ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ: Το ζήτημα των συντάξεων επιστρέφει δυναμικά στο προσκήνιο μετά τις ανακοινώσεις του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη από το βήμα της ΔΕΘ για τη σταδιακή κατάργηση της προσωπικής διαφοράς έως το 2027.
Ρεπορτάζ : Γιάννης Παπανικολάου
News: Πρόκειται για μια εξέλιξη που αφορά άμεσα περισσότερους από 660.000 συνταξιούχους και συνδέεται με τις αυξήσεις αλλά και τα αναδρομικά που αναμένει η κοινωνία των συνταξιούχων.
Η προσωπική διαφορά, που θεσμοθετήθηκε με τον νόμο Κατρούγκαλου (2016), αποτέλεσε όλα αυτά τα χρόνια μια «σκιά» στις αυξήσεις, αποκλείοντας περίπου το 1/5 των συνταξιούχων από τις ετήσιες προσαρμογές. Η δέσμευση για οριστική κατάργηση το 2027, σε συνδυασμό με τις πρόσφατες αποφάσεις της Δικαιοσύνης για επιστροφές, διαμορφώνει ένα νέο τοπίο.
Τι σημαίνει η μείωση 50% το 2026 και η κατάργηση το 2027
Σύμφωνα με τον πρωθυπουργό, από την 1η Ιανουαρίου 2026 η προσωπική διαφορά θα μειωθεί κατά 50%. Αυτό σημαίνει ότι, αν ένας συνταξιούχος έχει σήμερα προσωπική διαφορά 150 ευρώ, το 2026 αυτή θα περιοριστεί στα 75 ευρώ. Ωστόσο, η μείωση δεν θα οδηγήσει σε καταβολή αυξήσεων εκείνη τη χρονιά, καθώς ο συμψηφισμός θα συνεχίσει να «ακυρώνει» την προσαρμογή.
Από το 2027, όμως, με την πλήρη κατάργηση της προσωπικής διαφοράς, όλοι οι συνταξιούχοι θα λαμβάνουν αυξήσεις. Για παράδειγμα, συνταξιούχος με σύνταξη 1.500 ευρώ και προσωπική διαφορά 100 ευρώ θα δει, εφόσον δοθεί αύξηση 2%, τις αποδοχές του να φτάνουν στα 1.530 ευρώ.
Ειδικός τεχνοκράτης του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, μιλώντας αποκλειστικά στο vimaorthodoxias.gr, τόνισε:
«Η σταδιακή εξάλειψη της προσωπικής διαφοράς είναι κρίσιμη για να αποκατασταθεί η αίσθηση δικαιοσύνης στο συνταξιοδοτικό σύστημα. Το 2027 θα είναι το πρώτο έτος όπου όλοι οι συνταξιούχοι, χωρίς εξαίρεση, θα δουν πραγματική αύξηση».
Τα τελευταία νέα για τα αναδρομικά
Το μεγάλο ερώτημα για τους συνταξιούχους είναι τα αναδρομικά. Σύμφωνα με τις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας και τις πρόσφατες διευκρινίσεις του e-ΕΦΚΑ, αναδρομικά δικαιούνται όσοι δεν έλαβαν τις περικοπές που κρίθηκαν αντισυνταγματικές την περίοδο Ιουνίου 2015 – Μαΐου 2016.
Η διαδικασία επεξεργασίας των στοιχείων βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη. Στελέχη του Ανώτατου Συμβουλίου Επιλογής Προσωπικού (ΑΣΕΠ), που συνδράμει με προσωπικό στις διαδικασίες ψηφιοποίησης φακέλων, ανέφεραν ότι μέσα στο φθινόπωρο θα ξεκινήσει η καταβολή ποσών που για ορισμένους συνταξιούχους μπορεί να φτάσουν τα 3.000 – 4.000 ευρώ.
Παράλληλα, σε ειδική σύσκεψη με τη συμμετοχή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ), αποφασίστηκε ότι τα αναδρομικά θα φορολογούνται σε ξεχωριστό κωδικό, ώστε να μην υπάρξει διπλή επιβάρυνση. Αυτό θεωρείται κρίσιμο για να αποφευχθεί νέα ταλαιπωρία στις φορολογικές δηλώσεις των συνταξιούχων.
Παραδείγματα υπολογισμών
Για να γίνει πιο σαφές τι σημαίνουν όλα αυτά:
• Παράδειγμα 1: Συνταξιούχος με καταβαλλόμενη σύνταξη 1.200 ευρώ και προσωπική διαφορά 80 ευρώ. Το 2026 η προσωπική διαφορά θα μειωθεί στα 40 ευρώ, αλλά δεν θα λάβει αύξηση. Το 2027, εφόσον δοθεί αύξηση 3%, θα δει το ποσό του να αυξάνεται κατά 36 ευρώ, φτάνοντας τα 1.236 ευρώ.
• Παράδειγμα 2: Συνταξιούχος με 1.600 ευρώ και προσωπική διαφορά 150 ευρώ. Το 2026 η προσωπική διαφορά μειώνεται στα 75 ευρώ. Το 2027, με αύξηση 2%, οι αποδοχές θα φτάσουν τα 1.632 ευρώ.
• Παράδειγμα 3: Συνταξιούχος που δικαιούται αναδρομικά 2.800 ευρώ από τις περικοπές του 2015–2016. Το ποσό θα καταβληθεί εφάπαξ το φθινόπωρο 2025, με ξεχωριστή φορολογική αντιμετώπιση.
Το πολιτικό αποτύπωμα
Η εξαγγελία για την κατάργηση της προσωπικής διαφοράς έχει σαφές πολιτικό βάρος. Μετά από χρόνια πιέσεων, η κυβέρνηση επιχειρεί να κλείσει μια «πληγή» που δίχαζε το σώμα των συνταξιούχων σε «παλιούς» και «νέους».
Παράλληλα, τα αναδρομικά αποτελούν το μεγάλο στοίχημα. Αν οι πληρωμές γίνουν ομαλά, θα ενισχυθεί η εμπιστοσύνη προς το κράτος. Αν όμως υπάρξουν νέες καθυστερήσεις ή νομικές εμπλοκές, τότε ο αντίκτυπος θα είναι αρνητικός, καθώς οι συνταξιούχοι έχουν κουραστεί από την αβεβαιότητα.
Η φωνή των συνταξιούχων
Σωματεία και ενώσεις τονίζουν ότι η κατάργηση της προσωπικής διαφοράς είναι θετική, αλλά δεν αρκεί. Ζητούν:
• Καθαρές και έγκαιρες καταβολές αναδρομικών.
• Στήριξη για όσους έχουν χαμηλές συντάξεις κάτω από 700 ευρώ.
• Μόνιμους μηχανισμούς προστασίας από την ακρίβεια.
Όπως αναφέρουν, «οι συνταξιούχοι δεν είναι επαίτες, είναι άνθρωποι που πλήρωσαν για δεκαετίες εισφορές και έχουν δικαίωμα σε αξιοπρεπές εισόδημα».
Οι εξελίξεις γύρω από τις συντάξεις τους επόμενους μήνες θα είναι καθοριστικές. Η μείωση και η κατάργηση της προσωπικής διαφοράς ανοίγουν τον δρόμο για δικαιότερες αυξήσεις. Τα αναδρομικά, εφόσον δοθούν όπως προγραμματίζεται, θα αποτελέσουν σημαντική ανακούφιση.
Όμως, το ζητούμενο είναι η αξιοπιστία. Οι συνταξιούχοι ζητούν σαφή χρονοδιαγράμματα και πράξεις, όχι άλλες εξαγγελίες. Το αν το 2025–2027 θα μείνει ως περίοδος αποκατάστασης ή ως άλλη μια χαμένη ευκαιρία θα φανεί σύντομα.
