Πούτιν – Ζελένσκι: Η φημολογούμενη συνάντηση του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν με τον Ουκρανό ομόλογό του Βολοντίμιρ Ζελένσκι έχει ανάψει φωτιές στη διεθνή διπλωματία.
Ρεπορτάζ: Γιώργος Θεοχάρης
Δύο χρόνια μετά την κλιμάκωση του πολέμου, οι φωνές που μιλούν για πιθανό διάλογο ακούγονται όλο και πιο έντονα, την ίδια στιγμή που τα μέτωπα στο Ντονμπάς παραμένουν αιματηρά. Σύμφωνα με το Reuters, η ιδέα μίας συνόδου κορυφής συζητήθηκε ήδη σε επαφές Ρωσίας – Τουρκίας, με την Άγκυρα να προτείνει την Κωνσταντινούπολη ως ουδέτερο έδαφος.
Όμως, όπως μεταδίδει το Associated Press (AP), τίποτα δεν έχει κλειδώσει, καθώς οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι ευρωπαϊκοί θεσμοί παρακολουθούν στενά τις κινήσεις. Η Ουάσιγκτον φέρεται να επιθυμεί διάλογο, αλλά υπό όρους που θα διασφαλίζουν την ουκρανική κυριαρχία.
Η στάση της Ουάσιγκτον
Η κυβέρνηση Μπάιντεν, όπως σημειώνει το Politico, βρίσκεται σε δύσκολη θέση. Από τη μία πλευρά, θέλει να δείξει στον αμερικανικό λαό ότι προωθεί την ειρήνη, ειδικά ενόψει εκλογών. Από την άλλη, δεν μπορεί να φανεί ότι υποχωρεί απέναντι στον Πούτιν, ο οποίος εξακολουθεί να ελέγχει σημαντικό τμήμα της ουκρανικής επικράτειας.
Διπλωματικές πηγές εκτιμούν ότι η Ουάσιγκτον πιέζει το Κίεβο να συμμετάσχει σε προπαρασκευαστικές συνομιλίες, αλλά με σαφή «κόκκινη γραμμή»: να μην τεθεί σε κίνδυνο το δικαίωμα της Ουκρανίας να ενταχθεί σε δυτικούς οργανισμούς στο μέλλον.
Οι ευρωπαϊκές ισορροπίες
Η Ευρώπη, ήδη καταπονημένη από τον πληθωρισμό και την ενεργειακή ανασφάλεια, έχει κάθε λόγο να επιδιώξει μια αποκλιμάκωση. Όπως έγραψε το BBC, η Γερμανία και η Γαλλία πιέζουν παρασκηνιακά για «πάγωμα» των εχθροπραξιών. Ωστόσο, κράτη της Ανατολικής Ευρώπης αντιδρούν, φοβούμενα ότι μια συμφωνία θα μοιάζει περισσότερο με «ρωσική νίκη» παρά με ισορροπία.
Η Ιταλία και η Ισπανία προκρίνουν την άμεση εκεχειρία, τονίζοντας ότι «η Ευρώπη δεν αντέχει άλλον χειμώνα πολέμου».
Ο κίνδυνος για τον Ζελένσκι
Για τον Ουκρανό πρόεδρο, μια συνάντηση με τον Πούτιν είναι πολιτικό ρίσκο. Σύμφωνα με το Al Jazeera, στο Κίεβο υπάρχουν διχασμένες φωνές: άλλοι θεωρούν ότι ένας διάλογος θα έδειχνε αδυναμία, ενώ άλλοι τονίζουν ότι είναι η μόνη ρεαλιστική επιλογή.
Ο Ζελένσκι κινδυνεύει να κατηγορηθεί από την εσωτερική αντιπολίτευση ότι «προδίδει τα εθνικά δίκαια», ενώ η κοινωνία των πολιτών, κουρασμένη από τον συνεχή πόλεμο, ζητά ανακούφιση.
Ο στρατηγικός υπολογισμός του Πούτιν
Ο Βλαντιμίρ Πούτιν από την πλευρά του επιχειρεί να εμφανιστεί ως «παίκτης ειρήνης». Όπως γράφει το CNN International, η Μόσχα θέλει να δείξει ότι δεν απορρίπτει τον διάλογο, αλλά θέτει τους δικούς της όρους: αναγνώριση ελέγχου σε περιοχές του Ντονμπάς και εγγυήσεις για μη ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ.
Αναλυτές υπογραμμίζουν ότι ο Πούτιν βλέπει τη συνάντηση ως εργαλείο προπαγάνδας, αλλά και ως μοχλό πίεσης στη Δύση.
Πού και πότε θα γίνει;
Αν και τίποτα δεν είναι ακόμη βέβαιο, η Κωνσταντινούπολη και η Βουδαπέστη φέρονται να είναι τα επικρατέστερα μέρη. Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν επιδιώκει να αναδειχθεί σε «παγκόσμιο μεσολαβητή», ενώ η Ουγγαρία προσφέρεται ως εναλλακτική λόγω των στενών σχέσεων του Βίκτορ Όρμπαν με τη Μόσχα.
Τα σενάρια για το μέλλον
Το ερώτημα είναι αν η συνάντηση, αν πραγματοποιηθεί, θα οδηγήσει σε ουσιαστική ειρήνη ή απλώς σε ένα ακόμη «πάγωμα» συγκρούσεων. Τα Διεθνή Μέσα προειδοποιούν ότι ακόμη και μία φωτογραφία Πούτιν – Ζελένσκι στο ίδιο τραπέζι θα συνιστούσε τεράστιο γεγονός.
Ωστόσο, όπως σημειώνει το New York Times, μια πραγματική συμφωνία δεν μπορεί να προκύψει χωρίς σκληρούς συμβιβασμούς και από τις δύο πλευρές.