ΟΠΕΚΕΠΕ: Μέρες πριν πιστωθεί η προκαταβολή της βασικής ενίσχυσης, το τοπίο παραμένει θολό για χιλιάδες αγρότες και κτηνοτρόφους, καθώς οι διασταυρωτικοί έλεγχοι του ΥΠΑΑΤ και οι αλγόριθμοι επιλεξιμότητας ανέδειξαν αστοχίες σε ΑΤΑΚ, ΚΑΕΚ, AGRISNAP αλλά και στις φετινές κατανομές βοσκοτόπων.
Ρεπορτάζ: Γιώργος Θεοχάρης
News: Οι ενστάσεις που ετοιμάζει ο ΟΠΕΚΕΠΕ κρίνονται πλέον καθοριστικές, αφού οι πρώτες πληροφορίες δείχνουν πως χιλιάδες παραγωγοί κόπηκαν από την προκαταβολή ή είδαν τις επιλέξιμες εκτάσεις τους να μειώνονται ακόμη και κατά 90%.
Την ίδια στιγμή, το Εθνικό Κτηματολόγιο ετοιμάζει νέα διασταύρωση για τα ΚΑΕΚ, ενώ η μετάβαση του Οργανισμού στην ΑΑΔΕ και οι αλλαγές στην ψηφιακή χαρτογράφηση δημιουργούν ένα εκρηκτικό μωσαϊκό που θα δοκιμάσει φέτος τις αντοχές της πρωτογενούς παραγωγής.
ΑΤΑΚ, ΚΑΕΚ και AGRISNAP: Η «τριπλή παγίδα» που αφήνει εκτός χιλιάδες αγροτεμάχια
Το ΥΠΑΑΤ ανακοίνωσε ότι εντός των επόμενων ημερών θα δημοσιοποιηθεί η επίσημη διαδικασία ενστάσεων για όσες εκτάσεις μηδενίστηκαν λόγω λαθών ή αναντιστοιχιών.
Τα μεγαλύτερα προβλήματα εντοπίζονται σε τρεις κατηγορίες:
1. Λάθη στον ΑΤΑΚ
Χιλιάδες παραγωγοί δήλωσαν λανθασμένο Αριθμό Ταυτότητας Ακινήτου, κυρίως σε μισθωμένα αγροτεμάχια. Το σύστημα έκοψε αυτόματα τις εκτάσεις αυτές από την προκαταβολή.
2. Μη αναγνωρίσιμα ΚΑΕΚ
Στα μικρά τεμάχια έως 20 στρέμματα, όπου υπάρχει πολυϊδιοκτησία, το Κτηματολόγιο δεν μπόρεσε να ταυτοποιήσει τα δεδομένα. Αποτέλεσμα: μηδενισμός.
3. Εικόνες AGRISNAP που “δεν πέρασαν”
Πολλές φωτογραφίες δεν ταίριαζαν με τις δορυφορικές απεικονίσεις ή κρίθηκαν ανεπαρκείς, κυρίως σε Μακεδονία και Θράκη.
Αγροτικός σύμβουλος στον οποίο απευθύνθηκαν παραγωγοί εξηγεί στο ρεπορτάζ ότι:
«Υπάρχουν περιπτώσεις όπου το αγροτεμάχιο κόπηκε επειδή ο παραγωγός δεν στεκόταν στο σωστό σημείο όταν έβγαλε τη φωτογραφία. Είναι αδιανόητο να χάνονται ενισχύσεις με τέτοιο τρόπο».
Κατανομή βοσκοτόπων: Το «μεγάλο κάψιμο» που φέρνει μειώσεις 70%–95%
Το μεγαλύτερο σοκ αφορά τους κτηνοτρόφους. Οι νέες κατανομές βοσκοτόπων —πριν καν εκδοθεί η σχετική Υπουργική Απόφαση— δείχνουν:
• Μειώσεις έως 95% σε Κρήτη
• Μειώσεις 60%–80% σε Ήπειρο, Αιτωλοακαρνανία, Θεσσαλία
• Δραματικές απώλειες σε ορεινές ζώνες δυτικής Μακεδονίας
Οι μελετητές μιλούν για «μαύρη τρύπα» στην τεχνική λύση, ειδικά όπου εφαρμόστηκε το νέο κριτήριο ομορότητας.
Ενδεικτική περίπτωση: παραγωγός από χωριό της Κρήτης, ο οποίος από 240 στρέμματα έπεσε στα 150, ενώ η σύζυγός του από 200 στρέμματα βρέθηκε στα… 14.
Κτηνοτρόφος από τα Χανιά περιγράφει:
«Δεν ξέρω πώς να το εξηγήσω. Την ίδια χρονιά, με τα ίδια ζώα, μου κόψανε 70% της έκτασης. Ούτε να γελάσω μπορώ, ούτε να θυμώσω — μου κόπηκαν τα πόδια».
Ο μηχανισμός εξισωτικής και οικολογικών σχημάτων καταρρέει
Η νέα κατανομή επηρεάζει άμεσα:
✔ Την εξισωτική αποζημίωση
Με λιγότερα στρέμματα και σταθερή τιμή 8,9 €/στρμ (μειονεκτικές) – 12,2 €/στρμ (ορεινές), η εξισωτική μειώνεται δραστικά.
Υπάρχουν ήδη παραγωγοί που, ενώ το 2024 είχαν ορεινό βοσκότοπο, φέτος έλαβαν πεδινό λόγω ομορότητας — με αποτέλεσμα να χάσουν το δικαίωμα.
✔ Τα οικολογικά σχήματα
Πληρώνονται με βάση τη σχέση ζώων–βοσκοτόπου: 1 ΜΜΖ ανά εκτάριο.
Όταν τα στρέμματα μειώνονται… η ενίσχυση καταρρέει.
✔ Τα Βιολογικά
Όπως επιβεβαιώνει το ΥΠΑΑΤ, τα Βιολογικά σχετίζονται άμεσα με τα στρέμματα βοσκοτόπων. Χιλιάδες κινδυνεύουν να χάσουν σημαντικό μέρος της ενίσχυσης.
Οι “κομμένες” προκαταβολές και το ερώτημα που καίει: Θα γίνει συμπληρωματική πληρωμή;
Ο ΟΠΕΚΕΠΕ ανακοίνωσε πως όταν οι διαθέσιμοι βοσκότοποι δεν επαρκούν για να καλύψουν το ζωικό κεφάλαιο, θα υπάρξει:
Συμπληρωματική κατανομή μετά την προκαταβολή,
βάσει:
• τιμολογίων γάλακτος
• τιμολογίων κρέατος
• αγορών ζωοτροφών
Η διασταύρωση θα γίνει με τα στοιχεία του ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ και του συστήματος myDATA.
Ο οργανισμός διαβεβαιώνει ότι «κανείς ενεργός κτηνοτρόφος δεν θα αδικηθεί», όμως οι παραγωγοί εμφανίζονται δύσπιστοι.
Το υβριδικό σύστημα του 2025: Τι πραγματικά σημαίνει
Το 2025 λειτουργεί μεταβατικά:
– υποχρεωτικός ΑΤΑΚ,
– διόρθωση με AGRISNAP,
– αυστηροί δορυφορικοί έλεγχοι,
– αντικειμενική καταγραφή ζώων μέσω γάλακτος-κρέατος-myDATA,
– νέοι κανόνες βοσκοτόπων.
Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι:
1. Κάθε λάθος οδηγεί σε άμεσο μηδενισμό.
2. Τα επιλέξιμα στρέμματα βασίζονται σε πραγματικές παραγωγικές πράξεις.
3. Οι επιδοτήσεις γίνονται πλέον “λογιστικό γεγονός” και όχι απλή δήλωση.
Τι αλλάζει το 2026: Ο “μεγάλος σεισμός” στις πληρωμές
Από το 2026 εφαρμόζεται πλήρως το νέο σύστημα ελέγχων, με:
1. Νέο ψηφιακό γεωχωρικό χάρτη
Εξαιρετικά ακριβής, με δορυφορικές εικόνες και τεχνητή νοημοσύνη, όπως προβλέπει η ευρωπαϊκή οδηγία και επιβεβαιώνει η Κομισιόν.
2. Ηλεκτρονική σήμανση αιγοπροβάτων
Ψηφιακή βάση δεδομένων που θα συνδέεται με το ΟΣΔΕ.
3. Περισσότερους ελέγχους – λιγότερη διακριτική ευχέρεια
Με “risk analysis tools” για εντοπισμό πλασματικών πρακτικών.
4. Πλήρη διασύνδεση με ΑΑΔΕ, Κτηματολόγιο και ΜΙΔΑ
Ο παραγωγός δεν θα μπορεί να δηλώσει ούτε ένα στρέμμα που δεν ταυτοποιείται ψηφιακά.
Η μεγάλη αγωνία: Τι θα γίνει με την προκαταβολή;
Η προκαταβολή της βασικής ενίσχυσης έρχεται, αλλά:
• χιλιάδες έχουν «κοπεί» λόγω ΑΤΑΚ,
• άλλοι δεν καλύπτονται από τους βοσκοτόπους,
• άλλοι μπήκαν στο AGRISNAP ως «μη επιλέξιμοι»,
• πολλοί περιμένουν τη συμπληρωματική κατανομή.
Παραγωγός από τη Θεσσαλία δηλώνει:
«Δεν ξέρω πόσα θα μπουν. Ξέρω μόνο ότι φέτος πονάμε πριν καν πληρωθούμε».
Το σύστημα μπαίνει σε νέα εποχή, όμως η μετάβαση γίνεται με αδικίες, λάθη και ανασφάλεια.
Οι ενστάσεις θα κρίνουν τη «δεύτερη φορά πληρωμών», ενώ οι κτηνοτρόφοι περιμένουν να δουν αν η συμπληρωματική κατανομή θα σώσει έστω ένα μέρος του εισοδήματός τους.
Αν θέλεις εξτρά αναλυτική εκδοχή με πίνακες ή ρεπορτάζ για Discover με πιο επιθετικό τόνο, το ετοιμάζω άμεσα.
