Εκκλησία της Βουλγαρίας: Μετά από μακροχρόνια ασθένεια κοιμήθηκε την 13η Μαρτίου σε ηλικία 78 ετών ο Πατριάρχης Βουλγαρίας και Μητροπολίτης Σόφιας Νεόφυτος.
Γράφει ο κ. Γεώργιος Τραμπούλης, θεολόγος
Η εξόδιος ακολουθία εψάλη στον καθεδρικό ναό του αγίου Αλεξάνδρου Νιέφσκι, στην Σόφια, όπου παρέστη και ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Βαρθολομαίος. Στην νεκρώσιμη ακολουθία παραβρέθηκε επίσης και ο αντικανονικός Μητροπολίτης Κιέβου Επιφάνιος, ο οποίος μάλιστα προσήλθε συνοδεύοντας τον Πατριάρχη Βαρθολομαίο, την παρουσία του οποίου η Ρωσίδα πρέσβης στην Βουλγαρία την χαρακτήρισε ως τεράστια πρόκληση. Αξίζει να σημειωθή ότι ο Βούλγαρος Μητροπολίτης Δυτικής και Κεντρικής Ευρώπης Αντώνιος σε δήλωσή του για το γεγονός είπε ότι η Βουλγαρική Εκκλησία δεν είδε τίποτε το ανησυχητικό στην παρουσία αυτή.
«Είναι πολύ πιθανόν να υπάρξουν επιπλοκές στις σχέσεις των δύο Εκκλησιών, Ρωσίας και Βουλγαρίας»
Σύμφωνα με δηλώσεις του επικεφαλής του Κέντρου Μελέτης Προβλημάτων Θρησκείας και Κοινωνίας του Ινστιτούτου Ευρώπης της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών, Ρομάν Λούνκιν, οι οποίες δημοσιεύθηκαν στο ιστολόγιο TASS στις 14/3, οι σχέσεις των δύο Εκκλησιών, της Ρωσικής και της Βουλγαρικής, καθ’ όλη την πατριαρχεία του Πατριάρχη Νεοφύτου υπήρξαν πάντα πολύ καλές. Ο Ρώσος θρησκευτικός μελετητής συμπλήρωσε ότι μετά τον θάνατο του Βουλγάρου Πατριάρχη είναι πολύ πιθανόν να υπάρξουν επιπλοκές στις σχέσεις των δύο Εκκλησιών, καθώς «δυτικοί Ευρωπαίοι πολιτικοί αλλά και το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως προσπαθούν να βάλουν αντιμέτωπες τις Ορθόδοξες Εκκλησίες με την Εκκλησία της Ρωσίας».
Σύμφωνα πάντα με τον Ρομάν Λούνκιν, ο Πατριάρχης Νεόφυτος διατήρησε γενικά ισορροπημένες σχέσεις μεταξύ των δύο Εκκλησιών, αν και είχε υπάρξει σύγκρουση με τις βουλγαρικές αρχές. Καθώς τον Σεπτέμβριο του 2023 είχαν απελάσει τρείς ιερείς της Ρωσικής Εκκλησίας και η βουλγαρική εισαγγελία είχε αμφισβητήσει το ιδιοκτησιακό καθεστώς της εκκλησίας του αγίου Νικολάου στα Σόφια, ο οποίος είναι μετόχι και επίσημος εκπρόσωπος της Ρωσικής Εκκλησίας· και μάλιστα ο ναός αυτός ανήκει ιδιοκτησιακά στο Ρωσικό κράτος.
Τέλος, ο κ. Λούνκιν δήλωσε ότι πιστεύει πως κατά την εκλογή του νέου Πατριάρχου είναι πιθανόν να ξεσπάση κρίση μεταξύ των φιλοδυτικών Μητροπολιτών, που επικρίνουν την Ρωσική Εκκλησία και οι πράξεις τους υπαγορεύονται από ρωσοφοβικές κινήσεις, με εκείνους που είναι πιό μετριοπαθείς απέναντι στην Ρωσική Εκκλησία και είναι υπέρ της υπεράσπισης της εθνικής κυριαρχίας εντός της Εκκλησίας. Σύμφωνα με τον Ρώσο μελετητή οι δύο αυτές ομάδες δεν έχουν επί του παρόντος κάποιο αισθητό πλεονέκτημα.
Το δημοσίευμα ανέφερε επίσης ότι, τον Σεπτέμβριο 2023 οι φιλοδυτικές βουλγαρικές αρχές είχαν απελάσει τον επικεφαλής της Ρωσικής Εκκλησίας και δύο ιερείς με την κατηγορία ότι «απειλούσαν την εθνική ασφάλεια της Βουλγαρίας». Εκείνη την εποχή η ρωσική πρεσβεία στα Σόφια είχε ανακοινώσει ότι «είναι προφανές ότι η σημερινή ηγεσία της Βουλγαρίας έχει στόχο να καταστρέψη όχι μόνον τους κοινωνικοπολιτικούς, πολιτιστικούς και ανθρωπιστικούς δεσμούς των δύο χωρών, αλλά και να σπάση τις αδελφικές σχέσεις μεταξύ της Ρωσικής και Βουλγαρικής Ορθόδοξης Εκκλησίας και να στρέψη τους δύο λαούς τον ένα απέναντι στον άλλον».
«Η Εκκλησία της Βουλγαρίας δεν θα υποκύψη σε περιττή και ανάξια χειραγώγηση»
Το Πατριαρχείο της Βουλγαρίας, το οποίο χαρακτηρίζεται για το παραδοσιακό και αντι-οικουμενιστικό φρόνημά του, έχει αποσυρθή από το Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών και από ορισμένους θεολογικούς διαλόγους. Επίσης, μαζί με τις άλλες τρείς Εκκλησίες, της Αντιόχειας της Ρωσίας και της Γεωργίας δεν συμμετείχε στην σύνοδο της Κρήτης το 2016, κατά την οποία εκδηλώθηκε το βαθύ χάσμα μεταξύ των δύο Ορθοδόξων Εκκλησιών, Κωνσταντινουπόλεως και Ρωσίας. Στο Δελτίου Τύπου που είχε εκδοθή από την Βουλγαρική Εκκλησία μετά την Σύνοδο είχε σημειωθή ότι η αποχή από τις εργασίες της συνόδου πραγματοποιήθηκε για λόγους εκκλησιαστικής ευθύνης. Το Δελτίο κατέληγε, λέγοντας ότι «Η Εκκλησία της Βουλγαρίας με υψηλή εκκλησιαστική συνείδηση και έχοντας στο πλευρό της τον βουλγαρικό λαό, δεν θα υποκύψη σε περιττή και ανάξια χειραγώγηση». Να σημειωθή ότι η τότε κυβέρνηση Μπορίσοφ καλλιεργούσε στενές σχέσεις με το ρωσικό κράτος, κάτι το οποίο διευκόλυνε και την απόφαση της εκκλησιαστικής ηγεσίας να μη παραβρεθή στην σύνοδο.
Κατά την πρόσφατη επίσκεψη του Μητροπολίτη Χαλκηδόνος Εμμανουήλ στην Βουλγαρική Εκκλησία, τον Ιούλιο 2023, σημείωνε τότε το ιστολόγιο Εκκλησία Online ότι ο Μητροπολίτης «είχε διαβεβαιώσει τον Μακαριώτατο Πατριάρχη Νεόφυτο ότι η Βουλγαρική Εκκλησία, η πρώτη κόρη της Μητρός Εκκλησίας, βρίσκεται στην καρδιά του Οικουμενικού Πατριάρχη και του Πατριαρχείου»!. Η παρουσία του πρώην Μητροπολίτη Γαλλίας στην Βουλγαρία σκοπό είχε να προωθήση την αναγνώριση της αντικανονικής Εκκλησίας της Ουκρανίας του Μητροπολίτου Επιφανίου, αλλά και να εξαναγκάση το Πατριαρχείο Βουλγαρίας να ονομάση την Εκκλησία των Σκοπίων «Αρχιεπισκοπή Οχρίδος».
Η Εκκλησία της Βουλγαρίας εκτός του ότι αρνείται να αναγνωρίση μέχρι σήμερα τους Ουκρανούς σχισματικούς, κάτι το οποίο ενοχλεί ιδιαίτερα το Φανάρι, την ίδια στιγμή η σχέση της με τον Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως δεν χαρακτηρίζεται για σχέσης «κόρης προς μητέρα», όπως θέλει να πιστεύη ο πρώην Γαλλίας Εμμανουήλ.
Τον Μάϊο του 2022, οι Βούλγαροι κατηγόρησαν τον Πατριάρχη Βαρθολομαίο ότι επιδείνωσε το σχίσμα μέσα στην Ορθόδοξη Εκκλησία, λόγω της αναγνώρισης της Εκκλησίας των Σκοπίων με το όνομα «Αρχιεπισκοπή Οχρίδας». Ο Μητροπολίτης Lovchansky Γαβριήλ (Dinev) σε δηλώσεις για αυτό το θέμα μεταξύ των άλλων είχε πει ότι «τό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως δεν έχει περισσότερα δικαιώματα από οποιαδήποτε άλλη Εκκλησία», ανέφερε επίσης ότι «η αποδοχή των Σκοπιανών σε ευχαριστιακή κοινωνία με το Φανάρι είναι ένα βήμα που θα φέρη περισσότερα προβλήματα για την Ορθόδοξη Εκκλησία». Στην συνέχεια όμως τον Δεκέμβριο του ιδίου έτους η Βουλγαρική Εκκλησία αναγνώρισε την αυτοκεφαλία που παραχώρησε η Σερβική Εκκλησία, και έτσι συμπεριέλαβε στα δίπτυχά της το όνομα του Προκαθημένου της Εκκλησίας των Σκοπίων, Στεφάνου.
Αξιοσημείωτο επίσης είναι ότι ο κοιμηθείς Πατριάρχης Νεόφυτος σε πρόσφατες δηλώσεις του για τον πόλεμο στην Ουκρανία είχε πει ότι «Πρόκειται για μία σύγκρουση, στην οποία συγκρούονται μεταξύ τους αδελφοί πιστοί και συγγενείς, μία σύγκρουση που θα έχη συνέπειες για δεκαετίες, αφού σπέρνονται οι σπόροι της εχθρότητας για τις επόμενες γενιές».
«Η παρουσία του Μητροπολίτη Επιφανίου υποδηλώνει ότι μία αναγνώριση της σχισματικής Εκκλησίας είναι πολύ πιθανή»
Σε γενικές γραμμές μπορούμε να πούμε ότι η βουλγαρική Ιεραρχία επιδιώκει σε μεγάλο βαθμό τα προσωπικά της συμφέροντα και οι όποιες αποφάσεις της υπαγορεύονται από αυτήν την αρχή. Την στιγμή μάλιστα που η σημερινή πολιτική εξουσία της χώρας ακολουθεί φιλοδυτική πολιτική, είναι πολύ πιθανό στο εγγύς μέλλον η Βουλγαρική Εκκλησία να θέση ξανά προς συζήτηση το ζήτημα της αναγνώρισης της σχισματικής Εκκλησίας της Ουκρανίας. Άλλωστε η παρουσία του Μητροπολίτη Επιφανίου στην εξόδιο ακολουθία του Πατριάρχη Νεοφύτου και ο τρόπος που αντέδρασε η Βουλγαρική Εκκλησίας υποδηλώνουν ότι μία αναγνώριση είναι πολύ πιθανή.
Από τις ενέργειες του Πατριάρχη Βαρθολομαίου και των Φαναριωτών μπορούμε να συμπεράνουμε ότι βασικό μέλημά τους είναι να περιθωριοποιήσουν και να απομονώσουν την Ρωσική Εκκλησία. Την στιγμή μάλιστα που η εκκλησιαστική πολιτική στην περιοχή των Βαλκανίων είναι τέτοια που δεν χαρακτηρίζονται οι τοπικές Ορθόδοξες Εκκλησίες ως μόνιμοι σύμμαχοι της Εκκλησίας της Ρωσίας. Άλλωστε ο έλεγχος από το Φανάρι όχι μόνον των ελληνόφωνων Εκκλησιών, αλλά εάν είναι δυνατόν και σλαβόφωνων, αποτελεί πρωταρχικό του μέλημα.
Γιά τον λόγο αυτό, η αλλαγή των Προκαθημένων, -πού αρνούνται να αναγνωρίσουν την σχισματική Εκκλησία της Ουκρανίας η που απορρίπτουν τα οικουμενιστικά ανοίγματα του Πατριαρχείου η που αντιδρούν στις προσπάθειες του Πατριάρχη και του Πάπα, με αφορμή τους εορτασμούς των 1700 χρόνων από την σύγκληση της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου, για ένωση των δύο εκκλησιών-, με πειθήνιους και υπάκουους Πατριάρχες και Αρχιεπισκόπους, αποτελεί βασική προτερεότητα του Φαναρίου και μάλιστα στις ενέργειες αυτές οι πιέσεις των φιλοδυτικών πολιτικών κυβερνήσεων αποτελούν το βασικότερο εργαλείο προς αυτήν την κατεύθυνση.
Γίνεται κατανοητό ότι η εκλογή ενός νέου Πατριάρχη Βουλγαρίας, που θα πληρή τους σχεδιασμούς του Φαναρίου, θα αποτελέση βασικό μέλημά του, άλλωστε και οι αλλαγές που θα δρομολογηθούν στην γειτονική Εκκλησία της Αλβανίας στο μέλλον θα στοχεύουν στους ίδιους ακριβώς σχεδιασμούς. Όμως «άλλαι μέν αι βουλαί ανθρώπων, άλλα δε Θεός κελεύει».
Εφημερίδα Ορθόδοξος Τύπος
