμίας που κινδυνεύει άμεσα με λουκέτο. Πώς τα σχολιάζετε γνωρίζοντας την πραγματικότητα της εκκλησιαστικής εκπαίδευσης; 

Αναφέρατε το Εκκλησιαστικό Σχολείο της Λαμίας και πιθανόν να γνωρίζετε ότι και εγώ ο ίδιος είμαι απόφοιτος της Εκκλησιαστικής Σχολής αυτής της πόλης. Είναι, λοιπόν, για έναν παραπάνω λόγο, που η προσωπική μου ανησυχία απέναντι στον τόσο σημαντικό και ευαίσθητο τομέα της εκκλησιαστικής εκπαίδευσης παραμένει αυξημένη. Ειδικότερα τώρα στο Εκκλησιαστικό Σχολείο της δικής μας ευθύνης, τα τελευταία χρόνια, επειδή βλέπαμε ακριβώς αυτή την απαξίωση των Εκ­­κλη­σιαστικών Σχολείων, αναλάβαμε πρωτοβουλίες για την αλλαγή της κατά­στα­σης προς τρεις κατευθύνσεις. Πρώτον, εξασφαλίσαμε με τη συμπαράσταση των ιερέων και των ενοριών ικανό αριθμό συμμετοχής μαθητών σ’ αυτό. Δεύ­τερον, χάρη στην ενεργοποίηση της διευθύντριας και τη φιλοτιμία των καθη­γη­τών που δουλεύουν σκληρά, ανέβηκε το μορφωτικό επίπεδο και είχαμε σημαντικές διακρίσεις για τους μαθητές του. Τρίτον, το Εκκλησιαστικό Σχολείο με σημαντικές πρωτοβουλίες τις οποίες υποστηρίξαμε, άνοιξε παράθυρο στην κοινωνία και έγινε ευρύτερα γνωστό. Οπότε, χάρη στην αξιοπιστία και το επίπεδό του πιστεύουμε ότι προσφέρει σημαντικό έργο. Στα 20 χρόνια λειτουργίας του, περίπου 300 απόφοιτοι του Εκκλησιαστικού Λυκείου Νεαπόλεως χειροτονήθηκαν ιερείς σε διάφορες Μητροπόλεις. Η εκκλησιαστική εκπαίδευση εάν οργανωθεί σωστά και υποστηριχθεί θεσμικά, μπορεί να προσφέρει αξιόλογα στελέχη στην Εκκλησία και την κοινωνία.

-Πολύ μεγάλη συζήτηση έχει ανοίξει σχετικά με το τμήμα Ισλαμικών Σπουδών στη Θεολογική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Ο τοπικός Μητροπολίτης Άνθιμος είναι κατηγορηματικά αντίθετος, ενώ άλλοι Ιεράρχες συμπεριλαμβανομένων και αρκετών της Θράκης έχουν ταχθεί υπέρ. Η δική σας θέση ποια είναι, μιας και ανήκετε και σε όμορη μητροπολιτική περιφέρεια; 

 Η Θεολογική Σχολή Θεσσαλονίκης είναι διεθνώς γνωστή για την καλ­λιέργεια της Ορθόδοξης χριστιανικής πατερικής παράδοσης και είναι για μας η τροφός Σχολή με αξιόλογους επιστήμονες-καθηγητές. Εκτός από τους Έλληνες φοιτητές έρχονται και σπουδάζουν σε αυτή σπου­δαστές από όλες τις ορθόδοξες χώρες αλλά και από τη Συρία, το Λίβανο, την Αίγυπτο τη Λατινική Αμερική και αλλού. Υπάρχουν εύλογες επιφυλάξεις και ενστά­σεις για την ίδρυση της κατεύθυνσης ισλαμικών σπουδών, αλλά μην ξεχνάτε ότι το Πανε­πιστή­μιο είναι αυτοδιοίκητο κι ακόμη ότι τα τέσσερα Πρεσβυγενή Πατριαρχεία της Ανατολής δραστηριοποιούνται σε μουσουλμανικές χώρες ή σε χώρες που κατοικούν και μουσουλμάνοι. Μπορεί κάποιος σήμερα να αγνοεί τι γίνεται στην ευρύτερη περιοχή και σε επίπεδο θρη­σκευ­τικών πεποιθήσεων;

-Τη χρονιά που πέρασε πολλά ήταν εκείνα τα γεγονότα τα οποία προκάλεσαν αντιδράσεις στους πιστούς. Η αργία της Κυριακής, το σύμφωνο συμβίωσης, το μάθημα των Θρησκευτικών, η δημοπράτηση του τεμένους, συνεχείς προτάσεις για διαχωρισμό Κράτους-Εκκλησίας… Πιστεύετε πως υπάρχει ένας υπόγειος πόλεμος εναντίον της Εκκλησίας στη χώρα μας; Η Ιερά Σύνοδος έχει αντιμετωπίσει όπως θα έπρεπε τις “δοκιμασίες”;

Η Ιερά Σύνοδος γρηγορεί και έχουμε εμπιστοσύνη τόσο σε αυτή όσο στον Προκαθήμενό της. Υπάρχουν άνθρωποι που εργάζονται νυχθημερόν στην αφά­νεια, για να απαντήσουν στις προκλήσεις των καιρών. Και θα έλεγα ότι πέρα από κάποιες υπερβολές, οι φωνές που ακούγονται από τον εκκλησιαστικό χώρο για τα ζη­τήματα αυτά είναι νηφάλιες, διαφωτίζουν τους πιστούς και προβάλλουν το ορθόδοξο χρι­στιανικό ήθος.

Από την άλλη υπάρχει μια μικρή μερίδα Ελλήνων πολιτών με πρόσβαση στα μέσα γενικής ενημέρωσης και με σαφείς ιδεολογικές αγκυλώσεις που πράγματι βλέπει ως ύποπτο καθετί που έχει σχέση με την εκκλησιαστική μας παράδοση και ζωή. Δεν μπορώ να πω εάν υπάρχει υπόγειος πόλεμος εναντίον της Εκκλησίας. Μπορώ όμως να πω, ότι όσοι αντιτάσσονται στις διαχρονικά δοκιμα­σμένες αξίες της ζωής που διασώζει και προβάλλει η Εκκλησία, αντιμάχονται την πραγματική ζωή των ανθρώπων.

Θέλουν να χειραγωγήσουν τη νέα γενιά και να καταργήσουν την ευλογημένη αργία της Κυριακής, να απαξιώσουν την παραδοσιακή οικογένεια και να ξεριζώσουν την πίστη, η οποία έγινε η κινητήρια δύναμη του Γένους σε δύσκολες εποχές. Εξάλλου στο χώρο της Εκκλησίας έχει αναπτυχθεί ένας θαυμάσιος και παγκόσμια αναγνωρισμένος πολιτισμός, που αποτελεί πολιτιστική κληρονομιά του γένους – θα τον πολεμήσουμε και αυτόν;

Αύριο ακολουθεί το δεύτερο μέρος της συνέντευξης….