Γράφει ο Νίκος Χειλαδάκης
Την εντυπωσιακή είδηση ότι η βυζαντινή μονή του Παντοκράτορος της Κωνσταντινούπολης που σήμερα είναι γνωστή σαν Zeyrek Cami, 965 χρόνια μετά τα εγκαίνια της επιστρέφει στον βυζαντινό της χαρακτήρα και ανακτά την… χαμένη θρησκευτική της ταυτότητα, ανήγγειλε η τουρκική εφημερίδα, Sabah, (18/5).
Σύμφωνα με το τουρκικό δημοσίευμα, η δημαρχεία Κωνσταντινούπολης και η Διεύθυνση Πολεοδομίας της Πόλης αποφάσισαν να ανακαινίσουν όλον τον περίγυρο χώρο της μονής που σήμερα βρίσκεται σε άθλια κατάσταση και το πιο εντυπωσιακό, να τον αποδώσουν ξανά στον βυζαντινό χαρακτήρα που είχε όταν ανεγέρθηκε αυτή η ιστορική ελληνορθόδοξη μονή. Όπως το τονίζουν οι ίδιοι οι Τούρκοι, η μονή αυτή είναι μαζί με την Αγία Σοφία τα μεγαλύτερα θρησκευτικά μνημεία της ελληνορθόδοξης βυζαντινής εποχής που υπάρχουν σήμερα στην Κωνσταντινούπολη.
Η πραγματικά εντυπωσιακή αυτή κίνηση αναγνώρισης του ελληνορθόδοξου χαρακτήρα της μονής Παντοκράτορος που σήμερα είναι τζαμί, σίγουρα είναι άλλο ένα σημάδι της επαναφοράς των ελληνορθόδοξων προτύπων στην Βασιλίδα των Πόλεων, πολλούς αιώνες μετά την κατάκτηση της από τους μουσουλμάνους Οθωμανούς!
Από την ιστορία μαθαίνουμε πως η μονή αυτή ανεγέρθη από την Ειρήνη, σύζυγο του Ιωάννη του Κομνηνού. Τη εποχή της κατασκευής της ήταν η μεγαλύτερη σε έκταση και πληθυσμό μοναχών μονή της Κωνσταντινούπολης. Ήταν δε η πλουσιότερη και λαμπρότερη μονή της Κωνσταντινουπόλεως. Μνημονεύεται συχνότατα στην πολιτική και εκκλησιαστική ιστορία του Βυζαντίου. Η πολυδάπανη κατασκευή συνεχίστηκε μετά τον θάνατο της Ειρήνης από τον σύζηγό της, Ιωάννη. Αμφότεροι συνετάφησαν στην μονή αυτή. Τα εγκαίνια της μονής γιορτάζονταν κάθε χρόνο την 4η Αυγούστου. Δεν είναι γνωστό πότε μετατράπηκε σε οθωμανικό τζαμί. Σήμερα ονομάζεται τέμενος του Ζεϊρέκ (Ζεϊρέκ τζαμί). .
Η μονή κείτεται σε τεχνητό λόφο. Στα ανατολικά είναι χτισμένα απόκρημνα τείχη πολλών μέτρων ύψους, που συγκρατούν το έδαφος. Πάνω στον λόφο βρίσκονται μαρμάρινοι κίονες και τεράστιοι λίθοι, γνώρισμα της Βυζαντινής αρχιτεκτονικής. Στον βορά βρίσκονταν επίσης τείχη, τα οποία κατεδαφίστηκαν και έχουν μείνει ερείπια.
Μπροστά από τον ναό βρίσκεται μια μεγάλη αρχαία λάρνακα με ίχνη σταυρών που χρησιμεύει ως κρήνη. Η μονή έχει έναν μεγαλοπρεπή νάρθηκα. Η αξιοθαύμαστη βασιλική πύλη είναι κτισμένη με μονόλιθους παραστάδες από πολύτιμο ερυθρό στικτό μάρμαρο. Σχεδόν 150 βήματα κάτω από την μονή υπάρχει το κτίριο της βιβλιοθήκης της μονής.
Εντυπωσιακό είναι επίσης το φαινόμενο που παρατηρείται τα τελευταία τρία χρόνια, ότι πολλοί Τούρκοι δημοσιογράφοι με την συνοδεία τηλεοπτικών συνεργιών εισέρχονται στην μονή και κάνουν ειδικές εκπομπές όπου με μεγάλο δέος παρουσιάζουν στο τουρκικό κοινό το μεγαλοπρεπές εσωτερικό της τονίζοντας τον ελληνορθόδοξο χαρακτήρα της, (!!!).
