Συνέντευξη στον Μάνο Χατζηγιάννη
“Το θέμα της «εκκλησιαστικής περιουσίας» είναι πάντοτε ένα άλλοθι, για να παραβλεφθεί το ζήτημα της χρήσεως, νομής και αξιοποιήσεως της τεραστίας κρατικής περιουσίας, που παραμένει αναξιοποίητη ή που δεν αξιοποιείται σωστά”…
Αυτά αναφέρει μεταξύ άλλων στην αποκλειστική του εφ΄όλης της ύλης συνέντευξη στο “Αγιορείτικο βήμα” ο Μητροπολίτης Ιλίου, Πετρουπόλεως και Αχαρνών κ. Αθηναγόρας , ο οποίος μιλάει χωρίς περισπασμούς.
Στο πρώτο μέρος αυτής αναφέρεται στα προβλήματα της νεοσύστατης Μητρόπολης, στην κρίση, στο κοινωνικό έργο της Εκκλησίας, στο καυτό ζήτημα της εκκλησιαστικής περιουσίας καθώς επίσης και στους παλαιοημερολογίτες της μητροπολιτικής του περιφέρειας.
Το πρώτο μέρος της συνέντευξης έχει ως εξής:
– Σεβασμιώτατε, είστε ο ποιμενάρχης μιας νεοσύστατης σχετικά Μητροπόλεως που προέκυψε μετά το διαχωρισμό της άλλοτε Μητρόπολης Αττικής. Ποια είναι τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Μητρόπολη Ιλίου, Αχαρνών και Πετρουπόλεως και ποιο το έργο που έχει γίνει μέχρι σήμερα;
Μετά τον διαχωρισμό της πάλαι ποτέ Ιεράς Μητροπόλεως Αττικής και την σύσταση της νέας Ιεράς Μητροπόλεως Ιλίου, Αχαρνών και Πετρουπόλεως, ο Νέος Επίσκοπος είχε να αντιμετωπίσει ορισμένα σημαντικά και ζωτικής προτεραιότητος ζητήματα.
Θα παρελάμβανε μία πολυπληθή Μητρόπολη, χωρίς να υπάρχει κτίριο για την στέγαση των γραφείων και την διεκπεραίωση των εργασιών της. Δεν υπήρχαν ακόμη θέσεις υπαλλήλων, επισκοπείο για την κατοικία του επισκόπου, οίκημα για την στέγαση του κέντρου νεότητος. Όλα αυτά απαιτούσαν για την ίδρυση και ανοικοδόμησή τους ικανό ποσό αλλά και ευρωστία οικονομική από πλευράς Μητροπόλεως.
Συγχρόνως έπρεπε να αντιμετωπιστούν τα έντονα προβλήματα φτώχειας, ανεργίας, ευπαθών ομάδων, ρομά, προσφυγικού πληθυσμού. Χρειαζόταν να γίνει κάτι και από πλευράς Τοπικής Εκκλησίας για την αυξημένη εγκληματικότητα σε περιοχές, όπως Άνω Λιόσια και Ζεφύρι και την υποβάθμιση του βιοτικού και κοινωνικού επιπέδου.
Θα ήθελα να επισημάνω στα προβλήματα της Μητροπολιτικής μου περιφέρειας και την πολυπληθή ομάδα των παλαιοημερολογιτών, που κατά καιρούς δημιουργούσαν έριδες και ζητήματα στις γειτονικές ενορίες.
Προσθέτω, ακόμη και ένα θέμα, που συνάντησα στην πορεία μου: έχουμε Ι. Ναούς, οι οποίοι δεν έχουν την δυνατότητα να συντηρηθούν. Δεν έχουν την δυνατότητα να εξοφλήσουν τα βασικά τους έξοδα, να ολοκληρώσουν το έργο ανοικοδόμησής τους.
Όλα αυτά προσπαθήσαμε, συν Θεώ, να τα αντιμετωπίσουμε κατά το δυνατόν, ως εξής:
α. Αναζητήσαμε και βρήκαμε κτίριο για την στέγαση των γραφείων μας και την διεξαγωγή των κεντρικών εργασιών. Έτσι η Μητρόπολη απέκτησε την προσωρινή της έδρα απέναντι από τον Ιερό Ναό Αγίου Γεωργίου Καματερού αρχικά στο ισόγειο και κατόπιν έπειτα από κατάλληλη διαμόρφωση των χώρων στον 2ο και 3ο όροφο του ιδίου κτιρίου. Βέβαια ο χώρος δεν επαρκεί και ήδη αντιμετωπίζουμε τόσο το πρόβλημα της δυσλειτουργίας ορισμένων γραφείων, όσο ακόμη και της αποθήκευσης αρχειακού υλικού.
Βεβαίως δεν επαναπαυθήκαμε. Κατόπιν επικοινωνίας και συνεργασίας με τον Δήμαρχο Ιλίου κ. Ζενέτο Νικόλαο αποφασίστηκε η εξεύρεση χώρου και η ανοικοδόμηση Μητροπολιτικού Μεγάρου σε οικοπεδική έκταση του Δήμου Ιλίου. Ήδη το οικόπεδο βρέθηκε έχουν κατασκευαστεί η μακέττα και το σχέδιο του οικοδομήματος και καταβάλλουμε προσπάθειες για την ανοικοδόμησή του τα επόμενα έτη.
β. Αντιμετωπίσαμε το πρόβλημα της φτώχειας και της ανεργίας με τα συσσίτια, την πρόσληψη ατόμων, την επιδότηση οικογενειών κ.λ.π. με την ανασυγκρότηση και αναδιοργάνωση του Ταμείου Ενοριακής Δράσεως, το οποίο έκανε την Ιερά Μητρόπολή μας μέσα σε 3 χρόνια να καταστεί η 4η Μητρόπολη σε φιλανθρωπική δράση σε σχέση με τις Ιερές Μητροπόλεις της υπόλοιπης Ελλάδος. Συνεργαστήκαμε με φορείς, όπως Τράπεζες, Super Market, Δήμους για την στήριξη οικογενειών και μαθητών στα σχολεία, ώστε να μπορούμε να τους προσφέρουμε στο χώρο εκπαίδευσης ένα πλούσιο δεκατιανό.
γ. Με τις κατασκηνώσεις –τώρα ετοιμαζόμαστε να τις λειτουργήσουμε για 4η χρονιά– δόθηκε η ευκαιρία να κάνουν διακοπές μαθητές-τριες, που αδυνατούσαν να παραθερίσουν. Σε αυτές τα προηγούμενα χρόνια εξυπηρετήθηκαν πάνω από 1500 παιδιά.
δ. Πρόγραμμα Ρομά: πρόκειται για ένα πρωτοποριακό πρόγραμμα, που ξεκίνησε αρχές του έτους σε συνεργασία με τον Δήμο Φυλής και το Δήμαρχο κ. Μπουραΐμη Δημήτριο, και αποσκοπεί στην κοινωνική και μαθησιακή επανένταξη των μαθητών-τριών Ρομά, την εκπαιδευτική και ψυχολογική στήριξή τους και την δημιουργική δραστηριοποίησή τους μέσα στο χώρο εκπαίδευσης. Το πρόγραμμα συντονίζουν από πλευράς Δήμου ο πρόεδρος της Πρωτοβάθμιας Σχολικής Επιτροπής κ. Δημήτριος Πουλιάσης και από πλευράς Ιεράς Μητροπόλεως ο Εκπαιδευτικός κ. Δημήτριος Ανυφαντάκης.
ε. Αναδιοργάνωση και συντονισμός των 6 Αρχιερατικών Περιφερειών της Ιεράς Μητροπόλεως σε 1. Ιλίου, 2. Αχαρνών Α΄, 3. Αχαρνών Β΄, 4. Πετρουπόλεως, 5. Φυλής, Άνω Λιοσίων και Ζεφυρίου και 6. Καματερού και Αγίων Αναργύρων. Εξασφαλίστηκε έτσι η αρτιότερη διαποίμανση του φιλοχρίστου λαού, η καλύτερη μηχανοργάνωση και βελτιώθηκε η επικοινωνία μεταξύ μας.
στ. Δημιουργήθηκε ιστοσελίδα στο διαδίκτυο και προφίλ στο facebook και το twitter, τα οποία μετετράπησαν σε ένα ορθόδοξο άμβωνα στον κυβερνοχώρο και σε ένα μέσο ενημέρωσης για το έργο της I. Μητροπόλεως. Το γεγονός αυτό έδωσε αφορμή να παρακινηθούν πολλοί ενοριακοί Ιεροί Ναοί στην δημιουργία δικής τους ιστοσελίδας, να καταρτίσουν το δικό τους mail επικοινωνίας και να καθορίσουν σε κάθε ενοριακό Ναό έναν υπεύθυνο διαδικτυακής επικοινωνίας.
ζ. Οργανώθηκαν και διεξήχθησαν 3 μεγάλα φεστιβάλ Νεότητος (2010, 2011, 2012) με προσέλευση κάθε φορά 2000 ατόμων. Από την περσυνή χρονιά επιθυμώντας μια αμεσότερη επικοινωνία με τους νέους των σχολείων ξεκινήσαμε τον διαγωνισμό σύνθεσης και εκτέλεσης τραγουδιού και θεατρικών δρωμένων ο οποίος ολοκληρώθηκε με επιτυχία και οι νέοι της Μητροπολιτικής Περιφέρειας ανέδειξαν τα ταλέντα τους.
η. Το 2012 εκπονήθηκαν τρία (3) προγράμματα κοινωφελούς εργασίας σε συνεργασία με τον φορέα «ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΦΟΚΜΕΕ» βάσει του οποίου προσελήφθησαν στις Αρχιερατικές Περιφέρειες με 6μηνη σύμβαση πάνω από 250 νέοι και νέες. Έτσι κατά κάποιο τρόπο δώσαμε δουλειά στους ανθρώπους μας και με το πρόγραμμα αυτό οργανώθηκαν συσσίτια, μαγειρεία, κοινωνικά φροντιστήρια, ιατρική βοήθεια στο σπίτι, ψυχολογική στήριξη ανθρώπων με ανάγκες, οργάνωση υπηρεσιών και αρχείων Μητροπόλεως κ.λ.π.
Κατά την φετινή χρονιά για δεύτερη φορά τώρα, και μέσω ΟΑΕΔ, προσλήφθηκε και πάλι προσωπικό, το οποίο κατέλαβε και πάλι ανάλογες θέσεις εργασίας.
Αυτή την περίοδο βρίσκεται εν τη γενέσει της η υλοποίηση ενός νέου προγράμματος με τίτλο «Απασχόληση και Δημιουργία», το οποίο στοχεύει στην ανάπτυξη μιας ενεργητικής πολιτικής υποστήριξης και κοινωνικής ένταξης 70 ανέργων ωφελουμένων. Βάσει αυτού του προγράμματος θα δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας που θα αφορούν σε νέες κοινωνικές επιχειρήσεις και νέες επιχειρήσεις, οι οποίες θα δραστηριοποιούνται στον τομέα της κοινωνικής επιχειρηματικότητας, του εναλλακτικού τουρισμού και της πράσινης επιχειρηματικότητας. Παράλληλα, θα πραγματοποιηθεί τοποθέτηση ανέργων στον ιδιωτικό τομέα, σε συναφή αντικείμενα. Το εν λόγω πρόγραμμα πραγματοποιείται από την Ιερά Μητρόπολη και σε συνεργασία με τον Δήμο Ιλίου και τους Four Elements, MAST Συμβουλευτική AE και τον Εκπαιδευτικό Οργανισμό Eurotraining.
θ. Επικοινωνία και συνεργασία με τους χώρους εκπαίδευσης και το ανθρώπινο δυναμικό του. Επί 4 συνεχή έτη πραγματοποιούμε ετήσια σύναξη θεολόγων εκπαιδευτικών για διάλογο και συναντίληψη. Συνεργαζόμαστε με τους σχολικούς συμβούλους των περιφερειών μας και ανάλογους φορείς εκπαίδευσης.
ι. Ήρθαμε σε συνεργασία με ανθρώπους, που ακολουθούν το παλαιό ημερολόγιο και καθιερώσαμε Ναούς και Ιερές Μονές στον περιφέρειά μας, όπου ακολουθούν το παλαιό ημερολόγιο και μνημονεύουν τον οικείο επίσκοπο. Έτσι με την αγάπη και την κατανόηση λύσαμε κατά κάποιο τρόπο και όσο ήταν δυνατόν τον πολύχρονο αυτό διχασμό μεταξύ των πιστών, που αποτελούν το εκκλησιαστικό πλήρωμα.
ια. Καταβάλαμε προσπάθεια για επικοινωνία με τους ιερείς μας. Πέραν της διοικητικής σχέσεως με τον κλήρο της Ι. Μητροπόλεως Ιλίου έπρεπε οι ιερείς να έχουν μία σχέση αγάπης και κοινωνίας με τον Επίσκοπό τους περισσότερο ψυχοθεραπευτική παρά φοβική. Έτσι κατά καιρούς διοργανώνονται συναντήσεις με τους κληρικούς, τις οικογένειες και τα παιδιά τους, στις οποίες λειτουργεί μια ατμόσφαιρα χαράς, κατανόησης και βαθύτερης γνωριμίας.
ιβ. Δώσαμε σημασία στην επιμόρφωση των κληρικών μας για να μπορέσουν να αντιμετωπίσουν με τον καλύτερο τρόπο τις προκλήσεις της εποχής μας. Γι΄ αυτό συνάψαμε συμφωνία με το πιστοποιημένο από το Κράτος Ίδρυμα Ποιμαντικής Επιμόρφωσης της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών για εκπόνηση προγραμμάτων στην Μητροπολιτική μας Περιφέρεια.
– Σεβασμιώτατε, άπαντες αναγνωρίζουν το τεράστιο φιλανθρωπικό έργο της Εκκλησίας σε αυτήν την παρατεταμένη περίοδο της κρίσης. Πόσο δύσκολο είναι όμως σε αυτούς τους χαλεπούς καιρούς να ανταποκριθεί η Εκκλησία σε αυτό το σπουδαίο έργο με την παροχή συσσιτίων, αλλά και με τη στήριξη ευπαθών ομάδων μέσω των ενοριών η των ιδρυμάτων της;
Καιροί χαλεποί, όπως λέγαμε παλιότερα, «πέτρινα χρόνια», όπου όλοι δοκιμάζονται. Η ανταπόκριση της Εκκλησίας στο θέμα αυτό είναι ουσιαστική. Βέβαια σας απήντησα κατά κάποιον τρόπο, με το προηγούμενο ερώτημα και γι΄ αυτό το ζήτημα. Εκείνο, που πρέπει να επισημάνω για να γίνει αντιληπτή η δυσκολία του προβλήματος είναι, ότι η ποσότητα των συσσιτίων υπερδιπλασιάστηκε σε σχέση με παλαιότερα. Ενορίες για παράδειγμα στις οποίες παλαιότερα σιτίζονταν περί τα 80 άτομα, σήμερα ξεπερνούν τα 250.
Είναι γεγονός, ότι δεν έχουμε να ανταποκριθούμε σε λίγες οικογένειες, μετρημένες στα δάκτυλα, όπου εύκολα κανείς δύναται να τις στηρίξει οικονομικά, αλλά έχουμε να αντιμετωπίσουμε έναν ογκώδη αριθμό ανθρώπων, τα οικονομικά μας είναι πενιχρά, η διανομή των αναγκαίων πρέπει να γίνεται με έλεγχο και δικαιοσύνη και οπωσδήποτε χρειάζεται η επαφή μας με άλλους χώρους κοινωνικούς και μη, που θα μας συμπαρασταθούν σ΄ αυτό το σπουδαίο και μεγάλο έργο.
– Όταν οποιοσδήποτε θέλει να βάλει κατά της Εκκλησίας ξεθάβει τα περί “εκκλησιαστικής περιουσίας”. Ποια είναι όμως η αλήθεια για αυτήν;
Έχω την εντύπωση, ότι το θέμα της «εκκλησιαστικής περιουσίας» είναι πάντοτε ένα άλλοθι, για να παραβλεφθεί το ζήτημα της χρήσεως, νομής και αξιοποιήσεως της τεραστίας κρατικής περιουσίας, που παραμένει αναξιοποίητη ή που δεν αξιοποιείται σωστά. Ας αξιοποιηθεί λοιπόν, πρώτα κατά τον καλύτερο τρόπο η κρατική περιουσία και να δοθεί η ελευθερία στην Εκκλησία να αξιοποιήσει την δική της, όπως πρέπει.
Η Εκκλησία γνωρίζει πολύ καλά, με ποιόν τρόπο θα αξιοποιήσει την περιουσία της, διότι οι ανάγκες της είναι πολύ μεγάλες. Αν μελετήσουμε το «χρονικό των Ενοριών της Παλαιάς Αθήνας» του Παναγή Σκουζέ θα καταλάβουμε όλοι ότι η Εκκλησία έχει τον τρόπο και την δύναμη να αξιοποιεί τα δικά της με αγάπη, οργάνωση και δικαιοσύνη και ότι μπορεί να λύσει ουσιαστικά το κοινωνικό και οικονομικό ζήτημα των ανθρώπων της.
Αξίζει να μελετηθεί και το προσφάτως εκδοθέν (2013) σύγγραμμα του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών κ.κ. ΙΕΡΩΝΥΜΟΥ, που αναφέρεται στο ίδιο θέμα.
– Ποια πρέπει να είναι τα εφόδια κάθε ανθρώπου για να αντιμετωπίσει την κρίση, η οποία πέρα από οικονομική είναι και πνευματική;
Η συμμετοχή στα δρώμενα και τα τελούμενα της Εκκλησίας.
Όταν ο πιστός αναζητά στην Εκκλησία, ό,τι και από ένα Super Market, δηλαδή την ικανοποίηση των υλικών του αναγκών, τότε δεν θα μπορεί να βρει ποτέ απάντηση στις βαθύτερες ανησυχίες του. Δεν θα είναι δυνατό να βρίσκει πληρότητα μέσα στην Εκκλησία.
Όχι ότι η Εκκλησία θα αρνηθεί να προσφέρει στον συνάνθρωπο! Θα το κάνει, φυσικά με όσα μέσα μπορεί. Αλλά μην πιστεύσουμε, ότι η Εκκλησία είναι αποκλειστικά ένας κοινωνικός φορέας ή μια σειρά πολυκαταστημάτων, που ήρθε για να κλείσει όλα τα άλλα. Η Εκκλησία ήρθε για να δώσει αυτό, που δεν μπορεί να το προφέρει κανένας άλλος. Κι αυτό είναι η λύτρωση, η εύρεση δηλαδή του αληθινού νοήματος της ζωής.
Αυτό θα το ζήσει κανείς με την πνευματική και μυστηριακή ζωή. Έτσι θα λυτρώνεται κανείς οντολογικά και αφού θα λυτρώνεται, φυσικό είναι ότι θα προσφέρει και θα προσφέρεται για τον συνάνθρωπο.
*Αύριο θα δημοσιευτεί το δεύτερο και τελευταίο μέρος της συνέντευξης
