ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ: Η συζήτηση γύρω από την προσωπική διαφορά στις συντάξεις φουντώνει ξανά ενόψει των αυξήσεων του 2026. Εκατοντάδες χιλιάδες συνταξιούχοι βρίσκονται σε ένα ιδιότυπο «πάγωμα», καθώς ενώ οι αυξήσεις υπολογίζονται, δεν τις βλέπουν στην τσέπη λόγω του συμψηφισμού με το υπόλοιπο της προσωπικής τους διαφοράς.
Ρεπορτάζ: Γιώργος Θεοχάρης
News: Σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις, το 2026 αναμένεται αύξηση 2,6% έως 2,7%, με μέσο ετήσιο όφελος που θα φτάσει έως και τα 850 ευρώ για υψηλές συντάξεις.
Το Υπουργείο Εργασίας έχει αφήσει ανοιχτό το ενδεχόμενο μίας νέας παρέμβασης, ώστε να μειωθεί ή και να καταργηθεί πλήρως η προσωπική διαφορά, δίνοντας ανάσα σε περίπου 650.000 συνταξιούχους που σήμερα «βλέπουν αυξήσεις στα χαρτιά». Όπως αναφέρουν στελέχη του e-ΕΦΚΑ, στόχος είναι η σταδιακή εξάλειψη του προβλήματος μέσα στην επόμενη διετία, χωρίς όμως να επιβαρυνθεί δυσανάλογα ο κρατικός προϋπολογισμός.
Τι είναι η προσωπική διαφορά
Η προσωπική διαφορά δημιουργήθηκε με τον νόμο Κατρούγκαλου (ν. 4387/2016) και τον επανυπολογισμό των παλαιών συντάξεων. Για να μη μειωθούν οι αποδοχές των ήδη συνταξιούχων, θεσπίστηκε ένας «μαξιλάριος» που διατηρούσε το ύψος της σύνταξης. Έτσι, αν το νέο ποσό βγαίνει μικρότερο από το παλιό, η διαφορά καταβάλλεται ως προσωπική διαφορά.
Το ζήτημα είναι ότι αυτή η διαφορά «τρώει» τις αυξήσεις. Δηλαδή, αν κάποιος έχει προσωπική διαφορά 50 ευρώ και η αύξηση είναι 30 ευρώ, τότε απλώς μειώνεται η προσωπική διαφορά στα 20 ευρώ και δεν υπάρχει καθαρό κέρδος στην τσέπη.
Οι τελευταίες πληροφορίες
Σύμφωνα με πηγές από το Υπουργείο Οικονομικών, η κυβέρνηση εξετάζει τρία σενάρια για το 2026:
1. Σταδιακή μείωση της προσωπικής διαφοράς σε τρεις δόσεις, ώστε το 2028 να έχει μηδενιστεί.
2. Μερική απορρόφηση με ποσοστό 50%: δηλαδή να δοθεί μισή αύξηση στην τσέπη και η άλλη μισή να συμψηφιστεί.
3. Κατάργηση της προσωπικής διαφοράς για συνταξιούχους χαμηλών και μεσαίων αποδοχών, αφήνοντας εκτός μόνο τις πολύ υψηλές συντάξεις.
Εργατολόγοι επισημαίνουν ότι αν υιοθετηθεί το τρίτο σενάριο, θα δουν καθαρή αύξηση σχεδόν όλοι οι χαμηλοσυνταξιούχοι.
Πόσοι κερδίζουν
Από τα 2,5 εκατ. συνταξιούχους, οι 1,9 εκατ. θα δουν πραγματική αύξηση το 2026, ενώ περίπου 650.000 θα δουν απλώς μείωση ή μηδενισμό της προσωπικής τους διαφοράς. Το ποσοστό αυτό είναι μικρότερο σε σχέση με το 2023, καθώς κάθε χρόνο μειώνεται ο αριθμός όσων έχουν προσωπική διαφορά, αφού ένα μέρος «σβήνει» με τις αυξήσεις.
Δέκα παραδείγματα για το 2026
Για να γίνει πιο κατανοητό πώς λειτουργεί η προσωπική διαφορά, παραθέτουμε δέκα χαρακτηριστικά παραδείγματα με στρογγυλούς αριθμούς, σε κείμενο:
1. Συνταξιούχος Δημοσίου με σύνταξη 1.200 ευρώ και προσωπική διαφορά 15 ευρώ: Με αύξηση 30 ευρώ το 2026, θα μηδενίσει την προσωπική διαφορά και θα δει καθαρό όφελος 15 ευρώ.
2. Συνταξιούχος ΙΚΑ με 800 ευρώ σύνταξη και προσωπική διαφορά 50 ευρώ: Η αύξηση των 20 ευρώ θα μειώσει την προσωπική διαφορά στα 30 ευρώ, χωρίς καθαρή αύξηση.
3. Συνταξιούχος ΔΕΚΟ με 2.600 ευρώ σύνταξη και χωρίς προσωπική διαφορά: Θα λάβει καθαρά 70 ευρώ τον μήνα, δηλαδή 840 ευρώ ετησίως.
4. Αγρότης του ΟΓΑ με 650 ευρώ σύνταξη και μηδενική προσωπική διαφορά: Θα πάρει 18 ευρώ τον μήνα καθαρά, δηλαδή περίπου 216 ευρώ το χρόνο.
5. Συνταξιούχος τραπεζικός με 1.700 ευρώ και προσωπική διαφορά 40 ευρώ: Από την αύξηση των 45 ευρώ, τα 40 θα πάνε στη μείωση της προσωπικής διαφοράς και θα μείνει καθαρό κέρδος 5 ευρώ.
6. Συνταξιούχος με προσωρινή σύνταξη 750 ευρώ: Δεν θα δει αύξηση, καθώς η προσωπική διαφορά εφαρμόζεται μόνο στις οριστικές συντάξεις.
7. Συνταξιούχος του ΝΑΤ με 1.500 ευρώ και προσωπική διαφορά 25 ευρώ: Με αύξηση 38 ευρώ, θα μειώσει την προσωπική διαφορά στα 0 ευρώ και θα έχει καθαρό κέρδος 13 ευρώ.
8. Συνταξιούχος ΕΤΑΑ με 1.250 ευρώ και μηδενική προσωπική διαφορά: Θα δει καθαρή αύξηση 33 ευρώ τον μήνα, δηλαδή σχεδόν 400 ευρώ τον χρόνο.
9. Συνταξιούχος Δημοσίου με 900 ευρώ και προσωπική διαφορά 100 ευρώ: Με αύξηση 24 ευρώ, η προσωπική διαφορά θα μειωθεί στα 76 ευρώ, χωρίς καθαρή αύξηση.
10. Νέος συνταξιούχος (μετά το 2016) με 1.000 ευρώ και χωρίς προσωπική διαφορά: Θα πάρει ολόκληρη την αύξηση, περίπου 27 ευρώ τον μήνα, δηλαδή 324 ευρώ ετησίως.
Κοινωνικές αντιδράσεις
Οι ενώσεις συνταξιούχων, όπως η ΠΟΣΕ ΙΚΑ, ζητούν εδώ και καιρό να καταργηθεί πλήρως η προσωπική διαφορά, κάνοντας λόγο για «συνταξιούχους δύο ταχυτήτων». Από την πλευρά του, ο Σύλλογος Συνταξιούχων Δημοσίου έχει καταθέσει πρόταση να καλυφθεί η διαφορά σταδιακά με κρατική επιδότηση.
Το ζήτημα παίρνει και πολιτική διάσταση, καθώς η αντιπολίτευση κατηγορεί την κυβέρνηση ότι κρύβεται πίσω από τον μηχανισμό της προσωπικής διαφοράς για να μην καταβάλλει τις αυξήσεις που δικαιούνται οι συνταξιούχοι.
Οι προοπτικές για το 2027
Αν το 2026 υιοθετηθεί η μερική κατάργηση της προσωπικής διαφοράς, το 2027 αναμένεται να έχει απομείνει σε μικρό ποσοστό συνταξιούχων. Οι ειδικοί θεωρούν πιθανό το 2028 να είναι η χρονιά που το μέτρο θα αποτελέσει οριστικά παρελθόν, με αποτέλεσμα οι αυξήσεις να καταβάλλονται σε όλους κανονικά.
Τι πρέπει να προσέξουν οι συνταξιούχοι
• Να παρακολουθούν τις ανακοινώσεις του e-ΕΦΚΑ για το αν έχει μηδενιστεί η προσωπική τους διαφορά.
• Να συμβουλεύονται τις οδηγίες του Υπουργείου Εργασίας για το πώς υπολογίζεται η αύξηση.
• Να αξιοποιούν τα εργαλεία που παρέχει η ΑΑΔΕ για την ορθή δήλωση των συντάξεων στη φορολογική δήλωση.
• Να ενημερώνονται από το gov.gr για την ηλεκτρονική τους καρτέλα.
• Να έρχονται σε επαφή με τα ΚΕΠ ή το Ελληνικό Κέντρο Διαμεσολάβησης σε περίπτωση λαθών στον υπολογισμό.
Το 2026 θα είναι μια χρονιά κρίσιμη για την προσωπική διαφορά. Οι συνταξιούχοι χωρίς διαφορά ή με πολύ μικρή θα δουν καθαρές αυξήσεις που φτάνουν έως και τα 850 ευρώ τον χρόνο. Όσοι όμως έχουν ακόμα σημαντικό υπόλοιπο θα χρειαστεί να περιμένουν τις αποφάσεις της κυβέρνησης για να δουν πραγματικό όφελος. Οι πιέσεις από κοινωνικούς φορείς και οι πολιτικές ζυμώσεις δείχνουν ότι το θέμα θα είναι στην πρώτη γραμμή της δημόσιας συζήτησης τους επόμενους μήνες.
