Οι χώρες που απειλούν την υφήλιο και οι αιτίες που μπορούν να οδηγήσουν σε «εκρήξεις»
Οι γεωπολιτικοί κίνδυνοι δεν «κατακτούν» μόνο τα πρωτοσέλιδα του Τύπου αλλά επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό την πορεία αγορών και οικονομιών, τις οποίες μπορούν να απειλήσουν ακόμη και με καταστροφή. Οι πέντε σοβαρότεροι εξ αυτών, έχουν τη δυνατότητα να επηρεάσουν και μάλιστα για μεγάλο χρονικό διάστημα, όχι μόνο αγορές αλλά και την καθημερινότητα εκατ. πολιτών ανά την υφήλιο. Ας δούμε ποιοι είναι αυτοί, σύμφωνα με έρευνα του CNNmoney.com.
1. Ρωσία
Κανένας άλλος πολιτικός δεν επικράτησε τόσο πολύ στην παγκόσμια πολιτική σκηνή το 2014 όσο ο Βλαντιμίρ Πούτιν. Διαίρεσε την Ουκρανία, προσάρτησε την Κριμαία, αλλά μάλλον φαίνεται ότι υπερεκτίμησε τις δυνάμεις του. Σκληρές κυρώσεις από τη Δύση και κάθετη πτώση του πετρελαίου έχουν αφήσει τη Ρωσία αντιμέτωπη με ένα νόμισμα που συνεχώς υποχωρεί. Ο κίνδυνος είναι ότι ο Πούτιν μπορεί να γίνει ακόμη πιο επιθετικός, εξαιτίας των οικονομικών προβλημάτων της Ρωσίας. “Το επικίνδυνο για τη Ρωσία είναι ότι είναι μία πληγωμένη αρκούδα”, υποστηρίζει ο Ed Yardeni, πρόεδρος της εταιρείας παροχής επενδυτικών συμβουλών Yardeni Research.
2. Μέση Ανατολή
Καθώς η τιμή πετρελαίου υποχωρεί, η μάχη μεταξύ Σ. Αραβίας και Ιράν για την κυριαρχία στην ευρύτερη περιοχή μπορεί να ενταθεί το 2015. Τα τελευταία χρόνια οι δύο χώρες προσπαθούν να θέσουν υπό την “εποπτεία” τους χώρες όπως Μπαχρέιν, Ιράκ, Συρία και Υεμένη. Η απόφαση του ΟΠΕΚ να μην προχωρήσει σε μείωση παραγωγής έχει προκαλέσει πλήθος οικονομικών πονοκεφάλων στο Ιράν, γεγονός το οποίο μπορεί να ενισχύσει την κόντρα μεταξύ των δύο χωρών. Πιθανώς, μάλιστα, το Ιράν να δεχθεί βοήθεια και από τη Ρωσία, καθώς και αυτή επιθυμεί ενίσχυση της τιμής πετρελαίου.
3. ISIS – Τρομοκρατικές ομάδες
Το ISIS ήταν άγνωστο σχεδόν σε όλους πριν από ένα έτος, αλλά η συγκεκριμένη τρομοκρατική ομάδα “στοιχειώνει” την ανθρωπότητα. Πρόκειται για μία τρομοκρατική οργάνωση που παραμένει ζωντανή παρά τις αμερικανικές επιθέσεις. “Αποτελούν τεράστια απειλή για την σταθερότητα χωρών όπως Ιορδανία, Λίβανος, Σ. Αραβία και Τουρκία”, υποστηρίζει ο Michael Moran, επικεφαλής της εταιρείας συμβούλων Control Risks. Υπάρχει, επίσης, ο κίνδυνος ότι όταν οι “αγωνιστές” του επιστρέψουν σε δυτικές χώρες θα οργανώσουν και εκεί τρομοκρατικές ενέργειες, ικανές να διαλύσουν το διεθνές εμπόριο αλλά και τον κλάδο ταξιδίων.
4. «Κόντρες» στην Ασία
Η Ασία είναι γεμάτη από κορυφαίες οικονομίες, οι οποίες, όμως, έχουν παράδοση στις κόντρες και την εχθρότητα. Κλασσικό παράδειγμα οι εδαφικές διαφορές μεταξύ Ιαπωνίας και Κίνας, δηλαδή μεταξύ της δεύτερης και της τρίτης μεγαλύτερης οικονομίας της υφηλίου. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος είναι αυτή η κόντρα να κλιμακωθεί περαιτέρω, ξεπερνώντας κάποια “ανεκτά” όρια. Όμως δεν είναι μόνο Ιαπωνία και Κίνα. Η αποχώρηση των αμερικανικών στρατευμάτων από το Αφγανιστάν δημιουργεί τεταμένη κατάσταση στη χώρα. Για το μέλλον της ενδιαφέρονται τόσο η Ινδία όσο και το Πακιστάν, δηλαδή δύο χώρες που διαθέτουν πυρηνικό οπλοστάσιο.
5. Οι «γνωστές-άγνωστες» απειλές
Οι μεγαλύτεροι γεωπολιτικοί κίνδυνοι είναι αυτοί που οι περισσότεροι δεν περιμένουν ότι θα συμβούν. Ο Michael Moran της Control Risks, υποστηρίζει ότι οι επενδυτές θα πρέπει να εξετάσουν τι επιπτώσεις έχει η “έκρηξη” του shale gas στις ΗΠΑ στην κατάσταση χωρών αρκετών χωρών της Αφρικής, όπως Νιγηρία, Αλγερία και Αγκόλα, για τις οποίες οι ΗΠΑ είναι ο μεγαλύτερος εισαγωγέας του πετρελαίου που παράγουν. Σε αντίθεση με τη Σ. Αραβία, αυτές οι χώρες δεν διαθέτουν κρατικά επενδυτικά ταμεία ή τεράστια συναλλαγματικά αποθέματα και η περαιτέρω υποχώρηση των κρατικών εσόδων, μπορεί να οδηγήσει ακόμη και σε πολιτική αστάθεια. Ας μην ξεχνάμε ακόμη και το φαινόμενο Boko Haram στη Νιγηρία. Μία ακόμη “επικίνδυνη” χώρα είναι η Β. Κορέα, η οποία ανά διαστήματα δημιουργεί κλίμα έντασης τόσο με τη Ν. Κορέα όσο και με τη Δύση. Η κυβερνοεπίθεση ενάντια στη Sony εκτιμάται ότι έγινε από ειδικούς της Ν. Κορέας.
