Τραμπ: Είναι απίστευτο πώς ένας άνθρωπος μπορεί να αλλάξει τον ρουν της Ιστορίας. Μπορείτε να αποδώσετε την άνοδο του Ντόναλντ Τραμπ στην εξουσία σε δεκάδες «βαθύτερα αίτια», στην αποτυχία της αμερικανικής ελίτ κ.λπ. κ.λπ.
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
Τη διαφορά όμως στο τέλος της ημέρας την κάνει ο ίδιος, με τον τρόπο που λειτουργεί και αποφασίζει. Μπήκε σε ένα καθωσπρέπει, γερασμένο, «πολιτισμένο» πολιτικό σκηνικό και τα έκανε λίμπα. Σκεφθείτε ότι δεν έχει ακόμη κλείσει χρόνο από την αρχή της δεύτερης θητείας και δείτε τι έχει αλλάξει, μέσα και έξω από την Αμερική. Μιλάμε για έναν παλιό κόσμο που καταρρέει κάθε μέρα και έναν νέο που καθορίζεται από τις αποφάσεις ενός ανθρώπου, της οικογενείας του και μερικών προσωπικών φίλων.
Τι σημαίνει αυτή η εξέλιξη για εμάς; Δεν έχω ιδέα. Κανείς δεν έχει ιδέα όσο και αν είναι «κολλητός της Ιβάνκα» ή «στενός φίλος με τον πρώτο ξάδελφο της Μελάνια», όπως διατείνεται το μισό «Κολωνάκι».
Το βέβαιο είναι ότι όποιος βρεθεί απέναντι στον Αμερικανό πρόεδρο θα αιφνιδιαστεί. Με μαθηματική βεβαιότητα. Οπως ο Αλέξης Τσίπρας όταν τον άκουσε να του λέει, σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες, ότι ήταν κακή απόφαση να μείνει στο ευρώ (a bad business decision). Ή ο Κυριάκος Μητσοτάκης, όταν στην κρίση του 2020 απείλησε, ακολουθώντας ένα προσεκτικό σχέδιο, να απαντήσει δυναμικά σε κάποια τουρκική ενέργεια και ο Τραμπ, αντί να τον αποτρέψει όπως κάθε προκάτοχός του, είπε περίπου «καλή ιδέα, έτσι φτάνεις σε μια συμφωνία» (that is the way to get to a deal).
Το βασικό είναι ποιος (πραγματικά όμως, όχι στη φαντασία του) ξέρει ποιον που μπορεί να έχει πρόσβαση στον πρόεδρο και στον άμεσο κύκλο του.
ΤΙ ΕΙΠΕ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗ
Ή ο σημαίνων Ελληνοαμερικανός παράγων που τον άκουσε να λέει «μα δεν καταλαβαίνω, αφού είναι Ελληνας ο Πατριάρχης, γιατί δεν είναι στην Ελλάδα και μένει στην Τουρκία;». Ή, το ακόμη καλύτερο, όταν ο ίδιος παράγων τού ζήτησε να παρέμβει για να μη γίνει τζαμί η Αγία Σοφία, η απάντηση ήταν: «Ο Ερντογάν είναι πολύ φίλος μου, σκεπτόμαστε με τον ίδιο τρόπο. Του είπα όμως ότι ήταν πολύ κακή επιχειρηματική επιλογή, θα έβγαζε πολλά λεφτά πουλώντας εισιτήρια σε χριστιανούς τουρίστες» (a bad real estate deal).
Η διπλωματία στην εποχή του Τραμπ είναι μια νέα τέχνη, που δεν διδάσκεται στις σχολές Διεθνών Σχέσεων γιατί δεν αφορά μηχανισμούς και θεσμούς. Το βασικό είναι ποιος (πραγματικά όμως, όχι στη φαντασία του) ξέρει ποιον που μπορεί να έχει πρόσβαση στον πρόεδρο και στον άμεσο κύκλο του.
Και μετά, ποιος μπορεί να σκεφθεί τι κάνει κλικ στο μυαλό του. Ιστορικοί και διεθνολόγοι δεν κάνουν για αυτήν τη δουλειά. Ανήκουν και αυτοί σε έναν παλιό κόσμο, τα εργαλεία τους είναι σκουριασμένα και η φαντασία τους περιορισμένη. Ημασταν και είμαστε όλοι απροετοίμαστοι για αυτό το φαινόμενο.