Τουρκία: Tα παιδιά των αλεβιτών υποχρεούνται να παρακολουθούν το μάθημα των σουνιτικών Θρησκευτικών

Ο Ταγίπ Ερντογάν υποδαυλίζει τα θρησκευτικά πάθη

Του Halil Karaveli* / International Herald Tribune

Οι διαδηλώσεις που συγκλόνισαν την Τουρκία τον Ιούνιο προκάλεσαν την έκπληξη της Δύσης, που θεωρούσε την Τουρκία μια σταθερή Δημοκρατία και αντιμετώπιζε τον πρωθυπουργό Ταγίπ Ερντογάν ως μεταρρυθμιστή.
Η εκτίμηση ότι η σταθερότητα αποκαταστάθηκε με το πέρας της κρίσης δεν ευσταθεί. Ο Ερντογάν μεταμορφώνει την Τουρκία σε βραδυφλεγή βόμβα, στην προσπάθειά του να διατηρήσει την εκλογική του βάση. Για τον λόγο αυτό ενεργοποιεί εσκεμμένα τις παραδοσιακές θρησκευτικές διαχωριστικές γραμμές που χωρίζουν τους πιστούς από τους κοσμικούς Τούρκους και ειδικότερα την επικίνδυνη διένεξη μεταξύ της σουνιτικής πλειοψηφίας της χώρας και της αλεβιτικής μειοψηφίας, απειλώντας την ίδια την τουρκική Δημοκρατία.

Στις 8 Σεπτεμβρίου, η αστυνομία συγκρούσθηκε με αλεβίτες διαδηλωτές σε συνοικία της Αγκυρας. Οι ετερόδοξοι αλεβίτες, που αποτελούν ποσοστό 15%-20% του πληθυσμού της χώρας, έχουν αντιμετωπίσει καταπίεση και διακρίσεις. Το δόγμα τους δεν αναγνωρίζεται επίσημα, ενώ τα παιδιά των αλεβιτών υποχρεούνται να παρακολουθούν το μάθημα των σουνιτικών Θρησκευτικών.

Οι αλεβίτες συμμετείχαν μαζικά στις κινητοποιήσεις του Ιουνίου, ενώ όλοι οι νεκροί των ταραχών ανήκαν στη μειονοτική αυτή θρησκευτική κοινότητα. Η φιλοσουνιτική πολιτική της Αγκυρας στη συριακή κρίση και η φιλική της στάση απέναντι στη Μουσουλμανική Αδελφότητα της Αιγύπτου έχουν σκληρύνει την αντίθεση των αλεβιτών απέναντι στην τουρκική κυβέρνηση.

Αντί, όμως, να κινηθεί συμβιβαστικά, ο Ερντογάν επέλεξε να ρίξει λάδι στη φωτιά. Στις δηλώσεις του για τη βομβιστική ενέργεια της 11ης Μαΐου στο Ρεϊχανλί, ο κ. Ερντογάν έκανε λόγο για «52 νεκρούς σουνίτες», ενώ το μεταρρυθμιστικό του πακέτο δεν περιείχε καμία πρόβλεψη για τα δικαιώματα των αλεβιτών.

Η πολιτική του Ερντογάν πέτυχε να συσπειρώσει τους σουνίτες ψηφοφόρους του ΑΚΡ. Η νίκη αυτή ίσως, όμως, αποδειχθεί βραχυπρόθεσμη. Η τακτική του Ερντογάν να μνημονεύει το πραξικόπημα του 1960 εναντίον του πολιτικού ήρωά του, Αντνάν Μεντερές, αποσκοπεί στον στιγματισμό όσων διαφωνούν με το πρόγραμμά του ως εχθρών της δημοκρατίας.

Οι κατάλληλες συνθήκες για κάθε στρατιωτικό πραξικόπημα στην Τουρκία δημιουργήθηκαν, όμως, από σκληρές κυβερνήσεις, που επέλεξαν την καταστολή για να τιθασεύσουν την κοινωνική δυσαρέσκεια. Αυτό έκανε ο Μεντερές, που αποπειράθηκε πριν από το πραξικόπημα να φιμώσει την αντιπολίτευση, φυλακίζοντας εκατοντάδες δημοσιογράφους. Ο κ. Ερντογάν οφείλει να αντλήσει τα σωστά διδάγματα από την Ιστορία.

* Ο αρθρογράφος είναι αναλυτής του Iνστιτούτου Κεντρικής Ασίας – Καυκάσου.