Μίνι αφιέρωμα από το vimaorthodoxias.gr
ΕΝΝΙΑΜΕΡΑ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ: Η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά στις 23 Αυγούστου, εννέα ημέρες μετά την Κοίμηση της Θεοτόκου, την εορτή των Εννιάμερων της Παναγίας.
Η παράδοση αυτής της ημέρας έχει βαθιές ρίζες στην ευσέβεια του λαού μας, καθώς αποτελεί συνέχεια της τιμής προς την Παναγία Μητέρα του Κυρίου. Πρόκειται για μία ημέρα ιδιαίτερης μνήμης και προσευχής, όπου οι πιστοί συγκεντρώνονται σε ναούς και μοναστήρια, αναπέμποντας ύμνους ευγνωμοσύνης στην Παναγία που «μετέστη εκ γης προς ουρανόν».
Η τιμή των Εννιάμερων δεν περιορίζεται σε μια λειτουργική συνήθεια, αλλά εμπεριέχει θεολογικό και πνευματικό περιεχόμενο. Όπως η Εκκλησία μας τελεί εννέα ημέρες μνημόσυνο για τους κεκοιμημένους, έτσι και για την Υπεραγία Θεοτόκο υπάρχει αυτή η ιερή συνέχεια της πανηγύρεως.
Η διδασκαλία των Πατέρων
Οι Πατέρες της Εκκλησίας, αναφερόμενοι στα Εννιάμερα, τονίζουν ότι δεν είναι μια «δεύτερη γιορτή» της Παναγίας, αλλά η ολοκλήρωση του λειτουργικού κύκλου της Κοιμήσεως. Ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός γράφει ότι «όπως και ο Υιός της αναστήθηκε μετά τρεις ημέρες, έτσι και Εκείνη, ως Μητέρα της Ζωής, δοξάστηκε με ιδιαίτερη τιμή εννέα ημέρες μετά την κοίμησή της».
Ο άγιος Ανδρέας Κρήτης στους κανόνες του υπενθυμίζει ότι τα Εννιάμερα είναι «η επισφράγιση της χαράς των πιστών» γιατί η Παναγία, ως πρώτη των κεκοιμημένων, ζει πλέον στην πληρότητα της αιωνίου δόξης.
Οι Γέροντες για τα Εννιάμερα της Παναγίας
Πολλοί σύγχρονοι Γέροντες και Αγιορείτες Πατέρες τόνιζαν την αξία της ημέρας αυτής.
- Άγιος Παΐσιος ο Αγιορείτης: Συμβούλευε τους πιστούς να τιμούν ιδιαιτέρως τα Εννιάμερα με νηστεία και προσευχή, λέγοντας πως «η Παναγία είναι το καταφύγιο όλων μας· όσοι την επικαλούνται με ταπείνωση βρίσκουν ανάπαυση».
- Άγιος Ιερώνυμος της Αίγινας: Τόνιζε ότι στα Εννιάμερα η Παναγία σκεπάζει ιδιαιτέρως τα μοναστήρια και τις οικογένειες που την τιμούν.
- Γέροντας Εφραίμ Κατουνακιώτης: Έλεγε ότι η Παναγία δεν αφήνει ποτέ αβοήθητο όποιον προστρέχει σε Εκείνη, ιδιαίτερα αυτές τις ημέρες του Δεκαπενταύγουστου και της απόδοσης της εορτής.
Οι μαρτυρίες αυτές δείχνουν ότι τα Εννιάμερα δεν είναι απλώς μια παράδοση, αλλά ημέρα ουράνιας χάρης και ιδιαίτερης προστασίας.
Η παράδοση του λαού
Στα ελληνικά χωριά και νησιά, τα Εννιάμερα της Παναγίας τιμούνται με λειτουργίες, παρακλήσεις και τοπικά πανηγύρια. Στην Κρήτη, στην Ήπειρο αλλά και στη Μακεδονία, οι πιστοί συνηθίζουν να τελούν μνημόσυνα υπέρ κεκοιμημένων την ημέρα αυτή, συνδέοντας τη μνήμη της Παναγίας με την ελπίδα της Αναστάσεως.
Η λαϊκή ευσέβεια θέλει την Παναγία να παραστέκεται ιδιαιτέρως κοντά στους ανθρώπους την ημέρα των Εννιάμερων, να ακούει τα αιτήματά τους και να παρηγορεί τους πονεμένους.
Θεολογικό μήνυμα
Τα Εννιάμερα δεν είναι μια «τυπική απόδοση» της εορτής, αλλά υπενθυμίζουν ότι η Παναγία μετέχει ολοκληρωτικά στη ζωή και στη δόξα του Υιού Της. Για την Εκκλησία, η Παναγία είναι το ζωντανό παράδειγμα της θεώσεως του ανθρώπου, η πρώτη που έλαβε πλήρως τη χάρη της Αναστάσεως.
Η υμνολογία της ημέρας κάνει λόγο για «την μετάσταση της Θεοτόκου προς τον Υιόν και Θεόν Αυτής». Το μήνυμα αυτό ενισχύει την ελπίδα των πιστών ότι και αυτοί θα μετάσχουν στην αιώνια ζωή με τη μεσιτεία Της.
Εννιάμερα και μνήμη αιωνιότητας
Οι Πατέρες συσχετίζουν τον αριθμό εννέα με τους εννέα αγγελικούς τάγματα. Έτσι, τα Εννιάμερα της Παναγίας φανερώνουν ότι η Θεοτόκος στέκεται πλέον «μετά των αγγέλων» και πρεσβεύει ακατάπαυστα υπέρ του κόσμου.
Ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης εξηγεί ότι η Εκκλησία όρισε την ημέρα αυτή για να «ανανεώνεται στις ψυχές των πιστών η μνήμη της Θεοτόκου και να αυξάνει η ευλάβεια προς Αυτήν».
Το μήνυμα για σήμερα
Σε μια εποχή γεμάτη ανασφάλεια, πολέμους και κρίσεις, η τιμή της Παναγίας στα Εννιάμερα έχει ακόμη μεγαλύτερη σημασία. Η Παναγία είναι η «Μητέρα του Ελέους», η μεσίτρια που ακούει τον πόνο και τις αγωνίες των ανθρώπων. Οι Γέροντες τονίζουν ότι όποιος εμπιστεύεται την Παναγία βρίσκει δύναμη, ειρήνη και προστασία.
Η Εκκλησία καλεί τους πιστούς να τιμούν την Παναγία όχι μόνο με εξωτερικές εκδηλώσεις, αλλά με καθαρή καρδιά, με έργα αγάπης και μετάνοιας. Η ουσία της εορτής είναι να αφήσουμε το φως της Μεταστάσεως να μπει στη ζωή μας, να μας οδηγήσει στην εμπιστοσύνη στον Θεό και στην προσδοκία της αιωνίου Βασιλείας.
Τα Εννιάμερα της Παναγίας είναι κορυφαία στιγμή ευλάβειας, όπου η Εκκλησία μας διδάσκει ότι η Μητέρα του Χριστού παραμένει ζωντανή, παρούσα και πρεσβεύουσα για τον κόσμο. Οι Άγιοι και οι Γέροντες της εποχής μας, με λόγια γεμάτα πνευματική σοφία, μας υπενθυμίζουν ότι η Παναγία είναι το καταφύγιο, η ελπίδα και η παρηγοριά όλων των χριστιανών.
Με την ευχή των Πατέρων, το μήνυμα των Εννιάμερων ας γίνει για όλους μας πηγή χαράς, πίστης και ενίσχυσης:
«Υπεραγία Θεοτόκε, σώσον ημάς· σκέπασέ μας με το μαφόριό Σου και γίνε οδηγός μας στον δρόμο της σωτηρίας».
