Ουκρανία: Εκατοντάδες μηνύματα διαμαρτυρίας κατέκλυσαν το ΒΗΜΑ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ μετά τη δημοσίευση του ρεπορτάζ για τις δραματικές εξελίξεις στην Ουκρανία και τη λεηλασία μοναστηριών και εκκλησιών από δυνάμεις που στηρίζουν την κυβέρνηση Ζελένσκι και τον Μητροπολίτη Επιφάνιο.
Ρεπορτάζ: Γιάννης Παπανικολάου
Η υπόθεση της επιχειρούμενης εκδίωξης του Μητροπολίτη Ονουφρίου και των κληρικών του συγκλονίζει όχι μόνο την Ουκρανία αλλά και τον ορθόδοξο κόσμο, ενώ στην Ελλάδα, Ιεράρχες, ηγούμενοι, αλλά και πολιτικά πρόσωπα πρώτης γραμμής καταδικάζουν ανοιχτά αυτήν την κτηνωδία.
Η κορύφωση μιας στρατηγικής αποκλεισμού
Οι ουκρανικές αρχές αφαίρεσαν την ιθαγένεια του Μητροπολίτη Κιέβου και πάσης Ουκρανίας Ονουφρίου, κίνηση που ερμηνεύεται ως προοίμιο απέλασης. Για αναλυτές, πρόκειται για κορύφωση μιας στρατηγικής που έχει στόχο να εξαλειφθεί κάθε αντίπαλο κέντρο εκκλησιαστικής αναφοράς απέναντι στον Επιφάνιο και την Αυτοκέφαλη Εκκλησία της Ουκρανίας.
Η νέα νομοθεσία περί «εκκλησιαστικών σχέσεων με κράτη που διεξάγουν πόλεμο» έδωσε το νομικό πλαίσιο στο Κίεβο να χαρακτηρίσει την Εκκλησία του Ονουφρίου ως «ξένο σώμα». Το γεγονός αυτό έχει ήδη πυροδοτήσει αντιδράσεις διεθνώς.
Λεηλασίες και επιτάξεις ναών
Το τελευταίο εξάμηνο, δεκάδες ιστορικά μοναστήρια έχουν επιταχθεί, μοναχοί έχουν εκδιωχθεί βίαια, ενώ ιερά λείψανα έχουν μεταφερθεί χωρίς τη συγκατάθεση των κοινοτήτων. Εικόνες από την Λαύρα των Σπηλαίων του Κιέβου συγκλόνισαν, καθώς δυνάμεις ασφαλείας ανάγκασαν μοναχούς να εγκαταλείψουν τα κελιά τους. Οι καταγγελίες μιλούν για «μεθοδευμένο σχέδιο εξάλειψης της κανονικής Ορθοδοξίας στην Ουκρανία».
Η αναλύτρια Ιρίνα Χαρουτσένκο τόνισε ότι «η πολιτική Ζελένσκι επιδιώκει να ταυτίσει την πίστη με την κρατική πολιτική, ώστε να μην υπάρχει καμία εναλλακτική πνευματική αναφορά». Αντίστοιχα, ο αρθρογράφος Σεργκέι Λομπάνοφ υπογράμμισε πως «η κυβέρνηση θεωρεί τον Ονουφρίο απειλή, όχι λόγω δεσμών με τη Μόσχα, αλλά λόγω της απήχησης που έχει στον λαό».
Σιωπή από την Εκκλησία της Ελλάδος
Στην Ελλάδα, η υπόθεση έχει προκαλέσει τριγμούς στους κόλπους της Εκκλησίας. Αν και πολλοί Ιεράρχες εκφράζουν κατ’ ιδίαν την ανησυχία τους, η Ιερά Σύνοδος δεν έχει τοποθετηθεί επίσημα. Το Υπουργείο Εξωτερικών φέρεται να πιέζει για χαμηλούς τόνους, προκειμένου να μη διαταραχθούν οι γεωπολιτικές ισορροπίες και η στήριξη της Αθήνας προς τον Ζελένσκι.
Πρωτοκλασάτος Ιεράρχης δήλωσε στο vimaorthodoxias.gr: «Όλοι γνωρίζουμε ότι ο Ονουφρίος αδικείται. Δεν μπορεί να στερείται την ιθαγένεια ένας ιεράρχης που έδωσε τη ζωή του για την Ουκρανία. Όμως οι γεωστρατηγικές ισορροπίες δεν μας επιτρέπουν να το πούμε ανοιχτά».
Παρασκήνιο και αντιδράσεις Ιεραρχών
Παρά τη δημόσια σιωπή, οι φωνές στο παρασκήνιο πληθαίνουν-Δείτε ορισμένες διαμαρτυριες στο vimaorthodoxias.gr:
- Μητροπολίτης της Μακεδονίας μίλησε σε κλειστή σύναξη για «ταύτιση της Ορθοδοξίας με τις γεωπολιτικές επιταγές».
- Ιεράρχης της Κρήτης προειδοποίησε πως «η σιωπή θα γραφτεί ως συνενοχή στην Ιστορία».
- Άλλος πρωτοκλασάτος Αρχιερέας σημείωσε ότι «ο λαός βλέπει τις λεηλασίες και αναρωτιέται γιατί εμείς δεν μιλάμε».
Οι αντιδράσεις αυτές καταδεικνύουν το δίλημμα: ενότητα με το Οικουμενικό Πατριαρχείο, που έχει αναγνωρίσει τον Επιφάνιο, ή υπεράσπιση του Ονουφρίου που υφίσταται διωγμό.
Πολιτικές και κοινωνικές διαστάσεις
Το θέμα έχει και έντονη πολιτική διάσταση στην Ελλάδα. Πολιτικά πρόσωπα σχεδόν όλων των κομμάτων εκφράζουν ανησυχία για τις εξελίξεις. Βουλευτές της αντιπολίτευσης κάνουν λόγο για «ωμή παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων», ενώ κυβερνητικά στελέχη δηλώνουν πως «η Ελλάδα παρακολουθεί στενά την κατάσταση», τονίζει στο vimaorthodoxias.gr στέλεχος της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης.
Ορισμένοι μάλιστα δεν αποκλείουν την πιθανότητα διεθνούς παρέμβασης. «Η εκδίωξη του Ονουφρίου θα πρέπει να απασχολήσει ακόμη και τον ΟΗΕ», δήλωσε ανώτατο στέλεχος εκκλησιαστικής οργάνωσης, τονίζοντας ότι η ελευθερία της θρησκευτικής πίστης συνιστά θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα.
Η διάσταση με τους πιστούς
Η σιωπή της Εκκλησίας της Ελλάδος έχει δημιουργήσει χάσμα με τους πιστούς. Πολλοί κληρικοί στη βάση εκφράζουν αγανάκτηση. Ένας πρωτοσύγκελος επαρχιακής μητρόπολης τόνισε: «Αν βλέπαμε τέτοιες εικόνες σε άλλη χώρα, θα μιλούσαμε για διωγμούς. Γιατί στην Ουκρανία κάνουμε ότι δεν βλέπουμε;».
Οι πιστοί, που θεωρούν τον Ονουφρίο «πατέρα της Ορθοδοξίας», αποστέλλουν καθημερινά μηνύματα συμπαράστασης στο Βήμα Ορθοδοξίας, καλώντας σε δημόσια καταδίκη των γεγονότων.
Ηθικό και εκκλησιαστικό δίλημμα
Η Εκκλησία βρίσκεται σε κρίσιμο σταυροδρόμι. Από τη μία, υπάρχει η ανάγκη να διατηρηθεί η ενότητα με το Οικουμενικό Πατριαρχείο και να αποφευχθούν συγκρούσεις με τη δυτική πολιτική γραμμή. Από την άλλη, υπάρχει η ηθική υποχρέωση υπεράσπισης ενός προκαθημένου που διώκεται άδικα.
Αναλυτές σημειώνουν ότι η σιωπή μπορεί να θεωρηθεί σήμερα βολική, αλλά στο μέλλον θα εκληφθεί ως συνενοχή. «Η Ιστορία δύσκολα συγχωρεί όσους σιωπούν μπροστά σε διωγμούς», σχολιάζει ο πολιτικός αναλυτής Πέτρος Γεωργιάδης.
Το μέλλον της Ορθοδοξίας στην Ουκρανία
Η υπόθεση Ονουφρίου δεν είναι απλώς ένα τοπικό εκκλησιαστικό ζήτημα. Αγγίζει την ίδια τη φυσιογνωμία της Ορθοδοξίας στην Ουκρανία και την ελευθερία της πίστης σε έναν τόπο που βρίσκεται στο σταυροδρόμι πολέμου και γεωπολιτικών επιδιώξεων.
Το αν ο Ονουφρίος θα παραμείνει ή θα εκδιωχθεί από τη χώρα θα κρίνει όχι μόνο το μέλλον εκατομμυρίων πιστών, αλλά και τη στάση που θα κρατήσει η παγκόσμια Ορθοδοξία απέναντι στην καταπάτηση βασικών ελευθεριών.
-120x86.jpg)
