Νεαπόλεως Βαρνάβας στο “Αγιορείτικο βήμα”: Πρωτείο διακονίας κι όχι εξουσίας το πρωτείο στην Ορθόδοξη Εκκλησία

Συνέντευξη στον Μάνο Χατζηγιάννη-Μέρος Β΄

“Οι διώξεις των χριστιανών στη Μέση Ανατολή και η απαγωγή των δύο μητροπολιτών επιβεβαιώ­νει για μια ακόμη φορά, ότι η Εκκλησία είναι κοντά στο λαό της και αυτό το πληρώνει ακριβά” τόνισε μιλώντας για την κατάσταση στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής αποκλειστικά στο “Αγιορείτικο βήμα” ο Μητροπολίτης Νεαπόλεως & Σταυρουπόλεως κ. Βαρνάβας.

Ο Μητροπολίτης στο σημερινό δεύτερο μέρος της εφ΄όλης της ύλης συνέντευξής του μιλάει ακόμη για την απομάκρυνση Ιεραρχών από το μητροπολιτικό τους θρόνο, εξηγεί γιατί κατά την άποψή του η Σύναξη των Προκαθημένων στο Φανάρι ήταν επιτυχημένη, μιλάει για την ενότητα της Ορθοδοξίας, αλλά για τους διαθρησκευτικούς διαλόγους και τέλος μοιράζεται τις εμπειρίες του από το Άγιον Όρος. 

Ακολουθεί το δεύτερο και τελευταίο μέρος της συνέντευξης: 

-Λίγο πριν τελειώσει το 2013 κινήθηκαν οι σχετικές διαδικασίες που εν τέλει οδήγησαν στην απομάκρυνση Ιεράρχου από το μητροπολιτικό του θρόνο λόγω αδυναμίας ασκήσεως των καθηκόντων του. Πρόσφατα η Ιερά Σύνοδος αποφάσισε αντίστοιχες διαδικασίες για άλλους δύο Ιεράρχες; Πώς το σχολιάζετε;

 Ο Καταστατικός Χάρτης της Εκκλησίας της Ελλάδος, που αποτελεί Νόμο του Κράτους, προβλέπει νόμιμες διαδικασίες που διασφαλίζουν τόσο την κάλυψη των ποιμαντικών αναγκών σε περιπτώσεις ασθένειας ή αδυναμίας ασκήσεως των καθηκόντων εκ μέρους κάποιων ιεραρχών όσο και την περιφρούρηση της αξιοπρέπειάς τους. Προσωπικά διακόνησα τον μακαριστό Μητροπολίτη Διονύσιο, ο οποίος όταν είδε ότι δεν μπορεί να ασκήσει αποτελεσματικά τα καθήκοντά του, παραι­τήθηκε. Είχε πλήρη επίγνωση της κατάστασής του, ο λαός και ο κλήρος τον τιμούσε και ασθενή όντα και κοιμήθηκε ειρηνικά στο δωμάτιό του στη Μητρόπολη. Θα μπορούσε επίσης η Εκκλησία της Ελλάδος να ιδρύσει, -εφόσον την αφήσει το Κράτος να αξιοποιήσει την εναπομείνασα περιουσία της-, ξενώνα για υπέργηρους και ανήμπορους ιεράρχες για να διευκολύνει την κατάσταση.

-Πρόσφατα πραγματοποιήθηκε η Σύναξη των Ορθοδόξων στο Φανάρι και αποφασίστηκε Πανορθόδοξη Σύνοδος σε δύο χρόνια. Πιστεύετε πως η Σύναξη ήταν επιτυχημένη; Όλοι μίλησαν για ενότητα αλλά οι κατά καιρούς αντιπαραθέσεις είναι γεγονός. Είτε πρόκειται για το θέμα του Κατάρ είτε για αυτό της Τσεχίας είτε ακόμη για το πολυσυζητημένο ζήτημα περί πρωτείου. Εσείς τι πιστεύετε πως έχει ανάγκη η Ορθοδοξία μας; 

Η ενότητα των Ορθοδόξων είναι δεδομένη και θεωρώ ότι δεν πρόκειται να κλονισθεί. Εξάλλου εγγυητής της ενότητας αυτής είναι το Σεπτό Οικουμενικό Πα­τριαρχείο και η Αυτού Θειοτάτη Παναγιότης, ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρ­θο­λομαίος που αφουγκράζεται τα μηνύματα των καιρών και αγρυπνεί συντο­νί­ζο­ντας το έργο της Εκκλησίας. Διαφορετικές θεωρήσεις και αντιπαραθέσεις εντός των κόλπων της Ορθοδοξίας θα υπάρχουν πάντοτε, όπως υπήρχαν εξαρχής στην Εκκλησία. Η Σύναξη των Ορθοδόξων στο Φανάρι μπορώ να πω ότι ήταν ιδιαίτερα επιτυχημένη. Αυτό φαίνεται, -παρά τα όσα λέγονται και γράφονται-, και από το γεγονός της συμφωνίας για την Πανορθόδοξη Σύνοδο σε δύο χρόνια. Υπάρχουν επιτροπές από επισκόπους, καθηγητές και άλλους κληρικούς που εργάζονται για να δώσουν απαντήσεις στα σύγχρονα ζητήματα που απασχολούν τους Ορθόδοξους χριστιανικούς λαούς.

Το πρωτείο στην Ορθόδοξη Εκκλησία θεωρούνταν πάντοτε ως πρωτείο διακονίας και θυσίας κι όχι ως πρωτείο εξουσίας. Μπορεί κάποιος σήμερα να αμφισβητήσει με σοβαρά επιχειρήματα, ότι το Οικουμενικό Πατριαρχείο δεν διακονεί μέσα σε ένα δύσκολο και συχνά εχθρικό περιβάλλον την Ορθοδοξία και δεν δίδει τη μαρτυρία της πίστεως;

-Με δεδομένη και τη συνάντηση στα Ιεροσόλυμα του Οικουμενικού Πατριάρχη με τον Πάπα, ποια είναι η άποψή σας για τους διαχριστιανικούς, αλλά γενικότερα τους διαθρησκειακούς διαλόγους; 

Η Ορθόδοξη Εκκλησία έχει την αυτοσυνειδησία της μίας, αγίας, καθο­λικής και αποστολικής Εκκλησίας, όπως ομολογούμε στο Σύμβολο της πίστεώς μας. ΄Εχουμε το προνόμιο να κρατάμε ζωντανή επί δύο και πλέον χιλιάδες χρόνια την αποστολική και πατερική παράδοση. Η αταλάντευτη αυτή πορεία και ο πλούτος αυτής της παράδοσης μάς εξοπλίζει και μας δίδει τη δυνατότητα να συνομιλούμε με τους άλλους χωρίς να φοβόμαστε για την πίστη μας. Και θεωρώ ότι οι άλλοι έχουν ανάγκη του αυθεντικού χριστιανικού λόγου, που είναι λόγος Πνεύματος και ζωής αληθινής. Αναρωτιέμαι, εάν κρύβουμε αυτάρεσκα αυτόν τον πλούτο της Ορθοδοξίας, μήπως στο τέλος κατακριθούμε από τον Κύριο όπως ο κακός διαχειριστής των ταλάντων που αναφέρεται στο Ευαγγέλιο;

-Πιστεύετε πως γενικότερα ο χριστιανισμός δέχεται μια τεράστια πολεμική διεθνώς; Πώς κρίνετε τον σύγχρονο διωγμό των Χριστιανών στη Μέση Ανατολή; 

Πράγματι φαίνεται ότι υπάρχει ένα παγκόσμιο κίνημα εναντίον του χριστιανισμού με εκδόσεις βιβλίων, τηλεοπτικές εκπομπές, επιστημονικοφανή ντοκι­μαντέρ και προβολή σκανδάλων που αποσκοπεί στον κλονισμό της χριστιανικής πίστης. Είναι εμφανής και πανθομολογούμενη επίσης η ελάττωση του αριθμού των χριστιανών σε χώρες όπου για χιλιετίες είχαν μόνιμη και σταθερή παρουσία. Η απαράδεκτη αυτή κατάσταση, σε συνδυασμό με το θλιβερό γεγονός της συνεχιζόμενης αιματοχυσίας πρέπει να μας προβληματίσουν όλους σοβαρά και να μας θέσουν σε επαγρύπνηση. Δεν πρέπει βέβαια να ξεχνάμε παράλληλα, ότι χρέος των χριστιανών είναι να δίδουν καθημερινά τη μαρτυρία της πίστης και να διαψεύδουν στην πράξη την πολεμική που γίνεται. Ακόμη, σχετικά με τις διώξεις των χριστιανών στη Μέση Ανατολή και την απαγωγή των δύο μητροπολιτών επιβεβαιώ­νεται για μια ακόμη φορά, ότι η Εκκλησία είναι κοντά στο λαό της και αυτό το πληρώνει ακριβά.

-Αποτελεί απειλή για την Εκκλησία η εκκοσμίκευση; 

Εξαρτάται πώς νοείται η έννοια της εκκοσμίκευσης. Διότι τα εξωτερικά στοιχεία μπορεί να αλλάζουν στην Εκκλησία. Σημασία όμως έχει να διασώζεται ο κύριος σκοπός της που είναι ο αγιασμός και η σωτηρία του κόσμου. Και αυτό νομίζω πως συμβαίνει και στις μέρες μας. Ας μην ξεχνάμε επίσης ότι για να φθάσουμε από τις κατακόμβες και τους διωγμούς στο σύμβολο της Ορθοδοξίας στην Αγία Σοφία πέρασαν πολλά χρόνια. Το γεγονός ότι και σήμερα η Εκκλησία αναδεικνύει νέους αγίους, σημαίνει ότι είναι ζωντανή και ακμαία.

-Ποιες είναι οι εμπειρίες σας από το Άγιον Όρος;

΄Εχω την ιδιαίτερη ευλογία να επισκέπτομαι συχνά το ΄Αγιον Όρος, το Περιβόλι της Παναγίας μας. Συμμετέχω στις αγρυπνίες και στις πανηγύρεις και θαυμάζω τον πλούτο της πίστης μας αλλά και βλέπω με σεβασμό τους ενασκουμένους πατέρες στα διάφορα μοναστήρια, σκήτες και κελιά. Μόλις πριν από λίγες μέρες παρέστην στην Αγρυπνία της Ιεράς Μονής Μεγίστης Λαύρας και η εμπει­ρία ήταν μοναδική. Το ΄Αγιον ΄Ορος πέρα από τα ξεχωριστά κειμήλια και τον πολιτιστικό πλούτο που διασώζει, εμπνέει την εσωτερική ησυχία, την άσκηση, την προσευχή και την ταπείνωση. Μέσα από τη σιωπή ομιλεί η Παναγία, οι άγιοι αλλά ακόμη θα τολμούσα να πω ότι έχει φωνή και το μοναδικό κάλλος της κτίσεως. Όλα εδώ «διηγούνται τη δόξα του Θεού». Μακάριοι όσοι έρχονται ως ευλαβείς προσκυ­νη­τές κι όχι ως αδιάφοροι τουρίστες στον αγιασμένο αυτό τόπο.

Με τον ομογενή επιχειρηματία και μεγαλομέτοχο του ΠΑΟΚ, Ιβάν Σαββίδη