ΣΥΡΙΑ: Ο Άμπου Μοχάμεντ αλ-Γκολάνι, ένας από τους πιο σημαντικούς ηγέτες του τζιχαντιστικού κινήματος στη Μέση Ανατολή, υπήρξε πρόσωπο-κλειδί στις εξελίξεις στη Συρία.
Του Γιάννη Παπανικολάου-ΒΗΜΑ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ
Αρχικά, ως εκπρόσωπος της Αλ Κάιντα, και στη συνέχεια, ως ηγέτης της Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ (HTS), η πορεία του αποτελεί παράδειγμα για το πώς εξελίσσονται και μεταμορφώνονται οι ένοπλες ισλαμιστικές οργανώσεις.
Η αρχή της πορείας του
Ο αλ-Γκολάνι γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Συρία, αλλά το 2003 μετακόμισε στο Ιράκ για να ενταχθεί στις τζιχαντιστικές δυνάμεις κατά τη διάρκεια της αμερικανικής εισβολής. Ο ρόλος του εντός της Αλ Κάιντα και η σχέση του με τον Αμπού Μπακρ αλ-Μπαγκντάντι, τον μετέπειτα ηγέτη του Ισλαμικού Κράτους (ISIS), υπήρξαν καθοριστικοί. Το 2011, με την έναρξη του συριακού εμφυλίου πολέμου, ο αλ-Γκολάνι στάλθηκε από τον αλ-Μπαγκντάντι για να δημιουργήσει τον συριακό κλάδο της Αλ Κάιντα. Αυτή η οργάνωση ονομάστηκε Τζαμπάτ αλ-Νούσρα και σύντομα απέκτησε σημαντική επιρροή στις εξελίξεις στη Συρία.
Η αποκοπή από την Αλ Κάιντα και η μετεξέλιξη
Το 2016, ο αλ-Γκολάνι ανακοίνωσε τον διαχωρισμό της οργάνωσης του από την Αλ Κάιντα, σε μια προσπάθεια να αποστασιοποιηθεί από την πιο ακραία εικόνα που συνδεόταν με το παγκόσμιο δίκτυο τζιχαντιστών. Μετονομάζοντας την Τζαμπάτ αλ-Νούσρα σε Τζαμπάτ Φατέχ αλ-Σαμ και στη συνέχεια σε Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ (HTS), ο αλ-Γκολάνι επιδίωξε να παρουσιαστεί ως πιο μετριοπαθής ηγέτης. Αυτό περιλάμβανε όχι μόνο την αλλαγή της στρατηγικής, αλλά και την προσπάθεια διαμόρφωσης μιας πιο κοσμικής εικόνας, όπως η επιλογή δυτικού στυλ στρατιωτικής ένδυσης αντί της παραδοσιακής εμφάνισης των τζιχαντιστών.
Η στρατηγική του αλ-Γκολάνι
Η HTS, υπό την ηγεσία του αλ-Γκολάνι, κατάφερε να ελέγξει την Ιντλίμπ, μια περιοχή που παραμένει ο τελευταίος θύλακας της αντιπολίτευσης στη Συρία. Αν και οι Ηνωμένες Πολιτείες συνεχίζουν να χαρακτηρίζουν την HTS ως τρομοκρατική οργάνωση, ο αλ-Γκολάνι προσπαθεί να νομιμοποιήσει τη θέση του στη διεθνή σκηνή. Η οργάνωσή του έχει στραφεί εναντίον του Ισλαμικού Κράτους (ISIS), το οποίο έχει αποδυναμωθεί σημαντικά λόγω των ρωσικών, ιρανικών και αμερικανικών επιχειρήσεων στη Συρία.
Ο αλ-Γκολάνι προσπαθεί να πλασαριστεί ως ο κύριος συνομιλητής για την πολιτική μετάβαση στη Συρία. Στρατηγικές όπως η αποστασιοποίηση από το ριζοσπαστικό ισλαμιστικό παρελθόν και η προσπάθεια δημιουργίας μιας δομής διακυβέρνησης στην Ιντλίμπ, που να μοιάζει με κρατική διοίκηση, είναι μέρος της προσπάθειάς του να επηρεάσει τη διαμόρφωση της επόμενης ημέρας στη Συρία.
Αμοιβή 10 εκατομμυρίων δολαρίων
Παρά τις προσπάθειες του αλ-Γκολάνι να αλλάξει την εικόνα του, οι Ηνωμένες Πολιτείες εξακολουθούν να προσφέρουν αμοιβή 10 εκατομμυρίων δολαρίων για πληροφορίες που θα οδηγήσουν στη σύλληψή του. Η HTS παραμένει στη λίστα των τρομοκρατικών οργανώσεων και αντιμετωπίζεται με καχυποψία από πολλές διεθνείς δυνάμεις.
Το μέλλον της HTS και του αλ-Γκολάνι
Το μέλλον του αλ-Γκολάνι και της HTS εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την έκβαση του συριακού εμφυλίου πολέμου και τις διεθνείς διαπραγματεύσεις για την πολιτική λύση στη Συρία. Ο ίδιος φαίνεται να στοχεύει στην αναγνώρισή του ως πολιτικό και στρατιωτικό ηγέτη της αντιπολίτευσης, αλλά η ιστορία του με την Αλ Κάιντα και το τρομοκρατικό παρελθόν της οργάνωσής του συνεχίζουν να αποτελούν σημαντικά εμπόδια.
Σε κάθε περίπτωση, ο αλ-Γκολάνι παραμένει μια αμφιλεγόμενη φιγούρα, που κινείται ανάμεσα στην τρομοκρατία και τη νομιμοποίηση, αφήνοντας ανοιχτό το ερώτημα για το εάν η διεθνής κοινότητα θα του δώσει χώρο ή θα συνεχίσει να τον απομονώνει.
