ΟΠΕΚΕΠΕ: Η νέα κρίση στις πληρωμές των αγροτών αποκαλύπτει τα βαθιά προβλήματα στον μηχανισμό διαχείρισης των ενισχύσεων και των αποζημιώσεων.
Ρεπορτάζ: Γιώργος Θεοχάρης
News: Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του vimaorthodoxias.gr, περισσότεροι από 150.000 δικαιούχοι βρίσκονται σε αδιέξοδο, καθώς τουλάχιστον 250 εκατ. ευρώ χάθηκαν από τα προγράμματα Βιολογικών, Φυλών και Κομφούζιο, με ποινή 60% στις κοινοτικές δαπάνες.
Την ίδια ώρα, ο ΟΠΕΚΕΠΕ επιχειρεί να επαναφέρει την ομαλότητα στις πληρωμές, αλλά οι καθυστερήσεις στις προκαταβολές και οι δεσμεύσεις των δηλώσεων δείχνουν ένα σύστημα που ακόμη δεν λειτουργεί ομαλά.
Το «ναυάγιο» των πληρωμών και η ποινή του 60%
Το «ναυάγιο» στις πληρωμές αγγίζει πλέον τις τρεις βασικές δράσεις του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης:
1. Τα Βιολογικά (παλιά και νέα),
2. Τις Φυλές Ζώων,
3. Και το Κομφούζιο (πρόγραμμα προστασίας καλλιεργειών).
Σύμφωνα με τον Κανονισμό (ΕΕ) 2022/127, άρθρο 5, όταν η πληρωμή καθυστερεί πέραν της 15ης Οκτωβρίου, η δαπάνη μειώνεται κατά 60%. Αυτό σημαίνει ότι η Ελλάδα θα πρέπει να καλύψει από το κρατικό ταμείο περισσότερα από 150 εκατ. ευρώ, προκειμένου να μην χαθούν οι επιδοτήσεις.
Από τα 60 εκατ. ευρώ υπόλοιπα των παλιών βιολογικών του 2024, πληρώθηκαν μόλις 17 εκατ. ευρώ, ενώ οι προκαταβολές του 2025 μετατίθενται για το καλοκαίρι του 2026, κάτι που προκαλεί ασφυξία σε χιλιάδες παραγωγούς.
ΟΠΕΚΕΠΕ: Πληρωμές με αργούς ρυθμούς και έλεγχοι
Σύμφωνα με την επίσημη ενημέρωση του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, από τις 15 Οκτωβρίου 2025 ξεκίνησαν πληρωμές ύψους 61,41 εκατ. ευρώ σε 157.737 δικαιούχους. Ωστόσο, 25.138 αιτήσεις (13,7%) δεσμεύτηκαν για επιπλέον ελέγχους, λόγω ασυμφωνιών μεταξύ δηλώσεων ΟΣΔΕ, Ε9 και δεδομένων myDATA της ΑΑΔΕ.
Αξίζει να σημειωθεί ότι:
• Οι συνδεδεμένες ενισχύσεις για αιγοπρόβειο θα φτάσουν τα 10 εκατ. ευρώ και θα πληρωθούν ως τα μέσα Νοεμβρίου.
• Περίπου 24.025 ΑΦΜ βρίσκονται υπό επανέλεγχο, με τις επόμενες εκκαθαρίσεις να προγραμματίζονται για αρχές Δεκεμβρίου.
• Μέχρι σήμερα έχουν πληρωθεί 153 εκατ. ευρώ από 1η Σεπτεμβρίου, συμπεριλαμβανομένων των παλαιών επενδυτικών μέτρων του ΠΑΑ 2014-2022.
Οι επόμενες πληρωμές του ΟΠΕΚΕΠΕ
Το επόμενο πακέτο πληρωμών αφορά:
• Ενίσχυση ζωοτροφών (de minimis) ύψους 46 εκατ. ευρώ για πληγέντες από φυσικές καταστροφές.
• Αποζημιώσεις για φερτά υλικά «Daniel» ύψους 12 εκατ. ευρώ.
• Σύνολο: 58 εκατ. ευρώ έως 31 Οκτωβρίου 2025.
Παράλληλα, ο ΟΠΕΚΕΠΕ προγραμματίζει:
• Προκαταβολή για ανασύσταση φυτικού κεφαλαίου, προϋπολογισμού 80 εκατ. ευρώ, πριν το τέλος του έτους.
• 63 εκατ. ευρώ για αγορά ζωοτροφών από κτηνοτρόφους που επλήγησαν από ζωονόσους.
• 31 Οκτωβρίου 2025: καταβολή της 3ης δόσης επιστροφής ΕΦΚ πετρελαίου.
Αναφορικά με τις δηλώσεις βασικής ενίσχυσης 2025, αυτές παρατείνονται έως 20 Οκτωβρίου, ώστε να μπορέσουν να συμπεριληφθούν οι εκκρεμείς δικαιούχοι.
Τα νέα μέτρα στήριξης για αγρότες και κτηνοτρόφους
Η κυβέρνηση ανακοίνωσε δύο νέα μέτρα μέσω του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης:
1. Αναστολή φόρων και ασφαλιστικών εισφορών για κτηνοτρόφους που υπέστησαν θανάτωση ζώων λόγω ευλογιάς.
• Αναστολή έως 31 Δεκεμβρίου 2026.
• Κεφαλαιοποίηση καθυστερούμενων οφειλών προς ΕΦΚΑ.
• Αναστολή τόκων και προσαυξήσεων.
2. Επανένταξη στο Τιμολόγιο ΓΑΙΑ με νέα ρύθμιση οφειλών χωρίς επιτόκιο, που τίθεται σε ισχύ από 1η Δεκεμβρίου 2025.
• Αυτόματη επανένταξη αγροτών που είχαν απενταχθεί.
• Κάλυψη της έντοκης επιβάρυνσης από το Δημόσιο μέσω επιχορήγησης.
• Η πρώτη δόση θα καταβληθεί έως 31 Δεκεμβρίου 2025.
Οι αποζημιώσεις του ΕΛΓΑ: πληρωμές έως τέλη του έτους
Σύμφωνα με πληροφορίες του tilegrafimanews.gr, ο ΕΛΓΑ προγραμματίζει σειρά πληρωμών έως το τέλος του έτους που αφορούν:
• 22 εκατ. ευρώ για θανατωθέντα ζώα από ευλογιά, από τον Απρίλιο έως σήμερα.
• 30 εκατ. ευρώ που ήδη έχουν καταβληθεί για θανάτους ζώων έως τον Μάρτιο.
• 178 εκατ. ευρώ για το Μέτρο 23, που αφορά αποζημιώσεις λόγω δυσμενών καιρικών συνθηκών και φυσικών καταστροφών.
Παράλληλα, βρίσκεται σε εξέλιξη ο επανυπολογισμός αποζημιώσεων σε Φθιώτιδα, Θεσσαλία, Ημαθία και Ροδόπη, μετά από ενστάσεις παραγωγών. Οι πρώτες πληρωμές για αυτές τις περιοχές τοποθετούνται μεταξύ 10 και 15 Νοεμβρίου.
Τα οικονομικά κενά και οι πολιτικές ευθύνες
Η απώλεια των 250 εκατ. ευρώ από κοινοτικούς πόρους δημιουργεί μια νέα δημοσιονομική «τρύπα». Πηγές από τον ΟΠΕΚΕΠΕ επιβεβαιώνουν ότι το σύστημα ελέγχου παρουσίασε σοβαρές αδυναμίες, ειδικά στα παλιά βιολογικά, όπου οι πληρωμές δεν προχώρησαν εγκαίρως. Ορισμένα στελέχη αποδίδουν το πρόβλημα στη μεταφορά αρμοδιοτήτων μεταξύ υπηρεσιών και στην καθυστέρηση των πιστοποιήσεων των Ομάδων Παραγωγών.
Οι αντιδράσεις είναι έντονες, με εκπροσώπους αγροτικών ενώσεων να κάνουν λόγο για «διοικητικό χάος». Όπως ανέφερε ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Αγροτών, «η καθυστέρηση πληρωμών οδηγεί σε οικονομική ασφυξία, την ώρα που οι υποχρεώσεις σε ΑΑΔΕ, ΕΦΚΑ και προμηθευτές τρέχουν ανελέητα».
Δηλώσεις Τσιάρα: «Ο πρωτογενής τομέας θα παραμείνει ζωντανός»
Ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Κώστας Τσιάρας υποστήριξε πως «η κυβέρνηση βρίσκεται δίπλα στους ανθρώπους της παραγωγής – όχι με λόγια, αλλά με πράξεις». Σύμφωνα με τον ίδιο, «οι τρεις στοχευμένες παρεμβάσεις ανακουφίζουν άμεσα αγρότες και κτηνοτρόφους και δημιουργούν προοπτική για το αύριο της υπαίθρου».
Ωστόσο, ο ίδιος αναγνώρισε ότι «οι διασταυρωτικοί έλεγχοι απαιτούν χρόνο, αλλά διασφαλίζουν δικαιοσύνη». Ο στόχος, όπως είπε, είναι «να πληρωθούν οι πραγματικοί παραγωγοί και να περιοριστούν οι αδικίες του παρελθόντος».
Το ελληνικό αγροτικό τοπίο βρίσκεται σε κομβικό σημείο: οι καθυστερήσεις, οι ποινές και οι τεχνικές αστοχίες απειλούν να στερήσουν πολύτιμους κοινοτικούς πόρους. Οι επόμενες εβδομάδες θα δείξουν αν το Υπουργείο και ο ΟΠΕΚΕΠΕ θα καταφέρουν να ολοκληρώσουν τις πληρωμές χωρίς νέες απώλειες και αν οι αποζημιώσεις του ΕΛΓΑ θα καταβληθούν έγκαιρα στους πληγέντες.
Αν δεν επιτευχθεί αυτό, τότε ο πρωτογενής τομέας θα αντιμετωπίσει έναν ακόμα δύσκολο χειμώνα — με τους παραγωγούς να πληρώνουν το τίμημα μιας αργοκίνητης γραφειοκρατίας που απειλεί το μέλλον της ελληνικής υπαίθρου.
