Ρωσία: Η πρόσφατη εκτόξευση του ρωσικού βαλλιστικού πυραύλου Oreshnik από το πεδίο δοκιμών Καπούστιν Γιαρ ήχησε σαν προειδοποιητικό σήμα για την Ευρώπη.
Του Γιάννη Παπανικολάου
Το μήνυμα του Κρεμλίνου ήταν σαφές: η Ρωσία όχι μόνο διατηρεί τις στρατιωτικές της δυνατότητες, αλλά στοχεύει να επανασχεδιάσει τις ισορροπίες ισχύος στην ήπειρο. Το πρόβλημα για την Ευρώπη, όμως, είναι ότι, χωρίς την αμερικανική ασπίδα, κανείς δεν μπορεί να αναχαιτίσει πυραύλους τέτοιου βεληνεκούς.
Η Ρωσική Απειλή
Ο Oreshnik, με δυνατότητα μεταφοράς πυρηνικών ή συμβατικών κεφαλών, μπορεί να πλήξει οποιαδήποτε ευρωπαϊκή πρωτεύουσα μέσα σε λίγα λεπτά. Πρόκειται για μια κίνηση που ξεπερνά την επίτευξη στρατιωτικών στόχων στην Ουκρανία. Ο πραγματικός σκοπός της Ρωσίας είναι να εκφοβίσει τους ευρωπαίους ηγέτες και να επηρεάσει τη στάση τους απέναντι στη Μόσχα. Όπως σημείωσε ο Αυστραλός στρατηγός Μικ Ράιαν, ο Πούτιν στοχεύει να επαναφέρει τη Ρωσία στη θέση της υπερδύναμης, κάτι που χάθηκε με την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης.
Η Αμερικανική Ασπίδα
Η ευρωπαϊκή εξάρτηση από τις Ηνωμένες Πολιτείες για την αμυντική της θωράκιση είναι εμφανής. Οι ΗΠΑ διαθέτουν την τεχνολογία και τις υποδομές για την αντιμετώπιση βαλλιστικών πυραύλων με πολλαπλές κεφαλές, ενώ η Ευρώπη υπολείπεται σημαντικά. Ο συντονισμός μεταξύ των ευρωπαϊκών κρατών παραμένει ανύπαρκτος, με χώρες όπως η Γερμανία, η Γαλλία και η Ιταλία να ακολουθούν διαφορετικές στρατηγικές.
Διαφορετικές Στρατηγικές
- Η Γερμανία:
Η Γερμανία προωθεί την υιοθέτηση των ισραηλινών συστημάτων Arrow, με ένα πρόγραμμα που περιλαμβάνει 22 κράτη, όπως η Ελβετία και η Βρετανία. Παρά την υπογραφή παραγγελίας ύψους 4 δισ. ευρώ, οι παραδόσεις καθυστερούν λόγω των πολεμικών προτεραιοτήτων του Ισραήλ. - Η Γαλλία και η Ιταλία:
Αυτές οι χώρες υποστηρίζουν τα ευρωπαϊκά συστήματα Samp-T, τα οποία έχουν ήδη δοθεί στην Ουκρανία. Το σύστημα αυτό, που παράγεται από την ευρωπαϊκή κοινοπραξία Mbda, αποτελεί μια προσπάθεια της Ευρώπης να ανεξαρτητοποιηθεί αμυντικά, αλλά η εφαρμογή του είναι περιορισμένη. - Πολιτική Προετοιμασία:
Υπάρχουν ενδείξεις ότι η Ρωσία προετοιμάζεται για ενδεχόμενες αλλαγές στις ΗΠΑ, όπως η πιθανή επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στην προεδρία, ώστε να εξασφαλίσει καλύτερη θέση στις διαπραγματεύσεις.
Οι Κόκκινες Γραμμές και η Στήριξη της Ουκρανίας
Παρά την απειλή, η Ευρώπη παραμένει σταθερή στη στήριξή της προς την Ουκρανία. Ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών Ζαν-Νοέλ Μπαρό τόνισε ότι δεν υπάρχουν “κόκκινες γραμμές” για τη βοήθεια, υποδηλώνοντας την ενίσχυση της Ουκρανίας με πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς. Ωστόσο, η διαρκής εξάρτηση της Ουκρανίας από τη Δύση δημιουργεί επιπρόσθετες εντάσεις στις σχέσεις μεταξύ των νατοϊκών συμμάχων.
Το Μέλλον της Ευρωπαϊκής Άμυνας
Η Ευρώπη βρίσκεται σε κρίσιμο σταυροδρόμι. Η έλλειψη συντονισμού και η εξάρτηση από την αμερικανική ασπίδα θέτουν υπό αμφισβήτηση τη στρατηγική της αυτονομία. Για να μπορέσει η Ευρώπη να διαδραματίσει ουσιαστικό ρόλο στο γεωπολιτικό σκηνικό, απαιτείται:
- Επένδυση σε Κοινές Αμυντικές Υποδομές:
Η Ευρώπη πρέπει να επενδύσει σε κοινά προγράμματα ανάπτυξης συστημάτων αντιπυραυλικής άμυνας, όπως τα Samp-T. - Στρατιωτική Ενοποίηση:
Η δημιουργία μιας ευρωπαϊκής στρατιωτικής δύναμης θα ενίσχυε τη δυνατότητα αντίδρασης σε απειλές, χωρίς εξάρτηση από τρίτους. - Πολιτική Σταθερότητα:
Η Ευρωπαϊκή Ένωση οφείλει να υιοθετήσει κοινή εξωτερική πολιτική για να αντιμετωπίσει πιο αποτελεσματικά τις γεωπολιτικές προκλήσεις.
Η ρωσική απειλή με τον πύραυλο Oreshnik υπογραμμίζει τις αδυναμίες της Ευρώπης στον αμυντικό τομέα. Ενώ η στήριξη της Ουκρανίας είναι σημαντική, η Ευρώπη πρέπει να δει την πρόκληση αυτή ως ευκαιρία για να ενισχύσει την αμυντική της αυτονομία. Μόνο μέσω συντονισμένων ενεργειών και επενδύσεων μπορεί να εξασφαλίσει την ασφάλεια και τη σταθερότητα της ηπείρου της.
