ΙΕΡΑ ΜΥΣΤΗΡΙΑ: Τους τελευταίους μήνες, σε όλη την Ελλάδα, γίνεται έντονη συζήτηση γύρω από τις εμφανίσεις γυναικών σε γάμους και βαφτίσεις που τελούνται σε ναούς, παρεκκλήσια και ακόμη και σε μοναστήρια.
Ρεπορτάζ: Γιάννης Παπανικολάου – ΒΗΜΑ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ
Δεν είναι λίγες οι φορές που οι αμφιέσεις προκαλούν εντύπωση για την υπερβολή ή την πρόκλησή τους, δημιουργώντας αμηχανία όχι μόνο στους πιστούς αλλά και στους ίδιους τους ιερείς που τελούν τα μυστήρια.
Το vimaorthodoxias.gr καταγράφει αντιδράσεις, επισημάνσεις και πνευματικές συμβουλές, μέσα από λόγια γερόντων και Αγίων, αναδεικνύοντας την ανάγκη επαναφοράς του σεβασμού στην ιερότητα του χώρου.
Το φαινόμενο στις μέρες μας
Η μόδα, οι κοινωνικές συνήθειες και η επιρροή των μέσων κοινωνικής δικτύωσης έχουν επηρεάσει σημαντικά και την εμφάνιση των καλεσμένων σε γάμους και βαφτίσεις. Στενά φορέματα, αποκαλυπτικά ντεκολτέ, μίνι φορέματα ή υπερβολικά έντονα χρώματα συναντώνται πλέον ακόμη και μέσα σε ιερούς χώρους.
Οι εικόνες αυτές δεν περνούν απαρατήρητες. Όπως μας μετέφεραν ιερείς από διάφορες μητροπόλεις, «υπάρχουν φορές που η αμφίεση κάποιων καλεσμένων φέρνει σε δύσκολη θέση ακόμη και τον λειτουργό, την ώρα που τελεί το Μυστήριο».
Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που γέροντες μοναχοί έχουν εκφράσει τη θλίψη τους, όταν ακόμη και σε μοναστήρια εμφανίζονται γυναίκες με ενδυμασίες που δεν συνάδουν με τον χώρο. «Άλλο η χαρά του μυστηρίου, και άλλο η κοσμική επιδειξιομανία», σημειώνουν.
Η θέση της Εκκλησίας για την αμφίεση
Η Εκκλησία, χωρίς να επιβάλλει ενδυματολογικούς κανόνες με τη στενή έννοια, πάντοτε μιλούσε για σεμνότητα. Ο Απόστολος Παύλος στην πρώτη επιστολή προς Τιμόθεον (Β΄ 9) γράφει: «ὡσαύτως καὶ γυναῖκας ἐν καταστολῇ κοσμίῳ μετὰ αἰδοῦς καὶ σωφροσύνης κοσμεῖν ἑαυτάς». Δηλαδή, οι γυναίκες να στολίζονται με σεμνότητα, με ντροπή και σωφροσύνη.
Αυτό δεν σημαίνει περιφρόνηση προς την εξωτερική εμφάνιση, αλλά αντίθετα υπογραμμίζει ότι ο σεβασμός στον ιερό χώρο και η συμμετοχή σε μυστήριο απαιτούν ανάλογη στάση. Η εμφάνιση είναι αντανάκλαση της εσωτερικής διάθεσης.
Οι Πατέρες της Εκκλησίας τόνιζαν ότι «όποιος εισέρχεται στον Ναό, εισέρχεται σε τόπο όπου ο ουρανός συναντά τη γη». Σε έναν τέτοιο χώρο, η υπερβολή και η πρόκληση δείχνουν ασέβεια.
Οι συμβουλές των Γερόντων
Πολλοί Γέροντες του Αγίου Όρους έχουν αναφερθεί στο ζήτημα της αμφίεσης.
• Ο Άγιος Παΐσιος έλεγε: «Ο Χριστιανός δεν ξεχωρίζει από την εξωτερική εμφάνιση, αλλά από την εσωτερική του καλλιέργεια· όμως η αμφίεση δείχνει αν σέβεσαι ή όχι τον τόπο που βρίσκεσαι».
• Ο Άγιος Πορφύριος τόνιζε ότι «το σώμα είναι ναός του Αγίου Πνεύματος, και όπως δεν περιφρονούμε τον ναό, έτσι και δεν το εκθέτουμε με άσχημο τρόπο».
• Γέροντες μοναχοί επιμένουν πως σε γάμους και βαφτίσεις «ο διάβολος χαίρεται όταν βλέπει πρόκληση μέσα στην Εκκλησία, γιατί αλλοιώνεται η πνευματική χαρά του μυστηρίου».
Ακόμη και οι απλοί ιερείς, που βιώνουν καθημερινά αυτές τις καταστάσεις, μιλούν για «ανάγκη διακριτικότητας». Ένας ιερέας από την Αττική ανέφερε στο vimaorthodoxias.gr: «Δεν μπορούμε να διώξουμε άνθρωπο από τον ναό, όμως πολλές φορές αισθάνεσαι ότι η εικόνα αυτή προσβάλλει το μυστήριο που τελείται».
«Η ψυχή να είναι καθαρή» – αλλά και η εμφάνιση με σεβασμό
Κάποιοι θα αντιτάξουν ότι σημασία έχει η ψυχή, όχι το ρούχο. Είναι αλήθεια ότι η πνευματική καθαρότητα είναι το θεμελιώδες ζητούμενο. Ωστόσο, όπως σημειώνουν οι Άγιοι Πατέρες, η εξωτερική εμφάνιση εκφράζει τον σεβασμό και την προαίρεση του ανθρώπου.
Όταν κάποιος μπαίνει σε δικαστήριο, σε επίσημη τελετή ή σε ένα υψηλόβαθμο αξίωμα, φροντίζει την εμφάνισή του. Πόσο μάλλον όταν εισέρχεται στον οίκο του Θεού, όπου τελούνται μυστήρια αιώνιας σημασίας.
Η σεμνή αμφίεση δεν είναι ζήτημα παλαιομοδίτικο ή «καταναγκαστικό». Είναι δείκτης σεβασμού. Το ρούχο δεν κάνει τον άνθρωπο, αλλά μαρτυρεί τη στάση του απέναντι στον Θεό και στους συνανθρώπους του.
Το πρόβλημα της κοσμικότητας
Σήμερα, η κοινωνία μας έχει ταυτίσει τον γάμο με ένα κοσμικό γεγονός, πολλές φορές ξεχνώντας ότι είναι πάνω απ’ όλα μυστήριο. Οι φωτογραφίες, τα βίντεο και οι εντυπώσεις από τα social media οδηγούν συχνά σε μια λογική «επίδειξης» αντί για προσευχής και συμμετοχής.
Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μπαίνουν στην Εκκλησία εικόνες ξένες προς το πνεύμα της. Ο γάμος και η βάφτιση είναι χαρές, αλλά είναι χαρές που τελούνται εν Χριστώ.
Τι μπορούν να κάνουν οι οικογένειες
Οι οικογένειες που τελούν γάμο ή βάφτιση έχουν την ευθύνη να ενημερώνουν καλεσμένους και κουμπάρους για το πλαίσιο. Δεν είναι σπάνιο να δούμε ακόμη και νονές ή κουμπάρες να εισέρχονται με ενδυμασίες που προκαλούν σχόλια.
Η σωστή ενημέρωση και η υπενθύμιση ότι ο ναός είναι ιερός χώρος μπορεί να βοηθήσει ώστε να αποφευχθούν ακραίες εμφανίσεις. Δεν πρόκειται για αυστηρότητα, αλλά για στοιχειώδη ευπρέπεια.
Μαρτυρίες από την επαρχία
Ιερείς από νησιά και χωριά μεταφέρουν στο vimaorthodoxias.gr εικόνες από μυστήρια όπου «η μόδα μπήκε μπροστά από την ευλάβεια». Όπως χαρακτηριστικά σημειώνουν: «Υπάρχουν φορές που οι ίδιοι οι συγγενείς ντρέπονται για τις εμφανίσεις κάποιων καλεσμένων».
Σε μοναστήρια, η εικόνα είναι ακόμη πιο έντονη. Οι μοναχοί, που έχουν αφιερώσει τη ζωή τους στην προσευχή, βιώνουν την πρόκληση των ενδυμασιών ως θλίψη. «Όταν μπαίνει κανείς στο μοναστήρι, μπαίνει σε χώρο αγιότητας· η πρόκληση είναι ασυμβίβαστη», λένε.
Το ζήτημα της αμφίεσης σε γάμους και βαφτίσεις δεν είναι θέμα «μόδας» αλλά σεβασμού. Οι Γέροντες και οι Άγιοι τόνιζαν πάντοτε τη σεμνότητα και την ευπρέπεια, όχι για να καταπιέσουν αλλά για να δείξουν τον δρόμο προς την αληθινή χαρά του μυστηρίου.
Η Εκκλησία δεν απορρίπτει κανέναν· καλεί όμως όλους να κατανοήσουν ότι ο ναός είναι χώρος ιερός, όπου η παρουσία μας πρέπει να μαρτυρεί σεβασμό.
Η ψυχή είναι αυτή που σώζει· αλλά η αμφίεση είναι το πρώτο μήνυμα που δίνουμε όταν στεκόμαστε ενώπιον του Θεού. Και εκεί, όπως σε όλα, χρειάζεται διάκριση, σεμνότητα και ταπείνωση.
-120x86.jpg)
