Γέροντα, όπως βλέπω τον εαυτό μου, κάθε μέρα γίνομαι χειρότερη, τί θα γίνη;
–Κοίταξε, ευλογημένη, υπάρχουν τρία στάδια.

Στο πρώτο στάδιο, ο Θεός δίνει καραμέλες και σοκολάτες, γιατί βλέπει την ανάγκη και την αδυναμία της ψυχής.
Στο δεύτερο, παίρνει λίγο την Χάρη Του για παιδαγωγία, για να καταλάβη ο άνθρωπος ότι χωρίς την βοήθειά Του δεν μπορεί να κάνη το παραμικρό, ώστε να ταπεινωθή και να αισθανθή την ανάγκη να καταφύγη σ᾿ Αυτόν.

Και το τρίτο στάδιο είναι μια μόνιμη και σταθερή καλή πνευματική κατάσταση. Εσύ βρίσκεσαι ανάμεσα στο δεύτερο και τρίτο στάδιο. Προχωράς λίγο, μετά ξεχνάς την αδυναμία σου, παίρνει ο Χριστός την Χάρη Του, απογυμνώνεσαι από την θεία Χάρη, βλέπεις ξανά την αδυναμία σου και συνέρχεσαι.

Αν μου έλεγες ότι, όσο προχωράς, είσαι καλύτερα, θα φοβόμουν, γιατί θα έβλεπα ότι έχεις υπερηφάνεια. Τώρα όμως που λές ότι όλο και πιο χάλια βλέπεις τον εαυτό σου, εγώ χαίρομαι, γιατί βλέπω ότι είσαι καλά. Μη φοβάσαι. Όσο προχωράει κανείς, τόσο περισσότερο βλέπει τις ελλείψεις του και τις ατέλειές του και αυτό είναι πρόοδος.

Από το βιβλίο «Πάθη και Αρετές»

Γέροντος Παϊσίου Αγιορείτου Λόγοι Ε’