ΟΠΕΚΕΠΕ: Η αγροτική οικονομία βρίσκεται ξανά αντιμέτωπη με σφιχτά χρονοδιαγράμματα, τεχνικές δυσκολίες και διοικητικά εμπόδια που απειλούν τόσο την υλοποίηση των Σχεδίων Βελτίωσης όσο και την καταβολή κρίσιμων ενισχύσεων.
Ρεπορτάζ: Γιώργος Θεοχάρης
News: Δύο παράλληλα μέτωπα – οι επενδυτικοί φάκελοι που λήγουν χωρίς δυνατότητα παράτασης και οι εκκρεμείς πληρωμές προγραμμάτων – συνθέτουν μια εκρηκτική εικόνα που μπορεί να τινάξει στον αέρα εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ.
Καμία παράταση για τα Σχέδια Βελτίωσης
Τη Δευτέρα 15 Σεπτεμβρίου εκπνέει η προθεσμία για τροποποιήσεις φακέλων και στις 15 Οκτωβρίου για την τελική ολοκλήρωση των έργων και την υποβολή αιτημάτων πληρωμής για τα Σχέδια Βελτίωσης 2022. Σύμφωνα με τις οδηγίες του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, καμία παράταση δεν μπορεί να δοθεί, καθώς το χρονοδιάγραμμα καθορίζεται από τον Κανονισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης και δεσμεύει όλα τα κράτη-μέλη.
Αυτό σημαίνει ότι φάκελοι που δεν θα έχουν εκκαθαριστεί και σταλεί εντολή πληρωμής μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2025 θα χαθούν οριστικά. Για πολλούς παραγωγούς, κυρίως κτηνοτρόφους, το πρόβλημα είναι ότι οι άδειες για στάβλους, αρμεκτήρια ή άλλες κτιριακές εγκαταστάσεις καθυστερούν έως και 12 μήνες. Οι υπηρεσίες Δασαρχείων και Αρχαιολογίας αδυνατούν να ανταποκριθούν, αφήνοντας εκατοντάδες φακέλους σε εκκρεμότητα.
Η ΕΚΑΓΕΜ, με επιστολή προς τον Πρωθυπουργό και τους αρμόδιους υπουργούς, υπογράμμισε ότι οι παραγωγοί κινδυνεύουν με απένταξη έργων και επιστροφή προκαταβολών. «Δεν είναι δυνατόν να ζητείται από τους κτηνοτρόφους να τηρήσουν χρονοδιαγράμματα όταν το ίδιο το κράτος καθυστερεί στην έκδοση αδειών», αναφέρουν χαρακτηριστικά.
ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΑΓΡΟΤΩΝ :Το «ντόμινο» των καθυστερήσεων
Η διαδικασία δεν είναι απλή. Για κάθε αίτημα πληρωμής απαιτούνται:
• Έλεγχος φυσικού αντικειμένου από τις ΔΑΟΚ.
• Επιτόπια επίσκεψη και πιστοποίηση υλοποίησης.
• Εκκαθάριση στο ΠΣΚΕ και διασταύρωση με τον ΟΠΕΚΕΠΕ.
Ο φόρτος εργασίας των επιτροπών παρακολούθησης είναι τεράστιος. Στελέχη του Οργανισμού προειδοποιούν ότι το «συνωστισμένο» δεύτερο δεκαπενθήμερο του Οκτωβρίου θα φέρει εκατοντάδες αιτήματα, με κίνδυνο να «σπάσει» το σύστημα.
Δεν είναι τυχαίο ότι για τα Σχέδια Βελτίωσης του 2017 η τελική προθεσμία είναι 30 Σεπτεμβρίου, ενώ για τα αρδευτικά η 15η Οκτωβρίου. Αν υπάρξει αδυναμία πληρωμής λόγω λαθών ή ελλείψεων, δεν θα υπάρχει δυνατότητα διόρθωσης.
Πληρωμές στα προγράμματα: Βιολογικά και άμεσες ενισχύσεις
Σαν να μην έφτανε η αγωνία για τα Σχέδια, οι αγρότες βρίσκονται σε αδιέξοδο και με τις πληρωμές των ενισχύσεων. Τα «παλιά Βιολογικά» παραμένουν σε εκκρεμότητα, ενώ οι συνολικές οφειλές ξεπερνούν τα 600 εκατ. ευρώ, τονίζουν αγροτοσυνδικαλιστές στο vimaorthodoxias.gr
Η κυβέρνηση, διά του υπουργού Κώστα Τσιάρα, επιμένει ότι οι καθυστερήσεις οφείλονται στους διασταυρωτικούς ελέγχους. Ωστόσο, στελέχη του ίδιου του ΟΠΕΚΕΠΕ παραδέχονται ότι λείπουν πάνω από 100 εκατ. ευρώ από τα διαθέσιμα ταμεία. Μάλιστα, πέρυσι «χάθηκαν» 80 εκατ. ευρώ απλά επειδή οι πιστώσεις δεν ολοκληρώθηκαν μέχρι την καταληκτική ημερομηνία της 30ης Ιουνίου.
Ο νέος προσωρινός πρόεδρος του ΟΠΕΚΕΠΕ, Ιωάννης Καββαδάς, βρέθηκε δύο ημέρες στο γραφείο του για ενημέρωση, όμως ακόμη δεν έχει δοθεί σαφές χρονοδιάγραμμα πληρωμών. Στο μεταξύ, οι Περιφερειακές Διευθύνσεις έχουν προθεσμία μέχρι τις 20 Σεπτεμβρίου να ελέγξουν αιτήματα επιλεξιμότητας και εντάξεων σε περιφέρεια, ώστε να αποφευχθούν νέες καθυστερήσεις.
Η «βιτρίνα» των ελέγχων και η πραγματικότητα
Οι διασταυρωτικοί έλεγχοι προβάλλονται ως άλλοθι για τις καθυστερήσεις. Όμως, η ουσία είναι ότι τα χρέη του κράτους προς τους αγρότες αυξάνονται. Οι απλήρωτες υποχρεώσεις στις άμεσες ενισχύσεις φτάνουν τα 120 εκατ. ευρώ, ενώ για τα προγράμματα αγγίζουν τα 300 εκατ. ευρώ.
Ο υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Γιάννης Ανδριανός, χαρακτήρισε τις καθυστερήσεις «παράπλευρη απώλεια» των ελέγχων, διαβεβαιώνοντας ότι οι πληρωμές θα ξεκινήσουν εντός του μήνα. Ωστόσο, η εμπειρία των τελευταίων ετών δείχνει ότι οι δεσμεύσεις σπάνια τηρούνται.
Κτηνοτρόφοι σε απόγνωση
Η καθυστέρηση στις άδειες για στάβλους και εγκαταστάσεις έχει φέρει σε απόγνωση μεγάλες μονάδες. Κτηνοτρόφοι με χίλια πρόβατα στη Θεσσαλία, στην Ήπειρο και στη Θράκη δηλώνουν στο tilegrafimanews.gr ότι βλέπουν τις επενδύσεις τους να τινάζονται στον αέρα. «Η ευλογιά και οι ζωονόσοι χρησιμοποιούνται ως πρόσχημα, ενώ η γραφειοκρατία σκοτώνει κάθε προοπτική ανάπτυξης», αναφέρουν.
Κίνδυνος απώλειας 870 εκατ. ευρώ
Συνδυάζοντας τα δύο μέτωπα – Σχέδια Βελτίωσης και εκκρεμείς πληρωμές – το ποσό που κινδυνεύει να χαθεί ή να μείνει απλήρωτο ξεπερνά τα 870 εκατ. ευρώ. Πρόκειται για πόρους που προορίζονταν να ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητα, να εκσυγχρονίσουν τις μονάδες και να στηρίξουν το εισόδημα του αγροτικού κόσμου.
Η απουσία παράτασης, οι καθυστερήσεις στις άδειες και οι οικονομικές εκκρεμότητες δημιουργούν εκρηκτικό μείγμα. Αν δεν βρεθεί άμεσα λύση, η χώρα θα βρεθεί εκτεθειμένη και σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Το πολιτικό αποτύπωμα
Η αντιπολίτευση κατηγορεί την κυβέρνηση για ανικανότητα και ψεύτικες υποσχέσεις. «Ενώ οι αγρότες περιμένουν ενισχύσεις, ο υπουργός μιλά για ελέγχους και διαδικασίες. Στην πράξη, οι παραγωγοί μένουν απλήρωτοι και οι επενδύσεις κινδυνεύουν», σχολιάζουν βουλευτές αγροτικών περιφερειών.
Στο ίδιο μήκος κύματος και συνεταιριστικοί φορείς, που ζητούν άμεση ενεργοποίηση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους για την κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού.
Η αγροτική πολιτική δοκιμάζεται σε δύο καίρια μέτωπα. Από τη μία, τα Σχέδια Βελτίωσης που πρέπει να ολοκληρωθούν χωρίς καθυστέρηση, από την άλλη οι πληρωμές που σέρνονται μήνες. Αν δεν υπάρξει αποφασιστική παρέμβαση, η Ελλάδα κινδυνεύει να χάσει πόρους που ξεπερνούν τα 870 εκατ. ευρώ, αφήνοντας χιλιάδες αγρότες και κτηνοτρόφους στο έλεος της γραφειοκρατίας και της αβεβαιότητας.
Σε μια περίοδο που η ύπαιθρος ζητά στήριξη, η αναβλητικότητα και η έλλειψη συντονισμού δεν είναι απλά «παράπλευρες απώλειες», αλλά απειλή για το μέλλον του πρωτογενούς τομέα.